Lijkverbranding.
De Groote Oorlog.
No. 94
Donderdag 12 Augustus 1915
Elfde Jaargang
Mijnt ellen MAANDAG-, MISDAG- en fliiOAGAVOIIO.
Losse Oorlogsberichten.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Ganzepoortstraat C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor;
gulden bij verlies van beide
banden, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oog;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
gulden bij
verlies
van een
duim;
60
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Blijkens mededeeling van de „Nieuwe
Rotterdamsche Courant" van Zaterdag
avond jl. is het stoffelijk overschot van
ds. A. S. Carpentier Alting dien dag naar
den lijkoven van Wester veld (Driehuizen
bij Velzen) vervoerd, om daar verbrand
te worden.
„Onder de aanwezigen waren de groot
meester en de leden van bet
li o o f d b e s t-u u r van de Neder
landse he vr ij metselaars, de
putaties van de drie Haagsche
loges en van de loge Zuid-
Nederland, voorts van den Neder-
landscbeu Protestantenbond en van het
Vluchteling-comité. Verdero.a. ds. Van
Assendeift, van Gouda, redac
teur vaiihetMaf-oiiieke Week
blad, en mr. Bake, secretaris van den
Raad van State". (De spatieering is van
ons. Red)
Hieruit blijkt, dat liet bedrijf der lijk
verbranding vasten voet heeft gekregen
in ons vaderland, er ongestoord zijn gang
gaat en wordt voorgestaan en bevorderd
door de vijanden van den Christelijken
godsdienst en van de R. K. Kerk op de
eerste plaats.
Een waarschuwing voor alle geloovige
christenen, om zich met band en tand
te blijven verzetten tegen bet zich in
burgeren van de materialistische, modern-
heictensehe opvatting van den dood, die
uit de lijkverbranding spreekt.
De lijkverbranding heeft reeds heel
wat pennen in beweging gebracht.
Boeken zijn over deze kwestie volge
schreven, zoowel van strafrechtelijk ais
van godsdienstig oogpunt werd het vraag
stuk toegelicht.
De Katholieken verklaarden zich steeds
besliste tegenstanders van de lijkver
branding. Zij volgden hierin het voorbeeld
van liet kerkelijk gezag, dat meermalen
zijn waarschuwende stem liad doen hooren.
Zoo verbood den 19en Mei 1886 de
Congregatie der Inquisitie; lo lid te
worden van een vereeniging ter bevor
dering van lijkverbranding2o zijn eigen
lijk of dat van anderen te laten ver
branden.
Daarmede is feitelijk voor ons Katho
lieken, de zaak opgelost. „Roma loeuta,
causa finita". „Rome heeft gesproken, de
zaak is beslist".
Daarmede is echter volstrekt niet ge
zegd dat de Katholieken de beweeg
redenen niet zouden mogen kennen waar
op dat kerkelijk verbod steunt. De Kerk
is geen Loge van Vrijmetselaren, die
haar kracht zoekt in geheimdoeuerij.
Alles is bij haar openbaar. Al haar be
velen en verordeningen kunnen het licht
zien, wijl zij steunen op redelijke gronden.
Geen betere toelichting tot bovenstaand
kerkelijk verbod zoowel als tot beter
begrip der lijkverbrandingskwestie dan
wat P. Groenen daarover schreef in no.
20 van de uitgaven der Apologetische
Vereeniging „Petrus Canisius"'
Men kan juist niet zeggen zooiezen
wij daar dat lijkverbranding recht
streeks strijdt tegen de natuurwet.
Hoe toch wordt een lijk verbrand'?
De kist wordt geschoven in een enge
ruimte van vuurvasten steen. De wanden
daarvan, zijn verhit tot op een tempera
tuur van ongeveer 100 graden Celsius. In
de ruimte zelf wordt met gestookt, doch
die gloeihitte is ontstaan door vooraf-
gaanden toevoer van kooloxyde.
Na het inschuiven der lijkkist wordt de
oven gesloten en worden de kleppen voor
luchttoevoer geopend. In weinig minuten
is de kist verteerd, in anderhalf uur het
gekeele lijk. De asch wordt dan verza
meld en bewaard in een blikken busje.
In den grond is zulk een ontbindingspro
ces dus precies hetzelfde als dat wat na
een begrafenis begint In beide gevallen
is de vernietiging liet gevolg van de oxy-
datie doorzuurstofverbindiugeii. Het ver
schil steekt alleen in den duur daarvan.
Wat in het graf langzaam door natuur
krachten gedaan wordt, dat geschiedt in
den oven kunstmatig eu uiterst snel.
In de H. Schrift zal men tevergeefs
zoeken naar een goddelijk verbod.
Evenmin zal men de spottende bewe
ring dezer tegenstanders waar kunnen
maken, dat lijkverbranding in lijnrechte
tegenspraak is met het ellde artikel der
Apostolische geloofsbelijdenis. Zeker, het
is ons geopenbaardallen zullen in hun
eigen lichaam, dat zij nu hebben, verrij
zen. Maar het is voor de Goddelijke Ai-
macht even gemakkelijk asch als stof te
doen herleven. De wijze, waarop het li
chaam ontbonden is, kan de algemeene
opstanding niet bemoeilijken.
Lijkverbranding strijdt dus niet tegen
de -natuurwet, noch tegen de Goddelijke
wet, noch tegen eenig Katholiek geloofs
artikel
Op de vraag echter of begraven niet
meer overeenkomstig de menschelijke na
tuur is, klinkt ons antwoord beslist be
vestigend.
Ieder beschaafd man heeft eerbied voor
de dooden en vindt grafschennis een der
groutste misdaden. Ln wat is verbranden
anders dan een soort van geweldpleging
Het moge waar zijn, dat in het graf juist
hetzelfde ontbindingsproces wordt vol
tooid, zulks doet weinig ter zake. Dan
tenminste grijpt de mensch niet in en
laat hij de natuurkrachten haar sloopings-
werk verrichten.
Daarenboven, begrafenis past beter bij
onze Katholieke geloofsbelijdenis dan
lijkverbranding.
Ons lichaam is een tempel van den
H. Geest, gewijd en gezalfd bij het ontvan
gen van verschillende Sacramenten. Dat
lichaam was zoo dikwijls na de H. Com
munie de levende woonstede van den le
venden God. Dat lichaam is bestemd eens
in heerlijkheid te verrijzen.
Zoo leert de Kerk. En daarom zondert
zij een plekje gronds af, wijdt vooraf de
aarde en brengt dan de dooden met eer
bied en passende plechtigheden naar hun
laatste rustplaats, waar zij rusten in vrede
tot aan den dag der opstanding. In ge
heel haar gedrag weerspiegelt zich haar
leer omtrent de verhouding van het
bovennatuurlijke, van het tijdelijke tot
het eeuwige leven.
Door dienzelfden gedachtengang geleid,
komt de bloedverwant op het graf bid
den. Ilij denkt geen oogenblik aan het
verrottingsproces daar beneden, maar
stelt zich den geliefde doode voor, zooals
hij hem het laatst zag, slapend den slaap
des doods, als tot een gebed de handen
gevouwen en daartusschen het kruis
beeld, het teekeu der hoop. En hij fluis
tert een „tot weerziens".
War- zou van al die zinrijke en troost
volle gebruiken nog overblijven, als men
algemeen het lichaam van den doode
ging behandelen gelijk het besmette ca
daver van een dier!
Neen, geen lijkverbrandingBeaarding
is meer overeenkomstig 'smenschen na
tuur en past beter bij ons Katholiek
Credo.
De voornaamste reden echter waarom
de Kerk de lijkverbranding verbood en
zelfs een afschuwelijk misbruik noemde,
is de autielericale en materialistische
geest, waarvan de propaganda-beweging
voor lijkverbranding een uitvloeisel was.
Toen in 1870 Paus Pius IX het Vati-
caansch Concilie te Rome opende, hiel
den de Yrijmestelaars tegelijkertijd als
tegenbetooging een internationaal Con
gres te Napels. Hier werd besloten op
alle mogelijke wijzen de macht der Kerk
te breken. Een deugdelijk middel daarLoe
zou ook de lijkverbranding wezen,
Luister naar de ondubbelzinnige en
openhartige woorden van Casteliazzo,
secretaris der Loge te Rome
„Het burgerlijk huwelijk, zoo schrijft
hij, onttrekt hun (ml. den Roomschen
geestelijken) het huisgezin. Het gods-
dienstlooze leekenonderwijs onttrekt
hun het aankomend geslacht. De bur
gerlijke (niet kerkelijke) begrafenis en
de lijkverbranding zullen liun ook nog
de laatste aanspraken bij de dooden
ontnemenaldus zal de vooruitgang
hen zoo spoedig mogelijk vernietigd
hebben".
Zoo moest lijkverbranding getuigen
vau haat tegen de Christelijke ideeën,
een geschikt middel zijn ter verspreiding
van het Materialisme, hetwelk leert, dat
er niets bestaat dan stof en dat bijge
volg met den dood alles ophoudt. Deze
stoffelijke en algeheele vernietiging van
den mensch wordt het best en het
schoonst verzinnebeeld door de.spoedige
verbranding van het lichaam.
Bij dien stand van zaken kon en mocht
Rome niet lijdelijk blijven toezien. Pro
paganda voor lijkverbranding- bedoelde
ondermijning van het gezag der Kerk.
Vandaar haar verooi deeling en ernstig
verbod.
Wie zal dat onbillijk vinden? Zelfs
de geloovige Protestanten houden met
ons vast aan de bij uitstek Christelijke
gewoonte van begraven.
Nog een eenvoudige, misschien over
bodige opmerking. „Nooit breekt wet"
is een algemeen geldend beginsel, dat
ook hier zijn toepassing kan vinden.
Wanneer bij de gruwelijke menschen-
slachting dezer rampzalige dagen ver
branding der lijken om een of andere
reden noodzakelijk mocht blijken, dan
zal dat door niemand, ook niet door den
Paus, gewraakt worden".
De toestand.
Naar bericht wordt, is heden ochtend
Lomza door de Duitsche troepen ver
overd, nadat gisteren reeds een der forten
van genoemde stad in hunne handen
was gevallen. Alle vestingen aaii den
benedenlojp van den Narew ziju thans
door de Duitschers bezet. Deze zijn voorts
doorgedrongen tot den B jeg, naar gemeld
wordt van af Bojany, even ten Z. W.
van Brok tot de monding. De Russische
troepen die zich tusschen Narew enBoeg
bevonden, zijn waarschijnlijk op Ostrow
teruggetrokken, hetwelk nog door hen
wordt bezet gehouden; deze konden nl.
niet over den Boeg terugtrekken, wegens
het gevaar dat hen alsdan zou bedreigen
van de uit Warschau oprukkende Duit
schers. Vermoedelijk zullen de Russische
achterhoe-afdeelingen nog eenigen tijd
stand houden achter den bovenloop van
den Boeg in de liin Ostrow-Brok-Drogil-
schin-Brest-Litowsk,waarna de terugtocht
zal worden voortgezet tot achter den
bovenloop van den Narew en de Oost
waarts daarvan gelegen moerassige land
streek. Brest-Litowsk zal waarschijnlijk
evenmin als de andere Russische vestin
gen lang weerstand kunnen bieden, aan
gezien deze niet voldoen aan de eischen
aan de moderne versterkingskunst te
stellen. In het zuiden zijn de Duitschers
na den Wieprz te zijn overgetrokken,
voortgerukt tot Zelechow, ongeveer 40
KM. ten Zuiden van den spoorweg
Warschau-Liedloe. Blijkbaar bevinden
zich ook hier de Russen in vollen af
tocht en gelukt het overal aad de hoofd
wachten hunner verschillende legers om
ongehinderd te ontkomen.
Aan Warschau zelf hebben de Duit
schers ook niet veel. Immers naar het
geen in uitvoerige beschrijvingen van de
reeds lang sinds 15 Juli voorbe
reidende ontruiming van Warschau in
„Times" en „Chicago Daily News" wordt
medegedeeld, is al wat er in de stad aan
onroerende goedeien van waarde kon
worden geacht, tijdig overgebracht naar
Rusland. Zelfs de zware bronzen klokken
van de kei ken zijn weggevoerd. Sinds 21
Juli werden alle voertuigen over den
Weichsel gebracht; 20.00U rijtuigen wer
den dwars door Rusland naar Moskou
gereden. Vandaar dat berichten over een
gemaakten buit van Duitsche zijde uit
blijven.
Inmiddels gaan in Engeland stemmen
op vóór den vrede. Een medewerker van
het tijdschrift „Economist" schrijft
Er zijn tegenwoordig weinig menschen,
die zich niet afvragen, waartoe het dient,
dat [zooveel bloed vergoten wordt. Ook
in Duitschlaud moet een dergelijke stem
ming heerschen, doch de stem van het
verstand kan zich niet verstaanbaar
maken.
Op een andere plaats in hetzelfde blad
haalt de redactie een redevoering aan,
die de Engelsche minister van oorlog,
Pitt, in 1797 heeft gehouden en waarin
hij zeide„Het is mijn plicht als Engelsch
minister en als Christen, alles te doen,
om een einde aan dezen bloedigen en
verwoestenden oorlog te maken."
De „Economist" vraagt of er in deze
tijden niet ook een moedig man zou kun
nen komen, om deze woorden van Pitt
thans zijn landgenooten toe te voegen.
Jaaroverzicht van den oorlog.
12 Augustus 19 1 4. Duitscbland
vraagt ten tweeden male aan België
om ongehinderden doortocht voor zijn
troepen door dat land. De Belgische re
geering wijst dit verzoek met veront
waardiging van de hand. Een verbitterde
strijd wordt geleverd bij Diest en Haelen,
waarbij de Duitschers zwaie verliezen
lijden en hun voorhoede wordt terug
gedrongen.
Zeppelins boven Engeland.
Men seinde ons Dinsdagavond
LONDEN. (Officieel.) Hedennacht ver
scheen een vijandelijk vliegeskader boven
de Oostkust van Engeland en wierp bom
men. 13 personen werden gedood en 12
gewond. Een Zeppelin werd vernietigd.
Nader meldt meldt men Een Zeppelin
werd door kanonvuur ernstig beschadigd
en werd, naar werd gemeld, vanochtend
naar Oostende gesleept. De Zeppelin is
sedert dien [het voorwerp van voortdu
rende aanvallen uit de lucht geweest door
vliegtuigen van Duinkerken uit, die een
hevig vuur op haar richtten. Thans wordt
zij gemeld door een ontploffing geheel te
zijn vernietigd.
Volgens de Duitschers werden met
goed gevolg bommen geworpen op de
Engelsche oorlogsschepen in de Theems,
de dokken van Londen, op een torpedo-
bootbasis te Harwith en aan belangrijke
werken aan de Humber.
Gaat Bulgarije meedoen 7
Uit New-York wordt aan de „Daily
Expres" gemeldDe Turken vreezen, dat
Bulgarije zijn medewerking in den strijd
zal verleenen. Reeds leggen zij een in
tense activiteit aan den dag in de voor
bereiding der verdedigingswerken van
Adrianopel, Loeloe, Burgas enTchalaldja.
Deze versterkingen waren sinds eenige
maanden van hun bewapening ontbloot,
tengevolge van het bevel de verdedi
gingswerken van Gallipoli te versterken.
Thans is echter de bewapening terug*
gezonden. Het gebied, hetwelk de Zwarte
Zee en Bosporus omringd, is voor vreem
delingen gesloten. Alle daarliggende for
ten worden hersteld.
De strijd in Frankrijk.
De correspondent 'van de „Daily Chro
nicle" meldt uit Nooid-Frankrijk, dato 9
Aug. dat de Duitsche troepen bijna het
geheele front hevig beschieten. Gedu
rende de laatste vier en twintig uur
hebben de troepen van den Kroonprins
in een tijdruimte van één uur 20000 bom
men van verschillend caliber tegen de
Fransche stellingen geworpen, in het
westelijk gedeelte van het woud van La
Grurie, tusschen Vionue le Chateau and
La Bassée. De vijand was echter niet in
staat de Franschen uit hunne stellingen
te verdrijven. Alle pogingen teneinde
tot een aanval over te gaan werden
gestuit.
De strijd in het Oosten.
BERLIJN. Het groote hoofdkwartier
meldt; De Duitschers hebben devesting
Lomza genomen.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 12 Aug.
Zwakke tot matigen wind, meest uit
Zuidelijke richtingen. Zwaarbewolkt, met
kans ep regen of onweer. Weinig verande
ring van temperatuur.
De toestand in België.
De stad Kortrijk, ongeveer 15 K.M.
achter het front gelegen en een centrum
voor de Duitschers, is zoo wordt uit
Gent aan „De Telegraaf" gemeld ge
heel door prikkeldraad afgesloten, gelijk
een vesting. Waar de straten buiten de
stad leiden, is een opening, met post,
die streng de passen naziet.
Met passen zijn de Duitschers voor
sommige richtingen zeer spaarzaam. Zoo
is het verkeer tusschen Kortrijk en Brug
ge zoo goed als gestremd en in de rich
ting vau het front geheel verboden
De bekende prikkeldraadfabriek van
Swevegem heeft het dus nog altijd zeer
druk.
De 21e Juli, verjaardag van België's
onafhankelijkheid, is ook te Kortrijk
met geestdrift gevierd gewordennatuur
lijk niet in 't openbaar. Daartegen waak
ten de Duitschers. Maar de kerken zijn
nu in België als vrijplaatsen geworden.
En zoo werd in St. Maartens een Te
Deum gezongen, dat druk bijgewoond
werd. De heeren verschenen in gekleede
jas en met hoogen hoed en men zag
zelfs [vrijmetselaars die in 20 jaar geen
stap bmnen een kerk gezet hadden, nu
onder de statige gewelven.
De dag verliep ordelijk. Ja, de kerken
zijn de vrijplaatsen. Wordt ergens een
lijkdienst gehouden voor een gesneuveld
Belgisch soldaat, dan stroomt 't bede
huis vol en komen er zelfs belangstel
lenden uit omliggenden dorpen, want
zoo'n plechtigheid is niet alleen voor 't
volk een plicht van dankbaarheid jegens
een gevallen strijder, doch ook een va-
derlaiidsche betooging, waarbij men sterk
aan de worstelende broederen wordt
herinnerd en men het nationaal volks
lied hoort.
Uit dit als blijkt, dat de Duitschers
ook in Vlaanderen weinig vorderen met
de verovering der geesten. Het nationaal
bewustzijn blijft krachtig.
Ernstig wordt de toestand in het be
proefde land. Wij overdrijven niet als
we zeggen, dat in veel gezinnen armoede
heerscht. De steuncomités doen wat ze
kunnen, maar zijn niet in staat allen
nood te lenigen. En er is geen werk,
geen verdienste, dat is 't ergste.
De menschen zien hevig tegen den
komenden winter op. Ze denken aan
de voediiigskwestie, de lange j avonden
met kaarslicht en.... de winter moet eens
streng zijn
Niet alleen burgets, maar ook veel
Duitsche soldaten huiveren bij de ge
dachte aan 't koude seizoen, aan lange
nachten van aanhoudenden regen of
strenge vorst, aan water en sneeuw.
Nu kan men de opbrengst van den
oogst nagaan; deze is minder dan op
andere jaren, en de oorzaak hiervan ligt
in gebrek aan kunstmest.
Van 'tzoo streng afgesloten Ostende
komt weing nieuws, 'tis of deze stad
o zoo ver van ons ligt. We weten, dat
het leven er vervelend stil is, dat de
levensmiddelen zeer duur zijn, dat de
burgers nog altijd niet in groepjes mogen
samen staan en de taptoe ook in dit
zomerseizoen om negen uur slaat.
Er werd zooveel mogelijk onderwijs
verstrekt, al zijn vele leerkrachten weg
en niet alle scholen vrijN u is de vacan-
tie begonnen, die korter duurt dan op
andere jaren.
En waarlijk, dat is 't eenige nieuws
van de badstad, die in vredestijd in deze
maand duizenden bezoekers hadden groote
weelde ten toon spreidde.
De badgasten zijn nu de marinema
trozen, al mogen de burgers enkele uren
per dag op een gedeelte van den dijk
komen. Twee uur verder begint het
Yserfront.