De Groote Oorlog.
No. Td
Dooderdag 2é Juni i915
Elfde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Losse Oorlogsberichten.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Ganzepoortsfraat C 209, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de E3i gulden bij verlies van beide ijM A gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de M I 11 I handen, voeten of oogen. jfl B^ I B verlies van een
daarvoor vastgestelde Yerzekeringsvoorwaarden, Jj I II I Voorts bij ongeneeselijke B B B hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: g LJ| verstandsverbijstering; 008>
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank
gm gulden bij gulden bij A A gulden bij H
jfl |L fl B verlies van een II II I verlies I fl verlies van B
j| fl hand, voet fl I 11 I van een I I een M
of oog; duim; wijsvinger;
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
te Schiedam.
Onze houding.
Het ware der R. Katholieke kiesver-
eeniging en der R. Katholieke partij
te Goes het liefst geweest, indien de
aanstaande raadsverkiezingen hadden
kunnen staan in het teeken van den
Godsvrede, d. w. z. indien de politieke
geschillen hadden blijven rusten, het
politieke twistvuur hadde gesluimerd en
onze burgerlijke eendracht naar binnen
het teeken ware geweest onzei macht
naar buiten, nu de benarde tijden en de
rondom onze landpalen woedende krijg
een op zijn quivive-zijn noodzakelijk
maken en dus al wat onze natie kan
splitsen dient vermeden le worden.
Doch de Goesche socialistische fractie
begon met roet in het eten te werpen.
Zij, die in iedere raadsverkiezing een
soort veroveringstocht ziet, waarmede
„buit" valt te behalen het woord
„buit" werd gebezigd door den woord
voerder dier fractie in de conferentie
der verschillende kiesvereenigingsbestu-
ren op 15 Juni 1.1. maakte door hare
aanmatigende houding al aanstonds het
handhaven van den Godsvrede tot een
zaak, die naar het lijk der vrome wen-
schen werd verbannen.
Het hoofdorgaan der S. D. A. P. stelt
de Goesche partijgenooten in het gelijk.
„Het Volk" schrijft: (nummer van 19
Juni 1.1)
„Het is intusschen volkomen begrij
pelijk, dat de algemeene lijn, die onze
mannen in het land volgen, ook dit
maal het zelfstandig deelnemen aan
de verkiezingen, het voeren van strijd
ter verovering van meer mandaten is
Wij behoeven er volstrekt niet aan
te twijfelen, dat hierover het noodige
demagogische gehuil van den kaut der
teleurgestelde burgerlijke partijen zal
opgaan, maar dat zal ons er nergens
van weerhouden een frisch stuk strijd
te voeren, zal veeleer onze strijdlust
nog een beetje aanvuren, als het moet".
Het schijnt, dat de Nederlandsche
Sociaal-Democratie door stembus-agitatie
de aandacht wil afleiden van het enorme
fiasco, dat de Internationale Sociaal-De
mocratie heeft gemaakt bij het uitbreken
van den grooten oorlog.1)
Nog ware het mogelijk geweest althans
tusschen de Rechterzijde en de Vrijzin
nigen het Bestand te handhaven, indien
over en weer, want de liefde kan niet
van één kant komen inschikkelijkheid
ware betoond.
Docli de tegemoetkomende en vrede
lievende houding van enkelen in „Voor
uitgang" aldus heet de vrijzinnige
kiesvereeniging te Goes heeft 't moeten
afleggen tegen de partijdrift en politieke
hartstocht van meerderen.
Iu eigen boezem schond die vereeuiging
den Godsvrede door het aftredend vrij
zinnig raadslid Pilaar uit te werpen,
terwijl zij tegenover de rechteizijde,
speciaal de R. Kath. kiesvereeniging,
eene houding aannam, die haar wil
zij niet, politiek gesproken, zich zelve
ten doode doemen ten believe der vrij
zinnigheid dwingt de haar toegeworpen
handschoen op te nemen en voor haar
eer en prestige den stembusstrijd te aan
vaarden.
Zij aanvaardt dien dan ook in het vast
vertrouwen op den steun van allo wel-
deiikeiiden in de gemeente, die den door
de vrijzinnigen te ondernemen rooftocht
op een recht&clien raadszctel, zonder
eenige noodzaak, zullen wraken en, naar
wjj vertrouwen, door een flinke, klinkende
houding bjj de stembus zullen veroor-
deelen.
Hadde „Vooruitgang" den zetel van
den aftredenden antirevolutionair met
rust gelaten en in de vacature Temper-
man (vrijz.) een voor ons aaunemeljjken
Dit tiasco duurt nog vuurt. De „lutermtio
iiale" is hopeloos verdeeld. Iu de kgers der
oorlog voerenden levereu Duitsche en Oosten*
rijkscüe socialisten tegen Frantche en Ëngelsche
dito's „een frisch stuk stiyd", ondanks het ge'
lamenteer der „Genossen" in de andere lauden.
candidaat gesteld, wij zijn er zeker van
dat de houding der socialisten latende
voor wat zij is de gemeenteraadsver
kiezingen zouden zijn verloopen, gelijk
de vorige ter voorziening der vacature
De Witt Hamer d.w.z. met verwijdering
van onnoodigen partijstrijd.
De Goesche vrijzinnigheid moge het
zich gezegd rekenen, wat de „Nieuwe
Rotterdamsche Courant" in haar nummer
van 22 Juni (avondblad C) schrijft
„Diezelfde gedachte (namelijk het
handhaven van den Godsvrede Red.
N Z. Crt.) heeft er toe geleid, dat nu
ook in vele gemeenten voor de raads
verkiezingen op behoud van 't politiek
bestand aangestuurd is. Het is jammer,
dat dit niet overal is gelukt. De regee
ring zal van eene raadsverkiezingscam
pagne geen kwaad lijdenniemand zal
haar gezag verminderd achten, noch
naar binnen, noch naar buiten, indien
bv. in DenHaag een vinnige verkiezings
strijd ontbranden mocht. Niettemin
zou het verstandig zijn, den strijd
te vermijden, omdat de daarvan onaf
scheidelijke ophitsing van partijdrift
en partijverschillen de kracht van de
burgerij als eenheid vermindert, en
haar tegen moeilijke oogenblikken
oogenblikken, van welke wij niet
weten wanneer, noch zelfs óf ze zul
len aanbreken, die wij hopen, dat
ons bespaard zullen blijven, doch
waarmee toch rekening moet worden
gehouden - minder goed bestand zal
doen zijn.
De vrijzinnigen te Goes, steunend op
hun overmacht, zijn zeer overmoedig,
beter gezegd, zeer brutaal, gelijk hunne
houding thans bewijst. Toch mogen zij
niet vergeten, dat ook aan hen te avond
of te morgen het spreekwoord kan ver
wezenlijkt worden: „de kruik gaat te
water zoolang tot zij breekt.''.
Wie weet, of de komende stembusstrijd
die breuk niet helpt bespoedigen.
Een baantje.
„De Telegraaf" wil Nederland opknap
pen met het baantje van tuchtmeester.
Ziehier hoe het blad redeneert:
„In het centrum van Europa bevindt
zich een groep gewetenlooze schurken,
die dezen oorlog veroorzaakt hebben.
In het belang van de menschheid,
waartoe ons land, als wij ons niet te
zeer vergissen, ook behoort, is het
zaak, dat deze misdadigers onschadelijk
worden gemaakt. Deze eervolle taak
hebben de geallieerden, zoodat zij ook
zeer direct oorlog voeren voor het Ne
derlandsche belang bij uitmuntendheid,
onze onafhankelijkheid, waarmede het
onherroepelijk gedaan is, als het Duit
sche militarisme wint. Tegen deze mis
dadigers gaat onze strijd, tegen hen
roepen wij den onafhankelijkheidszin
van ons volk in het geweer, tegen
over hen stellen Raemakers en Giran
het Geweten en het Recht, geeselen
wij den angst en de kleinzieligheid
van de moreelneutralen en de ver
achteiijkheid der onder Pruisische cen
suur staande Nederlandsche bladen."
Nederland zal aan „De Telegraaf" ant
woorden bes-te vriend, wel bedankt voor
je offerte, maar ik pas er voor. Je zegt
nu wel: „in het centrum van Europa be
vindt zich een grocji gewetenlooze schur
ken maar op zoo'u vage aantijging kan
geen vonnis, laat staan een executie wor
den gebaseerd. Noem mij man en paard.
Wie en wie zijn die „gewetenlooze schur
ken" Frans Jozef? Keizer Wilhelm?
Bethmaun Hollweg Hoe bewijs je dat
En dan, wie zegt mij, dat gij de juisteu
te pakken hebt. Gij beweert wel„in
het centrum van Europa bevindt zich
enz", maar er zjjn anderen, die zeggen
„in Oost-Europa, met name iu Rusland
bevindt zich enz." Gij weet toch wel,
„Telegraaf", dat het geen praatje is van
vandaag of morgen, dat de Moscovitisclie
grootvorstenpartij met grootvorst Niko-
lajewitsj, de ziel van het Russische militai
risme en panslavisme, aan het hoofd, door
zeer velen voor de aanstookster van den
huidigen wereldkrijg wordt gehouden.
Verbeeldje, dat Nederland, beulsknechtje
spelend, den verkeerde aanpakt. Neder
land is niet gek, om zich zoo maar klak
keloos aan oorlog te wagen, onder het
voorwendsel mede te doen aan de „eer
volle taak", „misdadigers onschadelijk te
maken", die het niet kent. Nederland
houdt het met zijn regceringvoorden
vrede en paraat teil oorlog
als men ons aanvalt. En nu kan
„De Telegraaf" wel zeggen dat het niet
zal weifelen, om zoo'u regeering van zijn
plaats te jagen, dat is niets dan een ijdele
bravade, want een regeering, wier mee
ning inzake het handhaven onzer neutra
liteit steunt op het gevoelen der natie
„De Telegraaf" en een groep mede
keffers niet medegerekend staat on
wrikbaar.
„De Telegraaf" leze er het gesprokene
door minister Cort van der Linden in de
Tweede-Kainer-Zittiug van 10 Juni maar
eens op na.
l) Men zie iu verband hiermede onder „Losse
Oorlogsberichten" in dit nummer een bericht
over grootvort-t •Nicolajewitpj. Kei.
N. B. Naar „de Telegraaf" thans mededeelt
is een aanklacht tegen haar ingebracht naar
aanleiding van dezelfde passage (uit haar num
mer van 16 Juni 1.1 welke wij hierboven heb
ben aangehaald. Red. N. Z. Crt.
De toestand.
Het groote nieuws, dat sinds de jong
ste tegenslagen der Russen niet meer
kou uitblijven, is de verovering van Lem-
berg, hoofdstad van Gallieië, dat 4 Sep
tember 1914 door de Oostenrijkers werd
ontruimd.
Wij ontvingen daaromtrent gisteren
twee telegrafische mededeelingen.
De eerste luidde
BERLIJN. (Officieel 1 uur 15 min.
's namiddags.) De troepen der verbonde
nen zijn in het Westen en Noordwesten
Lembcrg binnengerukt.
De tweede luidde
WEENEN. (Oifieieel.) Ons tweede leger
heeft na harden strijd Lemberg veroverd.
Men zegt dat de Russische opperbe
velhebber beweerd heeft, dat, al kostte
het ook honderdduizenden mannen, Lem
berg niet zou vallen.
En toch is het geschied. Het verlies
van Lemberg zal in Rusland een pijn
lijken indruk maken, hoewel reeds ge-
ruimen tijd dit verlies werd voorzien.
Reeds in de 2e helft van Mei hadden de
Russische autoriteiten en financiers de
stad verlaten.
De bondgenooten doen in Frankrijk
hun uiterste best vooruit to komen en
niet zonder succes, hetgeen uit beide
volgende berichten blijkt
CALAIS, 2tJuiu (part). Na een hevig
gevecht zijn de Franschen meester ge
worden iu het Buval-dal en hebben zij
de glooiingen van heuvel 119 bezet,
zoodat een optrekken naar Souchez eii
Givenchy en-Gohelle mogelijk zou kun
nen worden en een voltooiing van de
gevechten in Artois te verwachten is
Het Buval-dal is een ravijn Zuid-Ooste
lijk van Notre-Dame de Lorette. Er was
een bijzonder sterke vijandelijke bezet
ting gelegerd, terwijl (Jaudmijuen en
mitrailleuses de vallei schier onneembaar
maakten. Toch is liet den Franschen ge
lukt, na dit zes weken tevergeefs ge
poogd te hebben, de sterkte te neuieu,
zij het dan ook na een verbitterd gevecht.
Van de geheele bezetting konden slechts
2(1 man gevangen genomen worden, daar
alle anderen zich hadden doodgevochten.
LONDEN, 21 Juni (part.) De heteekenis
van den onweerstaanbaren vooruitgang
dor Franschen tusschen Souchez enNeu-
ville, kan men afleiden uit de omstandig
heid, dat, naar men met stelligheid be
weert, de Duitscliers uit België lOO.bOO
man inet ongeveer 300 kanonnen naar
hun front in Nooid-Fiaukrijk hebbenover-
gebracht en niettegenstaande deze ver
sterkingen niet in staat waren om den
opmarsch der Franschen te stuiten.
De Engelschen blijven ten Noorden van
Hooge vorderingen maken.
Mag men de Italiaausche berichten ge-
looven", dan gaat alles van een leien
dakje.
De oppervlakte van het door Oosten
rijk aangeboden gebied bedroeg 4000 vier
kante kilometers, terwijl Italië reeds
omstreeks 10.000 v.erkaute kilometers
Oosteurijksch gebied veroverd heeft. Men
schat de Oostenrijksche verliezen op om
streeks 15.000 man. Vijfduizend Oosten
rijkers zijn als gevangen in Italiaansche
handen.
Uit Weenen wordt steeds alle succes
der Italianen ontkend.
In het aan petroleum rijke Gallieië
hebben de Russen bij hun terugtocht 00
reservoirs in brand gestoken waarvan er
een paar alleen 16000 wagons petroleum
bevatten. De boortorens waren spoedig
weg, maar de tweehonderd naphtabron-
nen brandden verder. Na zes dagen en
zes nachten bedroeg de schade reeds
honderd en tachtig millioen mark. En
steeds gingen er nog voor millioenen iu
vlammen op. Vele reservoirs, door de
Kozakken over het hoofd gezien, ont
brandden van zelf door de hitte.
Toch is er nog petroleum overgebleven,
want ze is weer in Duitschlaiiu verkrijg
baar en ook wordt er weer uit Roemenië
aangevoerd.
Uit België.
Men meldt ons uit Sluis:
Te Middelburg, in Belgisch Vlaanderen,
is bekend gemaakt, dat door de gemeente
eene volledige lijist moot aangelegd worden
van alle nog voorradige dierenj [en hoe
veelheden eetwaren. Niemand mag aan de
grens meer passeeren of een praatje hou
den. Een inwoner van Middelburg, ziekere
C., werd opgebracht wegens bet overschrij
den der grens Hijl kreeg dr,o dagen gevan
genisstraf en een boete. Be eerste dagen
van zijn arrest kreeg (hij goed te eten,
doch later minderde dat. lie. bevolking
moet des avonds om 9 uur binnen zijn.
Men meldt ons uit Sas van Gent:
Naar we vernemen, staat ,d© elektri
seermachine voor den draad, diie gespan
nen is vanlde grens alhier naar li|et Westen
te Selzaete op ©en wagon in het station.
Te Gent zijn alle vlasfabrieken gesloten.
Alleen de Groote len de Kleine Lijs werken
per weelc 24 uur.
Te Gent is aan het stadhuis aangeplakt,
dat de datum der uitbetaling van de
ouderdomspensioenen in België nader zal
bekend gemaakt worden. Ilieruiit blijkt,
dat de zekerheid bestaat, dat ide uitbetaling
der pensioenen 1915 zull©n betaald wor
den.
Een klacht ingediend bij Z. H. den Paus.
KEULEN, 19 Juni. (Van den corres
pondent van „De Tijd".) Er heeft een
wisseling van telegrammen plaatsgehad
tusschen den Duitschen keizer en de
beide kardinalen, die Duitschland telt.
Over de verzending dezer telegrammen,
welke men door de houding van het
Fransche Episcopaal geboden meende,
heeft een ernstig oveileg plaatsgehad.
Het Duitsche Episcopaat als zoodanig
zal zich onthouden van het protest, het
welk door de groep van aanzienlijke
Duitsche Katholieken wordt uitgebracht
tegen het opzieu barende Fransche boek,
maar bij Z. H. den Paus zal een klacht
tegen de Fransche Kerk worden inge
diend. Men verwacht, dat de H. Vader
zoowel aan de Duitsche als aan de Fran
sche Katholieken een schrijven zal richten
om hen tot gematigdheid aan te sporen
en met behoud van hun patriottische
gevoelens in alles de liefde te betrachten.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 24 Juni:
Zwakke tot matige winden uit Oostelijke
richtingen. Half tot zwaarbewolkt, kans op
regen of onweer, vooral in het Zuiden.
Aanvankelijk iets warmer.
Durazzo bezet?
Skoctari bedreigd.
PARIJS, 21 Juni. (Part.) Volgens niet
bevestigde beriehteu zouden de Serviërs
Durazzo bezet hebben en zou Essad-
Pasja naar Italië gevlucht zijn. Volgens
een telegram uit Rome zouden de Mon-
tenegrijnen de Tarabosjhoogten hebben
veroverd. Voorts wordt gemeld dat de
in Noord-Albanië binnengevallen Mon-
tenegrijnen op Skoetari aanrukken.
De Kathedraal van Reims.
LONDEN, 21 Juni. (Part.) De „Daily
Chronicle" verneemt uit Parijs dat de
heer Dalimier, onder-secretaris van
Schooue Kunsten vergezeld van eenige
leden van de commissie van Schoone
Kunsten een bezoek gebracht heelt aan
Reims om een onderzoek in te stellen
naar den toestand van de kathedraal.
De heer Simyan, presideut der Com
missie van Schoone Kunsten verklaarde
dat de aan de kathedraal toegebrachte
schade enorm is.
De Staat heeft nu alle overblijfselen
van beelden, gebroken ramen en verdere
kostbaarheden verzameld en op veilige
plaats gebracht, zoodat er eigenlijk van
de kathedraal niets meer over is dan
de muren. Er zijn reeds volledige plan
nen ontworpen om de kathedraal op
nieuw te restaureeren. Wei is het niet
mogelijk de oude pracht wederom te
verkrijgen doch de uiterste poging zal
daartoe aangewend worden.
italiaansch Oorlogstooneel.
Uit Weenen wordt gemeld:
lil den nacht van 19 tot 20 Juni sloe
gen onze dappere troepen bij Plawa
weder twee Italiaansche aanvallen af.
Hier verscheen een Italiaanschen ofliicier
met de witte vlag en een hoornblazer
voor onze stelling om een- verzoek van
den brigade-cemmaudant over te brengen.
Daar deze personen zich niet met schrif
telijke volmachten als parlementairen
konden legimiteeren, werden zij gevangen
genomen. In liet gebied ten Noord-Wes
ten van de Am werd de vijand uit een
zadel stelling geworpen, waarbij een
een at'deeling van het Dubrecziuer non-
ved inlauteiieregement bijzonder uit
muntte. Onze zware artillerie viel met
goed gevolg bij het kamp in het gebergte
aan. Aan de Kartner grens viel de tegen
stander in de ruimte ten Oosten van
Flock als altijd zonder succes aan Op
het Tyroolsche grensgebied is niets bij
zonders voorgevallen. Het vuur van de
Italiaansche artillerie op onze stellingen
is zonder uitwerking gebleven. Op den
19 Juin werden de tanks en havenin
richtingen van Monopoh met succes door
een torpedo vaartuig beschoten en de
stations van Bari en Bnndisi door onze
luchtschepen door middel van bommen
beschadigd.
PARIJS, 11 Juni, (Part.) Volgens een
bericht aan de „Giornale dTtaha" uit
Kpnstanlinopel werd generaal 'UAuiade
bij een landingspoging gewond, doordat
een bom ontplofte op de „Savoi" die
de landingstroepen ondersteunde en aan
den rug gewond en door een granaat
scherf werden hem van de rechterhand
twee vingers verbrijzeld.
DUINKERKEN, 21 Juni. (Part.) Van
uit Parijs wordt gemeld' dat de „Nou-
volliste de Lyon" schrijft, dat door het
Fransch-Eugelsch opperbevel besloten
zou zijn in de zeeëngte der Dardauelleu
verscheidene oude schepen te laten zin
ken. Door hiermede de doorvaar af te
