De Groote Oorlog.
No. 61
Donderdag 27 Mei 1915.
Elfde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
BUITENLAND
BINNENLAND.
erkoopingen.
ledingen.
Losse Oorlogsberichten.
dag werd zij door
k en den agent
d, toen zij bezig
ng den grond te
overal ruchtbaar
naar het bureau
rgebracht, was de
t. dat de steenen
gerukt en naar het
in zij werd wegge-
t verhoor ot vrouw
een volledige be-
twintig personen
eren, bleken van
slachtoffer te zijn
ht verder aan het
Irogist De Ruijter
steeds operment,
n groot arsenicum-
operment zeide zij
et verdrijven van
woning. Het bleek
zij èén harer ken-
a bezocht, bij het
ienen van spijs of
osis operment had
om ernstige ziekte
lge te hebben. Mie
ing bij het zieken-
,n de uitkeering op
behield.
itenis had afgelegd,
er leiding van den
li den gelieelen win-
met het opgraven
leene Begraafplaats
en de R. K. Begraaf-
ort. Want Mie had
zonder onderscheid
vel zijn opgegraven
tar het zijn er heel
lig naar Den Haag
de zaak werd geïn-
oenmaligen rechter-
(Ogleeraar mr. Asser,
[gingen 15 maanden
at de giftmengster
huisstraf werd ver-
ar doodgescho-
;ebeurde te Nispen
wet" het volgende:
eeks 2 uur, bemerkte
ie regiment landweer
een zevental smok-
i met zakken meel,
>e Wever'de Rel
ive r trekken. Een de1!1
iin het beekje gaan
e andere de Zakken
n anderen kant te
icht riep den kerels
htten toen zoo vlug
hen oever te berei-
'ilden blijven staan,
choten, waarvan er
tfillem Stroop, oud-
n, doch den laatsten
>ep, doodelijk troffen.
achterover en was
overleden. De eene.
het bovenbeen, de
'eehteroor getroffen,
waarander de zoon
ontkwam op Bel-
gelukkige is ge|huwd
deren.
e 1 i n g. Men schrijft
urveillance langs de
htenaren zagen een
uipen onder het ge-
Stein. Het was een
-, sinds enkele dagen
ie Duitsehers. Ten
►lgers te kunnen ont-
:1e Maas gesprongen,
chers hem nog enkele
lukkig kon hij, hoe-
veilig het gastvrije
De Belg' werd liefde-
kleedinjg en voedsel
lan met fimmcieelien
oner, naar Engeland
boomgaarden en wei
ds met tuin, Huvers.
Hollmann en Ver-
ille, hofstede „Dijk-
idijke, Kapelle, bouw-
)issel.
bouw en weiland en
wlanden, Pilaar,
""Haar.
mderwijzerswoning,
ipen en opbouwen van
[nl. Bierensde Ram.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoortsfraat C 209, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank'
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oog;
gulden bij
verlies
van een
duim;
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
te Schiedam.
De toestand.
Op 20 Mei 1882 verbond Italië zich
met Duitschland en Oostenrijk, wijl het
zich door Frankrijk, dat Tunis had inge
palmd, bedreigd voelde.
Tot aan 4 Mei j.l., dus bijna 33 jaar,
bleef Italië Oostenrijks bondgenoot.. Thans
heeft het dat verbond opgezegd, omdat
Oostenrijk art. 7 ,van dat verbond zou
hebben geschonden door Italië niet op de
hoogte te stellen van de plannen, die de
Dona.umonarehie met Servië had na den
vorstenmoord te Serajewo.
Kenners van het Drievoudig Verbond
zeggen, dat deze reden een. geveinsde is
en Italië naar den stok heeft gezocht
om den hond te slaan. Die reden toch
om het verbond te verbreken bestond
al in Augustus 1914. Waarom toen reeds
niet dien, stap gedaan? Omdat Italië toen
nog niet klaar was met zijn militaire
toebereidselen. Nu was het gereed en
onder aanstoking der agenten van de
Triple Entente, onder den drang van de
geheime genootschappen, die sinds jaar
en dag hunkeren naar den val van het
Katholieke- Oostenrijk, werd het volk be
werkt in de richting van den oorlog en
de koning gesteld voor de keus: öf het
zwaard trekken óf zfjn troon bedreigd
zien door een revolutie. Wel bood Oosten
rijk aanzienlijke voordeel-en aan Italië, zoo
het in een waardige neutraliteit vol
hardde, maar de Entente bood meer en
toen meende de regeering het zwaard te
moeten kiezen in stede van den vredes
palm en werd met vele 'snorkende phra-
sen de oorlog als het eenige middel ge
proclameerd om te komen tot een grooter
en roemrijker Italië. Snel volgden zich de
-gebeurtenissen in de laatste drie, viel
dagen op. Italië deed door zijn gezant
te Weenen der Donaumonarchie den oor
log aanzeggen. Deze antwoordde met een
nota van antwoord op do verdragbreuk
door Italië, waardig gesteld maar klem
mend van argumentatie, terwijl de grijze
Frans Jozef aan zijn volk een proclamatie
richtte, waarin hij met beroep op de dagen
van vroegere roemrijke gevechten tegen
Italië zijn onderdanen oproept tot den
strijd tegen den trouweloozen bondgenoot.
Reeds zijn de vijandelijkheden begonnen.
Uit zee en uit de lucht deed Oostenrijk
een aanval op de Italiaansche kuststrook
van Venetië tot Aneona en bestookte er
niet zonder succes de luchtschiploodsen,
tuighuizen en militaire verdedigingswer-
keij. Italië ondernam een aanval op het
Oostenrijksche havenplaatsje Porto Boso,
een krijgsbedrijf van zeer geringe betee-
kenis.
Of de schreeuwers van ,,leve de oorlog"
in Italië geen berouw zullen krijgen, als
zij aan den lijve ondervinden wat oorlog
zeggen wil?
De Entente-mogendheden zijn natuur
lijk blijde met Italië's besluit. Duitschland,
dat Oostenrijk bijstaat ook tegen Italië,
zal 2 millioen nieuwe soldaten onder de
wapenen roepen en wanneer de krijgs-
operatiën in Gallicië met succes bekroond
blijven, van zijn legeïs daar troepen kun
nen afzonderen voor den strijd tegen Italië.
Zeer moeielijk wordt de positie van
den Paus. De bij hem geaccrediteerde ge
zanten van Pruisen en Beieren, hebben
met den Duitschen en Oostenrijkschen ge
zant bij den Italiaanschen koning, Rome
verlaten en verblijven voorloopig te Lu
gano in Zwitserland.
Toch verklaarde bet „Giornale d'italia"
den 23en dezer, dat het bericht als z-ou
door de Italiaansche regeering een ver
klaring zijn afgelegd, dat in geval van
oorlog het verblijf van diplomatieke ver
tegenwoordigers bij den H. Stoel van de
Staten, waarmede Italië ?ich in oorlog
zon bevinden, niet zon worden toegestaan,
van grond ontbloot is.
Er gaan echter ook geruchten, dat Ita
lië do onschendbaarheid der bij den Paus
verblijvende gezanten niet meer zou er
kennen. Die geruchten houden verband
met het oude streven der Loge en andere
anticlericale genootschappen, de Waarbori
wet, die den Paus onschendbaar en on
aanvechtbaar verklaart in bet Vati-
kaansch domein op te heffen. Meer dan
ooit is het noodig, dat de Katholieken
een bijzonder gebed storten om Gods bij
zondere bescherming over het hoofd des
Pausen af te smeeken. De rol die Italië
thans speelt is allesbehalve sympathiek,
maai' is Italië niet het vaderland van
Maocihiavelli, die den. vorsten de politiek
van „het doel heiligt de middelen" als
de beste aanbeval?
In Gallicië hebben de Russen in don
hoek waar San en Weichsel samenvloeien
het offensief hervat en tot op heden
een doorbreken hunner strijdkrachten bij
Lublin weten te verhinderen.
Zij moeten echter al hun krachten in
spannen om Lemberg en Przemysl te
behouden, welke plaatsen door de
Duitsch-Oostenrijksohe legers ernstig war
den bedreigd, zooals een telegram van
25 Mei doet zien. Het meldt namelijk,
dat het leger van Mackenzen met vol
komen succes het offensief benoorden
Przemysl hernam, verschillende versterk
te plaatsen stormenderhand veroverde,
210U0 Russen en 153 officieren gevangen
nam, 39 kanonnen en 40 machinegeweren
veroverde.
Een ander telegram meldde ons, dat
bij de Dardanellen het Engelsche oor
logsschip „Triumph" aan den. ingang
van de golf van Saros werd ge
torpedeerd en 'tot zinken gebracht.
Op bet westelijk oorlogsveld blijven de
bondgenooten langzaam en niet zonder
groote verliezen terrein winnen, maar de
groote doorbraak is er nog niet.
Italië en de oorlog.
Naar die National-Zeitung, van Bazel
verneemt, zïjm er in Italië Zondag 16 Mei
nog tal van betoogingen tegen den oorlog
gehouden. Men beeft zooveel mogelijik ge
tracht het nieuws daarover te onderdruk
ken. De Avanti beklaagde er zich dezer
dagien bitter pver, dat al de berichten,
diie het blad waren, toegezonden, door
de gens.uur verminkt of achtergehouden
waren. (N. R. Ct.)
Naar de Tijd uit Rome verneemt, hebben
in de Kamer 26 Katholieken van Giolitti's
vredespartij Regen den oorlog gestemd.
De rest der tegenstemmers, 48 man, waren
socialisten.
Van Fransch-e zijde wordt gemeld, dat
de paters Ehrle en Ilaagen, directeuren
van de bibliotheek en het observatorium o-p
het Vatikaan, evenals alle andere Duit
sehers en Oostenrijkers in dienst van het
Vatikaan, op verzoek van den paus uit
Rome zulleu vertrekken.
Dagens Nyheter, van Stockholm, een
blad, dat, volgens de Kölnische Ze-itung,
sterk voor de Entente-mogéndheden voelt,
schrijft: Hier boven in het koele Noorden
betreuren wij, dat, de ganzen van, het Kapi-
tool dezen keer hebben geslapen en niet
hebben gewaarschuwd, dat Italië door zijn
interventie-politiek gevaar loopt zijn goe
den naam te verliezen, wat er verder door
gewonnen moge worden. Dergelijk sjache
ren moge zijn bewonderaars in de wereld
hebben, maar met het Zweedsche gemoed
en het Zweedsche begrip van fatsoen kan
het niet in overeenstemming worden ge
bracht. (N. R. Ct)
Italië en Duitschland.
BERLIJN, 25 Mei (Part. E.) De Itali
aansche gezantBollatio verscheen gisteren
middag op het Ministerie van Buiten-
landsche Zaken, en verlangde zijne ge
loofsbrieven, welke liem direct werden
overhandigd. Om half één had hij uit
Rome daartoe telegrafisch last gekregen,
daar de Duitsche gezant Von Bülow
zijne passen had verlangd en verkregen.
Hiermede zijn voorloopig de diploma
tieke betrekkingen tusschen Duitschland
en Italië afgebroken, doch dit beteekent
echter nog geen oorlogsverklaring.
BERLIJN, 25 Mei (part. E.) Naar wij
vernemen is het vertrek der, bij den
Heiligen Stoel, geacrediteerde diploma
tieke vertegenwoordigers van Duitsch
land, op besluit van de Duitsche Regee-
ring geschied, daar hun verder verblijf
te Rome het Vatikaan moeilijkheden
zou kunnen bereiden die men van
Duitsche zijde wil vermijden. Dit geldt
vooral voor den Pruisischen gezant,
wiens woning buiten het Vaticaan ligt,
en wiens verdere werkzaamheid daardoor
zeer bemoeilijkt is geworden Het be
richt dat de terugroeping geschiedt naar
aanleiding van eenigen druk van den
Heiligen Stoel, is onjuist.
Van de Brabantsche grens.
REUSEL, 24 Mei. Een groote brand
werd hier lieden in Zuid-Oostelijke rich
ting waargenomen. Hier verluidt, dat
de militaire paardenstallen van de
Duitsehers bij Lommei door brand ver
nield zijn. Langs het kanaal zijn enkele
posten uitgezet om te beletten, dat er
Belgen door het water naar den over
kant zwemmen.
De stad Antwerpen heeft de vorige
week 23000 frc. moeten betalen voor
d« vernieling van de woningen der Duit
sehers op den dag der oorlogsverklaring.
De gemeente Capelle heeft van de
Duitsche autoriteiten bericht ontvangen
dat zij vrijgesteld wordt van het betalen
van de 10000 Mark boete wegens ver
nieling van den spoorweg.
Naar men aan de Tijd schrijft is het
onjuist, dat de Katholieke universiteit
van Leuven met 15 Juni een deel van
haar lessen zal heropenen. De Duitsehers
zond 11 het gaarne willen, maar kardinaal
Mercier heeft bpschikt, dat de cursussen,
die nu in het buitenland worden gege
ven, zullen worden voortgezet en voor
de heropening van de universiteit te Leu
ven op veranderde omstandigheden zal
worden gewacht. Alleen zal er op 15
luli voor enkele jongelingen gelegenheid
zijn bun eindexamen middelbaar onder
wijs af te leggen, waardoor zij later toe
gang krijgen tot de universiteit.
De Daily Mail, die heel wat heeft moe
ten hooren over haar venijnige kritiek
op Kitchener, zegt dat die aanvallen haar
„evenmin deren als Kitchener's granaat
kartetsen de Duitsche loopgraven in
Vlaanderen". Dan volgt een pleidooi voor
militairen dienstplicht.
De Duitsche keizer heeft aan de weduwe
van kapitein Weddigen hij is nog ge
durende den oorlog getrouwdgeschre
ven, dat nu de teekenen vau de orde
Pour le mérite en van het ijzeren kruis
le klas met de duikboot, die Weddigen
aanvoerde, verloren zijn gegaan, hij gedacht
heeft, haar tor gedachtenis andere orde-
teekenen daarom in de plaats te geven.
Tevens geeft de keizer te kennen, dat
hij met haar het harde verlies gevoelt
Het geheele vaderland, schrijft de keizer,
treurt met u om uw echtgenoot, die voor
zich en de marine onvergankelijken roem
heeft verworven en voor altijd het schit
terende voorbeeld zal zijn van koenheid
en rustige vastberadenheid.
KXGGliAlD
Ernstig spoorwegongeluk. Een
vreeselijk spoorwegongeluk viel dezer da
gen voor in Engeland bij Gretna, 8 mijlen
van Carlisle, aan de Schotsehe grens.
Men was juist bezig den locaaltrein op
een zijspoor te brengen, toen te zeven
uur ©en t'roiepentrein met 490 officieren en
manschappen van de Royal Scots, op
weg va.n Sterling naar Liverpool, op den
Iokaaitrein inliep. Do troepentrein werd
in elkaar geschoven. De exprestrein van
Londen naar Glasgow reed op den expres-
trein in, en onmiddellijk daarop sloegen
de vlammen uit. Vreeselijke tooneelen
volgden. Dadelijk werd het reddingswerk
aangevat., geneesheeren en de brandweer
snelden te hulp, maar de hevige brand
maakte hulpverleening zeer moeilijk.
Bij het eerste reddingswerk werden 73
lijken en veel gewonden onder 't puin
weggehaald.
Het treurspel werd nog verschrikkelijker
door de ontploffing va.11 de patronen in
de tasschen der soldaten, die in de vlam
men omkwamen. Toen het vuur zich uit
breidde, was het gevaar groot dat ook
de munitie-kisten, die achter in den troe
pentrein werden meegevoerd, zouden ont
ploffen. Maar onmiddellijk begonnen de
ongekwetste officieren en soldaten de mu
nitie in veiligheid te brengen. Zoo voor
kwamen zij een nieuwe ramp.
De „Herald" meldt, dat bij het spoor
wegongeluk bij Carlisle 164 personen ge
dood werden.
BELtllË.
WoelinigenteLuik. Uit Luik wordt
d.d. 17 Mei aan de „N. R. Ct." gemeld,
dat daar woelingen hebben plaats gehad.
Ernstige ongeregeldheden werden aange
sticht door de mijnwerkers, die goedkoo-
per levenswaren of hooger loon eischten,
nu aHes zoo schrikbarend duur is. Een
pasteibakkerij werd in de Sint Margaretha-
straat overvallen en de Duitsche wacht
moest tusschen beide komen. De politie
was machteloos. Men zal trachten nit
Holland, speciaal uit Maastricht, goedkoop
brood te verkrijgen. Intusschen dreigt de
staking een ernstige uitbreiding aan te
Tweede Kamer.
Vergadering van Vrijdag 21 Mei.
Boehandeling van het wetsont
werp tot afschaffing van het
invoerrecht op sinaasappel en,
mandarijnen en citroenen en
op oudheden.
Over de vrijstelling van antiquiteiten
werd geredetwist tusschen den heer Ter
Laan (Rotterdam) (S. D. A. P.), die haar
liever niet zag, omdat voor de eenvou
digste meubelen wel invoerrecht moet wor
den betaald en den heer De Stuers (R. K.)
die in Amsterdam reeds de toekomstige
centrale markt voor oudheden begroette
Overigens was de heer Ter Laan ,met
de heeren Boissevain (V.-L.) en Fock
(U.-L.) voor het ontwerp, dat laatstge
noemde aanbeval ook in het belang yan
Suriname, waar de sinaasappelcultuur van
beteekenis belooft te worden.
Minister Treub ontkende beslist, dat
het ontwerp iets zou te maken hebben
met de quaestie van vrijhandel of protec
tie, en betoogde, dat het werd ingediend,
omdat de heffing, van een invoerrecht
op zuidvruchten en oudheden feitelijk
practisch onmogelijk is.
Evenwel verbloemde Z.Exc. niet, dat
de belangen van den handel, hem zeer na
aan het hart liggen, zóó na, dat zijn be
toog den "heer Kooien de opmerking ont
lokte, dat blijkbaar voor den Minister
alleen het belang van den handel bestaat;
terwijl Z.Exc. niet thuis is, als men voor
de industrie bij hem aanklopt.
Een amendement der Commissie van
Rapporteurs, om ook de bananen in het
ontwerp op te nemen, werd door den
Minister overgenomen.
Nadat d© heer Van Vuuren (R. K.)
die in de Commissie van Voorbereiding
voor de Tariefwet-Koikman behoorde tot
de voorstanders van vrijstelling voor zuid
vruchten, doch in de tegenwoordige om
standigheden in geen geval zou stemmen
voor het incidenteel prijsgeven van li/2
ton per jaan, verklaarde wel voor het
amendement te zijn, omdat hij niet in
zag, waarom men ten opzichte der ba
nanen zou nalaten, wat men voor sinaas
appelen en citroenen doen wilde.
Vermoedelijk uit vrees voor onvoltallig
heid, werd de stemming over het ontwerp
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 27 Mei
Zwakke tot matigen, later wellicht toe
nemende Zuid-Oostelijke tot Noord-Oostelijken
wind. Waarschijnlijk licht tot halfbewolkt.
Droog weer, daling van temperatuur, vooral
in het Noorder.
uitgesteld tot Donderdag 3 Juni, op wel
ken dag de Kamer weer bijeen
komt om het eerst het ontwerp
betreffende het t ij del ij k gezant
schap bij den H. Stoel te behan
del e n.
Vrijstelling wegens broederdienst
Naar verzekerd wordt heerscht in par
lementaire kringen de meening, dat het
wetsontwerp, waarop door den Minister
van Oorlog bij de bespreking van het
bekende adres-Van Aalst c. s. werd ge
doeld, alleen bevat, dat met het begin
van de lichting 1917 de vrijstelling we
gens broederdienst zal worden afgeschaft.
Daardoor zou het jaarlijksch contingent,
dat thans 23.000 bedraagt, met 17.000
verhoogd worden.
Algem. Bond v. B. K. Kiesverenigingen.
Het Bestuur heeft benoemd tot leden
der Commissie, die in opdracht heeft een
onderzoek in te stellen naar de werking
van de bijl de Leeningwet 1914 opgelegde
belastingen en, indien van onevenredi-
gien druk mocht blijken, of uit anderen
nadeel te vreezen is, voorstellen te doen,
hote tot een meer rechtvaardige of betere
verdeeling der lasten te komen, de 'heeren
Mr. dr. I). A. P. N. Kooien te Utrecht,
lid van de Tweede* Kamer der St.-Gen.,
voorzitter; F. Forstmann te Rijzenburg,
hoogleeraar; H. W. D'. Hellehrekers te
Rotterdam, industrieel; G. A. H. Kluyt-
mans te Utrecht, inspecteur D. B.; W. C.
A. Passtoors te Ginneken, oud-voorz. R. K.
Volksbond; Joh. H. Schoenmakers te Geer-
truidenberg, onder-voorzitter Bossche Dio
cesane Hanze; L. baron van Voorst tot
Voorst te Twello, onder-voorzitter van den
Ned. Boerenbond.
De Deensche gezant overladen.
De diplomatieke vertegenwoordiger van
Denemarken bij ons hof, do heer Greven-
kopCastenjold, is gisteravond in het
rust- en herstellingsoord „Maris Stella" te
Scheveningen overleden.
Kamerheer Johan Wilhelm Grevienkop
Cas'tenkjold werd géboren op 8 Mei 1855
uit een bekend Deensch adellijk geslacht.
25 Mei 1906 werd hij benoemd tot zaakge
lastigde voor Nederland en België, meit
den titel van minister-president, ook voor
Luxemburg. Hij! is dus bijna 9 jaren aan
ons hof verbonden geweest. Hij woonde
te Brussel, tot hij in het begin van den
oorlog te 's-Gravenhage kwam.
Het stoffelijk overschot van den gezant
is naar Denemarken overgebracht om daar
te worden bijgezet.
Een West Friesohe landdag.
werd door de Katholieken van West-Fries
land den 2den Pinksterdag gehouden te
Lutjebroek. De meeting word door '2000
personen bezocht. Pastoor Van Kelckho-
ven van Tessel sprak over de „Katholieke
actie naar binnen"; baron Van Wijnbergen
over de „Katholieke actie naar buiten".
De landdag slaagde uitstekend.
Een Drankbestrijdersdag.
hield den 2den Pinksterdag het tweede
district van het Bisdom Haarlem te Lisse
in het gebouw van den Ned. R. K. Volks
bond. Gesproken werd door G. Bon, alge
meen secretaris van het Kruisverbond,
door mej. ,A- Mooijman, alg. secs. van
de Mariavereeniging, en door pater H.
Ermann S. J. De bijeenkomst slaagde uit
stekend.
