De Groote Oorlog.
No. 85.
Donderdag 22 Juli 1915.
Elfde Jaargang.
M|nl ilktn MAANDAG-, WDEHSDAG- tn «RUDASAVOHD.
Losse Oorlogsberichten.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoortstraaf C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorvvaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
gulden bij g± iPk gulden bij gulden bij A Mm
I I I verlies van een jl I 11 verlies I 1 verlies van m
I I hand, voet 11 11 I van een 1% I I een M
of oogduim wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
Oe Oorlog en het Socialisme.
In zijn zeer lezenswaardige brochure
„De oorlog en Gods voorzienigheid" be
spreekt de Warmondsche hoogleeraar J.
D. J. Aeugenent de vraag of deze oorlog
metterdaad den ondergang beteekent van
het socialisme en zegt ervan:
Daar zijn er, die meenen van dezen
oorlog de ruïne te mogen verhopen van
het socialisme. Toch meen ik dit opti
misme niet te mogen deelen. Want al
vielen meerdere pijiers, die het socialis
me als wetenschappelijk systeem tot nu
schraagden, tot gruizel meen, het socia
lisme is ook nog iets anders dan een
wetenschappelijke theorie. Voor de
groote volksmassa is het een bewe
ging, groeiend niet uit theoretische be
schouwingen, doch uit ontevredenheid.
Welnu, het is te vreezen, dat die onte
vredenheid door dezen oorlog niet zal
verminderen. De gruwzame en godslas
terlijke uitingen, die onze dagen in volks
kringen kunnen vernomen worden, ma
ken vrees voor de toekomst niet onge
wettigd en hovemlien, de gisting in de
partij tegen de wetenschappelijke leiders
groeit met den dag in verscluilende lan
den. Men voorspeile zich dus hierom
trent niet te veel goeds. Het koiot mij
voor, dat bij degenen, die van dezen
oorlog den ondergang van het socialisme
verwachten, de wensch de vader der ge
dachte is. Bovendien, waar moet liet
heen, indien in de toekomst in de maat
schappelijke verhoudingen der volken de
beginselen zouden worden ingevoerd, die
meii thaus ziet toegepast m de interna
tionale verhoudingen, o.a. dat ter ver
sterking van economische macutspositie
de ergste gruweldaden mogen bedreven
worden. Men vreest niet zonder grond
als men in sommige revolutionaire bla
den toespellingen daarop leest Zou het
de eerste maal zijn, dat oorlog revolutie
baarde
De katholieken en de vredes-
actie.
Ook dit punt bespreekt professor
Aengenent in zijn bovengenoemde bio-
chure. Riet aan elke vredes-beweging
kan de katholiek zijn sympathie verpan
den, zegt Schr., maar tegenover de zuiver
utilistische materialistische stroomiug,
heelt de Paus ons gewezen, welk levens
beginsel onze vredesactie bezielen moet.
Eu dan heeft het geen zin te zeggen,
gelijk zoo dikwijls ook door Jan
Halie gedaan wordt, dat het nutte
loos is aan zulke actie mee te doen,
omdat er toch altoos wel oorlog zal zijn.
Zells durlt men zich daarbij beroepen
op woorden van den Zaligmaker. Maar
prof. Aengenent voert hun tegemoet:
Deze redeneering houdt echter geen
steek. Immers, dan zou velerlei actie
op verschillend gebied eveneens veroor
deeld moeten worden. Wij weten, dat,
zoolang de wereld zal bestaan, ziekten
en andere phy&ieke ellende het deel
van den meiisch zullen ziju. Wie zou
nu om die reden afkeuren durven het
gestadige zoeken der weteuscliap om de
kiemen dier ziekten en de oorzaken dier
ellenden op te sporen en de middelen
te vinden, die ter bestrijding dienstig
zijn W ij weten uit den mond van den-
zeilden Goddelijken Meester, dat wij
altijd armen bij ons zullen hebben, en
ook dat bij Zijne wederkomst weiuig
geloof op aarde zal gevonden worden.
Wie zou nil op dien titel zich verplicht
wanen, niet mede te werken aan de
bestrijding van de oorzaken der armoede
of aan de verspreiding van het geloof
ouder de volken?
Wel vindt de Christen in de woorden
van den Zaligmaker aanleiding om zich
niet een volledig succes van zijn pogin
gen te voorspellen. Doch, zooals het met
alles is in deze wereld, wjj menschon
dienen wel onzen arbeid in dienst te stel
len van het goede; aan God echter
moeten wij overlaten in hoever Hij onze
pogingen met succes wil bekronen, zooals
St. Thomas zoo heerlijk zegt: „De Heer
beveelt ons, niet bezorgd te zijn over
datgene, wat niet van ons afhangt, n.l.
de uitslag van onzen arbeid; maar hij
verbood niet, ons in te spannen voor
datgene wat tot onze taak behoort, nl.
zelf te arbeiden."
De toestand.
Volgens een corr. van het „Rott. Nbl."
hoeft men in Vlaanderen en Noord-
Frankrijk op geen groot offensief der
Verbondenen te rekenen, ook op geen
ontruiming van Vlaanderen. Hoofdzaak
is hier voor de geallieerden te zorgen,
dat de vijand niet doorkomt en hem te
beletten, zich te versterken.
Het ligt niet in hun plan, groote sla
gen te leveren op een punt, waar dit
voor de ontwikkeling van den krijg on-
noodig is.
Dezelfde corr. zegt, dat de verbonde
nen aan dien kant hun geschut met
talrijke nieuwe kanonnen hebben ver
meerderd.
Nooit zag ik zooveel stukken op een
front opgesteld. Ik kan me het dan ook
moeilijk anders voorstellen, of men is
hier wachtende op een massale door
braakpoging van den vijandthans be
staan er bijna geen „intervallen" meer
tusschen de opstelling der batterijen,
't Zijn als zooveel hagen van vuurmon
den, doch zoo opgesteld dat alleen
hij, die weet hoe ze aan het oog der
tegenpartij onttrokken worden, ze kan
ontdekken.
In Frankrijk is men nog vol geestdrift.
Zelfs de geunifieerde socialisten, die
vroeger fel tegen alle militaire maat
regelen en uitgaven gekant waren, zijn
er thans vóór.
Den 14 Juli hebben ze een congres
gehouden en daar een motie aangeno
men, waarin ze plechtig verklaren, dat
er geen sprake van een duurzamen vrede
kan zijn, wanneer deze vrede niet steunt
ie. Up het beginsel der nationaliteiten,
hetwelk tevens den wil in zich sluit,
van alle annexatie-politiek af te zien,
en het herstel van het recht der onder
drukte volkeren van Europa, over zich
zeiven te beschikken en terug te keeren
tot de natie, waarvan zij gewelddadig
gescheiden zijn
2e. op den volstrekten eerbied voor
de politieke en economische onafhanke
lijkheid der naties
3e. op de instelling der verplichte
arbitrage tusschen de volkeren, welke
tegelijkertijd zou leiden tot beperking
der bewapening, democratisch toezicht
op de door iedere regeering aangegane
verplichtingen en de instelling eener
internationale politiemacht.
De Italianen hebben een wapensucees
te boeken. Reuter berichtte gisteren
Na een bloedig gevecht hebben de
Italianen aan het front van de Isonzo
den lSden verscheidene linies gepantserde
schanswerken op de hoogvlakte van Car-
so (Duitschde Karst, de hoogvlakte
van Fiume tot Görz) bestormd en 20U0
gehangenen, 6 machine-geweren, 1500
geweren en veel munitie genomen. De
aanval is in den ochtend van gisteren
met verdubbelde kracht hernieuwd.
Het offensief van de Italianen ontwik
kelt zich ook in Cadore (ten Z. van het
Westelijk gedeelte van de Karnische
Alpen) gunstig. Daar ziju drie blokhuizen
met de bajonet vernieesterd.
liet fort Hermann ten N.O. vanPlez-
zo, in Kariuthië, is door het bombarde
ment zwaar beschadigd.
De ltaliaansche bladen sporen het land
aan, zich niet te laten ontmoedigen door
het verlies van den kruiser Garibaldi.
Het „Giornale de Sicilia" deelt mede,
dat bij het bezetten van den Monte
Nero een Siciliaansch soldaat, Carmelo'
Dimarco, trachtte den Oostenrijkscheu
bevelvoerder gevangen te nemen. Er
ontspon zich een wild gevecht aan den
rand van een afgrond. Ten slotte wierp
de soldaat den generaal een lasso om
den hals en voerde hem naar liet ltali
aansche kamp.
De koning beloonde hem met een
gouden medaille en gaf hem een tien-
daagsch verlof om zijn geboorteplaats
te bezoeken, waar hij met groot eerbe
toon werd ontvangen.
Niet onaardig is het, hier mede te
deelen wat de N. R. Crt. uit de „Frank-
forter Zeitung" overnam van de oorlogs-
voorspellingen van den Engelschen kolo
nel Harrison, een bekenden militairen
schrijver. Deze luiden aldus
Juli.
Westelijk front. Geen verandering.
ltaliaaiisch front. V erbreeding van het
front van de Italianen, wat den vijand
noopt ziju strijdkrachten te verdubbelen.
Russiscli front. Groot Duitsch offensief
in de buurt van Warschau. Terugtocht
van de Russen in Polen.
Turksch front. Langzame vorderingen
aan de Dardanellen, in Armenië en
Mesopotamië. Medewerking van Italië
tegen de Dardanellen.
Augustus.
Westelijk front. Geen verandering. Ver
meerderd munitie-verbruik. Uitbreiding
van het Engelsche front.
Italaansch front. Belegering van Triest
en Pola.
Russisch front. Staking van het Duit-
sche offensief (bij gebrek aan manschap
pen). Plaatselijke aanvallen van de Ser
viërs. Organisatie van het nieuwe Bal
kan verbond. Inmenging van Roemenië.
Turksch front. Inmenging van Bulgarije.
September.
Westelijk front Algemeene aanval van
de Duitschers in het Noorden. Ontzaglijk
munitie-verbruik.
ltaliaaiisch en Russisch front Verbin
ding van de zuidelijke fronten (Italië
ServiëRoemenië). Algemeen offensief
tegen Oostenrijk. Opmarsch van de Rus
sen aan beide vleugels.
Tuiksch front. Ineenstortiug van Tur
kije. Val van Konslantiiioptl, opening van
de Dardanellen.
October.
Westelijk front. Stilstand van het Duit-
sche offensief. Snellere vooruitgang van
het Fransche offensief, dat tot aan de
linie OostendeMaubeugeArdennen
LuxemburgMctz—Straatsburg komt.
Italiaans h-Russisch front. Herovering
van Galicië door de Russen. Inval in
Hongarije vau drie kanten. Vlucht van
de Oosteurijksche regeeriug naar Duitsch-
land. Terugtocht van de Duitschers uit
Koerland en Oost-Pruisen.
Turksch front. Einde van den oorlog
met Turkije. Een groot gedeelte van
het expeditie-leger wordt naar Europa
teruggebracht.
November.
Westelijk l'ront. De Duitschers opnieuw
teruggeworpen. Op verscheidene punten
wordt hun rechtlijnig front doorbroken.
ltaliaausch-Russisch front. Terugtocht
van de Duitschers in Polen. Ontblooting
van Silezië. Inval in Duitschlaiid.
December.
Westelijk front. De Fransclien rukken
tot aan den Rijn op. Einde van de vij
andelijkheden.
lialiaansch-Russisch front. Duitschland
vraagt om een wapenstilstand.
Van de Zeeuwsch-Vlaamsche grens.
Na een stilte van 14 dagen werd Maan
dagavond weer het schieten van het
front vernomen. Het werd in den nacht
voortgezet en Dinsdagmorgen is het in
hevigheid toegenomen. Door vliegma
chines werden hedenmorgen veel ver
kenningen gedaan langs de Belgische
kust; zij werden hevig beschoten.
De verklaringen van Z. H. den Paus.
PARIJS, 20 Juli. (llavas.) Na het in
terview, dat de journalist Latapie inder
tijd met Z. H. den Paus had en waar
van de inhoud gepubliceerd werd door
de „Liberté", meldde Kardinaal Amette
aan den Paus, welken indruk deze publi
catie in Frankrijk had teweeggebracht.
De „Croix" maakt thans het eigenhan
dig geschreven antwoord van den Paus
openbaar, waarin deze verklaart
„Wij ontzeggen den heer Latapie alle
gezaghij gaf noch onze bedoeling noch
onze woorden weer en publiceerde zijn
verhaal zonder onze machtiging en tegen
zijn belofte. Onze werkelijke bedoeling
mag alleen worden afgeleid uit de officieele
openbare bescheiden van den Heiligen
Stoel en niet uit particuliere verhalen of
berichten."
De Paus voegt aan den brief documen
ten toe, welke officieel zijn meeniDg weer
geven, nl. de verklaringen van den Kar
dinaal-Staatssecretaris Casparri aan de
„Corriere d'Italia"den brief van Kardi
naal Casparri aan den Belgischen gezant
bij het Vaticaan, alle reeds bekende ge
schriften en ten slotte een schrijven van
Kardinaal Casparri aan den Engelschen
vertegenwoordiger bij het Vaticaan, waar
in verklaard wordt, dat Z. H. zich niet
uitgesproken heeft tegen de wettigheid
van de Duitsche blokkade, welke hij niet
veroordeelde als zijnde strijdig met de
goddelijke en menschelijke wetten.
De Secretaris van Z.Em. Kardinaal Mercier
in hechtenis genomen.
BERGEN-OP-ZOOM, 19 Juli. (Van on
zen correspondent R.) Volgens een be
trouwbaar bericht uit Antwerpen, het
welk ik niet persoonlijk kon controlee-
ren en daarom onder voorbehoud geef,
is de eerste-secretaris van Z. Em. Kardi
naal Mercier, kanunnik P. Vraucken, die
den Kardinaal in de moeilijkste dagen
der Duitsche bezetting trouw ter zijde
heeft gestaan en hem ook vergezelde
tijdens het jongste incident op den tocht
naar Brussel, waarbij hij regelend optrad,
gevangen genomen. De Duitsche recht
bank veroordeelde hem tot een maand
gevangenisstraf, welke hij thans onder
gaat in de Begijnenstraat. („De Tijd".)
De „Orduna".
Baron Rosenkrantz, een Deen, was een
der weinige passagiers op die Orduina, die
den aanval van een duikboot op dat schip
gadesloeg. Hij heeft naar uit Amerika
aan Engelsche bladen wordt ges-eind
enkele minuten voor dat die torpedo werd
waargenomen een klein ;zeilschip vlak voor
den boeg gezien. Twee Amerikaanscho
vlaggen waren op het zijboord geschilderd.
De kapitein van de Orduna vond het
geval aanstonds verdacht en deed de Or
duna van koers veranderen. M&11 ver
moedde namelijk, dat er een duikboot
achter het zeilschip verborgen was. De
Orduna voer voorbij. Enkele minuten later
toen het zeilschip al een heel eind achter
wias, zag baron Rosenkrantz door zijn
kijker een witte streep over het water, die
het schip naderde. Het was een torpedo.
'Ze ging ongeveer twintig meter achtej)
het schip voorbij. De passagiers richtten nu
hun kijkers op het zeilschip en trachtten
deen naam te lezen. Er scheen Mortnanie
of iets dergelijks op te staan. In (die scheeps
registers is echter geen schip "van zoo'n
naam te vinden, o-f het moest de Ameri-
kaansehe bark Normandy z'ijln.
De duikboot begon, tloen de torpedo
gemist had, op de Orduna te vuren, maar
door opnieuw van koers te veranderen,
werd den aanvaller de achtersteven toe
gekeerd, zoodat het doel zoo klein moge-
iijfc -was gemaakt. Na het derde schot 'begon
er een ware jacht. Door de kijkers zag
men de duikboot snel opvaren. De Orduna
maakte echter een grootere vaart,, steeds
zigzag koersende. Dei afstand werd grooter
en het schieten bedaarde. Na een half uur
viel er geen schot meer en was de duik
boot verdwenen.
Onder de Amerikanen aan boord was
William C. Thompson, raadsman van de
nijverheids-commissie der Vereeni-gde Sta
ten, die den aanval heeft gadegeslagen Un
een krachtig protest te Washington zou
aanbieden. (N. R. C.)
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 22 Juli
Meest matige westelijke tot zuidelijken
wind. Meest zwaarbewolkt met tijdelijke op
klaringen. Wellicht eenlge} regen met geringe
onweerskans. Iets warmer.
ltaliaansche Oorlogstoneel.
Men meldt uit Weenen
De slag bij Gorz duurt voort. De lta
liaansche aanvallen die zich nu met
groote hevigheid tegen het bruggenhoofd
van Gorz richtten hadden evenals giste
ren geen succes. Na sterke tot den
middag durende beschietingen van het
Bruggenhoofd door vijandelijke artillerie
ging de elfde ltaliaansche infanterie-
devisie, die uit dronken troepen bestond,
tot den aanval over op de Podgora-
sector. De vijand drong van plaats tot
plaats in onze stellingen door, doch werd
er weer uitgeworpen. Na nieuwe artil
lerie voorbereidingen volgde om vier
uur in den namiddag een tweede aanval,
die om acht uur 's avonds eveneens
afgeslagen werd. Om de rand van het
Plateau van Doberdo wordt verbitterd
verder gevochten. Gisteren namiddag
sloeg de dappere Oosteurijksche land
weer een sterke aanval tegen hun stel
lingen bij Straussina af. Ook verdere
aanvallen door groote troepenmassa's
ondernomen mislukten hier. Evenzoo
mislukten alle tegen de Zuidwestelijke
Plateauraud van PolazzoRedrpuglia
Vermigliauo aangevoerde aanvallen, even
als een aanval op de Monte-Cossich „ten
noorden van Monte Valcone". De vluch
tende vijand leed overal zware verliezen.
De artillerie gevechten aan de midden
lzonzo in het Krn-gebied en de aan de
Karinthische grens geleverde gevechteu
duren voort. In de streek ten zuiden
van Krn werden twee hevige aanvallen
van de Alpenjagers afgeslagen. In het
reeds genoemde hevige gevecht in de
streek van de Kreuzberg verloren de
Italianen meer dan twee honderd man
aan dooden en meer dan het dubbele
aantal aan gewonden. Hier tegenover
bedragen onze totale verliezen 42 man.
De posities ten zuiden van Schluder-
baeh werden door onze troepen weer
teruggenomen. Een nieuwe aanval van
zwakke ltaliaansche krijgskrachten op
de SoL-lilana mislukten evenals alle
vorige.
Russische oorlogstoneel.
WEENEN. (Officieel) Tusschen de
Weichsel en de Boeg zijn gisteren de
legers der verbonden in de vervolgingen
op de wijkende tegenstander over het
slagveld van de laatste dagen voortgerukt.
Bij de aan het succes deelgenomen troepen
van het leger van Veldmaarschalk Luite
nant Arz groeit liet aantal binnengebrachte
gevangenen tot vijftig officieren, en 3500
man aan. Bij Sokal brachten onze troepen
over de 3000 gevangenen binnen. Ten
Westen van de Weichsel hadden onze
verbonden troepen in heldhaftige wor
stelingen de Russische tegenstand aan
de Ilzanka gebroken. Ten zuiden en ten
Westen vanRadom weerstonden Oosten-
rijk-Hongaarsche regimentstroepen hevige
aanvallen. De Zevenburgsche infanterie
nam de plaats Kostrzijn stormenderhand.
Radom werd hedenvoormiddag door onze
troepen bezet In Oost-Gallicie is de
toestand onveranderd. Aan de grens
tusschen de Boekowina en Bessarabië
is de Russische brigade overvallen en
in de pan gehakt.
Een Pauselijke gift.
Eenige weken geleden had de Action
sociale de Seine-et-Ois-e aan den H. Va
der een schrijven gezonden, waarin ziij
de werkzaamheden van deze vereeniging
gedurende den oorlog uiteenzette en den
zegen van den H. Vader over het werk
afsmeekte.
Het comité der Action sociale mocht
nu een schrijven, van. den staatssecreta-
