DE RUSSISCHE STAATSKERK.
De Groote Oorlog
No. 36
Donderdag 25 Maart 1915.
Elfde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
BINNENLAND.
Losse Oorlogsberichten.
BUITENLAND.
NIEUWE IEEUWSCHE COUMNT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes fO.75, daarbuiten 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.*
Kanfoor v. d. Administratie: Gangepoorfsfraaf C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels 0.50iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. h contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de SM gts 4b gulden bij verlies van beide
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de d jL. handen, voeten of oogen.
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, I 9 11 Voorts bij ongeneeselijke
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: 1 U U verstandsverbijstering; of oog; B duim;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
B gulden bij gulden bij 4% gulden bij pB
L H I verlies van een jl 9 9 9 9 verlies 9_ I verlies van J§ PL^,
19 9 hand, voet I H 9 9 9 van een BT| B 9 een
I W W oogB Her qUffi duimO wijsvingerfijn
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Wegens uitvoerige gemeente
raadsverslagen van Middelburg en
Goes, kunnen wij heden noch feuille
ton noch oorlogsoverzicht plaatsen.
Red.
li.
Wanneer men vraagt naar het wezen
van de Russische Staatskerk, is een ver
wijzing naar bovenstaanden titel feite
lijk voldoende. Het woord „Staatskerk"
toch zegt alles; het drukt uit, dat die
kerk is de slavin en dienaresse van den
Staat, aan den Czaar en het Russische
gouvernement met tal van ketenen
zij het ook vergulde vastgeklonken,
waardoor zij de voornaamste eigenschap
eener universeele kerk mist, n.l. do
vrijheid.
Hoe gunstig onderscheidt zich van de
Russische kerk de Roomsch-Katholiefce.
Deze is noch Fransch, noch Duitseh,
noch Spaansch, noch Amerikaanscli, noch
Australisch, zij is de Kerk voor alle
tijden en alle volkeren, de Algemeene
Moeder aller menschenkinderen, die in
haar schoot de ware leer van Christus
belijden.
Wel is in den loop der tijden meermalen
getracht nu eens met zachtheid, dan
weer met geweld ook die Kerk aan
de Staatsmacht, aan het gezag eens ge-
kroonden geweldenaars te onderwerpen.
Doch steeds wist de Roomsch-Katholiefce
Kerk zij het niet zelden slechts ten
koste der pijnlijkste offers haar vrijheid
en onafhankelijkheid te bewaren, gelijk
de geschiedenis van Gregorius VII, Inno-
centius III, Bonifacius VIII, van den
heldhaftigen martelaar Thomas van Kan
telberg en tal van andere onverschrokken,
heilige bisschoppen en priesters bewijst.
De kinderen der Roomsch-Katholieke
Kerk kunnen naar waarheid met Paulus
tuigen: „wij zijn geen zonen der slavin,
maar der vrije vrouw, door die vrijheid,
door welke Christus ons bevrijd heeft".1)
Ach, mocht de Russische Kerk ook
die schoone woorden op zichzelv© kun
nen toepassen, doch helaas, onderwor
pen aan den Czaar, die over haar den
herderstaf zwaait, welken zijn voorvade
ren met verkrachting der kerkelijke wet
ten bemachtigden, is zij tot zwijgen ge
doemd en heeft zich lijdelijk naar des
Czaren oppermachtigen wil te schikken.
Zij kan niet, gelijk eertijds Nathan tot
David, tot Czaar en gouvernement, waar
dezen Gods wet overtreden, zeggen: „Tu
es ille vir"2), „gij zijt het, die onrecht
pleegt", want aanstonds zal de Staat
haar toevoegen: „zwijg, of ik trek mijn
hand van u af". Wie dan ook de Rus
sische Kerk in beeld zou willen bren
gen, zou zijn model moeten zoeken in den
kolossus van het boek Daniëlhet
gouden hoofd, de zilveren borst
de uitwendige praal, die de Russi
sche kerk ten toon spreidt de ko
peren buik -de macht van den
Czaar de ij ze ren beenen
de staatswetten, die de Russische kerk
schragen de leem en voeten
de inwendige verdeeldheid en ontaarding,
waaraan de Russische kerk lijdt.
Inderdaad, bij het bestudeeren van het
wezen en de inrichting der Russische
Staatskerk, blijkt dit quasi-imposante li
chaam door inwendig bederf te zijn aan
gevreten en van een religieuze instelling
te zijn verbasterd tot een politiek instru
ment in handen der Russische regeering
ter verbreiding en versterking van het
Slavische element in Europa.
Men versta ons wel: wij spreken hier
over de Russische kerk in haar ge
heel, ontkennen dus geenszins, dat er
in die kerk brave, godsdienstige men-
schen kunnen zijn. Behalve dat Gods ge
nade, door plaats noch tijd gebonden,
overal en altijd in de zielen werkt, heeft
de Russische kerk nog genoeg brokstuk
ken van de Katholieke geloofs- en zeden
leer bewaard, om de te goeder trouw
dwalenden tot een vroom leven in staat
te stellen. Wij herinneren ons nog al
tijd, uit den mond van wijlen Zijne
Excellentie- Mgr. Tarnassi, pauselijk inter
nuntius bij' ons Hof, die indertijd deel
uitmaakte van het gezantschap des Pau
sen, dat de kroning van 'Czaar Nikolaas
II bijwoonde, vernomen te hebben, dat
hem in Rusland de godsvrucht der een
voudige zielen jegens 's Heeren onbevlekte
Moeder zeer was opgevallen. „Indien Rus
land met ons vereenigd wordt," zoo zei-
de deze prelaat, „dan zal het te danken
zijn aan zijn devotie tot Maria". Ook
de vele bekeeringen tot het Katholicisme,
die in alle kringen der Russische maat
schappij plaats grijpen alle draconi
sche wetten ten spijt bewijzen, dat
de akker van het Russische schisma nog
niet zóó verdord is, of hier en daar
kan het zaad des waren geloofs nog ont
kiemen en tot rijpheid komen.4)
Hoewel de. Russische Staatskerk niet,
zooals velen ten onrechte meenen, uit
het Grieksche schisma is voortgekomen,
knoopte zij toch al vroeg innige betrek
kingen aan met de scheurmakers van
Constantinopel, zoodat tot beter begrip
van de inrichting der Russische kerk een
enkel woord over de betreurenswaardige
Grieksche scheuring dient gesproken.
Gal. IV. 31.
-) II Kon. XII. 7.
3) Dan. II. 31—34.
4) Zoo gingen b.v. in den loop der vorige
eeuw de volgende voorname Russen tot de
Roomscli-Katholieke Kerk over graaf Schot-
w a 1 o f, die Barnabiet werd, prins Theodoor
Galit8in, prins Nikolaas Trowbetekoi,
Peter Serruolof, prins Iwan Gagarin,
afstammeling van Rurik, grondlegger van het
Russische koningschap. Prins Gagarin o a. werd
7 April 1842 te Parijs door pater de Ravignan
in de Kerk opgenomen en stierf i i 18S3 als
jezuïet. (Zie W. van Nieuwenhofï S. J. Vijf
levensschetsen. TJit het dagboek van Prins
Gagarin.)
Eigen (telefonische en telegrafische) berichten
van 23 Maart, 5 uur 's namiddags.
Petersburg. Onze troepen veroverden
Laugsargen, waar een munitiedepot, ma
teriaal en krijgsgevangenen in onze han
den vielen.
In de Karpathen wordt hevig gevoch
ten. Wij rukten met succes voorwaarts,
ondanks het vuur van den vijand en
diens bajonetaanvallen. Wij maakten in
den loop van den dag 2500 man en 50
officieren krijgsgevangen en veroverden
4 machinegeweren.
Berlijn. (Off.). De vijand wierp door
middel van vliegers bommen op Ostende,
die geen militaire schade aanrichtten,
maar wel Belgen doodden en verwond
den. Een Fransche vlieger werd ten noord
westen van Verdun neergeschoten.
Een met 2 Fransche onderofficieren be
mand vliegtuig werd bij Freiburg tot lan
ding genoodzaakt; de inzittenden werden
gevangen genomen. Bij de vervolging der
uit Memel verdreven Russen namen onze
troepen Russisch Krotsingen en bevrijd
den 3000 door de Russen daarheen ge
voerde Duitschers. Russische aanvallen
aan weerszijden van Ortchuez werden te
ruggeslagen.
Parijs. In het Oisegebied zijn 2 Zep
pelin's waargenomen; een ging in de rich
ting van Amiens, de andere in de rich
ting van Compiègne. Om 11 uur .gisteren
avond werd voor de 2e maal een Zeppe
lin hoven Parijs- gesignaleerd. Direct wei
den alle lichten gedoofd.
Parijs. De Fransche vliegers hebben
den Zeppelinraid boven Parijs beantwoordt
met het werpen van bommen op 16
spoorwegstations in België, den Elzas en
Freiburg en op vliegkampen, munitieberg
plaatsen en kampementen van den vijand.
Parijs. Maandagavond 9 uur werd een
Zeppelin boven de stad gezien. Direct
werden alle maatregelen genomen en de
lichten gedoofd.
Parijs. (Officieel communiqué van gis
terenavond 11 uur). Op het plateau van
N. Dame de Lorette zijn wij meester van
alle loopgraven. De vijand trachtte de
verloren stellingen bij Les Eparges te
herwinnen, doch werd teruggeslagen. Ten
noorden van Badons Villiers hebben wij
vorderingen gemaakt.
Parijs. Een Zeppelin is gezien boven
do Fransche linies. Hij wierp een bom op
VHliers-Cotterets, doch kwam niet bo
ven Parijs. Om 10 uur 's avonds werd
de speciale bewaking opgeheven.
Berlijn. De „Vossische Zeitang" ver
neemt uit Athene, dat de vloot in de
Dardanellen zal versterkt worden met 2
Fransche super-dreadnoughts, 4 dread
noughts en 5 torpedojagers. Reeds zijn
2 Engelsche linieschepen aangekomen.
De val van Przemysl.
WEENEN. (Ambtelijk.) Naar vier maan
den lange insluiting is de vesting Przemysl
in eere gevallen. Daar dq uiterste zuinig
heid in verplegingsrantsoenen op het
ipogenblik van den uitval nog slechts een
tegenstand van drie dagen veroorloofde,
ontving de commandant der vesting hevel
na afloop van dit tijdperk en na vernieti
ging van het materiaal de plaats aan den
vijand over te laten. Het gelukte :,iog de
vesting met de kanonnen en de ammunitie
benevens de bevestigde buitenstellingen
te rechtertijd te vernielen. De val der
vesting, waarmede het oppercommando
van het leger sinds langen tijd had moeten
rekenen, heeft geen invloed op den toe
stand in het algemeen.
In het hoofdkwartier van den Russi-
schen opperbevelhebber werd in tegen
woordigheid van den tsaar, den groot
vorst opperbevelhebber en geheel den ge-
neralen staf een „Te Deum" gezongen.
De overgave van Przemysl heeft te Pe-
trogra.d algemeen vreugde veroorzaakt.
Soldaten trekken zingende door de stra
ten en een juichende menigte verdrong
zich langs het Nevky-prospect, teneinde
de overwinning te vieren. De gevangenne
ming van Duitsche soldaten en drie vlieg
machines doet de hoop ontstaan, dat
Oostenrijks aandeel in de worsteling lang
zamerhand ten einde loopt. Ondanks cle
tijdelijke kalmte welke aan de andere fron
ten de bovenhand heeft, worden groote
gebeurtenissen verwacht.
PETROGRAD, 23 Maart. (P.O.) Onder
voorbehoud wordt gemeld, dat de Rus
sen bij Przemysl negen generaals, 25U0
officieren en ambtenaren en 117.000, man
schappen gevangen namen.
PETROGRAD, 23 Maart. (Wesïnik.) Vol
gens de gegevens van den vroegeren bevel
hebber van Przemysl, generaal Kusmanek,
bedraagt het aantal gevangenen, die zich
aan de Russen overgaven negen generaals,
93 officieren van den generalen staf, 2500
officieren en ambtenaren en 117.000 solda
ten.
Hot aantal kanonnen en de overige
buit zal nog worden vastgesteld.
(Maasb.)
Volgens de Tijd kruisen reeds sinds
Zondagmorgen vroeg Engelsche oorlogs
schepen voor de haven van Zeebrugge.
Waarschijnlijk is dit een antwoord op het
aanhouden en opbrengen van koopvaardij
schepen cn beteekent het een blokkeering
van de haven van Zeebrugge.
WEENEN, 22 Maart. (Part.) Uit Athene
wordt het volgende aan de „Neue Freie
Presse" gemeld betreffende de verliezen
der geallieerden gedurende den slag in
do Dardanellen.
De Verliezen van de j,Irrisistible" be
droegen 700 man. Van de „Gaulois" zijn
120 man verdronken. Van den Engelschen
gezonken torpedojager is niemand gered.
De Duitschers In België.
BRUSSEL, 22 Maart. (W.B.) In de stad
Ternath trachtte een aantal Belgen tijdens
de idoor de Duitseh© autoriteiten gedane
aanwezigheidscontrole opstand te plegen
tegen de landstormlieden, die met het toe
zicht heiast waren.
De laatsten waren verplicht hun wa
pens te gebruiken tegen de leiders, waar
van er vijf gewond werden. Twee hunner
zijn aan de bekomen wonden overleden.
Aan 'het even energieke als gematigde
optreden der Duitsche soldaten is het te
danken, dat het niet tot bedenkelijke ge
beurtenissen en nadeelige gevolgen voor
stad en bevolking gekomen is.
Een Zeppelin verongelukt?
MAASTRICHT, 21 Maart. (O.V.) Uit
Luik hier aangekomen personen deelen
mede, dat Zaterdag aldaar een Zeppelin
is' verongelukt. (Maasbode.)
De Observer spreekt van driehonderd
kanonnen, waaronder waarschijnlijk do
grootste, die er ooit in den ocu-log te
velde zijn geweest, bij Nieuw-Kapelle
den aanval der Engelschen inluidden en
de linies der Duitschers volkomen ver
nielden. Het blad meent ook, dat de En
gelsche verliezen in de zes dagen van
vechten bij Nieuw-Kapelle en St. Eloi
misschien een 12,000 bedragen. Het noemt
den slag hij Nieuw-Kapelle op zich zelf
zwaarder dan Blenheim of Waterloo.
Van de Zeeuwsch-Belgische grens.
Men schrijft uit Westelijk Zeeuwsch-
Vlaanderen aan de „N. Rot. Crt":
In de paar laatste dagen is de troepen
verplaatsing in België zeer groot. Volgens
getuigenis van personen (Belgische, inge
zetenen), die wij gisteren, Zondag, aan
de grenzen spraken, komen er hcele le
gers langs de groote route, dat is langs
de lijn BruggeBrussel af, die in de
richting Gent cn Antwerpen teruggaan.
Ook langs de grenzen staan thans ge-
heele nieuwe posten; naar wij vernemen,
zijn de vorige manschappen in do rich
ting van het front vertrokken. De grens
posten bestaan nu hoofdzakelijk uit he
reden manschappen en in de naburige
grensgemeenten liggen ook vele tot de
marine hehoorende soldaten. In de om
geving van Maldegems. grondgebied zijn
Dngeveer 1300 soldaten ingekwartierd. Ook
te Brugge is het vol met soldaten van
verschillende regimenten. Auto's en ver
schillende voertuigen rijden af en aan
van en naar het front.
Mag imen de Duitsche manschappen ge-
looven, dan gaan hun troepen in de rich
ting van Oostende terug. Nog sterker druk
te er een zich uit, die wist mede te deelen,
flat de bondgenooten op een dag van de af-
geloopen week, zoo ze nog een paar uren
langer hadden kunnen vechten en zij meer
reserves hij de hand hadden gehad, door
gebroken zouden zijn. Zij hadden binnen.
Oostende kunnen zijn, maar yoor de ver-
sche manschappen, die de Duitschers kon
den aanvoeren, moesten de bondgenooten
terug.
Dat er in de laatste drie dagen hard
wordt gestreden, getuigt het kanongebul
der, dat geen oogenblik ophoudt. Zelfs bij
nacht wordt steeds doorgeschoten. Zondag
tegen den avond werd in de richting van
Zeebrugge vermoedelijk nog op een vlieg
machine geschoten met kanon- en salvo-
vuur uit klein geweer. Er worden drukke
verkenningen gedaan langs de geheele
fcust.
Yan de Zeeuwsch-Vlaamsche grens sein
de men ons gisteren:
Hedenmorgen circa 9 uur is door de
Duitschers een Engelsche vliegmachine te
Westcapelle (België) neergeschoten.
Welk weder 2ullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 25 Maart:
Zwakke tot matigen, zuidelijke tot zuid
oostelijken wind. Msest zwaarbewolkt met
tijdelijke opklaring Kans op regen of on
weersbuien. Iets warmer.
i; g s: i, v li
E en aanmaning tot de staken
de dokwerkers in Liverpool.
LONDEN, 23 Maart. (Part.) Lord Kit
chener heeft op zijn inspectiereis te Li
verpool den stakenden dokwerkers ge
maand, weder het werk te hervatten. Im
mers het welslagen van den oorlog hangt
niet alleen van de mannen op het oor
logsveld af, doch ook van de arbeiders.
H, M. de Koningin
heeft het voornemen bij haar bezoek aan
Amsterdam wellicht 5 dagen aldaar te
vertoeven.
H. M. komt er heden aan in gezelschap;
van Z. K. Hoogheid [Prins Hendrik en Prin
ses Juliana.
De „Zaanstroom".
TERNEUZEN. Men schrijft ons
Naar aanleiding van het bericht
in de bladen, dat hij de directie'
van de Roll. Stoomboot Mijl. niet bekend
was van het schieten op de „Zaanstroom"
kan ik nog berichten, dat dit door den
loods van het schip aan den inspecteur
van politie, tevens waterschout alhier,,
is verklaard. De loods deelde daarbij' nog
mede, dat do kapitein wilde trachten
met zijn schip te ontkomen, doch dat de
loods op- stoppen aandrong toen een gra
naat voorbij den boei va» de „Zaan
stroom" werd geschoten, hij wijze van'
bedreiging.
De Represaille-maatregelen.
In aan de Tweede Kamer overgelegde
diplomatieke stukken deelt de Minister
van Buitenlandsche Zaken mede, dat de
gezanten van Engeland on Frankrijk hen
op 1 Maart schriftelijk mededeeling heb
ben gedaan van de door do Britsche en
Fransche regeering genomen tegen-maat
regelen door do Duitsche Regeering op
4 Februari j.l. aangekondigd. Eenige da
gen later hebben de gezanten van Enge
land en Frankrijk namens hunne regie
ringen de verzekering gegeven, dat bijl
de toepassing der maatregelen in ruime
mate rekening zou worden gehouden met
de belangen van Nederland en zijn Over-
zeescho bezittingen.
In een schrijven op' 19 dezer aan de
Britsche en Fransche gezanten gericht,
heeft de Minister van Buitenlandsche Za
ken op den voorgrond gestold, dat de
Nederlandsche Regeering geen oordeel
velt over de maatregelen, waarmede dq
oorlogvoerende partijen elkaar pogen te
benadeelen, doch, getrouw aan haar van
den beginne ,af gevolgde gedragslijn, tei'
bescherming van Nederland's rechten als
onzijdige mogendheid en in het gemeen
schappelijk belang ter handhaving van:
het internationale recht opkomt tegen dia
maatregelen der oorlogvoerenden, waar
door op de rechten der onzijdigen in
breuk wordt gemaakt.
Tweede Kamer.
Do Tweede Kamer heeft het ont
werp aanvulling der wet op het
Veeartsenijkundig Staatstoezicht, be-
oogende met het oog op de bestrijding
der veeziekten, pasteuriseering van melk,
enz. in do zuivelfabrieken te kunnein
voorschrijven, a an g e n omen.
