De Groote Oorlog.
No. 70.
Donderdag 17 Juni 1915.
Elfde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-,JVOEHSDAG- en VRIJDAGAVOND.
QUATRE-BRAS
Losse Oorlogsberichten.
HE ZEEUWS® COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Ganzepoortstraaf C 209, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de jgX riEh gulden bij verlies van beide BH gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de jfl E^ I 11 I handen, voeten of oogen. M E^ I fl verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, fl ™~fl I 9 I I Voorts bij ongeneeselijke I I fl hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: I verstandsverbijstering; I of oog;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
I f" gulden blJ f 4% gulden bij A «ulden biJ 3"
A I verlies van een f| verlies I" I fl verlies van "JL
I ri I I hand, voet I I van een BI een
E U °°S fl U duimwijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
(1815 16 Juni 1915.)
)o(—
Na twintig jaren van revolutie en strijd
scheen in 1814 een nieuw tijdperk van
rust en vrede voor het afgematte Europa
aan te breken.
De grootestokebrand „Buonaparte" zat
veilig en wel op Elba en het VVeener
Congres was bezig dc met bloedige stre
pen doorhaalde kaart van Europa opnieuw
te teekenen.
Dan, te midden van dien vreedzamen
arbeid deed de mare in Lentemaand van
1815„Napoleon is in Frankrijk geland"
allen opnieuw den schrik om het hart
slaan en voor men zich eigenlijk goed
rekenschap kon geven van het gebeurde,
zetelde „de keizer der Franschenwe
derom in de Tuillerieën, omjubeld door
tienduizenden, die in hem de verpersoon
lijking zagen van Frankrijk's roem en
grootheid.
Gelukkig waren de vorsten nog mee-
rendeels te Weenen. Zij begrepen het
gemeenschappelijk gebaar, dat allen be
dreigde. De vredesaanbiedingen van den
„gehaten Corsikaan" sloegen zij eenparig
af en besloten tot een gemeenschappe-
lijken aanval op Parijs, waar zij den kei
zerlijken adelaar in zijn nest hoopten te
overvallen en voor goed onschadelijk te
maken.
Doch Napoleon, „vigilant en als een
bliksem in zijn actiën", gelijk een onzer
vaderlandsche schrijvers van De Witt
getuigt, was hen voor. Met genialen blik
had hij aanstonds den toestand overzien
en zijn plan gevormd: door een snellen
inval in België dat ongelukkig land
schijnt ten allen tijde het slagveld van
Europa te moeten zijn de daar aan
wezige legers van Wellington en Blücher
doorbreken en afzonderlijk verslaan, om
dan des te gemakkelijker de nog op
komst zijnde Duitschers en Oostenrijkers
te kunnen verpletteren.
Na de inwendige aangelegenheden des
rijks te hebben geordend en voor de be
waking van de Ooster- en Zuidergrenzen
zijns lauds te hebben gezorgd, verliet hij
üi den vroegen morgen van 12 Juni Pa
rijs en voegde zich in allerijl bij zijn
leger, dat m stilte tusschen Beaumont
en Philippeville was verzameld. De on
der hem dienende generaals wat en o.a.
Ney, Reille, Erlon, Van Damme, Keiler-
man, Gérard, Rapp, Grouchy, om het bij
deze namen te laten, terwijl Soult op
trad als chef van zijn staf. Op de trouw
zijner troepen kon hij staat maken, gelijk
het donderend „Leve de Keizer" toen hij
den 15en Juni langs de gelederen reed,
hem meldde.
In België stond van Binche tot Oude
naarde een Engelsch-Hannoveraansch-
Nederlandach leger, waarvan het hoofd
kwartier te Brussel lag. Oostwaarts van
Binche was het.leger van den Pruisischen
vechtgeneraal Blücher opgesteld met Na
men als hoofdkwartier.
Napoleon besluit bij Charleroi door te
breken. Ney krijgt bevel tegen lmt En-
gelsche leger op te rukken m de richting
van Brussel; zelf zal hij met Grouchy
in de richting van Fleurus tegen Blücher
optrekken.
De doorbraak gelukt, de Duitschers
moeten wijken en Ney van zijn kant
ondervindt tot aan Quatre-Bras geen
noemenswaardig verzet.
En Wellington? Wel, de opperbevel
hebber van het coalitieleleger zat rustig
te Brussel en was zóó vast er van over
tuigd, dat Napoleon geen veldtocht bui
ten Frankrijk zou durven wageD, dat hij
meer dacht aan de soirée's bij de h rtogin
van Richmond dan aan het bestrijden
van zijn geduchten tegenstander.
Een bericht van Blücher, dat Napoleon
voortrukt in de richting van Namen, dra
gevolgd door een tijding per estafette,
dat de Fransche Keizer èn Blücher en
Wellington op het lijf gaat vallen, brengt
hem tot het besef der schrikkelijke wer
kelijkheid. Ijlings geeft hij zijne orders,
o m. het bevel aan den Prins van Oranje,
later koning Willem II der Nederlanden,
om liet gewichtige wegenkruispunt Quatre
Bras'J bezet te houden, totdat hij zelf het
gros zijner troepen bij Mont St. Jean zou
hebben geconcentreerd.
Te Quatre-Bras nu is het, waar de
Prins van Oranje onder Beinhard van
Saksen Weimar en met generaal Per-
poncher zich roemrijk heeft onderschei
den, door tegen de overmacht van maar
schalk Ney den ganschen dag moedig
stand te houden, al kwam zijn eigen le
ven in gevaar en ontsnapte hij ternau-
ternood aan de gevangenschap. Door zijn
moed, zijn beleid, zijn koelbloedigheid
in kritieke oogenblikken heeft hij ver
hinderd, dat Ney zijn troepen kon ge
bruiken, om de Pruisen te bestoken
die door Napoleon in het nauw waren
gebracht. Want ware dat geschied, Biü-
cher's legermacht, die bij Ligny wel ver
slagen maar niet verstrooid werd, zou
vernietigd zijn geworden en niet instaat
geweest, bij Waterloo te juister tijd be
slissend in te grijpen.
Dat de dag van lti Juni 1814 aan Na
poleon, ondanks zijn overwinning bij Liguy
slechts een halve beslissing Dracht, is
voor een groot deel het werk van den
Prins van Uranje. Niet altijd is hem in
de eer gegeven die hem toekomt. De
aureool, welke glanst om de slapen van
Wellington en Blücher, heeft wel eens
belet den gloriekrans te zien, waarin
Prins Willem's verdiensten stralen, doch
sinds de grondige studiën van de Belgi
sche generaals De Bas en Tserclaes, neer
gelegd in hun boek „La Campagne de
1815 aux Pays-Bas", is juist en treffend
gebleken, welk roemrijk aandeel onze
Prins heeft gehad in den strijd bij Quatre
Bras.
Daarvoor zij hem heden, bij den 100-
jarigen gedenkdag van het gevecht bij
Quatre-Bras de hulde gebraent van het
dankbare vaderlandsche nageslacht. Want
al was het ook in bloedig oorlogswerk,
dat hij zijn uitmuntende eigenschappen
ten toon spreidde, daaraan is toch voor
een deel de overwinning bij Waterloo
te danken, d.w.z de voortzetting van het
pas begonnen werkhet stichten van een
vrijen, onafhankelijkeu Nederlandschen
Staat.
1Quatre-Bras, letterlijk Vier-Arm, ia een ge
hucht in de Belgische provincie Brabant, liggende
bij het kruispunt der wegen Brussel Charleroi
en NamenN ij veis.
WEENEN, 15 Juni (part) Officieel.)
Russisch oorlogstooneel.
Door den aanval van de verbonden
legers, hebben zich nagenoeg aan het
geheeie front in Galicie hevige gevech
ten ontwikkeld. Tioepen van het leger
van aartshertog Joseph-Ferdinand rukken
11a het inbezit nemen van Sienawa, over
deu Oostelijkeu oever vau de San in noor
delijke en noord-oostelijke richting. Ook
het slot en de hoeve Pisknowice, ten
oosten van de San, op de hoogte van
Lecsk, werden gisteren bestormd eu
talrijke gevangenen gemaakt. Onder ver
bitterde gevechten dringt het leger van
Geueraal-Overste van Mackensen aan
beide zijden van Krakewice ten Oosten
Jaroelaw, en naar Olesyse op. Aauslui
tend vielen de troepen van Generaal
Bachm-Ermolli de Russen ten Oosten,
en ten Zuid O -sten van Mosciska aan
alwaar nieuwe vijandelijke posities de
richting naar Grodek dekken.
Ten Zuiden van den Boven-Dnjester
houden sterke Russische strijdkrachten
de bruggehoofden van NikolowoCy-
daczow en Halico tegen de opdringende
verbonden troepen van het leger von
Linsingon bezet, terwijl rivier-afwaarts
de troepen van Generaal Pllaazer-Baltin
voor Nizniow (ten Oosten van Stanislau)
en Czernelica (teD Noorden van Horo-
denka) staan en het veroverde Zalaszcyky
tegen alle Russische aanvallen houden.
Gedeelten van dit leger hebben iu Bessa-
rabie tusschen den Dnjester en de Prutli
de daar staande Russische strijdkracht
opnieuw tot den terugtocht gedwongen
en hun in de richting van Ghotin en
langs de Pruth terug gedrongen.
Het aantal van de, in de Galicische
gevechten sedert den 12den Juni inge
brachte gevangenen, is gisteren weer met
eenige duizenden gestegen
Italiaansch oorlogstooneel.
Nieuwe pogingeu van de Italianen om
bij onze posities bij Tolmein en Plawa
naderbij te komen, bleven weer zonder
succes. Gisteren lieerschte op enkele
sectoren van het lsonzo-front rust. Het
verzoek om wegens het begraven van de
dooden liet vuren te staken, dat door
een Italiaansche parlementair werd over
gebracht werd om militaire redenen,
algewezen. Aan de grens van Kanuthië
nam de Btiermarksche landstorm de
kleine Pal ten Uosten van de Plöcken-
pas in een stormaanval en sloegen drie
tegenaanvallen van den vijand op die
grensberg af. In het Tirootseh grensge
bied tastte de tegenstander tegen onze
posities eu onderwierp een artillerievuur,
dat zonder uitwerking bleef. Op één
grenspuut dwoug een gendarmenepost
zonder eenige verliezen een Italiaansche
compagnie tot deu terugtocht en nam
58 Italianen gevangen.
KEULEN, 15 Juni (part.). Er komen
liier lange treinen met Russische krijgs
gevangenen voorbij, die op weg zijn naar
Düsseidorf, om in de steenkolenmijnen
aldaar te gaan werken.
KEULEN, 15 Juni (part.). Naar gemeld
wordt is het langs üe Servische grens
niet zoo rustig meer als voor eemgeii
tijd geleden. Up sommige punten langs
üe grens wordt weer gevochten Ook
bombardeerden de Serviërs sedert eenige
dagen met zware artillerie Seuihn. Ver
moed wordt dat de zware stukken ge
schut van Italië afkomstig zijn.
BERLIJN, 15 Juni (part.) De „Berliner
Lokalanzeiger" verue. mt uit Gahcië
Door de iu de gevechten der laatste da
gen geforceerde doorbraak door het Rus
sische front bij Jaroslau-Mosciska, werd
de vijand gedwongen tot liet opgeven,
van een voor hem zeer gewichtige ver
dedigingslinie. Het resultaat van dit offen
sief, blijkt reeds daaruit, dat de Russen
hun ongemeen sterke centrale stelling,
zuidelijk van Mosciska, moeten ontruimen.
Volgens het stafcomniuniqué is Moscis.,
ka door de troepen van generaal Von
der Marwitz genomen.
LONDEN, 15 Juni. (V. D.) Minister As-
quith deeMe heden in het parlement media,,
dat de verliezen der Engeische vloot sedert
het begin van den oorlog bedragen: offi
cieren 549 gedood, 181 verwond, 74 ver
mist; manschappen 7696 ge,dood, 2262 ge
wond, 2785 vermist.
LONDEN, 15 Juni. (V. D.) Het onder
zoek in zake het in den grond horen van de
„Busitania" is heden geopend. De jrocu-
reur-generaal Sir Edward Carson beriep
zich op 'die Amerikaansche nota betreffende
de „Lusitania" waarin verklaard wordt,
dat .bet schip niet bewapend was, gieen
munitie vervoerde |en niet als transport
schip diende. Carson vervolgde: Dia hier
afgelegde verklaringen bevestigen dit ten
volLe. Heit schip was niet zoodanig uit
gerust als de Duitsche Regeering voorgaf,
zich inbeeldde of fantaseerde. Kapitein
Turner bevestigde viarv-olgens onder eede,
dat iele „Lusitania" niet bewapend was iep
tot geen oorlogsdoel diendie.
LONDEN, 15 Juni. (Part.) Het stoom
schip „Argyll", op weg van Ruil naar
Londen met een lading visch, werd he
denmorgen om 6 uur. jn den grond ge
boord.
BERLIJN, 15 Juni. (Part.) Volgens de
„Seoolo" hebben zich vijf Fransche vlie
gers, waaronder Brindejonc en Védrines,
ter beschikking van de Italiaansche Re
geering gesteld.
BERLIJN, ,15 Juni. (E.) Hedenochtend
verscheen ©sn eskader, bestaande uit zes
vijandelijke vliegers uit bet Westen boven
Karlsruhe. Gedurende driie kwartier bleven
ze boven de stad en wierpen een aantal
bommen, waardoor elf personen gedood
en zeven zwaar gewond wierden, benevens
vele materieel© schade aangericht. Mili
taire voorwerpen werdien niet getroffen.
Dioor kanon- en jnitraille;urvuur werden
de vliegers verdreven.
PETROGRAD, 15 Juni. (Part.) Officieel
wordt uit den Kaukasus gemeld, dat de
Russen het dorp Sorp aan den Zuid-
Oosteiijken oever van het meer Van heb
ben bezet.
Uit België.
ROOSENDAAL, 15 Juni (part.) De
Duitsche overheid maakte in dc provincie
Oost Vlaanderen bekendhet is de Bel
gische bevolking streng verboden aan
de krijgsgevangenen iu liuitochland meer
dan een paket per maand te zenden.
Zij, die dit reglement niet opvolgen zul
len hunne paketten verbeurd verklaard
zien. De paketteu mogen niet meer
wegen dan vijf kilogrammen en mogen
noch brieven, noch drukwerken, noch
wapens, noch lucifers bevatteu. Alle
vloeistoffen of producten, die kuunen
bederven, zijn insgelijks uitgesloten.
De Jezuïeten van Antwerpen gearresteerd 7
ROOSENDAAL, 15 Juni. (Part.) Vol
gens geruchten zijn de paters Jezuïeten
van het college te Antweipen door de
Duitschers gearresteerd. Zij zouden jon
gemannen geholpen hebben om Neder
land te bereiken. In een der afgeloopen
nachten werden de paters, die zich van
niets bewust waren, uit bet bed gelicht;
32 werden gearresteerd en slechts 5
zouden weer 111 vrijheid zijn gesteld.
(Maasbode.)
Werkloozen in Begië.
Men meldt ons uit Antwerpen
Volgens de officieele statistiek beloopt
het aantal ondersteunden in België op
heden 761.222. Er ziju verder 269.3UU
huishoudsters, die onderstand krijgen.
Het Nationaal Hulpcomité betaalt per
week 3.112.i'15 francs Slechts een tiende
deel dezer som komt ten laste der ge
meenten.
De isolatie van Mechel|eu is thans
opgeheven, zoogenaamd omdat zich
©en voldoend aantal .werklieden hij
het arsenaal zou hebben aangemeld. Men
zegt echter, dat slechts 12 arbeiders aan
het werk zijn gegaan. In verschillende op
zichten hebben de burgers van Meche-
len meer van de isolatie geprofiteerd dan
geleden. De groenten waren 'in dien tijd
buitengewoon goedkoop.
Oostenrijk en Italië.
„De Zeeuw", anti-revolutionair hoofd
orgaan onzer provincie, besluit een uit
vele vervolgen bestaand artikel over
Italië en den Driebond aldus:
„Ondanks de buitensporige eischen van
Italië, wat de afstand van grondgebied
aangaat, bleek Oostenrijk toch nog tot
verdere tegemoetkoming Leieid, zoodat er
ten slotte geen wezenlijk veischil van
meening meer bestond. Toch besloot het
Kabinet van Salandra, zonder op de
laatste aanbieding van Oostenrijk-Honga-
rije te antwoorden op 1 Mei de bekende
verklaring af te geven, vo'gens welke
het verdrag verviel, en op 23 Mei de
oorlogsverklaring te doen volgen.
Een oorlogsverklaring, welke niet klopt
op het vredelievende telegram, van 2
Augustus, en derhalve uitsluitend ter ver
antwoording blijft van den Koning van
Italië; ook al zou hij tot zijn verontschul
diging willen aanvoeren dat in Italië,
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 17 Juni
Zwakke tot matiger, noordoostelijke tot
noordwestelijken wind. Meest halfbewolkt,
weinig of geen regen. Iets koeler.
in de Meimaand van 1915, niet de Ko
ning, maar de straat, door entente-goud
gesteund en gesterkt, het helt in handen
heeft gehad.
Het is -gelijk Het Vaderland
schrijft
Marlborough s'en-va-t-en guerre, mi-
ranton,, miranton mirantaine.
Inderdaad het lijkt nog altijd een grapje
uit een operette, een. oud soldatenliedje
weer op de planken gebracht. Maar het
soldatendeuntje uit den slag van Mal-
plaquet groeit in Du Mauriers roman
„Trilby" tot een geweldig epo-s; en zoo
zou het wel eens kunnen gebeuren dat
Italië eerst later de volle beteekenis be
sefte van den stap, dien het gedaan heelt.
Italië s'en-va-t-en guerre
Italië gaat ten oorlog, maar niet bege
leid door de sympathie der volken."
Munitie aanmaak in Canada.
Generaal Bertram, voorzitter van het
Canadeesche munitie-comité heeft mee
gedeeld, dat er thans 247 fabrieken in
78 steden van Canada bezig zijn met de
aanmaak van oorlogsmunitie. De productie
van granaten zat binnenkort tot 50,000
per dag zijn opgevoerd.' Tusschen de 60
en 70.000 vaklieden zijn in dienst. 'Het
comité heeft bestellingen geplaatst voor
9 millioen granaten, waaronder ook gra
naatkartetsen en brisantgranaten. Trini
trotoluol en andere ontploffingsmiddelen
worden thans in Canada voortgebracht.
Behalve granaten, worden er ook groote
hoeveelheden patronen, patroonhulzein,
lonten enz. aangemaakt.
Generaal Bertram heeft ook medege
deeld, dat er te Canada inrichtingen voor
koperbewerking zuilen komen.
De „Secoio" meldt, Jat de bij het
leger dienende prins Louis Bonaparte het
Italiaansche leger zal volgen en reeds
naar Venetië is vertrokken.
Tegen de veroveringspolitiek.
De Nederlandsche Anti-oorlog Raad
deelt het volgende mede
Evenals de socialisten, voert ook dc
Bond „Neues Vaterland" te Berlijn voort
durend strijd tegen het streven van som
mige Duitschers dat bij een overwinning
België zal worden geannexeerd. In het
dezer dagen verschenen, nieuwste artikel
van den Boud, wordt o.a. het volgende
tegende tegen de annexatie aangevoerd
„Eeuwenlang is het lot vau België ge
kenmerkt door opstanden tegen de heer
schappij van vreemde monarchen, die
gedeelten van dit rijke land aan zich
wilden onderwerpen. Door een bescha
ving, die eeuwen ouder is dan die van
de meeste staten van Duitschland, heeft
België reeds vroegtijdig verschillende
democratische denkbeelden in praktijk
gebracht, waarin het Duitschland ver
vooruit is.
„In den „Code 'Oivil is de gelijkheid
der staatsburgers opgenomen het Duit
sche Burgerlijk Wetboek daarentegen
kent allerlei bepalingen, die bepaalde
klassen der bevolking bevoorrechten. Ook
kent de Code Civil niet een dergelijk
standenverschil als het Duitsche Wetboek.
Dit is de oorzaak, dat de Belgische adel
niet dezelfde beteekenis heeft als de
Duitsche.
„Een tweede voorsprong, dien de Belg
heeft, is deze, dat de ambtenarenstand
er met denzelfden grooten invloed heeft
als in Duitschland. Ook is in België het
plaatselijk zelfbestuur van grooteren om-
vaug. Overal treft men in België de
liberale gedachte aan van medeverant
woordelijkheid der staatsburgers voor het
ot der gemeenschap. De deelneming van
„burgers" aan den oorlog gevoelen vele
Belgen derhalve als een plicht. Vandaar
