rdes.
'eiland,
De Groote Oorlog.
AGEN.
SEL,
No. 77.
Zaterdag 3 Juli 1915.
Elfde Jaargang.
Mijnt eiken MMIU-, MG- ni VRIJDAGAVONB.
BINNENLAND.
O Kilo,
PULP
rkt, Goes.
ichten,
rkooping.
srkooping
uli 1915,
MHU1S,
EN ERF,
raagt eens
M, Goes.
Dit nnflimer bestaat oit 6 bladzijden.
Losse Oorlogsberichten.
ant.
iltaat wordt
avraagd.
per
5ISSEL te Goes,
luli 1915,
pur, in „de Prins
de Diaconie
)rvormde Ge-
^n:
iEELEN
Jenten Goes, Kloe-
's Gravenpolder,
I en Waarde.
|ij biljetten,
verkrijgen ten
DER KLOES te
ili 1915,
te Oudelande, in
Lous, ten ver-
pn,
/erkoopen
pe, nabij het dorp,
4ARTEN MEEUWSE,
I, in verschillende
Ia.
de, nabij de hof-
ui heer WILLEM
de heeren Corns,
[tan Wingen.
felen en in massa.
te Goes, in de
n overstaan van
van
uwstraat, groot
laten door JAN
Augustus a.s.
en verzocht eene
g of in het Octaaf
dag der Novene,
edje in een Kerk
n de Basiliek voor
de H. Katharlna.
>NIE KL1JBERG,
MAASW alrave
1 ij k e de dames
.UW, Boschstraat
nop Zoom is
ebaar.
m.
427, Amsterdam,
lam.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganxepoorfsfraaf C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
1500
gulden bij
verlies
van een
duim'
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
A gulden bij J A gulden bij A A gulden bij A mm
jl I I verlies van een verlies I I verlies van M
hand, voet 11 II I van een I I een m
KJ of oog; f LJ duim'; KJ wijsvinger;
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De toestand.
De strijd aan de Dardanellen, door de
bondgenooten ondernomen, om de Tur
ken te Constantinopel op liet lijf te val
len, heeft tot dusver geen resultaten van
beteekenis afgeleverd, zoodat het begrij
pelijk is dat de Engelschen met veel
gejuich gewag maken van een nieuwe
winst van 1000 M. terrein. Maar bij de
zeer hardnekkige en deskundige verde
diging van het door natuur en kunst
zeer sterk gemaakte gevechtsterrein zal
liet nog lang, zeer lang duren alvorens
de opmarsch naar Constantinopel langs
dien kant met succes zal zijn bekroond.
En wat de waterweg aanbelangt, daar
hebben èn de Fransehen èn de Engel
schen, maar vooral laatstgenoemden zoo
veel van de vijandige duikbooten te lij
den gehad, dat zij hun vloten haast niet
meer in het open vaarwater durven wagen.
De Italiaansche oorlogsberichten zien
er mooi genoeg uit b v. dit
„Te Monfalcone hebben de grenadiers
fuseliers na hun eerste schitterende, met
groote onstuimigheid ondernomen aan
vallen, de bezette stellingen uitgebreid,
ondanks het artillerievuur en de verde
diging der Oostenrijkers. Terzelfder plaat
se heeft de Italiaansche aanval op de
Isonzo-linie een goed verloop; overal
droeg het Italiaansche geschut, op be
kwame wijze door de infanterie gesteund,
krachtig tot het goede resultaat bij."
Maar in een ander bericht staat dat
de aanhoudende regens groote moeielijk-
heden opleveren voor het vechten.
Menschen die beweren ingewijd te zijn
in de geheimen der diplomatie, deelen in
de groote bladen mede, dat de feitelijk
weinig beteekenende operaties van het
Italiaansche leger voortvloeien uitltalië's
afspraak met de Entente-mogendheden.
Vooral op aandrang des konings moet
de Ital. regeering met de Entente voor
waarden hebben getroffen, volgens welke
de deelneming aan den oorlog slechts
tot een weinig beteekenend minimum
zou worden beperkt. Indien als voor
naamste doel wordt bereikt, dat aan de
Italiaansch Oostenrijksche grenzen een
groote krijgsmacht der centrale mogend
heden wordt gebonden, zoodat Oosten
rijk gedwongen is zijn klachten te ver-
deelen en de Entente elders een ver
lichting van druk mag verwachten, dan
is aan den voornaamsten eiscli van
Engeland c. s. voldaan. Deelneming aan
den oorlog op het westelijk krijgstoneel
is in de overeenkomst uitdrukkelijk uit
gesloten, en ook in de naaste toekomst
behoeft inen geen onstuimig offensief
aan de Isonzo tegemoet te zien. Op het
eventueele vredescongres zullen de be
geerde gebieden der Irredenla vanzelf
Italië in den schoot vallen. Tot eiken
prijs zullen de Entente-mogendheden
daartoe medewerken.
Als het bovenstaande waar is waarvoor
zou Italië zich dan druk maken
Kruit, kogels, bommen en granaten
spelen in dezen oorlog een buitengewone
rol. Gebrek aan dat alles moet de oor
zaak zijn van de terugtocht der nog altijd
wijkende Russische legers.
De oorlogscorrespondent van de „Kiil-
nische Zeitung" schrijft:
.De Russische artillerie heeft opge
houden V: schieten. Wat men in de ge
schiedenis van geen enkelen oorlog be-
eetü heeft, is hier voor den eersten keer
gebeurdalle artillerie parken, die anders
de taak hebben den terugtocht te dekken,
zijn op dit oogenblik als weerlooze ballast
met de grootste snelheid naar het achter
land gevoerd, omdat men geen of slechts
slechten schietvoorraad had
De „New-York Times" bevat het ver
slag van een gesprek met den Beiersclien
kroonprins. Deze bracht hulde aan de
Franschen, maar verklaarde benieuwd
te zijn, om te vernemen, waar het leger
van Kitchener was. Men zeide, dat de
Franschen in staat waren geweest, zulk
een verbijsterende hoeveelheid munitie
te verschieten, omdat zij aanvoer uit
Amerika kregen.
Men schatte dat 50 pCt. van de door
hen afgevuurde granaten van Ameri-
kaansch maaksel waren. Het laatste of
fensief van de Franschen zou zonder
Amerikaansche projectielen niet mogelijk
geweest zijn. De Amerikaansche munitie
verlengt ongetwijfeld den oorlog met vele
maanden.
De „American Evening Post" weerlegt
de bewering over de Amerikaansche
munitie. Het is waar dat de Amerikanen
granaten maken, maar dezen zullen niet
voor September in noemenswaardige hoe
veelheid in Frankrijk beginnen aan te
komen.
Ten slotte moge hier volgen wat een
oorlogscorrespondent van „De Maasbode",
te Calais verblijvende, over den einduit
slag van den oorlog schrijft:
„Hoewel zekere collega's van oordeel
zijn, dat deze oorlog zal eindigen door
een-volledigen overwinning der verbonde
nen, hebben de uitslagen der gevechten
mij deze laatste maanden nog gesterkt
in de overtuiging, dat deze wereldoorlog
niet door de wapens zal beslecht worden.
Niet dat ik ontken, dat de verbondenen
in gunstige positie staan. Ik meen zelfs,
dat hoe meer tijd er verstrijkt, hoe gun
stiger zij er voor komen te staan. Wel
begrepen, indien geen andere landen zich
in den strijd werpen. Het staat bij mij
vast, dat ze op den langen duur, den
strijd moeten winnen. Maar de mensch
is geen machine. Meent men dat de Euro-
peesche, tot een deel der Amerikaansche
industrie toe, zoo maar steeds kan voort
gaan om onproductieven arbeid te leveren
en de rest der menschheid voor jaren
in ellende te storten Een overwinning
door de wapens wordt nu nagestreefd
door een koorsachtige opdrijving van
munitie, die, ondanks de schatten, die
er aan besteed worden, tot zoo goed als
nihil wordt herleid door de even koorts
achtige productie bij de tegenpartij.
Geen wonder, dat in alle landen krach
tiger stemmen opgaan voor den vrede."
Van de Zeeuwsch-Belgische grens
De grens zal voor onbepaalden tijd
gesloten worden. Alle passen, die j 1.
Maandag waren uitgereikt zijn weer in
getrokken. Het geld is terugbetaald.
In Noord-Vlaanderen bepaalden de
Duitschers, dat de levensmiddelen aan
normalen prijs moeten verkocht worden,
daar er voorraad genoeg is.
De Duitschers werken voortdurend met
baggermachines op het kanaal te Zee-
brugge.
Door Engelsche vliegers zijn op Brugge
zeven bommen gesmeten.
Engelsche vliegers werpen bommen op
een Zeppelin-hangar te Melle bij Gent.
Te Lophem bij Brugge worden houten
barakken gebouwd voor gewonden.
Op de wijk Het Mollekot onder de
gemeente IJzendijke hingen j.l. Dinsdag
drie honden dood aan den electrischen
draad.
Voor het eerst worden met de electri-
sche tram Knocke-Ostende weer burgers
vervoerd tot Blankenberghe, echter alleen
onder militair geleide met passen.
In Eecloo worden in gewonen toestand
passen gegeven voor plaatsen in Noord-
Vlaanderen.'Men hoeft hiervoor nietjmeer
naar Gent te gaan.
De Duitschers bepaalden in Vlaande
ren, dat het varkensvleesch moet verkocht
worden tegen 1 Franc de Kilo.
De Duitschers verordenden, dat het
voorlaan verboden is aan kinderen bene
den de twaalf jaar tabak, sigaren of ciga-
retten te verkoopen.
Te Brussel is overleden de bekende
dichter Theophile Coopman in den ouder
dom van 63 jaren.
Met het uitbetalen der tractementen
van de Belgische onderwijzers gaat het
in vele plaatsen slecht. De overheid be
looft in te grijpen.
Deze week dreef een Zeppelin boven
Maldeghem en omstreken. 11 ij koerste
terug naar Gent.
Een waarschuwing.
GENT, 30 Juni. Het legerbestuur maakt
bekend, dat ieder die zich zonder mili
tair geleide bevindt in de landingsplaats
voor het luchtschip te Grondrade, zonder
waarschuwing zal worden doodgeschoten.
BERLIJN. L. B Men verwacht in Italië
binnenkort een aanval van de Oostenrijk
sche op de Italiaansche vloot. Te Pola
ligggen twee dreadnoughts, twee super-
dreadnoughts en 3 kruisers voortdurend
onder stoom Een tweede eskader bevindt
zich te Fiume, een derde te Catara eri
talrijke torpedojagers te Sebenico.
Zal de oorlog nog lang duren 7
BERLIJN (E. B.) Volgens den corres
pondent van de „Gazette de Lausanne"
te Rome worden in vele Italiaansche
kringen de over de Dardanellenactie ver
spreide optimistische berichten en de
bewering dat Constantinopel spoedig zal
vallen en derhalve de oorlog voor het
begin van den winter geëindigd zal zijn,
niet geloofd Men is integendeel tamelijk
algemeen er van overtuigd dat Europa
nog een jaar oorlog voor zich heeft De
wijze waarop de militaire operaties ver-
loopen, de onverwachte aftocht der Rus
sen uit Galicië en het onzijdig blijven
der Balkanvolkeren, spreken ten volle
voor deze opvatting.
Nieuws over Burgemeester
Max. De „Daily Telegraph"-correspon-
dent te Havre meldt dat hij goed nieuws
ontving over den gezondheidstoestand van,
den heer Max, den Burgemeester van
Brussel1. Hij ontving een eigenhandig
schrijven, gedateerd einde Mei, uit het
fort van Glatz', waar de heer Max is
geïnterneerd.
De heer Max schreef, dat hij vooral
gesteund wo-rdt door het groot aantal!
bemoedigende- brieven die- hiji voortdurend
ontving.
Er is- zoo vervolgt hij geen ver
dienste in om het lot dat ik stoïcijnsch
onderga, te dragen. j
Ik beschouw mijn geduld alleen als
de toepassing van de natuurlijke wetten
waarbij alle schepselen zich aanpassen,
aan de toestanden hun opgelegd door de
omstandigheden.
Het is nu 240 dagen sedert ik een ge
vangene bon geworden. Het lijden, dat ik
voelde gedurende de eerste weken na. mijn
arrestatie wordt 'minder en minder. Ik her
inner mij eens iets gelezen fe hebben
over een Hertog van Croy, die drie een
wen geleden vermoord werd te Brussel.
De vermeende moordenaar werd in de
gevangenis Van Nïlvortfe geworpen. Na
30 jaar daarin vertoefd te hebben, werd
zijn onschuld bewezen en werd hij vrij
gelaten. Maar hij verzocht de gunst dat
hij maar niet zou vrijgelaten worden en
de Regeering i'n dien tijd willigde dat
verzoek in.
Wie weet of ik l'ater in een Zitting
van den gemeenteraad, nog niet eerst zial1
terug verlangen naar 'mijin stille cel te
Gl'atz?
Uitwisseling van zwaarge
wonden. Het voornemen bestaat de uit
wisseling van zVaargewonde Duitschers
en Franschen op 10 Juli via Konstan'z
of Lyon een aanvang te doen nemen.
De moeilijkheden van het Italiaansche offensief.
Reuter meldt uit Udine, dat de Italia
nen den algemeenen aanval hervat heb
ben met grooter heftigheid. Doch er werd
ook een grooter en beter georganiseerde
tegenstand aan de zijde der Oostenrijkers
gevondenHun talrijke verdedigingswer
ken, gereedgemaakt jaren vóór de oorlog
uitbrak, bevatten vele reeksen verschan
singen met tunnels, galerijen en kelders,
waarin de artillerie is opgesteld, en die
zijn uitgehouwen in de rotsen. Op andere
punten zijn schijnscliansen, die bedoelen
den vijand te misleiden en die met andere
kunstwerken een waar labyrinth vormen.
Dat wordt dus voor de Italianen een
ware Hercules-arbeid 1
Vredesgeruchten.
Zooals een Reuter-telegram dezer dagen
meldde, zou de Duitsche keizer in een
brief aan een hooggeplaatste Beiersche
persoonlijkheid verklaard hebben, dat de
vrede spoediger zou kunnen gesloten
worden, dan de bevolking wel dacht. De
Parijsche „Matin" geeft een uittreksel uit
dezen brief, dat als volgt luidt:
„Gij kunt er zeker van zijn, dat de
Duitsche wapenen overwinnend uit dezen
oorlog zullen komen. Niet te vergeefs
heeft God ons een onbevlekt zwaard ge
geven. Niet te vergeefs heeft Hij een
halve eeuw alle Duitsche staten tot de
machtigste natie der wereld verbonden.
Het Duitsche keizerrijk kan niet tot
verval geraken
Zeker de verliezen van onze legers zijn
geweldig. Vooral de Beieren hebben in
de laatste veldslagen veel geleden. Ik
zal hun krachtsinspanning, hun moed en
hun doodsverachting nooit vergeten. Ik
zal hen steeds dankbaar zijn voor hun
heldenmoed, mogen zij levend of dood
zijn. Zij hebben er veel toe bijgedragen
om ons nader te brengen bij het nage
streefde doeleen vruchtbaren vrede
voor dë Duitsche staten
Die vrede zou spoediger kunnen ge
sloten worden, dan het volk wel denkt.
Zelfs indien wij er ons doel op het
oogenblik niet geheel en al door bereik
ten, zou hij toch een uitstekende voor
bereiding zijn voor een volgenden oorlog.
De vrede zou morgen geteekend worden,
indien ik het wilde.
Toen mijn verheven grootvader de
grondslagen van het keizerrijk legde,
wist liij, dat zijn werk nog niet voltooid
was. Het rijk kan steeds vergroot wor
den. Wat wij nu niet kunnen doen,
zullen wij later voltooien." (Msbode.)
Tweede Kamer.
Als datum van weder bijeenroeping dei-
Tweede Kamer wordt genoemd Dinsdag
20 Juli.
Landstormwet.
Dinsdag hield de Commissie van Rap
porteurs der Tweede Kamer over het
wetsontwerp betreffende nadere uitbrei
ding van den landstorm, zich bezig met
do vaststelling van het afdeelingsverslag.
Oorlogs krediet.
In aansluiting aan het bericht, dat spoe
dig weder zou moeten worden overge
gaan tot het aanvragen van een buiten
gewoon ooriogscrediet, wordt thans ver
nomen, dat een daartoe strekkend wets
ontwerp naar den Raad van State is
gezonden. Het aangevraagde crediet moet
90 millioen bedragen.
Vloot-aanbouw.
Verschenen is het voorloopig verslag
der Tweede Kamer betreffende het afdee-
lingsonderzoek in zake de Wetsontwerpen:
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 3 Juli
Zwakke tot matigen wind uit zuidelijke
richtingen, half tot zwaar bewolkt, weinig
of geen regen, warmer.
lo. tot verhooging van het Vide Hoofdstuk
der Staatsbegrooting voor 1915; en 2o.
tot verhooging van het 1ste hoofdstuk der
begrooting van uitgaven van Ned.-Indië
voor 1915.
Het voorstel tot den houw der onder
zeehooten vond in 't algemeen instem
ming. Daarentegen konden vele leden zich
niet vereenigen met het plan, om twee
kruisers (kosten 18 millioen) aan de vloot
toe te voegen.
BERGEN OP ZOOM, 1 Juli. Maandag
5 dezer zal de heer J. E. D. Vergroesen
den dag herdenken, waarop hij voor 25
jaar werd benoemd tot gemeente-secretaris
dezer gemeente.
De toestand van mr. Troelstra.
Men vreest, dat Troelstra zooal niet
voor goed dan toch voor geruimen tijd
zich aan het openbaar leven zal moeten
onttrekken en zijn functie als leider der
S. D. A. P. niet langer zal kunnen waar
nemen. Hij heeft reeds bedaDkt als voor
zitter der Soc. Kamerfractie, Verbetering
in zijn toestand is nog niet waar te nemen.
Het Landstorm-ontwerp.
Opmerkelijk is, dat in de anti-rev. pel's,
die over 't algemeen niet afkeerig is van
feger-ujtbreiding en dienstplicht nu toch
verschillende bezwartein tot uiting komen
tegen de voorstellen der Regeering.
Zoo schrijft o. m. de (anti-rev.) „Rot
terdammer":
Op vrijwel alle weerbare mannen be
neden de 40 jaren wil dei regeering beslag
leggen.
Als het moet, dan moet het.
Maar lichtvaardig worde daarover niet
gedacht en ietwat zonderling doet aan
sommigen roepen om aan het Wetsvoorstel
breeder werking tei geven. Ook de theolo
gen moeten er bijl rolept de een, ook de
afgiekeurden roept de ander.
Blijft nnchteren zoo roeipen wij.
Denkt aan Ide ontredding van het econo
misch leven, die uit alles molet voort
vloeien en gïji zult u wel wachten om den
eisch te (verbreiden, dat op nog- grooter}
cohorten, dan de regeering begeert, beslag
wordt gelegd.
Het is niet waar, dat de economische
ontreddering niet wordt gevoeld, wijl
als het vrede blijft nieuw geoefenden
oudere lichtingen kunnen vrijïnaken.
In het maatschappelijk leven kan men
elkander lang niet immer -even gemakke
lijk vervangen.
De ver doorgevoerde arbeidsverdeeling,
waarvan wij( in onze dagen getuigen zijn,
imaakt het in talrijke gevallen moeilijk,
'dat de een het Werk 'van den andeï ver
richt en stelt sterker den eisdh van sta
biliteit.
Die eisch van standvastigheid klemt zoo
sterk, Idat wanneer de Minister mocht
verklaren wat wijl niet ondenkbaar
achten dat voorshands, zonder het
landsbelang te schaden, met -een land-
stormplichtig maken van personen tot 30-
jari-gten leeföjld kon worden volstaan, dio
verklaring met idankbaarheid diende te
worden aanvaard.
Deze wenk is zacht, maar niet ondui
delijk.
Een ander |anti-rev. orgaan, het „Friesch
Dagblad", komt 'zich tegen de Wijze, waar
op |van Sociaal-democratische zijde het
landstorm-ontwerp bestreden wordt, ver
zetten, maar gaat dan voort:
Dat wil voor ditmaal eens niet zeggen,
dat nui iook alle argumenten, die> het socia
listische Manifest naar voren schuift, van
nul en geener waarde zijn.
Het zegt zeker ook ware dingen.
Tusschen veel overdrevens in.
Als het Manifest h.v. verwonderd staat,
dat de Regeering 9 A 10 kostelijke maan-
