IUU IUU duim; uu
De Groote Oorlog.
No. 52
Dinsdag 4 Mei 1915.
Elfde Jaargang.
mi 1915
ml,
RECHT.
Mijnt eiken MMIU-.NpU- tn VII1DAGAV0HD.
Sip
ring van de
men zich tot
C 47, Goes.
UNDVET.
Soes.
Losse Oorlogsberichten.
binnenland".
tige
linsverf
ter bevordering
'/eulenmarkt.
..14 per Kilo.
1.10
1-02
0.98
per Kilo.
0.80 per Kilo,
prijscourant.
met kamrad- en
n en aanaarden
en wij uit voorraad
lachine
oneffenheden van
rordt als een zaai'
rwlerf de beste
roeten wedstrijd
ppij van Landbouw.
digers
bestelling van
esproeiïng
lis de voorraad nog
lnog niet verhoogd.
Abonnemantsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoortstraaf C 209, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voorverstandsverbijsteringof oogduim
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
S mm gulden bij J 0% A gulden bij fa fat
M I I verlies van een verlies I
I I hand, voet H 11 I van een I
gulden bij
verlies vau
een
wijsvinger;
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De toestand.
Het groote nieuws van Vrijdag en Za
terdag was het verschijnen van Duitsohq
oorlogsschepen voor de Belgische kust
en het bombardeeren van Duinkerken
door de Duitschers.
Do puzzle waswant de telegram
men gaven geen oplossing is Duinker
ken gebombardeerd van de land- of van
de zeezijde. Thans is het vraagstuk op
gelost. Een Havastelegram van 2 Mei
deelt meden-
Een deserteur deed mededeeling dat
sinds bijna twee maanden een ingenieur
van Krupp in de omstreken van Dix-
muiden bezig was een marine-kanon op
te stellen op een sinds ©enige maanden
gereed gemaakte stelling, welk kanon op
zeer langen afstand kan schieten. Wel
licht is het dit kanon, dat Duinkerken,
zou gebombardeerd hebben op een afstand
van 30 kilometers. Slechts negen obussen
werden afgeschoten bij het tweede en
laatste bombardement. Er is grond te ge-
looven, ofwel dat het kanon onklaar ge
worden is doordat zulk soort kanonnen
aan de heftige ontladingen slechts kor
ten tijd kunnen weerstand bieden, dan,
wel dat ;het voortdringen der Fransche
troepen in deze streek het ophouden met
het vuren heeft tengevolge gehad.
Volgens Havas nemen de verbondenen
de zaak kalm op, en beschouwen het als
een ijdele bravade der Duitschers, erop
gericht om bij de neutralen indruk te
maken.
Voor Duinkerken was het anders al
lesbehalve een bravade.
Aan de havenwerken en in den omtrek
der stad zijn ernstige verwoestingen aan
gericht. Enkele projectielen drongen tot
binnen de keldergewelvien en de landings
kade vertoont een breede bres. Het aan
tal verwoeste huizen is 15. De branden
duurden, daar de brandweer handen te
kort kwam, tot Vrijdagavond voort. On
der de do-oden en gewonden, wier aantal
de 100 overschrijdt, bevinden zich ver
scheidene Engelschen. Een paniek greep
de bevolking aan. De spoortreinen van
Duinkerken naar Parijs zijn propvol. Ook
vele auto's met vluchtelingen zijn on
derweg.
Inmiddels hebben de Franschen ook
niet stilgezeten, maar een der versterkin
gen ten zuiden van Metz gebombardeerd.
Aan den Yser staan de partijen grimmig
tegenover elkaar. Dag en nacht, zoo
schrijft men aan „De Tijd' van de grenzen,
dondert het kanon. l>e ontzaglijKe aan-
en doorvoer van gewonden drukt de men-
schen neer en verspreidt opnieuw angst
en vrees.
Alleen j.l. Woensdag zijn in Brugge
vier-en-dertig tremen met gewonden en
gevangenen aangekomen. Toen in het sta
tion de deuren van sommige treinen wier-
den geopend, lagen vele jonge Belgen,
Franschen of Engelschen dood op den
bodem der wagens zij waren eenvoudig
doodgebloed. Eenige andere stervenden
werden nog uitgedragen en naar de nor
maalschool gebracht, doch de anderen gin
gen allen weer per trein verder.
Van weerszijden schijnen de offers reus
achtig groot te zijn en in |geen enkele
verhouding te staan tot verkregen resul
taten. Men kan zich geen denkbeeld vor
men van de groote massa's gewonden
en verminkten, die dagelijks in Brugge,
Gent en Rousselaere aankomen. En dan
krijgt men nog niets te zien van dege
nen, die op het slagveld achterbleven I
En nog is het niet genoeg.
Met ingang van 1 Mei is van officieel
toilitaire zijde in Rijnland en Westfalen
bekend geïnaakt, dat de rekruten va.n de
lichtingen 1916 en 1915 zich beschik
haar hebben te houden en deze, naar ge
lang er gebrek aan troepen isi, opgeroe
pen zullen worden. Patroons en firma's
wordt reeds in overweging gegeven naar
plaatsvervangend kantoorpersoneel uit te
zien. Verloven of uitstel van dienst zal
aan deze jonge lichtingen niet meer ver
leend worden.
Tot hoelang nog?
Eigen (telefonische en telegrafische) berichten
van 2 Mei 2 '/4 uur 's namiddags.
Maassluis. Het uit Londen binnenge
komen Noorsche stoomschip „Varild"
rapporteert op de Noordzee twee Duit-
sche officieren te hebben gered, afkom
stig van een torpedoboot, welke door een
Engelsch patrouillevaartuig was in den
grond gehoord. De officieren werden la
ter door het patrouillevaartuig overgeno
men en naar Engeland gebracht.
Londen. De EngeLsche trawler „Co
lumbia" is door twee Duitsche torpedo-
booten in den grond gehoord; een man
werd gered. De torpedobooten werden ach
tervolgd door Engelsche torpedojagers,
welke de twee Duitsche torpedohooten
in den grond boorden.
De opgaven omtrent de geredde Duit
sche officieren en manschappen loopen
uiteen.
Het Amerikaansche stoomschip „Gul-
flight" is Zaterdag getorpedeerd. Een op
varende verdronk en een ander wordt ver
mist. Het vaartuig wordt opgesleept. De
overige leden der bemanning zijn gered.
Parijs. (Off.) Duitsche oorlogsschepen
aan de Belgische kust gesignaleerd, in
Duinkerken 19 projectielen van zwaar ka
liber geworpen, waardoor 20 personen
gedood en 45 gewond en eenige huizen
vernield. In Reinis 500 projectielen gewor
pen, waardoor verschillende branden ont
stonden.
Londen. De Engelsche admiraliteit be
richt omtrent voor ons raadselachtige be
schieting van Duinkerken, welks aard niet
nader aangegeven wordt, dat Engelsche
vliegers de stellingen der Duitsche ka
nonnen, welke Duinkerken beschieten,
vaststellen en gisterenavond twaalf kleine
en 2 groote bommen naai' de kanonnen
wierpen, tevens bericht de admiraliteit,
dat de vrachtvaart tusschen Engeland en
Nederland hervat kan worden, g e e n r e i-
zigersverkeer wordt voorloopig toe
gestaan.
Italië en de oorlog.
Het is geen geheim, dat Italië bij het
uitbreken van den oorlog vetrre van strijd
vaardig was, wat de materieels ui trus
ting en artillerie betreft. In het midden
van October kwam het tot een ministe
rieel© crisis,, naar aanleiding, van de cre-
diieten, die voor het leger noodig waren.
Het parlement keurde: het verstrekken van
(middelen voor het strijdvaardig maken
van het leger goed, en sindsdien zijn de
arsenalen en regeeringsdepartementen
druk in d© wieer geweest, om den v©r-
lorenjb ijld in te halen. Doch of men nu
al klaar is?
Petersburg en de Oardanellen.
FRANKFORT, 29 April. (Part. De G.).
De „Frankfurter Zeitung" gaat in een
hoofdartikel, waarin zij de jongste ge
beurtenissen aan beide zijden der Darda
nelles uitvoerig bespreekt, wat diep0r
in pp de kwestie der Dardanellen en de
buitengewone moeite, welke Engeland zich
voor Konstantinopel geeft. Na een opsom
ming van Engeiands mislukte pogingen
om andere de kastanjes uit het vuur te
laten halen, zegt het blad: De groote
beteekenis welke men te Londen aan de
Dardanellen hecht, komt vooral uit wan
neer men nagaat, het buitengemeen groot
aantal manschappen dat Groot-Brittaniei
aan deze onderneming offert en desfcemeer
valt dit in 't oog, waar Engeland toch
waarlijk niet te dik in de mannetjes zit,
getuige het gebrek aan soldaten op het
Westelijk ooriogstooneel. De strategische
waarde welke een 'vrije verbinding met
Rusland voor de Entente heeft, is zeker
niet te overschatten. Intusschen is wel
licht voor het Engelsche ministerie de
overweging al niet minder gewichtig dat
men zich in elk geval tegenover den
Russischen bondgenoot van het bezit van
een waardevol onderpand te willen ver
zekeren. Een overeenstemming over het
toekomstige lot van Konstantinopel en van
de zeeëngten is ongetwijfeld tusschen Lon
den en Petersburg nog niet tot stand ge
komen. Bovendien moet het bezit voor
Engeland daarom van onschatbare waarde
worden, omdat Engeland vroeg of laat
zijne betrekkingen met Rusland toch we
der op den nuchteren bodem van werke
lijke belangen zal moeten stellen, doch
een andere voorname reden, weegt voor
de Londensche Regeering nog zwaarder.
Engeland heerscht over meer Mohamme
danen dan Turkije en zij begint reeds
van den „Heiligen Oorlog" de nadeelige
gevolgen in haar grootste en rijkste kolo
niën te vreezen. Daarom moet het prestige
gered worden en door een slag tegen
Konstantinopel als het hoofd van het.
Osmanische Rijk hoopt gij zich van den
knagenden zorg over haar Mohammedaan-
sche onderdanen te bevrijden. Daarom is
Engeland geen offer te zwaar.
Nieuws uit Brussel.
BRUSSEL, 28 April (part.). Te Knocke
is overleden JJr. Bareila, wel bekend in
linancieeie en industrieeie kringen.
BRUSSEL, 28 April (pait.). Heden
heeft onder leiding van Kardinaal Mercier
de mis plaats gehad voor de zielerust
der advokaieu en magistraten welke op
het veld van eer gevallen zijn.
Het aantal dooden, behoorende tot de
Belgische balie bedraagt ruim vijftig.
Hunne namen staan aangeplakt aan
het paleis van Justitie.
BRUSSEL, 28 April (part.). De kom-
mandantur heeft geweigerd paspoorten
uit te reiken aan 111 België verblijf hou
dende jonge Hollanders, welke naar hun
land teruggeroepen zijn.
Nieuws uit Gent.
Gent. 29 April (Part.) De Vlaamscbe
Stem bericht dat, tegen begin Mei de
stad Gent ijzeren muntstukkeu zal doen
slaan, namelijk 500,UUU van 50 Centiemen,
500,000 van 1 Frank, en 250,Oüu vau 2
Frank, Die stukken zullen langs den
eenen kant den Vlaamschen Leeuw,
langs den anderen kant het waardecijfer
dragen. Zij zullen geldig blijven tot
1 Januari 1918.
De „Gambetta".
BERLIJN, 29 April. (Part.) Het „Ber
liner Tagebiatt" seint uit Rome, dat de
ontploffing van de „Léon Gambetta" zóó
geweldig was, dat het aan de geheele
kust werd gehoord. Ofschoon haar de
aanwezigheid van een Oosterrijksch-
Hongaarsche onderzeer bekend was, wa
ren er toch geen zekerheidsmartregelen
getroffenDe geredde Franschen werden
naar Syracuse vervoerd, waar thans de
zeelieden in een kazerne en de officieren
in het Grand-Hotel wei den ondergebracht.
Van andere zijde wordt nog gemeld: De
bemanning sliep, toen de eerste torpedo
het schip trof. Na weinige minuten werd
het tweede torpeduschot gelost. De ad
miraal Senet pleegde zelfmoord op de
commandobrug. 136 man werden gered,
vraarvau 18 gewonden.
GENEVE, 29 April (Part.) De Fransche
bladen melden uit St. Petersburg, dat aan
de Zuidelijke helling van de Karpathen
een geweldige slag aan den gang is, welke
van de zijde der Russen met een hevige
beschieting over de geheele lengte van
het front werd ingezet. Men volgt 111
Rusland met groote spanning het resul
taat, en in alle kerken van Rusland wor
den gebeden voor de overwinning gehou
den.
Volgens de Belgische „XXe Siècle", te
Havre verschijnende, is prins Von Bulow
op het Vaticaan door den Paus ontvan
gen en spreekt men daar druk over, aan
gezien het tegen alle gebruiken is, dat
een diplomaat, die bij het Quirinaal ge
accrediteerd is, openbare betrekkingen
onderhoudt met het Vaticaan.
Een woord van Koningin Elizabeth.
De „Illustration" publiceert een artikel
van den bekenden schrijver Pierre Loti,
waarin deze over zijn bezoek aan de
koningin der Belgen verhaalt.
Ik herinnerde mij, aldus Pierre Loti,
dat de jonge, zoozeer beproefde koningin
een Beiersche prinses was, en wees er-
haar op, dat de Beieren van het Duitsche
leger verontwaardigd waren over de
vervolgingen tegen de koningin van
België, uit hun ras gesproten.
Maar de koningin hief haar kleine
hand op en uret een geste, die iets on
herroepelijk definitiefs aanduidde, sprak
zij met zachte, maar ernstige stem dit
woord uit, dal in die stilte weerklonk
met de plechtigheid van een doodvonnis.
„Tusschen hen en mij is alles uit
een ijzeren gordijn is tusschen ons neer
gevallen voor altijd". (Maasbode
Onder den titel :De Duitsche oor
log enhet K a t h o i i c i s m e, is, naar
„de Tijd" het aangekondigde werk, van
Fransche Katholieken over den oorlog
verscheur n. Kardinaal Amette, deaarts-
bischop van Parijs, schrijft er een aanbe
veling in. Het boek bevat de volgende
hoofdstukken„De Christelijke wetten
van den oorlog" door kanunnik B. Gau-
dau „De Geimaansche cultuur en het
katholicis e", door C. Goyau „De rol
van Frankrijk in de wereld", door een
misï-ionaris (mgr. ie Roy); „De oor
log aan de kerken en de priesters", door
Frangois Veuillot; "De godsdienst en de
priesters in het Fransche leger", door de
kanunniken Couget, Ardant (militaire
aalmoezeniers) en mgr. Haudrillart; „Pon
tificale en episcopale documenten met
betrekking tot den oorlog"; „Antwoord
van het Katholieke Instituut van Parijs
op het manifest van de vertegenwoordi
gers van de Duitsche wetenschap en
kunst" „Lijst van priestersenregdieuzen,
gesneuveld op het slagveld". Tot dusver
is alleen de Fransche uitgave (bij Hlaud
et Gay, 7 place St Sulpice) verschenen
De Engelsche, Italiaansche, Spaansche,
Portugeesche en Duitsche uitgave is nog
niet vau de pers,
De houding van Italië.
LondeD, 1 Mei. (R. O.) De „Morning
Post" verneemt uit Petersburg Naar wij
vernemen hebben de boudgenooten Italië
aanbiedingen gedaan grooterdaiiDuitscli-
land ooit ten koste vau Oostenrijk kan
doen. Waarschijnlijk zal Ilalië zich bij de
boudgenooten voegen.
De biddende keizer.
De in Batavia verschijnende „Deutsche
Wacht" bevat een brief, welken een Duit
sche dame te Batavia van haar broeder
ontving, die zich in het hoofdkwartier
bevindt: In de schemering!, zoo schrijft
hij, zocht ik naar de kerk, de eenige, die
(er in bet plaatsje was. Vóór het altaar
knielde een soldaat in een mantel gehuld,
die met godsvrucht bad, terwijl hij zijn
handen voor het gezicht hield. Nieuws;-
gierig om den vromen soldaat van nab'iji
te zien, wachtte lik, tio-en ik mijfi gebed ver
richt had, voor da kerk. Na een half-
uur, het was al donker geworden
kwjam de soldaat uit de kerk en ik zag
hem recht iu het gelaat. Het was de keizer.
Men zegge niet dat ik mij vergist zal
hebben, want de keizer sprak mijl vrien
delijk aan en onderhield zich langen tijdl
met mijl. Het maaktei een overweldigende^
indruk.
Bommenwerpers.
De „National Zeitung", van Bazel,
treedt in -polemiek met de „Temps", di«a
had beweerd, dat 'det Fransche vliegtuigent,
in tegenstelling met de Duitsche, slechts
bommen werpen met een zuiver militair
doel en zijl zich niet schuldig maken aan
overvalling van burgers.
Het Zwitsersche blad geeft voorbeelden
de Franschen hebben bommen geworpen
op het stille landstadje Kandern, op het
vreedzame -dorp Westenau, op Hammer-
fitein, de halte van een buurtspoortje.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 4 Mol
Zwakke tot matigen, overdag wellicht
toenemende wind, aanvankelijk uit Oostelijke
richtingen, waarschijnlijk licht tot halfbe-
wolkt, droog weer, mogelijk nachtvorst,
warmer overdag.
De Baz-elaars 'kennen 'hefi dal, waar op zijn
best -eenige invaliede militairen rondstrom-
pieien, te g-oed, onvniet te weten, dat hier
geen militair doel bereikt kon worden.
Hot gevecht bij Yperen.
LONDEN 29 April. „De Engelsche oog
getuige" zegt in zijn beschrijving van het
gevecht bij Yperen De aanval der Duit
schers kwam niet onverwacht, daar de
bewegingen hunner troepen achter hun
front eenige dagen tevoren reeds opge
merkt waren. Hun plan was plotseling 'n
hevigen aanval te doen in Zuidwestelijke
richting, die, als hij slaagde hen in staat
zou stellen de overgangen van het kanaal
ten zuiden van Bixschooten te nemen en
hen zou brengen achter den Engelschen
liukervleugel in een stelling, vanwaar zij
Yperen zouden bedreigen.
De aanval was oorpioukelijk bepaald
op 20 April, maar werd, daar alle kaus
op succes afhing van het gebruik van
verstikkend gas, uitgesteld wegens het
ongunstige weder.
Eerst op 22 April was liet weeer gun
stig en brachten de Duitschers dus hun
plannen tot uitvoering. Zij wachtten tot
de gassen hun werking hadden gedaau,
daarop marcheerde de Duitsche vuur
linie opde soldaten hadden monden en
neuzen beschermd door kussentjes.
De verraste artillerie opende het vuur
op korten aRtand en stuitte den storm
aanval. Er kwam spoedig hulp opdageu
van Ypereu en de officieren leidden de
manschappen op eigen initiatief voor
waarts, den opmarcheerendeu vijand
tegemoet.
t oen de avond was aangebroken, w^rd
het gevecht bij maanlicht voortgezet.
Unze troepen dreven den vijand door
herhaalde bajonetaanvulleu terug.
(„,Alg. Handelsblad.")
Tweede Kamer.
Zitting van Vrijdag.
Voortgezet wordt de interpellatie van
den heer Albarda aangaande de Rnd-
bouwverloven voor gemobiliseerde arbei
ders van industrie en landbouw.
Dhr.de Wijkemlooth betwijfelde of
het defensiebelang niet toelaat aan het
verlangen der landbouwers te voldoen.
Spr. gaat geheel mede met dhr. Albarda.
Dhr. Smeenge acht het antwoord van
den minister op des heeren Albarda's
vraag niet doelmatig. Ook spr. wraakte
liet onderscheid tusschen grootun en
kleinen landbouw.
Na de pauze werd zonder stemming
aangenomen de oorlogszeeongevallenwet.
Daarna werd voortgezet de interpellatie
van dhr. Albarda.
Dhr. Duymaer van Twist drong aan
op meer gelijkheid bij verlofsveileeniiig.
Dhr. Troelstra oordeelde, dat aan de
verlol'sregeling veel heeft ontbroken. Spi
hoopt, dat de Min. alsnog geopperde be
zwaren zal willen overwegen, opdat geen
uitspraak van de Kamer noodig worde.
Toen de minister inbond en aan den lieer
de Wijckerslooth overweging beloofde van
de idee de landbouwverl wen te verlee-
nen door middel van de landbouwver-
eenigingen, werden een paar moties tegen
den minister gericht, terzijde gelegd.
Verkeer met België.
Ingaande Zaterdag is het reizigersver-
voer per spoor van België via Esschen
weder toegestaan en loopt de aanslui
tende trein weder van Antwerpen naar
Roosendaal, aankomst 10 uur 's morgens.