JOS. WITKAM Co.
ANTHRACIET
Kroet-Appeien,
Limonade Gazeuse
JOS. WITKAM Co., COES.
MidMurgscii Muziekkorps.
VOORHANDEN:
CONCERT
voor Jongenspakjes.
Afleop verkoopingen aanbestedingen, enz
SpOR-T
Journalistiek.
ÜYf DE pERSÏ
Sociale Berichten.
ADVERTENTIE N.
GOES.
AANBESTEDING.
aan te besteden:
Vrijdag 3 September 1915,
publiek verpachten:
BOUW- en WEILAND
en HOVENIERING,
Firma Wed. M. v. d. REIT,
F. DE JONGE, Ovezand.
VERGADERING
op Dinsdag 24 Augustus,
TUIN NOORD BOLWERK
op Woensdag 25 Augustus,
ST00MB00TDIENST
„Admiraal de Ruyter" en
Motor „Zuid-Beveland".
r i fc.
j
Biervliet. Zaterdag werd door Burg. en
Weth. ten gemeentehuize publiek aan
besteed
het afbreken der bestaande onderwijzers
woning en het daar ter plaatse bouwen
van een geheel nieuwe woning.
Aannemer werd de heer W L. Hoeve
nagel alhier voor f 4664, zijnde de laagste
der negen inschrijvers.
De hoogste inschrijving bedroeg f 5650.
(M C.)
Voetbal.
Goes. Zondagmiddag speelde op het
terrein aan den Polderschen weg „Zee
land Vooruit I" tegen „Vitesse I" van
Kruiningen. De „Z.V'ers" welke met en
kele nieuwe jonge krachten uitkwamen,
wisten te winnen met 61. Stand bij
de rust 41.
Een nieuw Vlaamsch Weekblad.
Van af Zaterdag 28 Augustus zal on
der leiding van de heeren Julius Hoste Jr.
en Dr. Frans van Cauwelaert een nieuw
Vlaamsch weekblad verschijnen, dat voor
titel zal dragen „Vrij België. Het blad
zal wekelijks ten minste 8 blz. bedragen.
De abonnementsprijs is vastgesteld voor
Nederland op f 1.voor Engeland op
2 Sh. voor België en Frankrijk op 2.50
fr. per kwartaal.
Alle briefwisseling voor het blad is te
zenden aan volgend adres„Vrij Belgie",
Van Loostraat 89, Den Haag.
Geen overdrijving.
Over de houding der rechterzijde heeft
de Regeering niet te klagen.
De opmerking is wel eens gemaakt,
dat het bestaan van een Linksch kabinet
in dezen buitengewpnen tijd een voordeel
wias.
Niet, wijl ook de Rechterzijde geen be
kwame mannen het schip van Staat met
beleid hadden kunnen besturen, maai- wijl
betwijfeld mocht worden, of de Linksché
groepen als minderheid even weinig agres
sief zouden zijn geweest.
Rij de huitenlandsche politieke moeilijk
heden waren dan wellicht nog hinnenland-
sche gekomen, die thans vermeden zijn.
Is men Rechts niet doorgaans kalmer,
gematigder, toeschietelijker in de oppositie
dan Links?
Toch behoeft dit geenszins mee te bren
gen, dat elke critiek achterweg© blijft, of
alle oppositie in de kiem wordt gesmoord.
Zelfs kan de vraag worden gesteld, of
sommige bladen, ook van Rechts, niet wiat
al te angstvallig zich toonden, waar het
de beoordeeling van het ministerieel^be-
leid gold.
(reen ernstig politicus zal er aan denken
in dezen tijd het Kabinet moedwillig te
bemoeilijken, of op een zelfs maar parti-
eele crisis aan te sturen.
Maar van den anderen kant mag even
zeer worden verlangd, dat niet te pas en
te o n_p a s met zulk een crisis zal worden
gedreigd, of dat men de mogelijkheid daar
van als het hoogste argument zal bezigen,
om over een quaestie te beslissen en aan
bedenkingen het zwijgen op te leggen.
Ook onder de huidige buitengewone om
standigheden mag het met recht gevraagdq
vertrouwen in de Regeering niet ontaar-
den in een dooddoener, of in een obsessie.
(Centrum.)
Nederland en de Scheldemond.
In de „Maasbode" bepleit de heer Fruy-
tier de stelling, dat Nederland de Schel-
demonden nooit kan noch mag prijsgeven,
nóch uit beginsel, nóch uit welbegrepen
eigenbelang.
Ik spreek met opzet, zegt hij, van de
beide Bcheldeoevers. Immers de redenen,
die voor den afstand van grondgebied
worden aangebracht zijn dezeBelgië
moet geheel en al over de vrije Schelde
28)
liet was misschien de eenige ware
opgave, die op de geheel© lijlst voorkwam,
en de commissaris, die een fijne speur
neus meende te bezitten,, verdacht |er
terstond de echtheid van.
„Xavier!" mompelde bijl, „men kan niet
enkel Xavier lieeten. Ilebt gijl geen anderen
naam dan Xavier, mijnheer?"
Zoo sprekende wierp hij een blik op
den eigenaar der inrichting, die met h©i
oog knipte.
„Mijnheer", antwoordde de jonkman
kortaf, „ik weet piet welke gevolgen hier
uit voor mij kunnen voortkomen. Ik heb
uwe vragen, beantwoord, dewijl! uw sjerp
miji genoegzaam aanduidde welke betrek
king gij bekleedt; maar deze sjerp geeft
u het recht niet om onbeleefd tegenover
mij te zijn! Ik heb aan uw verlangen
voldaan; wees zoo goed mij door le laten
als het Ui belieft".
„Hoe onbeschaamd om op zulk eene
manier tot den commissaris te spreken'"
merkte de heer Moutet bestraffend aan.
beschikken èn voor zijn handel èn voor
zijne verdediging. Maar is de handels
vloot op de Schelde dan niet vrij? Vroe
ger van 1864 tot 1892 bezat ons land
het recht om de Schelde te sluiten. Toen
België bij Nederland gevoegd werd, hieïd
de uitoefening van dit recht van zelf op.
Maar na 1830 trachtte Nederland, hoewel
tevergeefs, dat recht te handhaven. Ten
slotte werd de doorvaart aan Belgiè toe
gestaan en ook zelfs de Scheldetol dooi
de Conventie van Brussel (16 Juli 1863)
afgeschaft. Dus waarom heeft België de
Schelde noodig? Voor zijn verdediging.
Goed, maar dan heeft het de onbelem
merde doorvaart en toegang van noode,
beschermd van beide zijden der rivier.
Dus: Zeeuwsch-Vlaanderen aan de eene
zijde, Walcheren Beveland en het zooge
naamde markiezaat van Bergen op Zoom
ter andere zijde. Want blijft een gedeelte
van den Scheldemondoever in ons bezit,
dan kunnen wij met onze kanonnen al
tijd de vrije doorvaart beletten.
Maar zulk een aanzienlijk grondgebied
kan Nederland niet missen of het pleegt
zelfmoord. Het zou de erkenning bevat
ten van het beginsel van Napoleon, die
het Département de l'Escaut, waartoe
behoorden de Zeeuwsche en Zuid-Hol-
landsche eilanden, alsmede liet Westelijk
gedeelte van Staats-Brabant tot Breda,
beschouwde als een aanslibbing van
Fransch grondgebied.
En als Nederland dit beginsel aan
vaard, teekent het zijn eigen doodvonnis.
Zou dan Duitschland niet met hetzelfde
recht de mondingen van den Rijn of ge
heel Holland kunnen opeischen? Is het
land tusschen Maas en IJsel een aanslib
bing van Duitschland?
Nederland mag zulk een belangrijk
grondgebied niet prijsgeven, uit welbe
grepen eigenbelang. Ook Zeeuwsch-Vlaan
deren niet. Want verondersteld, dat Bel
gië Zeeuwsch-Vlaanderen alléén verlangt,
dan vervalt de aangegeven reden: om
zich te verdedigen of hulp te ontvangen.
Immers dan kunnen wij van den anderen
oever door forten en kanonnen (Vlissin-
gen en Bergen op Zoom) die doorvaart
steeds beletten. Waarom moet dan België
Zeeuwsch-Vlaanderen hebben Alleen uit
expansie en concurrentiezucht.
Oin de eerste reden mogen wij nooit
aan België grondgebied afstaan. Dat zou
zijn ons vernederen en strijdig met onze
eer. Gewesten en een bevolking verkoo-
pen of versjacheren, want dat zou het
dan zijn, die door den band van eeuwen
met ons vereemgd zijn, zou strijdig zijn
met onze nationale eer.
Bovendien welk een gevaarlijke con
currentie zou er voor Nederland knnnen
ontstaan
Hoeveel geld zou het ondernemende
België noodig hebben om van Ternenzen
en Breskens havens te maken, die met
Rotterdam en Vlissingen kunnen concur-
reeren. Denkt u deze havens met Gent
en Brugge, met het industrieële Brabant
achter zich!
De heer Fruytier acht het de taak van
de pers en van de vertegenwoordigers
der regeering in het buitenland, zijn stel
ling in het binnen- en buitenland luide te
verkondiging en door bewijzen te staven.
„St. Rafaël".
In de overvolle zaal der Ivon. Harmo
nie te Tilburg waren Zondag de Room-
sche Spoor- en Trammannen te saam om
te betoogen voor den duurtetoeslag.
Achtereenvolgens spraken de Bondsvoor
zitter, de heer Hellemons, de secretaris,
de heer Schutte en de Geestelijke Ad
viseur, Pastoor Mutsaers.
De heer Hellemons sprak zooals wij
hem nooit hoorden, met zulk een gloed
en overtuiging, het hart zoo tintelend
van liefde voor de belangen der Spoor-
en Trammannen, dat telkens en telkens
z'n rede werd afgebroken door luid ap
plaus. Wij zijn gekomen hier om tehoo-
ren de volle waarheid, om te toonen
onzen wil, om een voorbeeld te geven
aan alle ongeorganiseerden- Het spoor
lij spreekt op zeer hoogen toon, jonk
man", hernam de commissaris. „Gijl hebt
ongelijk... grootelijks ongelijk! Ik vind u
hier in een huis, dat meer dan verdacht
is, in ©en .slecht betaamd spealkot..."
„Wat spreekt hij minachtend over mijne
inrichting!" dacht'de heer Moutet.
„Ik vind li alleen aan de roulette",
ging de commissaris voort; „het eenige
inleggeld, dat op de tafel ligt, behoort u
toe volgens uwe eigene bekentenis! Het
geval is hoogst bedenkelijk voor u. Om
aan eene gerechtelijk© vervolging te ont
komen, geeft gij mij een naam op
„Die de mijne is, mijnheer".
„Het is wel mogelijk; maar ik twijfel
er aan, en van mijln recht gebruik ma
kende; noodigj ik u uit mij naar het parket
van den procureur des konings te verge
zellen!".
„Ingerekend!" merkte de heer Moutet
spottend aan. „Een treurig einde van een
mooi begin!"
„Wat u betreft", hervatte de commis
saris, zich tot dezen kaatsten wendende,
„houdt u gereed om bij de eerste oproe
ping te verschijnen".
„De justitie en ik kennen elkander",
antwoordde Moutet met waardigheid.
Rij het woord procureur des konings
was Xavier verbleekt. Zijne koorts was
over, het naberouw volgde; hjjl
wegpersoneel wil den duurtetoeslag.
Daartoe eischen we aller medewerking.
De Directie bleef doof. De regeering
ziet niet dat de Godsvrede zal verbroken
worden. We willen hier geen wrevel
opwekken, neen, we zullen ons hart
luchten. Laat de buitenwereld hooren,
dat we in onze armoede nog zingen
kunnen. Daaromzingt eerst luide uw
bondslied.
Dan gaat spreker na de toestand van
het personeel vanaf 1 Augustus 1914 tot
nu. De duurte houdt aan en vermeerdert
met den dag. Ons, arbeiders, hoort men
niet. Neen, men vraagt steeds eerst, wat
zullen de boeren en exporteurs er van
zeggen. Spreker haalt ontelbare voor
beelden daarvan aan. Een stuk het dure
regeeringsbrood. Volgens een coöperatie
wordt daar nog 80 pCt. op verdiend. De
toestand waarin 't personeel thans ver
keert is als volgtBeperking in alles en
nog te kort, schulden maken, opvoeding
der kinderen verminderen, om steun gaan
bij steuncomité's, zich overgeven aan de
liefdadigheid. In de pers werd voor jaren
betoogd, dat we niets te wenschen
moesten hebben. Nu hebben we alles te
wenschen en hebben niets, 'tls onver
antwoordelijk, 't personeel zonder tege
moetkoming te laten. Mocht er eens
oorlog komen, wij hebben geen voldoende
ondervoeding gehad en zijn dan niet
bestand tegen üe diensten, die dan moe
ten gepresteerd worden Wij waarschu
wen I De Directie denkt maar, dat we
bedelaars zijn en stoort zich niet aan
een verzoek van 15000 man. Ook de
Regeering handelt als een stiefmoeder.
Wat deed de organisatie zij kende
haar plicht; 12 organisaties werkten samen
voor 't petitionnement. De directie der
S. S. geeft nu 'n extra week, daar gaat
het niet om, wij vragen den duurtetoe
slag. We vragen niets onmogelijks! Als
de ontvangsten der S. S. zoo doorgaan
heeft men 'n recordjaar met 3 millioen
meer winst. De duurtetoeslag kost er 2.
Was 't niet zoo, dan kon er nog best 'n
weg gevonden worden.
Wat deed het personeel Mannen kent
toch uw plicht. Organiseert uWilt gij
dan dat men notitie van u neme? Wilt
ge uw rechten. Wilt ge den duurte-toe-
slag? Ja? Maar waarom dan de middelen
niet daarvoor aangewend? Waarom u
niet georganiseerd 't Is onverantwoor
delijk voor u zelf, uw vrouw en kinderen
om niet de middelen aan te wenden voor
het verkrijgen van een behoorlijk bestaan
De heer Schutte sprak in aansluiting
met den bondsvoorzitter voor de Tram
mannen. Ellendig daar De hoogste loo-
nen der Trammanuen staan bijna gelijk
met die der laagste van 't Spoorperso-
neel. Maar 't is der trammannen eigen
schuld. Spreker wekte vooral de vrien
den drankbestrijders op te zorgen voor
de organisatie van de trammanuen. Uver
't algemeen drinken ze (vooral in 't Zui
den) liever dan contributie te geven aan
huil organisatie.
Pastoor Mutsaers. Als deze spreekt
dan raken we altoos in begeestering! Hij
spreekt dan als 'n vader, maar spaart de
roede nietover den duurtetoeslag zal
spreker niet veel zeggen. Was hij boeren-
pastoor dan zou hij beter de toestanden
der levensbehoeften kennen, maar dat
de organisatie sterker moet worden, dat
weet spreker wel! We moeten zijn een
kracht. Onverantwoordelijk zegt de Eerw.
spreker, voor God en Huisgezin is het
om buiten onze vakorganisatie te staan,
om u niet Roomsch te organiseeren.
Wij moeten een kracht vormen! rots
vast wij kennen de bakens we worden
geleid door de beginselenwilt niet on
wetend zijn voor 't werk der vakorgani
satie
Aan 't eind der vergadering werd met
algemeene stemmen een resolutie aan
genomen om Directie en Regeering de
toekenning van den gevraagden duurte
toeslag te vragen.
't Hoofdbestuur werd door de verga
dering opgedragen 'n actie op touw te
zetten ter verkrijging van de ollicieele
erkenning der vakorganisatie als schakel
tusschen de maatschappij en 't personeel.
onbestemd de gevolgen van zijine onvoor
zichtigheid te vreezen; maar reeds ge
noeg gevorderd in de studie van het
wetboek om te weten, dat zijine tegen
woordigheid in zulk een huis op zich
zelve geen vergrijip kon uitmaken, was
hiji er verre van daan, den noodlottigen
slag te voorzien, die hem bedreigde.
Mevrouw de Kumbrye had er zich niet
in misrekend. Wij zullen later gelegenheid
hebben om te zien, dat de schoone Cre-
oolsche niet bij; halve maatregelen stil
stond. Zij1 had den mededinger van haar
zoon onmogelijk willen maken, dat wil
zeggen, hem beletten voortaan het hoofd
fier op te heffen, hem onteeren, schand
vlekken.
Haar plan was even behendig als snel
ontworpen geworden. Tot dusverre ging
alles naar weasch, en de arme Xavier was
nog niet aan het ©inde zijner moeilijk
heden.
Na eerst de op de tafel liggend© gelden
in beslag genomen te hebban, deed de
commissaris Xavier naar heneden gaan.
Sinds een kwartier zag; de bedelaar,
op zijine paal zittende en steeds wach
tende, de ispelers bijl groepjes heengaan;
alleen Xavier verscheen niet.
Toen deze zich eindelijk vertoonde, be
schaamd voor zich ziende en bijna mee-
tiende, dat zijde scliujd met groote letters
L. B. MUDDE, Architect te Goes, zal op
Vrijdag 27 Augustus 1915,
's namiddags te 3 uur, in het café van
den heer D. J. B. Abentz te Goes, na
mens den heer V. BOEL, trachten
Het door brand vernielde perceel
H. 19 aan het Jacob Valckeplein
te Goes.
Aanwijzing op Donderdag 26 Aug.
3 uur. Bestek en teekening liggen in
genoemd café ter inzage, en inlichtingen
verkrijgbaar bij den Architect L. B.
MUDDE.
De Notaris E. C. VAN DISSEL te
Goes, zal op
des voormiddags om 9 '/2 uur, te Goes,
in „de Prins van Oranje"
37 perceelen
in de gemeente Goes, behoorende aan
het Burgerlijk Armbestuur te Goes, breeder
omschreven in pachtboekjes, verkrijgbaar
ten kantore van den Notaris.
Groote voorraad prima groote en
kleine
tegen concurreerende prijzen.
Aanbevelend,
GOES.
Gevraagd
om te leveren Vrijdags, GoesZater
dags Biezelinge, elke week van 8 tot
5 uur.
TE KOOP
5 beste Veulens, 1 beste
achtjarige vosse Merrie.
S. NIEUWEN HUIZEN, Kapelle-Biezelinge.
Alle voetballers en belangstellenden
in de voetbalsport worden uitgenoodigd
tot liet bijwonen eener
's avonds 8V2 uur,
in de Melksalon „De Landbouw" Groote
Markt, Goes.
H. i. HANNINK,
Consul N. V. B.
MIDDELBURG.
te geven door het
AANVANG 8 UUR.
GoesDordt.Rotterdam en
Amsterdam,
met de Stoomboot
Vertrek van GOES naar ROTTERDAM.
Donderdag 26 Aug. 's morgens 1 uur.
Zondag 29 Aug. 's morgens 2 uur.
Vertrek van GOES naar AMSTERDAM.
Woensdagmorgen vroeg.
Vertrek van ROTTERDAM naar GOES.
Vrijdag 27 Aug. 's morgens 5 uur.
Dinsdag 31 Aug. 's morgens 11 uur.
Vertrek van AMSTERDAM naar GOES.
Vrijdagmiddag 3 uur.
Ligplaats: Rotterdam, Haring
vliet, Zuidzjjde.
INFORMATIËN te bekomen te Goes
bij den heer J. C. MONHEMIUS, te
Dordt bij de heeren BOUMAN 4 Zn.,
te Amsterdam bij de heeren J. B.
VERSCHURE en W. DEFAIS en te Rot
terdam bij de Stoomboot-Reederij v/h
J. A. VAN DER SCHUIJT.
PASSAGIERSVRACHT Goea-Dordf-
Rotterdamenkel* reis, f 1. retour f t.SO.
VLASMARKT
K 150
MIDDELBURG.
Ie soort)
voldoet aan de hoogst gestolde
eischen is samengesteld uit 1ste
kwaliteit grondstoffen en is fijn van
aroma.
op zijtn voorhoofd geschreven, stond, na
men de commissaris en diens adjunct met
hem in eene vigelante plaats, die den
weig naar het paleis van justitie insloeg.
He geheimzinnige bedelaar volgde het
hard loopende.
„Aangehouden!" zeide hiji met smarte
lijke verbazing tot zich zeiven.
En hiji pijnigde zijne hersenen om te
w'eten welke reden de mulat gehad kon
hebben om hem dien strik te spannen,
want dat deze de aangifte bijl de politie
had gedaan, stond bijl hem vast.
Hiji kende de gevolgen niet, die deze
aanhouding kon hebben; maar wel verre
van hem gerust te stellen, strekte juist
deze onbekendheid om zijta. angst te doen
stijgen. Een ding was in dit alles klaar
voor hem: de inmenging der politie. De
politie komt alleen tuisschen beide om
een misdaad te constateeren of haar be
drijvers te straffen.
Hoedanig ook de aard ware van de
tegen <Xaviea' ingebrachte besehuldiging,
do geheimzinnige bedelaar sprak hem
reeds vooraf in zijn hart van alle schuld
vrij, maar zijn gezond oordeel zeide hem,
dat de tegenwoordigheid van een jonkman
in zulk een huis reeds ©ene zware ver
denking tegen hem opleverde.
Daarenboven stond Xavier alleen in
de wereld, en ondanks zjjlne weinige ken
nis van hot leven, wist de bedelaar dat
men niet gemakkelijk degenen vrijspreekt,
die niemand komt verdedigen.
Nauwelijks was Xavier op het paleis
aangekomen of hij werd met den com
missaris in het kabinet van een substi
tuut gevoerd. De commissaris maakte zijm
rapport en ging heen.
in 1817, waarin het recht tot het hou
den van speelhuizen openlijk verpacht
werd, gingen de niet erkende huizen nog
meer dan heden ten dagp voor zeer ge
vaarlijke dievenholen tegenover de maat
schappijl door. Het oog der overheid was
er onafgebroken op gericht; zijl, die zich
aan die waakzaamheid wisten te ont
trekken, werden bezocht door het uit
schot der spelers van beroep.
Het maakte dus een slechten indruk
voor ©en magistraat te verschijnen niet
do verzwarende omstandigheid in een ge
heim speelhol gevangen genomen te zijn.
De commissaris besclmldigde Xavier
daarenboven zjjln waren naam verzwegen
te hebben en maakte melding van de
reusachtige som, waaruit z^jln inzet be
stond.
(Wordt vervolgd.)
