lull h"ur lUU Du
De Groote Oorlog.
No. 88.
Donderdag 29 Juli 1915
Elfde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-.JVQENSDAG- en VRDDAGAVQND.
WAAROM?
Losse Oorlogsberichten.
fc
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoortsfraat C 209, GOES.
Tel. interc.Directie 110. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. 5 contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
2 gulden bij fi <6% gulden bij A
m fjL 9 I verlies van een II I verlies sa n
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
Wegens overvloed van nieuws
berichten heden geen feuilleton en
geen oorlogsoverzicht. Red.
Waarom dienen de geestelijken niet
in het leger? Zij zijn toch ook staats
burgers, daarbij niet getrouwd, laten dus
geen vrouw of kinderen in zorg en be
kommernis achter. In Frankrijk dienen
zij toch ook en daar gaat het'toch wat
goed.
Deze vraag hooren wij in de huidige
dagen van landstormuitbreiding en al-
gemeenen oefenplicht nog al eens stellen,
zelfs door Katholieken.
Die zoo spreken, begrijpen de priester
lijke roeping niet.
Daar is geen stand of staat in de
maatschappij, die zoo vreemd staat tegen
over al wat met strijd, oorlog en wapen-
dienst te maken heeft, als de priester
lijke staat.
In dienst van den Vredevorst bij uit
stek, is de priester een man des vredes
en geroepen, den vrede te scheppen,
waar hij niet is, te herstellen waar hij
verloren ging, te verbreiden daar waar
men hem nog niet kent. In de zielen
der menschen den vrede te brengen met
zich zeiven, niet den eveumensch, met
God, is de even schoone als moeilijke
taak, voor den priester weggelegd. Zijn
woorden, zijn handelingen, zijn bediening
het is alles „des vredes". Dagelijks, als hij,
staande voor het altaar, de smeekingen
van het geloovige volk met de zijne ver-
eenigt, smeekt hij den Heer om „vrede"
bidt hij met den Psalmist in den 25en
harpzang, dat God zijn leven niet ten
onder doe gaan „met de mannen des
bloeds", spreekt hij den vromen wensch
uit: „De vrede des Heeren zij altijd met
U".
Vrijwillig verzaakte de priester aan de
weelde van het vaderschap naar de
natuur, om, zoo noodig, de geestelijke
vader te kunnen zijn van allen, die aan
de vjjanden des vredes ten offer vielen,
gelijk een pastoor Verbraak, „de solda-
tenvader van Atjeh", een Vincentius a
Paulo, die de ketenen der gevangenen
wilde dragen, mits dezen bevrijd werden.
Inderdaad, het vloekt, het stuit tegen
de borst, den priester die de door haat
en tweedracht geteisterde wereld met
God moet helpen verzoenen, een geweer
in handen te geven.
David, 's Heeren vriend en gunsteling,
mocht voor Jehova geen tempel bouwen,
hoezeer hij zulks verlangde, wijl „hij
veel bloed had vergoten en vele oorlogen
had gevoerd", gelijk de H. Schrift zegt.
(Paral I, XXII: 8.)
Indien alzoo, naar Gods bestel, het
bouwen zelfs van een tempel onver-
eenigbaar wordt geacht met het uit
oefenen van het krijgsbedrijf, hoeveel
te meer strijdt dan niet de bediening
van het heiligdom, een der voornaamste
plichten van het priesterlijk ambt, met
het waarnemen van den kujgsdienst, die
als oefening en voorbereiding van het
bloedige krijgsbedrijf geldt
En dan, wat zal, bijaldien de priester
ten strijde trekt, er geworden van de
achtergeblevenen? Wie zal hen sterken
en opbeuren, wie hun de troostmiddelen
schenken van den godsdienst Wordt er
thans reeds niet bitter geklaagd over de
verweesdheid van zoovele parochiën in
Frankrijk, wier herders en zielzorgers in
het leger dienen
En dat dezen, onder den dwang van
een harde en onrechtvaardige wet soldaat
geworden, als zoodanig hun plicht doen
en van den nood een deugd maken, wat
bewijst het anders, dan dat ook hier de
uitzondering den regel bevestigt
Op het slagveld, in de loopgraaf, in
de kazerne hoort de priester met thuis.
Zoo hij er verschjjnt, moet dit zijn als
priester, d. w. z. als de bedienaar
van den godsdienst, die komt troosten,
lenigen, verzachten, opbeuren en raad-
geven, als de vriend in den nood, als
de helper in de laatste stonde, wiens
mond geen woorden van strijd, maar
slechts woorden des vredes weet te
spreken.
Wie den priester en in 't algemeen
gesproken den bedienaar van den gods
dienst dwingt de wapenen te lian-
teeren, brengt zijn land geen voordeel
aan, integendeel. Het kostbaarste der
geestelijke goederen, dat een volk bezit,
is de godsdienst. Dat bezit wordt in de
waagschaal gesteld, door den priester,
den geestelijke in 't algemeen gesproken,
naar de kazerne te drijven, hem op te
offeren aan een, in dit opzicht, valsch
begrip van militaire gelijkheid.
De vraag, zooals die hierboven is weer
gegeven, komt meestal voort uit onkunde,
aoch ook uit haat jegens den godsdienst,
jegens de R. Kath. Kerk in 't bijzonder.
De opleiding der priesterschap door ka-
zernedienst te bemoeielijken en daardoor
den invloed der Kerk op het volk te
doen dalen, lacht menig anti-clericaal toe
Doch, hetzij haat, hetzij onkunde bo ven-
staande vraag aan de hand doet, wij,
Katholieken, behooren er voor te waken,
dat onze priesterstand niet worde weg
gerukt uit zijn natuurlijke levensfeer, aan
ons is het te zorgen, dat op onze pries
ters ten volle van toepassing blijft het
Schriftuurwoord„zie, hoe schoon de
voetstappen zijn van heil, die den
vrede verkondigen".
De duikbootenoorlog.
Naar een particulier bericht meldde,
heeft een U-boot Maandag het Ameri-
kaansche s.s. „Leelanaw" getorpedeerd.
De bemanning werd gered. Deze laatste
omstandigheid moge de beteekenis van
het feit eenigermate verzwakken, het
gebeurde staat voor Amerika gelijk met
een antwoord in-daden, dat Duitschland
weinig genegen is aan de krachtige wen-
schen door Amerika uitgesproken gehoor
te geven. (Maasbode).
LONDEN. De Noorsche bark „Carns-
dore" heeft te Lerwich 52 man der equi
page van de trawlers „Honoria", „Herin-
coney", „Sutton" en „Cassio" aangebracht.
Deze trawlers werden alle door een
Duitsche duikboot in den grond geboord.
De wannen hadden 40 tot 45 uur in de
booten doorgebracht alvorens zij opge
pikt werden.
De bemanning der trawlers „Celtic"
en „Cydorno" die eveneens in den grond
geboord werden, landde te Stromneso,
die van de in den grond geboorde traw
lers „Roslijn" en „Strathmori" op het
eiland Lewis.
ABERDEEN. De Engelsche stoom
trawler „Enblem" is bij de Orkney eilan
den in den grond geboord. De beman
ning werd gered.
Fransche activiteit.
Een Duitsche kruiser beschadigd.
Van de Belgische grens: Een
bewoner der Belgische kust, die tot de
weinigen behoort, welke er in slaagden
uit de omgeving van Zeebrugge naar
hier te komen, deelde mede, dat Vrijdag
een Fransche vlootpatrouiüe Zeebrugge
gebombardeerd heelt. Een Duitsche tor
pedoboot voor de haven werd zwaar be
schadigd. Reeds vier achtereenvolgende
nachten worden bommen uit vliegtuigen
op Zeebrugge geworpen.
Een Fransche onderzeeër gezonken.
CONSTANTINOPEL, 27 Juli. (W.B.)
Het hoofdkwartier meldtGistermorgen
om 8 uur brachten wjj den Franschen
onderzeeër „Mariotte" in de Dardanellen
tot zinken. Van de bemanning werden
31 koppen gevangen genomen.
Geheime stukken
De Korrespondenz Norden meldt dat
te Brussel tallooze geheime stukken zijn
gevonden van de Belgische gezanten in
Berlijn, Londen en Parijs, gericht aan
den Belgischen minister van buiten-
landsche zaken. Deze stukken loopen
over de jaren 1905 tot 1914 en geven
aldus het Duitsche bureau een
duidelijk beeld van de diplomatieke voor
geschiedenis van den oorlog en de intri
ges der entente, in 't bijzonder van En
geland tegen Duitschland. De Nordd.
Allg. Ztg. zal heden een begin maken
met de publicatie van circa 100 dezer
geheime stukken.
KEULEN, 27 Juli (part.). Uit Zurich
wordt aan de „Kölnische Ztg." gemeld,
dat vele Engelsche huisgezinnen, die tot
heden in Florence en andere ltaliaansche
streken verblijf hielden, naar Zwitserland
uitgeweken zijn. Op de vraag, waarom
zij Italië verheten, verklaarden zij, dat,
ingeval de oorlog niet zegenrijk voor
Italië zou eindigen, binnenlandsche on
lusten te verwachten zijn. Engeland zou
dan voor alles verantwoordelijk gesteld
worden.
Kanunnik Vrancken gearresteerd 7
De „XXe Siècle", te Havre verschijnend
meldt, dat op het Belgische ministerie
van justitie bericht ontvangen zijn zou,
dat kanunnik Vrancken, secretaris van
kardinaal Mercier, door de Duilscliers
gearresteerd en gevangen zou zijn ge
nomen. De Duitschers zouden een groot
„complot" in België ontdekt hebben,
waarvan de kanunnik een der leiders
zijn zou!
Vergeefs bood kardinaal Mercier een
som aan als losprijs voor den kanunnik.
De Belgische regeering heeft echter
geen officiëele bevestiging van het bericht
der arrestatie gekregen.
LONDEN. Ter gelegenheid van de ver
jaring der oorlogsverklaring zullen op den
4en Augustus door het geheele land
bijeenkomsten worden gehouden onder
leiding van de gemeente-en graafschaps
raden en van de Kamers van Koophandel
waarin de volgende resolutie, welks door
den eersten minister is goedgekeurd, zal
besproken worden„Op dezen jaardag
der verklaring van een rechtvaardigen
oorlog, geeft deze verzameling van burgers
van deze stad uiting aan haar vast besluit
om tot het zegenrijke einde den strijd
door te zetten voor'het behoud van de
idealen van vrijheid en recht die de ge
meenschappelijke zaak der verbondenen
zijn".
Krijgsverrichtingen.
WEENEN. (Officieel) Russisch oorlogs-
looneel.
Sedert debestorming van Sokal door onze
troepen werd ten Zuid-Oosten van die
stad om het bezit van de hoogte, welke
deze overgang ,van den Boeg beheerscht,
hevig bevochten.
Gisteren bestormden onze dappere regi
menten deze positie, waarbij zij 20 officie
ren en 3000 man gevangen en 5 machine
geweren veroverden.
De gevechten ten Noorden van Hru-
bieszow schrijden met succes voort Ove
rigens is de toestand in het Noord-Oosten
onveranderd.
BERLIJN, 27 Juli (part. L.) De Berliner
Lokal Anzeiger meldt uit Genève: Ver
scheiden treffers bij het Duitsche bom
bardement veroorzaakten eergisteren
groote branden in het Duinkerksche
havenkwartier en andere stadswijk. Het
blusschingswerk duurt nog voort. Ómtrent
de uitwerking van den gisteren op Atrecht
afgevuurde zware Duitsche projectielen
ontbreken nadere gegevens, doch ook
hier was het aantal treffers groot. Ook
in het Piiesterboseh had de Duitsche
artillerie onlangs groot succes.
Een tragedie uit de lijdensgeschiedenis van
Dixmulden.
Tijdens het hevig bombardement van
Dixmuiden hebben de twee oudste vrou
wen dezer plaats, die niet gevlucht wa
ren, den dood gevonden, 't Waren twee
inwoners van het Begijnhof, die met een
andere Begijn eindelijk tevergeefs een
heenkomen zochten, toen de obussen haar
vredig verblijf verwoestten. Zij vlucht
ten waarheen?Ze wisten zich
niet te wenden nocli te keeren. De dood
achterhaalde haar.... op straat! Na 't
bombardement zijn de portierster, de 87-
jarige Amelie Camerlynck, alsmede de
89-jarige Maria Roose ontzield langs den
weg gevonden.Droevig 1 Arme oud
jes 1 Hadden zij daarvoor zoo laten levens
avond bereikt, om aldus te sterven onder
ruw geweld Zij, die niets anders gekend
hadden dan vrede en zielerust. E11 de
derde, E111. Verreecke, was gevlucht naar
bet klooster der Witte Zustersde
kelder van 't klooster was getuige van
haar stervensangst en laatste bede
O, lezer, 'tzijn maar simpele gevallen
uit honderden honderden.
(„De Tijd")
Antwerpen gestraft.
De Antwerpenaren, die den 21en Juli
j.l. huu uationalen feestdag niet onop
gemerkt meenden te moeten laten voor
bijgaan zijn daarvoor door de Duitsche
overheid gestraft. De stad is een boete
opgelegd van 250000. Verder was gelast
om den 25 Juli den verjaardag van konin
gin Elizabeth het geheele tramverkeer
in de stad stop te zetten, de winkels om
2 uur te doen sluiten, in het geheele
stadskwartier dat gaat van de groote
statie tot aan de Groenplaats, alle col
portage met bloemen, prentbriefkaarten
te doen stoppen en rijwiel en voetgan
gersverkeer aanzienlijk te beperken.
Zoo heeft zegt De Tijd-correspon-
dent de Duitsche overheid gepoogd
op den Zondag alle betoogingen te voor
komen en Antwerpen tot een doode
stad te maken, gekneld in ijzeren vuist
van macht. En toch, niettegenstaande
dit- alles, is de jaardag der koningin niet
onopgemerkt kunnen voorbijgegaan. In
de kathedraal van Antwerpen werd een
plechtige Hoogmis voor de vorstinne op
gedragen en al heeft men de voorschriften
zooveel doenlijk in acht genomen, er is
toch meer in eenvoud en kalmte, maar
met vertoon van Belgische fierheid en
hoogheid gemanifesteerd voor het vor
stenhuis E11 de stedelijke overheid heeft
aan de hooge vrouwe hare meest sympa
thieke weusclien doen geworden.
Tien broeders soldaat.
In het dorpje Chauray-les-Chalons,
dicht bij Chalons aan Baöne, woont een
man Chateau genaamd, wiens gezin ver
moedelijk het record slaat van vaderland-
sche plichtsbetrachting. Zeifis Chateau die
thans 67 jaren telt, een veteraan uit
1870, toen hij gewond en krijgsgevangen
werd. Hij heeft elf kinderen waarvan
tien zonen, die alle tien soldaat zijn. Een
werd ernstig gewond in den slag aan
de Marne, vijf vechten in de loopgraven
en de vier overigen zijn in reserve
regimenten, „Zei."
De Times meldt dat er einde Juni 14
duikbooten te Zeebrugge waren. Drie
werden door bommen getroffen en ver
nield. Een werd naar Hoboken terug
gebracht, om herstellingen te ondergaan.
De Duitschers hebben verder 3 duikboo
ten te Oostende. Ook zijn er torpedo
booten uit Antwerpen naar Gent en
verder langs de kanalen naar Zeebrugge
gekomen.
Kardinaal en generaal.
Kardinaal Ferrari, aartsbisschop van Mi
laan, heeft aldaar, naar de „Italia" meldt,
een bezoek gebracht aan generaal de
Rossi, die ziek ligt in het Zonda-hospitaal.
Het bezoek en het onderhoud droegen
een zeer hartelijk karakter. De kardinaal
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 29 Juli
Matige tot krachtigen, later tijdelijk af
nemende Westelijke tot Zuidelijken wind.
Tijdelijke opklaring, later weer kans op
regen of onweer in den ochtend iets warmer.
sprak den generaal zijn bewondering uit
voor diens heldhaftig gedrag en voegde
er de beste wenschen bij voor zijn spoe
dig herstel. De generaal verhaalde van
het gevecht, waarin hij gewond werd en
had niets dan dankbaarheid en bewon
dering voor den almoezenier Don Edoardo
Gilardi en voor zijn dappere scherp
schutters van het 12de regiment.
De kardinaal bracht vervolgens een
bezoek aan al de andere zieken in dit
hospitaal, alsmede aan de officieren, die
liggen in het geïsoleerde gedeelte van
het militaire hospitaal.
Duitsche smokkeltrucs.
Wij weten, hoe Oostenrijk-Hongarye
met Roemenië onderhandelt over het af
staan van een deel van de Boekowina
en daarvoor vrijen doorvoer naar Tur
kije eischt. Ook is door de Roemeensche
regeering 21 kisten minutie uit Duitsch
land aangehouden bestemd voor Turkije.
Sedert lang is namelijk de Roemeen
sche regeering op liet spoor van Duit
sche smokkelaarstrucs. Eerst waren het
Duitsche wagons met dubbele wanden,
waartusschen munitie verborgen was.
Onlangs werd een zending vaatjes Miïn-
chener bier aangehouden, die zwaarder
kost bleken te bevatten, n.l. geweerpa
tronen. Om de ambtenaren om den tuin
te leiden, had men aan verschillende
stations om ijs getelegrafeerd, om het
„bier" goed te houden, maar de Roemenen
waren slimmer en wilden er ook eens
van proeven.
Ook had het de aandacht getrokken, dat
Duitschland zulke ontzaggelijke blokken
beton naar Constantmopel zond. Die
blokken bleken hol en opgevuld met
granaten.
Een Amerikaansche tankboot door een Ne-
derlandsch oorlogsschip aangehouden.
Reuter seint d.d. 27 Juli uit Batavia:
De Amerikaansche taukboot „Mave
rick", komende van Los Angelos, is in
de Java Zee door een Nederlandsch oor
logsschip aangehouden, daar de omstan
digheden kwade vermoedens deden op
komen.
Na een onderzoek van de scheepspa
pieren van de „Maverick" te Batavia
was de kwestie echter opgelost.
Fransch luchtschip boven Gent.
GENT, 27 Juli. (O. V.) Gisteren ver
scheen een Fransch luchtschip boven
Gent, boven de wijk Hoiruise, waar twee
Duitsche onderzeeërs lagen. Het vlieg
tuig werk flink beschoten, maar kon
ongedeerd terugtrekken. De onderzeeërs
zijn niet getroffen. Het huis van den
sluiswachter is totaal verwoest,
(Maasbode)
Protest der Belgische regeering.
De Belgische regeering heeft een zeer
uitvoerig protest gericht tot de Neder-
landsche regeering betreffende een nieuwe
schending door Duitschland van de oor-
logsgebruiken, van de door de geheele
wereld erkende beginselen van het vol
kenrecht en van de bepalingen van het
verdrag van Den Haag.
Wegens de uitgebreidheid van het stuk
moet voorloopig met deze korte mede-
deeling worden volstaan.
Het gebeurde te Dantzig.
Omtrent 't gebeurde in de golf van Dan
zig, waarbij! volgens da Engelsche lezing 't
slagschip „Pommern" zou zijn getorpe
deerd, wat van Duitsche zijde met be
slistheid ,werd ontkend, vernemen wij nu