De Groote Oorlog.
Dinsdag 20 Juli 1915
Elfde Jaargang.
No. 84,
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
STEMBILJET
OP 21 JULI 1915.
Losse Oorlogsberichten.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes ƒ0.75, daarbuiten 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoorfstraaf C 2o9, GOES.
Tel. interc.: Directie no. 83. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in liet bezit der door de H d& gulden bij verlies van beide j9M gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de B L 1811 banden, voeten of oogen. 8 H B verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, 1 ^8 8 88 8 Voorts bij ongeneeselijke 1 ^8 8 8 hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: B J^B verstandsverbijstering; 8 1^8 of oog;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
P* 0% gulden bij ff\ gulden bij A gulden bij mm
8 8 8 verlies van een 8 B B B B verlies B^ B B verlies van jj
1^11 l'and, voet 1 8 8 8 8 van een! 881 I een S "1
my of oog; I w W duim; W W wijsvingerW
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Een gewichtige dag.
De dag van 21 Juli a.s. is voor de
Rechtsche partijen te Goes een gewich
tige dag. Dan toch is liet herstem
ming voor den gemeenteraad
en hebben zij het in hun hand een ein
de te maken aan de wanverhouding
in den stedelijken raad, waarin tegen
over tien iinkschen slechts drie recht-
schen zitting hebben, terwijl tocli de
gemeente voor de helft rechtsch is. Ieder
rechtvaardig oordeelend bur
ger, onverschillig van welke politieke
kleur hij is, zal moeten toegeven, dat
een dergelijke verdeeling der raadszetels
een schreeuwende onrecht.vaar-
dig he id is, al moeten wij erkennen,
dat zij niet enkel de vrucht is van libe
ralen overmoed, maar ook het gevolg
van onverschilligheid en beginselloosheid
in onze eigen rangen.
Doch nu is er een schoone gelegenheid
de vroeger begane fouten goed te maken.
Drie zetels zijn vacant. Een er van werd
ingenomen door den antirevolutionair,
den heer J. Donner, de andere dooi
den liberaal, den heer Joh. Pilaar,
de derde door den liberaal, den heer
I. D. Fransen van de Putte. De
heer Pilaar werd den 9en Juli uitge
worpen en nu dingen van rechts drte
heeren naar de drie opene zetels, na
melijk de heeren J. Donner (antirevolu
tionair, aftredend), J. Plazier (chr.
historisch) enJ. W. Vienings (R. Kath.)
Van links zijn er twee eaudidaten.
Hieruit volgt, dat de rechtsche va
cante zetel in ieder geval behouden
blijft. Het spreekt vanzelf, dat de recht-
sciie kiezers er een eer in zullen
stellen, dien zetel wederom te doen
bezetten door den heer Donner, wiens
naam een goeden rechtschen klank heeft.
Met een schitterend stemmencijfer moet
hij Woensdag a.s uit de bus komen.
Doch en dit is een punt dat wij aan
de aandacht onzer geestverwanten bij
zonder aanbevelen wanneer de beide
andere rechtsche candidaten een
even schitterend stemmencijfer
halen en dat zal gebeuren, als de coa-
litiegenooten eerlijk, loyaal, zonder aanzien
des persoons op ALLE DRIE de candidaten
stemmen dan zal de uitslag van de
herstemming zich niet bepalen bij het
herwinnen van den ouden zetel,
maar zal de rechterzijde in den raad
met een, met twee ledenworden
vermeerderd.
Daarom is het allernoodzake
lijkst, dat Woensdag van rechts alle
kiezers tot den laatsten man opkomen.
Wij doen dan bij dezen een beroep op
den goeden wil van alle coalitiegenooten,
van alle christelijk gezinde kiezers, spe
ciaal op den goeden wil en de offer
vaardigheid van onze Katholieke
Goesche kiezers. Geeft aanstaanden
Woensdag het voorbeeld uwer onver-
valschte trouw aan het coalitiever-
bond door eerlijk op de drie rechtsche
candidaten te stemmen. Dus niet op
één, niet op twee, niet op twee rechtsche
en één liberaal, niet op één rechtsche
en twee liberalen, maar op
J. DONNER
J. PLAZIER
en
J. W. VIENINGS
en op niemand anders.
Geen overweging, welke ter wereld
ook, mag U hiervan afbrengen. Aan de
stembus wordt niet gestreden voor den
persoon, maar voor het beginsel. Wij
stemmen dus op mannen, die gelden
als vertegenwoordigers van het
christelijk beginsel in het open-
aa,r leven. En dat bij zulke mannen
de belangen der burgerij, de be
langen der burgerjj, de belangen
uer arbeiders met name veilig zijn,
bewijst het gedrag der kleine maar dap
pere rechtsche fractie, die wjj tot heden
in den Goeschen raad hadden. Alle maat
regelen, die genomen zijn om den
nijveren middenstand te helpen
de levensconditiën van den.werk-
man te verbeteren, zijn te danken
aan de rechtsche raadsleden, die er
het initiatief toe namen en vaak de
grootste moeite hadden om die maat
regelen door de liberale raadsleden
te zien goedgekeurd en aangenomen.
Wat heeft het b.v. niet een voeten in
de aarde gehad, de salarisverbetering
van politiebeambten, gemeentewerklieden
enz., door rechts voorgesteld, uitgelegd
en verdedigd, er door te krijgen.
Democratische kiezers ter linkerzijde,
wien het gescharrel en geharrewar bij
de Goesche vrijzinnigheid sinds lang een
gruwel is, kunnen met vrijmoedigheid
üuu stem bepalen, zoo ai met reeds het
rechtvaardigheidsgevoel hen aanzet de
rechterzijde te gunnen wat haar naar
recht en billijkheid toekomt.
Rechtsche kiezers van Goes. Een goed
Hollandsch spreekwoord zegt„Beidt uw
tijd". Welnu, thans is het uw tijd, de
tijd om te toonen, dat een verdeeld
liheralisme u niet langer den voet op
den nek zet.
Komt Woensdag op in gesloten gele
deren en schiet een bres in den vrijzin
nigen stedeJijken regeeringsburcht door
uwe mannen te plaatsen op de zetels
die U toekomen.
Gij kunt het als gij wilt. Welnu, wilt
dan en het zal geschieden zooals gij wilt,
en de dag van Woensdag zal niet alleen
een gewichtige, maar ook een mooie dag
zijn voor de rechtsche partijen.
De „NieuweZeeuwscheCourant"steunt
uw pogen van harte. Zij beveelt U met
aandrang aan, uw stem uit te brengen
op de heeren
J. DONNER
J. PLAZIER
J. W. VIENINGS.
Om het den Goeschen kiezer gemak
kelijk te maken, geven wij hieronder
het voorbeeld van het stembiljet
zooals het er uitziet, als hij net
voor de drie rechtsche candi
daten heeft ingevuld, om het daar
na in de bus te steken.
VOOR DE HERSTEMMING VAN
te
a
"3
bi n
p
g-o S
P 24
68
NAMEN.
BRANTS
DONNER
FRANSEN VAN
DE PUTTE
o
o-
K.
J-
I. D.
N. B. De naam van den heer Brants
bljjft open, omdat deze zich heeft
teruggetrokken en geen enkele
stem op zich wil zien uitgebracht, ter-
wiile van de goede zaak. Denkt daaraan.
Dus alleen DONNER, PLAZIER en
VIENINGS.
De toestand.
Het schijnt dat de Duitschers en Oos
tenrijkers voorloopig zich zullen bepalen
tot een doorzetten in Rusland om, zoo
mogelijk, met den Moscovitischen vijand
af te rekenen
De correspondent van de „Morning
Post" te St. Petersburg meldde te de
zer zake, dat de Duitschers tusschen den
spoorweg van Mlawa naar Warschau en
de Pissa, een zijrivier van de Narew, een
algemeenen opmarsoh begonnen zijn, en
uit het Noorden tegen Warschau opruk
kende, tenslotte zich zullen pogen te
vereenigen met de Galicische legers die,
op een afstand van ongeveer 200 K.M.
uit het Zuiden van de Russische grens
optrekken. Het nieuwe offensief van de
Duitschers zou dus, in vogelvlucht ge
meten, een front van 800 K.M., van het
kustgebied van de Oostzee tot aan het
noordelijkste punt van Bessarabië, om
vatten.
Het verdedigingsstelsel van de Russen
in de tusscbenruimte omvat een versterkt
gebied van 130 K.M. ten N. en ten Z. en
190 K.M. ten W. en ten O. van de ves
ting Newo-Georgievsk (ten N.W. van
Warschau) in het Noorden, tot aan de
vesting Iwangorod in het Zuiden en van
de versterkte linies aan de Bzura in het
Westen tot aan de vesting Brest-Litowsk
in het Oosten.
En zullen ze daar nu stand houden
tot het allerlaatste, óf andermaal wijken
als ze kans loopen anders verpletterd
te worden?
Dat zal de toekomst leeren. Inmiddels
staat de strijd in Frankrijk niet stil.
Verwoede gevechten zijn vorige week
bij Atrecht geleverd.
„Wolfif" seint een telegram omtrent
een schatting van Duitsche zijde nopens
de verliezen aan dooden, gewonden en
gevangenen van de Franschen in den
slag bij Atrecht. Het daarin genoemde
cijfer, waaraan zeker geen groote waarde
is te hechten, is 78.300, en heet ook
gegrond te zijn op de verklaringen van
Fransche gevangenen, wier troepenaf-
deelingen aan de geveehten hadden deel
genomen.
Opmerkelijk is intussclien, dat volgens
dezelfde schatting aan den strijd zouden
hebben deelgenomen zeven legerkorpsen
en drie divisies. Alleen dan van F'ran-
schen kant. Dat is dus een driemaal
honderdduizend man. Allicht hebben de
Duitschers met minder manschappen iu
't veld gehad en evenveel verliezen
geleden. Waaruit dus volgt, dat deze
slag bij Atrecht geweldiger en bloediger
is geweest dan één van de groote ba-
tailles in den Fransch-Duitschen oorlog.
Men hoort in den laatsten tijd weinig
meer van de Duitsche Zeppelin's (be
stuurbare luchtballons) die de Eugelsche
kustplaatsen iu het voorjaar met een
bezoek „vereerden". Dit komt, wijl het
Eugelsche marine-vliegkorps belangrijke
schade aan de Duitsche luchtvloot heeft
toegebracht.
De L 38, een der meest betrouwbare
luchtschepen, die al verscheidene toch
ten boven Engeland op zijn geweten bad
werd op 16 Mei, terugkeerend van een
tocht naar Ramsgate, waar zij bommen
geworpen had, bij Nieuwpoort aange
vallen door den vliegercommandant Big-
worth, die er vier bommen op wierp,
die wel den ballon doorboorden, maar
hem niet deden ontploffen. Het schip
werd hersteld en deed nog verschillen
de tochten boven Engeland tot het den
7den Juni in zijn loods te Evere ver
brandde, tengevolge van een vlieger
aanval. Bommen doorboorden het dak
van de loods en deden het luchtschip
ontploffen. 50 soldaten, officieren en in
genieurs werden daarbij gedood.
De L 37 werd eveneens den 7den Juni
vernield. Het was een splinternieuw lucht
schip, dat dien morgen zjjn eerste proef
vlucht deed en verscheidene 1 oofdinge-
nieurs der Zeppelinwerken aan boord had.
De aanval geschiedde door den marine
luitenant Warneford, die met een bom
het toestal deed ontploffen, terwijl het
boven Gent vloog.
Als een brandende toorts stortte het
gevaarte naar beneden, al de „opvaren
den" kwamen om.
Een derde luchtschip, dat zich ook te
Evere had bevonden, werd zwaar be
schadigd en is thans in Namen, om her
steld te worden.
De Duitsche duikbooten gaan voort de
Eugelsche handelschepen in den grond
te boren, waar zij dit kunnen. Toch is
dit resultaat hunner bedrijvigheid slechts
van betrekkelijke waarde, daar het aan
dit zeer aanzienlijk gedeelte der Duitsche
strijdmacht ter zee blijkbaar nog niet
gelukt is, het transport van Engelsche
troepen naar Frankrijk ook maar in het
geringste te verhinderen.
Naar de „Times" uit New-York ver
neemt, zou de Duitsche ambassadeur te
Washington, graaf Bernstorff, aan mi
nister Lansing hebben medegedeeld, dat
Duitschland volkomen bereid is den duik-
booten-oorlog te eindigen, indien Amerika
Engeland er toe zou kunnen brengen,
zijn blokkade-systeem op te heffen. Mocht
Engeland hiertoe echter niet overgaan,
dan zal de duikbooten-oorlog voortgezet
worden.
Volgens den correspondent te Was
hington van de „Evening Mail" heeft mi
nister Lansing den Duitscheu ambassa
deur hierop geantwoord dat de Vereenig-
de Staten in dezen strijd niet als bemid
delaar tusschen Engeland en Duitschland
kunnen optreden.
Italië en Oostenrijk.
Men seinde ons hedenmorgen:
WEENEN. (Officieel) Een Oostenrijk-
sche onderzeeboot lieeft ten zuiden van
Ragusa den Jtaliaanschen kruiser „Giu
seppe Garibaldi" getorpedeerd.
De kruiser zonk in 15 minuten.
LONDEN, 18 Juli. (R. O.) (Officieel.)
Een Oostenrijksch vliegtuig, dat gisteren
bommen op Bari wierp, werd op den
terugweg door het vuur der Italianen
getroffen, en viel ter hoogte van Barletta
in zee. Het toestel werd bereikt door
een visschersbark, waarin twee soldaten
en twee ambtenaren hadden plaats ge
nomen en werd buitgemaakt. De twee
Oostenrijksche officieren, die het bestuur
den, werden gevangen genomen.
Aan het communiqué der Italiaansche
legatie ontleenen wij:
Iu de streek van de Isonzo meldt men
toenemende bedrijvigheid van den tegen
stander om Plezzo. Tegen onze stellingen
op de hoogten die het bruggehoofd van
Plava vormen werden talrijke kleine
aanvallen beproefd zonder eenig resultaat
in den avond van 15 Juli.
LONDEN, 18 Juli. (RO.) Maarschalk
French meldt
De toestand is onveranderd. Ofschoon
sedert 9 Juli geen gevechten plaats had
den, die in 't bijzonder dienen te worden
vermeld, was er veel activiteit op de
front linie. Verscheidene mijnen deed men
van beide zijden springen. Gedeelten
van het front werden soins hevig ge
bombardeerd
Driemaal kreeg de vijand vasten voet
in onze loopgraven, doch hij werd on
middellijk verdreven. Een dezer aanvallen
werd voorafgegaan door een zware be
schieting met granaten; waarbij de vij
and een groote hoeveelheid met gas ge
vulde g ranaten gebruikte.
Mevrouw Carton de Wiart.
Na twee weken heeft het Belgische
Couvernement nog geen bevestiging ont
vangen van de invrijheidstelling van mevr.
Carton de Wiart.
Naar alle waarschijnlijkheid zijn derhalve
de inlichtingen van de „Corriere della
Sera" niet juist geweest.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 20 Juli
Meest matige tijdelijke, wellicht krachtige
zuidelijke tot westelijken wind. Zwaarbewolkt
tot betrokken, waarschijnlijk regen- of on
weersbuien. Weinig verandering van tempe
ratuur.
Oostenrijk's nota aan Amerika.
Een „Exchange"-telegram aan de „Ti
mes" meldt, dat dit nieuwsbureau een
bericht uit Berlijn ontvangen heeft, vol
gens hetwelk Oostenrijk zijn protest aan
de Vereenigde Staten heeft gezonden op
aandringen van Duitschland. Ook Turkije
zal binnenkort zulk een protest indienen.
Ue bedoeling zou zijn, de Vereenigde
Staten erop te wijzen, dat, mocht dit
land de relaties met Duitschland afbreken,
ook de overige bondgenooten aan Duitsch-
Jands zijde zullen staan.
Van de Zeeuwsch-Belgische grens.
Wanhoopsdaad.
De AardenburgSche correspondent van
de N. Ct. schrijft
In de Belgische grensdorpen van Vlaan
deren is de toestand voor vete arbeiders
en kleine burgers allertreurigst. De voor
naamste bronnen van inkomsten zijln al
daar landbouw, veeteelt, handel, landnouw-
producten en transport er van. Op vele,
haast de meeste dorpen, zijn fabrieken ge
vestigd, zoodat die kleine man, hetzij' hier,
hetzij, daar wtel werk bekomt. Bovendieil
is de nabijheid van de grens een groot
voordeel, in- en uitvoer naar Nederland
geeft velen handen brood en veten hande
laren een goed© verdienste. En dan is
daarnaast nog de smokkelhandel, een
grootbedrijf, nlat voor het geweten van
den grensbewoner geoorloofd is en ruime
winst belooft.
In dit vrij welvarende, schoon wat ruwe
en ongebonden milieu, heeft de oorlog
en daarop volgende Duitsiche bezetting,
een totale omkeering gebracht. Al meer'
werd de grens afgesloten. Al meer smok
kelhandel, ja alte handel onmogelijk ge
maakt. Fabrieken kwamen stil te liggen.
Landbouw ien veeteelt wjerden in hun
vrije ontplooiing belemmerd door militaire
inbeslagneming. En door den nood de|
(jjden is d© 'boer huiverig om veel te
laten werken op zlijiii landerijen. Het noo-
digste wordt gedaan. Veoi werk blijft lig
gen. Werk zoeken op andere plaatsen
wordt door het passysteem, vooral aan de
grenzen zeer beinoeüijikt. Trouwens elders
is- het hetzelfde liedje. Naar Nederland
gaan werken is voor jonge mannen bene
den 35 jaar absoluut uitgesloten. Zoo zit
de jonge mannelijke bevolking voor een
groot deel werkloos thuis.
De uitkeering? Zendingen ,uit Amerika?
Armenbedeeling Is het te verwonderen,
dat .het uit Amerika gezonden© in de eerste
plaats naar de groote steden gaat, vandaar
naar kleinere steden, voor zoover ze nood
en 'een actief armbestuur hebben? MaaJ
de meeste kleine dorpen, en vooral de
afgelegene, blijven verstoken. De boerfen-
burgemeester heeft geen slag om hooger-
op klaar te komen. De nood. is ook zoo
groot, ten minste zoo omv,angrij|k niet.
En het slot is, dat als het eigen graan en
de eigen aardappelen zijn opgeteerd, veel
arbeidersgezinnen gebrek lijden, en langi
zaam maar zeker afglijden naar den onder
gang.
Zoo is het overal. Zoo is het ook in het
grensdorp Assenede.
De onbemiddelde grensbewoners, land
arbeiders, commercianten, fabriekswer-
kers, smokkelaars, velen alles tegelijk of
alles na elkaar, zooals het valt eertijds
een volkje vol durf en ondernemings
geest, met geld in .den zak, vrij en onge
bonden, nu sinds maanden en maanden,
ingeperkt en afgesloten, al .meer afgeslo1-
ten van de buitenwereld, en in hun eigen;
kleine dorpje is geen .uitkomst en geen
toekomst meer. Vrouw en kinderen zijn,
hongerig thuis, vader kan .niet werken,
en als hij komt bij' het steuncomité of