De Groote Oorlog.
BIRG.
No. 76.
Donderdag 1 Juli 1915.
Elfde Jaargang.
twijnt eiken MUDtt-JKISIU- nn VRIIDAGAVOMD
BUITENLAND.
BINHENLAHD.
UIT ZEE LA N PT
3HAPPIJ
G.
an Nieuwland".
\ATSLOTERIJ.
Losse Oorlogsberichten.
N
ak
X300. betaal-
>verlijden. Hij
rlijden f260.
igen zoon een
den 52-jarigen
jarigen leeftijd.
>n bereikt, dan
|aan den vader
t©t het vroeger
103.— per jaar.
id-Beveland bekend,
e prijzen. Nette en
ur A. E. JANSSEN,
rkt te Goes maakt
e LOTEN verkrijg-
iat de trekking be
rst van het bedrag
ordt het verlangd
len.
trekking wordt den
lit blad bekend gem»"1";
protestantsehe propn-
mployieerdiei was een
ikt man, idie onder
itheid aan do zoogenain
inbeelden, die het noo
idigen beer lluvivier f
ien, eene groote mal® T
zucht tem begeerige
Hij heette Gillte bf*
1. zijne intrede in het
Diuvivier vierapiderae
en dit biet ten
as zij hewaaxd g1
en hare afzondering
r podh godsdienst
au haar dan ook va® 1
Sen gesproken
ring was hevig j
rerct eensklaps ë11
g en dwaas vfcrkWJSj
maningen van haai
toen de góede heer
rijlheid sljephts m j.
de wet wilde voors^;
■ence geveinsd lep
inaarjj
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor V. d. Administratie: Ganzepoorfstraat C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de jjfS BB fB gulden bij verlies van beide BB gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de M L, ■Ill handen, voeten of oogen. jfl I I verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, 1 I 11 I Voorts bij ongeneeselijke 1 I I hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: I S|i feji verstandsverbijstering; of oog; 1^^^^ duim;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
I i" gulden bij A gulden bij gulden bij |Jg
verlies van een j| 11 verlies verlies van B L
1 JI I hand, voet 1 I 11 I van een 1^ I I een M
I of oogf duimwijsvingergjjggg
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Wegens overvloed van nieuws
berichten heden geen feuilleton en
geen oorlogsoverzicht. Red.
De Paus en Italië.
Naar aanleiding van bet interview met
den Paus in de „Lioerte" gepubliceerd,
deelt een met het Vaticaan in betrekking
staand persoon aan den Berner correspon
dent van de „Voss. Ztg." mede, dai L. II
de Paus zeer ontstemd is over de be
perking van zijn souvereiniteit door de
Italiaansche overheden. De Paus zou be
sloten hebben bij de eerstvolgende on
vriendelijke handeling Italië te verlaten
(Wij deelen dit onder alle voorbehoud
mede.)
Een gruwelijk bedrijf.
PARIJS, 27 Juni. (Havas.) De „Illustra
tion" publiceert een fac-simile van een
op 3 Maart door den Beierschen garde
soldaat Johann Venger geschreven brief.
De genoemde soldaat beroemt zich daarin
erop, dat hij in vijf minuten met zijn
bajonet 7 vrouwen en 4 meisjes heeft
doorstoken.
(Wordt verv
olgd), i
Het Berl. Tageblatt weet bijzonder
heden mede te deelen over het Rus
sisch bewind te Lemberg:
Tusschen afranseling en verbanning of
de strop werd het rijke register van
Russische straffen afgespeeld. De Rus-
sisch-gezinden zegevierden en bedreven
openlijk de,verrussing van Lemberg zelfs
op kosten van de eigen Roethenen. Roet-
lieensche dagbladen werden verbodvn en
donr een Russisch blad vervangen, waar
van de redacteur tegelijkertijd regeerings-
censor was. Brieven en telegrammen ui
de Roetheensche taal waren verboden.
Het nationale museum, de instellingen
voor volks ontwikkeling, bibliotheken en
vereenigingen van Ukrainiërs werden
opgeheven. Roetheensche boeken, ook
gebedenboeken, werden vernietigd. Het
bezit van Ukrainische geschriften werd
3000 roebel boete of 3 maanden gevan
genisstraf gestraft. De Russische tijdre
kening werd ingevoerd.
In de scholen moesten minstens 5 uur
aan het ondericht in het Russisch zijn
gewijd. Alleen in Rusland goedgekeurde
leerboeken mochten gebruikt worden.
De kinderen van Gricksch-katholieken en
van leden der Unie-kerk mochten de
Roomsch Katholieke scholen niet bezoe
ken. Driehonderd Roetheensche kinderen
werden tegen den wil hunner ouders
naar Charkow gebracht en daar Russisch
orthodox opgevoed.
WEENEN. (Officieel). Russisch oorlogs-
tooneel.
In Oost-Galicië zijn de verbonden legers
in de vervolging tot aan de Gvilalipa en
de Bieg tot Kamionka—Kroumilowa
voortgedrongen. De in deze liniën staande
strijdmachten werden aangevallen. Burl-
stein werd gisteren genomen. Sterke
vijandelijke strijdmachten die bij Sielce
(ten Noorden van Kamionka-Kroumilowa-
liniejstonden,werden hedennacht na hevi-
gen strijd onder groote verliezen op Kry-
stinopol teruggeworpen ten Noorden van
Kawaruska en Chieszanow drongen de
verbondenen vooruit. Tomaschuw is in
ons bezit. Hedennacht ontruimde de
vijand zijn stellingen. Aan den Noorde
lijken Tonew- en Sanoever begon den
terugtocht ia Noord-Oostelijke richting.
Hij werd overal gevolgd. In Polen en
ook aan de Dnjester is de toestand on
veranderd.
Italiaansch Oorlogstooneel.
Op het Italiaansch oorlogstooneel is ook
gisteren niets bijzonders voorgevallen.
Den vijand verschoot weer veel artillerie-
munitie tegen het bruggenhoofd van
Görz. Het Italiaansch Roode Kruis per
soneel vervoert onder misbruik der Con
ventiemachine geweren op zijn draag
baren.
Naar de „Lokal-Anziger" uit Genève
verneemt, was er in de laatste zittingen
van de Fransche Kamer een gedrukte
stemming, die zelfs niet week, na Vivia-
ni's dringende vermaning aan de volks
vertegenwoordigers om een schadelijk
pessismisme allerwegen zooveel moge lijk
tegen te gaan. Met grooten ijver trachtte
minister Millerand in de couloirs de
afgevaardigden, die hem met vragen over
de vermoedelijke gevolgen van den terug
tocht der Russen bestormden, gerust te
stellen. Millerand legde er den nadruk op,
dat de tegenstand der Russen aan Duit-
sche zijde volstrekt niet gering werd
geschat. Over de zware schade, door de
laatste beschieting van Duinkerken eii
den omtrek aangericht (de 45 treffers),
wilde Millerand zich niet uitlaten.
Van de Zeeuwsch-Belgische grens.
De stad Oudenaarden heeft aanzegging
gekregen van de Duitschers om plaats te
maken voor het herbergen van ruim 1000
vluchtelingen uit de vuurlinie. Te Kortrijk
zouden er 5000 komen.
Alle passen, waarmee men vroeger in
Vlaanderen van plaats tot plaats kon gaan,
zijn ingetrokken. De controle op reizen
is verdubbeld.
Er komen verschillende berichten, in
dat in Noord-Vlaanderen geweldig het
mond- en klauwzeer heersent.
In België zullen nieuwe nikkelstukken
uitgegeven worden van 5, 10 en 20 cen
times.
In den omtrek van Maldeghem gaan
de Duitschers zelf de hooivelden af om
de vruchten te schatten.
De burgemeester van Moerbeke in het
Land van Waes is opnieuw door de
Duitschers gevangen genomen. Hij wordt
verantwoordelijk gesteld voor het door
knippen van electrische draden.
Te Kortrijk is eene partij verborgen
vlas van Jonkheer de Wielsbeke verbeurd
verklaard. De partij bestond uit 200.000
K.G.
Vanwege de Staatstuinbouvvschool wor
den overal in de Vlaanderens lezingen en
voordrachten gehouden over fruitteelt en
den inmaak van groenten voor den aan
staanden winter.
Te Elsene in België is een lage moord
gepleegd op Mad. de Laroche. In de
kasten lag 150.000 francs in effecten, 8000
francs in goud en 20000 francs in juweelen.
In Gent zijn 200000 K G. archidekoeken
en 100000 K.G. sesaamkoeken voor den
veestapel der Vlaamsche boeren aange
komen.
Te Zulte had in de bierbrouwerij van
M. Versele eene geweldige ontploffing
der machines plaats. De stoffelijke schade
is zeer groot.
Het tweede kwartaal der pensioenen
van de spoorwegwerklieden in België zal
den len Juli uitbetaald worden aan allen,
die m België gebleven zijn. De gevluch-
ten krijgen geen vergoeding.
In Noord-Vlaanderen kunnen de recht
banken bijnaniet vergaderen. Zoowel leden
der balie als betichten en getuigen ver
blijven veelal in het buitenland.
De Duitschers houden er in België een
lustig leventje op na. Tot over de grens
klinkt hun gezang des nachts. Vooral de
café's hebben druk bezoek.
Aan de Nederlandsche grens te Cadzand
en Retranchement mogen de Belgische
boeren hun hooi alleen bewerken onder
toezicht van militairen.
Onder Knocke brandde een grootte
boerenhoeve af van dhr. van Hasselt. De
Duitschers hielpen aan het blusschings-
werk.
II o ii d s.d o 1 h e i d In den omtrek
van Bèntille, Eecloo, Ertvelde en Waar
schoot hebben zich verschillende geval
len van hondsdolheid voorgedaan. Thans
moeten alle honden gemuilkorfd worden.
Alle paspoorten voor België uit te
komen worden thans uitgegeven te Gent
op den Kouter, waar een Pas-Centrale
is opgericht.
RlëLAIV».
Gevolgen van het verlies van
Lemberg? Sasonoft', minister van Buiten-
landsche Zaken, heeft den Czaar ontslag
gevraagd uit zijn ambt, de minister van
oorlog is afgetreden. Het schijnt, dat
Grootvorst Nicolaas, opperbevelhebber
van het leger en chef der oorlogspartij
niet meer dien invloed op den Czaar en
diens omgeving heeft van een jaar te
voren. Hiervoor zou het volgende voor
val, dat dezer dagen in de bladen te
lezen stond, pleiten.
Twee dagen na de Moskousche onlus
ten seinde Grootvorst Nikolaas Nikola-
jewitsj aan den Czaar dat hij dezer dagen
te Tsarskoje Solo wilde komen, om met
den Czaar velerlei te bespreken. Waar
schijnlijk voelde de grootvorst behoefte,
als aanklager legen zijn tegenstanders
op te treden. Hij kreeg echter ten ant
woord, dat de Czaar zijn aanwezigheid
op het oorlogstooneel voor dringender
hield. Dit merkwaardig voorval wordt
in de Petersburgsche salons en officiers
kasinos openlijk besproken.
Over de onlusten te Moskou meldt,
volgens de N. R. C. de Köln. Ztg. nog
De onlusten van het beschonken ge
maakte gepeupel begonnen met plechtige
kerkelijke optochten, die zich spoeüig
oplosten. Kleine benden begingen ver,
schrikkelijke daden. Een Zweed, die een
Duitsch gezin beschermde, werd met een
lasso gevangen en verdronken. De schade
wordt op zevenhonderd millioen roebel
geschat. De opgaven van het aantal doo-
den schommelen tusschen 500 en 3000.
Onder beursmenscheu, fabrikanten en
kooplieden is de stemming tegen de
regeering vijandig. Zij dreigt ernstige
gevolgen te üebben.
Tusschen de gezanten van de mogend
heden van het viervoudige verbond en
Sasonof is het tot scherpe woordenwis
seling gekomen. Ongetwijfeld zal Sasonof
zijn ambt spoedig moeten neerleggen
(hetgeen bereids is geschied. Red. N.
Z. Ct.).
OOSTKSU IJ K.
Het naspel. Een telegram uit Sera-
jewo meldt, dat Zaterdag 1.1. als vervolg
op het hoogverraadproces tegen Princip
c.s. voor den krijgsraad te Trawich de
behandeling plaats had van de aanklacht
tegen 39 leerlingen van middelbare scho
len, die als leden van organisaties van
leerlingen van middelbare scholen, welke
in dienst waren van de Servische propa
ganda, wegens misdaden subs, van liet
misdrijf van verstoring der orde waren
aangeklaagd. Een-en-dertig beklaagden
werden tot gevangenisstraffen van een
maand tot drie jaren veroordeeld en acht
werden vrijgesproken.
De verjaardag van den mi oord
op aartshertog Frans Ferdi
nand. De moord op aartshertog Frans
Ferdinand en z;ijn gemalin is op den
verjaardag van deze gebeurtenis in
heel Oostenrij'k-Hongarije door, rouWf-
diensten in de kerken herdacht. De
keizer woonde een vroege ziefemis bijl
in het kapel1 van het slot te ^chön-
brunn. De rouwdienst te Artstetten werd
o.a. bijgewoond door de aartshertoginnen
Maria Theresia, Maria Annungrata, prin
ses Elisabeth von Lichtenstein, de kinde
ren van wijlen aartshertog Frans Fer
dinand, Tschersch'ky, den Duitscihen ge
zant namens den Duitschen keizer. Ver
tegenwoordigers van het ministerie van
oorlog, de marine-afdeeling, het Honved-
ministerie, deputaties van verscheidene
regimenten legden kransen aan den voet
van de zerk. Ook waren er kransen van
keizer Frans Jozef en keizer Wilhelm.
Te Hall, bij Innsbrück, waar aartshertog
Frans Ferdinand zoo gaarne vertoefde,
woonden aartshertog; Karei Frans Jozef
en aartshertogin Zita een rouwdienst bij.
Zoowel te Hall als te Innsbrück werd de
aankomst van derjaartshertog en de aarts
hertogin een ware triomftocht. De auto
van het aartshertogelijk paar was let
terlijk bedolven onder bloemen.
ITALIË.
Een nieuwe pauselijke Ency
cliek? De „Tribuna" zegt uit goed
ingelichte bron te weten, dat de Paus
binnen weinige dagen tot de katholieke
wereld een encycliek zal richten waarin
hij de vraagstukken, die betrekking
hebben op den oorlog, uitvoerig zal
bespreken.
ZUlJn-AFUIKJ.
De veroordeeling van De Wet.
Reuter meldt uit Bloemfontein naar aan
leiding van De Wet's veroordeeling:
„Met betrekking tot de bewering, dat
de rogeeringspolitiek inzake de campagne
tegen Duitsch ZuidWest Afrika in strijd
was met de wet op de verdediging zette
de rechter uiteen, dat, al ware die politiek
onwettig, dit geen aanzetten tot opstand
rechtvaardigde.
„Inzake de mededeeling, dat De Wet
zoo tegen de campagne was om het aantal
Kaaprebellen, die het grondgebied van de
Kaapkolonie na den Boerenoorlog waren
ontvlucht, eu die nog in Duitsch Zuid-
West-Afrika vertoefden, verklaarde de
rechter, die lid was van het speciale
Hof, dat de zaak der Kaaprebellen be
handelde, dat geen van die gevallen zoo
ernstig was als dat van De Wet.
„De rechter legde er den nadruk op,
dat De Wet had opgezet tot rebellie tegen
de regeering op een oogenblik, dat de
regeering en de Souverein in oorlog wa
ren. De rechter voegde daaraan toe, dat
De Wet niet geaarzeld had den vijand
te gaan helpen, door te trachten Maritz
te bereiken.
„Het verzoek, dat De Wet onder borg
tocht zou worden vrijgelaten of als pre
ventief gevangene zou worden behandeld
hangende het hooger beroep, werd afge-
De Landstormwet.
De „Nederlander" schrijft:
„Naar men zegt, is het de bedoeling
der Regeering om het Landstorm-ontwerp
indien dit wet worden mocht, zóó uit te
voeren, dat telkens 12.0U0 vrijgestelden
van de jongste lichtingen gedurende drie
maanden zouden worden geoefend, d. i.
dus 48.UÜ0 per jaar. De versterking onzer
weermacht zou dus jaar aan jaar met
50.0U0 man ongeveer toenemen."
De socialisten hebben Zondag te
Utrecht een betooging gehouden tegen
de Landstormwet. Na afloop is mr. Troel-
ctra ongesteld geworden. Hij zal ver
scheidene weken absolute rust moeten
houden.
DEN HAAG. Een wetsontwerp tot
aanvraag van een nieuw buitengewoon
oorlogscrediet van 90 millioen is naar
den Raad van State gezonden.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van I Juli:
Zwakke tot matigen wind uit westelijke
richtingen; zwaarbewolkt tot betrokken,
waarschijnlijk enkele regenbuien. Weinig
verandering van temperatuur.
Goe$. In het hotel „Zoutkeet" alhier
had Dinsdagavond een propaganda-
vergadering plaats, uitgeschreven
door het bestuur van de R. K. Midden
standsvereeniging „De Hanze" alhier,
teneinde meer bekendheid te doen geven
aan het wezen, het doel en de inrichting
der Coöperatieve CentraleMid-
denstandscredietbank in het
bisdom Haarlem, gevestigd te Delft.
Hiertoe waren uit Delft overgekomen
de heeren J. Th. Schuiten, bestuurs
lid en H. J. V i e s t e r Jr., administrateur
van genoemde bank.
Laatstgenoemde voerde het woord voor
de helaas, niet talrijk opgekomen aan
wezigen en zette in heldere, eenvoudige
taal uiteen, hoe de bovengenoemde Bank
is ingericht en werkt.
Al was de stof ook bij uitstek materieel
en tot oratorische uitweidingen niet ge
schikt, toch wist de heer Viester verschil
lende malen met een warm woord uit te
komen voor zijn overtuiging, dat de Bank,
de schoonste instelling der R. K. Hanze
in dit bisdom, in de toekomst zou blijken
onzen Roomschen Middenstand ten zegen
te zijn, zoodat het de plicht is van alle
Katholieke Middenstanders die Bank te
helpen groot maken.
Doch niet slechts gevoelsoverwegingen
moeten hiertoe aansporen, ook het prac-
tisch belang aldus de heer Viester
spreekt een krachtig woord mee. Immers,
hoe grooter de deelname wordt der Kath.
Middenstanders aan hun bank, hoe meer
die Bank kan omzetten, hoe minder de
bedrijfsonkosten op het Bankbedrijf zul
len drukken, hoe spoediger de Bank er
toe kan overgaan de tarieven te verlagen
en bij de bepaling van den rentestan
daard een wegkan inslaan, onafhankelijk
van de Nederl. Bank, zoodat op den duur
de Haarlemsche Hanze-Bank veel beter
en veel voordeeliger dan welke andere
bank of particuliere kassier ook zijn
tweeledig bedrijf van Beleggings-
bank en Credietbank zal kun
nen uitoefenen.
Reeds tweemaal, èn bij de oprichting
van een Hanze afdeeling alhier ón bij de
verschijning van Balans en Jaarverslag
over 1914 van de HaDzebank, spraken
wij in dit blad vrij uitvoerig over deze
financieele instelling der Hanze Wij
kunnen dus volstaan met eenige punten
van practisch gewicht uit de rede van
den heer Viester ien gerieve vooral van
degenen, die de vergadering niet bij
woonden, te releveeren.
De Hanzebank, waarvan hier sprake
is, is eene coöperatieve instellingzij
heeft het beheer harer zaken in eigen
handen. De leden der Bank benoemen
onderling het Bestuur der Bank, de raad
van toezicht, de commissarissen enz. Het
beheer der Bank is zuiver administratief,
speculatie is uitgesloten. Om
lid der Bank te worden moet men lid
der Hanze zijn en minstens één aandeel
nemen. Een aandeel kost f150, betaal
baar, hetzij ineens, hetzij in jaarlijksche
termijnen van "/2
'/s, "io aandeel.
De rente hiervan is 3 die bij volge
storte aandeelen direct wordt uitbetaald
en bij niet volgestorte wordt bijgeschre
ven. Ook betaalt men nog een entreegeld
van f2.50 ineens om daardoor recht te
hebben op het reservefonds. Bij onvrij
willige uittreding van een lid (door over
lijden b.v.) wordt het gestorte aandeelen-
geld geheel terugbetaald, bij vrijwillige
uittreding blijft hiervan f 5 in het reserve
fonds, over, enkomstig de wettelijke voor
schriften op de coöperatieve vereeni
gingen.
De Bank is een bank waar men zijn
