Goes.
AMP'S
ENEVER
De Groote Oorlog.
Donderdag 18 Maart 1915.
Elfde Jaargang.
No. 33.
ASSE,
Verschijnt eiken MAAHOAG-.JVQEHSOAG- en VRIJDAGAVOND.
LJÉ GOES-
0TDIENST
de Ruyter" en
olharding".
•ïette Dienstbode»
Losse Oorlogsberichten.
looi
en berichten de
SO m.M.
n Luik.
anbevelend,
d. A. SMIT, Goes
r
WH mm coiirn
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor V. d. Administratie: Ganzepoortsfraat C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: verstandsverbijstering; of oog; duim;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
I fft gulden bij B gulden bij A gulden bij BB
jfl I I verlies van een fl I II I verlies fl I I verlies van M
a IÉ I fl hand, voet 1 I 11 I van een fl I een M I
fll^fl^P of oog; duim; wijsvinger;
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
3, per 12 Kr. f 1,35
Kruik.
—Rotterdam en
erdam,
Steomboot
naar ROTTERDAM.
rt. 's morgens 1 uur.
"rt. 's morgens 2 uur.
S naar AMSTERDAM,
morgen vroeg.
TERDAM naar GOES.
"rt. 's morgens 6 uur.
rt 's morgens 11 uur.
TERDAM naar GOES,
iddag 3 uur.
t ter dam, HariflS'
te bekomen te Go»B
J. C. MONHEMIUS, t#
eeren BOUMAN Zn-,
n bij de heeren J.
W. DEFA1S en te Bot-
Stoomboot-Beederij v/n
SCHUIJT.
VRACHT Goe»— Oord»-
rals. f 1. rafour f
RECHT VAN KOOP:
Heide In een stuk.
Heide beste 0rO"a'
Heide middelmatig-
Keiweg, ged. ontgonnen.
pBOOM, Ruophen.
Mei gevraagd
laand, wasch buitenshui^
M. D., Bureau van
Artisten.
Dezer dagen beklaagde iemand zich in
de „Middelburgsche Courant" er over, dat
door de gemeente gelegenheid werd ge
geven aan een circus om vertooningen
te houden. Hij achtte dit kwalijk overeen
te brengen met den ernst der tijden en
het geld, door het publiek aan het cir-
cusvermaak geofferd, beter, besteed aan
een der vele steuncomité's.
De redactie der „Middelburgsche Cou
rant" vroeg in een noot of de inzender
wel aan de artisten had gedacht, die
thans veelal in benarde omstandigheden
verkeeren.
Deze opmerking pleit voor het goed hart
der „Middelburgsche", doch ontzenuwt
geenszins het hetoog van den inzender.
Want indien inderdaad met den ernst
der tijdsomstandigheden het oorlogs
gevaar bedreigt ons nog steeds! het
organiseeren van circusvertooningen en
andere publieke vermakelijkheden niet
strookt, dan mag zelfs de nood der ar
tisten, hoe treurig op zichzelf, de over
heid nog niet bewegen die vertooningen,
toe te' staan.
Doch er is nog iets anders. Maar al te
vaak werken de „artisten" mede aan de
verlaging en het bederf van ons volk
in stede van aan zijn veredeling. Werd
niet laatst door tooneelrecensenten van
liberale bladen te Amsterdam, lieden, die
waarlijk zoo nauwgezet niet zijn van ge
weten, schande gesproken over de triviale,
vuile platheden, door „artisten" in stuk
ken als „de ooievaar" gedebiteerd?
Wie zou er dan rouwig om zijn, wan
neer hiet bedrijf van zulke „artisten" wei-d
stopgezet, vooral in tijden als wij nu
beleven?
En zoo is het niet alleen te Amsterdam.
Elders is het geen haar beter.
In den jongsten brief b.v. van den
Haugschen correspondent van „De Tijd"
lezen wij deze zinsnede:
„Al siddert men van vreeze, wanneer
men ziet, hoe de eerste schrik, door den
geesel Gods in Augustus gewekt, ook in
ons land voorbij schijnt en hoe velen
weer ontspannnig zoeken in tooneel-
voorstellingen enz., die het
meest drieste Parijsche thea
ter naar de kroon steken, zoo.
zullen wij toch altijd nog hopen en bidden,
dat Nederland voor den oorlog blijft ge
spaard."
In het door ons gespatieerde zit helt
kwaad, waartegen niet genoeg kan worden
geageerd en gewaarschuwd.
Een drukfout.
In de „Middelburgsche Courant" zagen
wij medegedeeld, dat dezer dagen te Goes
aan een liederenzanger een huldeblijk zou
zijn aangeboden namens „de Goesche bur
gerij". Dit is bepaald een drukfout en
moet zijn: namens Goesche burgers. Van
een collectief huldeblijk toch der g e-
zamenlijke Goesche burgers is ons
niets bekend en ook daarom onwaarschijn
lijk, wijl, andere redenen daargelaten, de
vastentijd b.v. aan de Katholieke burgers
niet toeliet zich voor de praestaties van
den liederenzanger, Iaat staan voor een
huldeblijk op den liederenavond te intetes-
seeren.
De toestand.
Wie zal het eerst Constantinopel be
reiken en de halve Maan neerhalen van
de Aya Sofiakerk, Engeland of Busland?
In 1453 viel Constantinopel in handen
der Turken; de oude hoofdstad van het
Grieksche keizerrijk werd de hoofdstad
van het rijk der Muzelmannen in Europa.
Zoowel onder Turken als onder Christe
nen heerscht echter de standvastige mee
ning, dat avond of morgen het oude By
zantium, zooals Constantinopel ook wel
wordt genoemd, weer in de macht der
christenen zal terugkeeren.
Onder de landen die het bezit dier stad
heftig begeeren, neemt Rusland een eerste
plaats in. Sinds Peter de Groote is het
bezit van Byzantium eon der programma
punten van Bus-land's buitenlandsche poli
tiek. Wel eigenaardig intusschen, dat het
zelfde Engeland, dat thans met Rusland
medestrijd!, meermalen al zijn krachten
van zwaard en diplomatie inspande om
den Russen den toegang tot Constanti
nopel te versperren. Het hielp o. a. mede
de Dardanellen te sluiten voor een vreem
de oorlogsvloot, waarmede dan voorname
lijk de Russische vloot werd bedoeld. In
den Krimoorlog streed het met Frankrijk
en Turkije tegen Rusland en na den Rus-
sisch-Turksehen oorlog (187778) zond
Albion een vloot tot bij Constantinopel
om den Russen te beletten te veel vruch
ten te plukken van hun overwinning op
de Turken.
Zal Engeland thans Rusland helpen
Constantinopel in te nemen of wil het
door de Dardanellen te forceeren het Cza-
renrijk voor zijn? Het eerste is haast
niet aan te nemen, tenzij Engeland een
ruime schadeloosstelling voor zich heeft
weten te bedingen. De spreuk: „voor wat
hoort wat" was- Engeland altijd zeer ge
liefd.
Intusschen gaat het forceeren van de
DardanSlen zoo maar niet van een leien
dakje. De Turksche forten aan weerskan-
ten doen ook hun plicht. Zij hebben de
zer delgen een van Engeland's zwaarste
slagschepen, de „Queen Elisabeth" zoo
bepoeierd met granaten, dat het schip
zich slechts met moeite uit het schietveld
der forten heeft kunnen terugtrekken en
zware schade heeft beloopen.
In den jongsten tijd doken meermalen
geruchten -op van gebiedsafstand aan Italië
door Oostenrijk-Hongarije. De Donaumo
narchie zou zich door den afstand van
Trente en Triest het welgewapende Italië
van het lijï kunnen houden.
Duitschland, zoo heette het, oefende in
deze een zachten drang uit op zïjln Oosten-
rijkschen bondgenoot. Thans verneemt
echter de „Daily News" uit Triest dat
Keizer Frans Jozef, Vrijldag, minister
Burrian in gehoor heeft ontvangen.
De minister deelde den keizer een
voorstel mede van ambassadeur Von
Bülow, dat bedoelt het ingrijpen van
Italië te voorkomen door den onmiddel-
lijken afstand van Trente en een herzie
ning v an de i ta I i a an sc h - C o s t en r ij k s che
grens. Ondanks het dringend beroep1 van
keizer Wilhelm, wteigarde de keizer van
Oostenrijk beslist toe te stemmen in eeni-
gen afstand van gebied aan Italië en
verlangde hij, dat de onderhandelingen
van Von Bülow met de Italiaansche re
geering zouden worden afgebroken.
Dit besluit is onherroepelijk en wordt
door alle ministers, ook door minis beir
Burrian, goedgekeurd. Een bijzondere
koerier is nu naar Rome gezonden, om
's keizers weigering over te brengen. In
tusschen is tot Duitschland het verzoek
gericht, om Beiersche troepen naar Tyrol
te zenden, waar de troepenconcentratie
is begonnen. Men verwacht, dat de ver
sterkingen in Trente de volgende week
volledig uitgerust en van garnizoen voor
zien zullen zijn.
De publieke opinie in Italië, zegt de
„Times", is nog steeds weifelend. Een
groote groep wil, dat Italië zijn volle ge
wicht in de schaal der entente legt. Een
kleinere groep blijft voof de handhaving
van de neutraliteit. De rest slingert heen
en weer. „Het is een strijd tusschen hen,
die droomen van een grooter Italië, en
hen, die vreezen voor den prijs, dien
Italië daarvoor zou moeten betalen. Mis
schien zal die prijs te hoog schijnen. De
Italiaansche regeering moet beslissen ert
de last van de beslissing is zwaar."
Het üuitsche oorlogsschip „Dresden"
dat dezer dagen in den strijd tegen
Engelsche oorlogsschepen is bezweken,
was een der kleine kruisers, die in De
cember bij de Falckland-eilanden met da
Engelsche scheepsmacht in gevecht kwa
men. Terwijl de „Leipzig en „Nümherg"
het onderspit dolven, zoomede de zwaar
dere Duitsche kruisers do „Scharnhorst"
en „Gneisenau", wist de „Dresden", dank
zij den nevel te ontsnappen.
Het heet, dat de Duitsche gezant te
Washington toch den spijt zijner regeering
zou hebben overgebracht bijl het Ameri-
kaansch -gouvernement over het in den
grond boren van het Amerikaansche
graanschip „William Frij'e". Is dit juist
dan blijkt hieruit, dat er Duitschland toch
wel wat aan gelegen is, Amerika niet
noodeloos te ontstemmen.
Met het oog op de niet geringe voor-
deelen,die de Engelschen bij Neuve Cha-
pelle behaalden, komt weer voor de zoo-
veelste maal de gedachte op, of nu niet
spoedig de Duitschers uit Frankrijk en
België zullen worden geworpen, 't Is
mogelijk, maar waarschijnlijk niet, gezien
de kracht en taaiheid der D-uitschars.
Op het Oostelijk oorlogstooneel hebben zij
naar schatting anderhalf milli-oon in het
veld om te trachten door de verovering
van Prasnitz, de „poort van Warschau"
en die van Ossowiec, waarmede den Rus
sen voorgoed den toegang tot Oost-Pruisen
wordt belet, de eindbeslissing aldaar door
te drijven, om dan straks meer kracht
aan het (werk op het Westelijk oorlogs
terrein te besteden. Een bewijs dus dat
voorloopig de Duitschers nog niet murw
geslagen.zijn, hoe benauwd zij er wellicht
vooral wat hun economischen toestand
betreft, ook voorstaan.
En dit is nu niet geschreven uit voor
keur van de Duitschers of wat ook. Zelf
Driitschland's vijhnden erkennen het.
De v-olle waarheid is schrijft de En
gelsche „Ooggetuige" uit hot Britsche
hoofdkwartier dat, hoewel de troepen
macht van den vijand in het Westen veel
is verminderd in vergelijking met. eenige
maanden geleden en onze macht grooter
werd, de vijland nog een enorm front be
zet houdt, terwijl hij operaties op groote
schaal in 't Oosten uitvoert. En, trots
deze reusachtigë inspanning bestaan er
nog geen zichtbare teekenen van ver
slapping in het moreel der Duitsche troe
pen als een geheel. Noch bestaat er, in-
t dien wijl ons in hun plaats denken, tot
dusver een reden, waarom een uiterst
dapper, beslist en goed georganiseerd le
ger zooals het Duitsche zich ontmoedigd
zou voelen.
De Keizer kan naar vrije keus een
Russische, Belgische of Fransche stad
bestemmen voor een triomfantelijken in
tocht te midden van zijln troepen. Zij
vechten in vijlandelijk land.
Bijl elke schatting van de huidige vecht-
waarde onzer vijianden mogen we niet
uit het oog, verliezen het nationaal disci
pline-gevoel, dat den Duitscher van de
wieg af wordt bijgebracht. Dit stelt hem
in staat, successen te bereiken met on
geoefende troepen, die wij pas na maan
den oefening zouden kunnen verkrijgen
en het houdt, zelfs bij groote verliezen,
hun prestatie-vermogen op een hoog ni
veau, Want gehoorzaamheid is dit volk
ingeboren.
Eigen (telefonische en telegrafische) berichten
van 16 Maart, 5 uur 's namiddags.
Berlijn. (Off.) De Engelsche heuvel-
positie bij St. Eloy ten Z. van Yperen,
waarom sinds eenige dagen hevig werd
gestreden is in onze handen. Zuidelijk
van den Lorettenheuvel N.W. van Atrecht
wordt om een vooruitspringende berg
punt nog gevochten. In Champagne wer
den verscheidene kleine Fransche aan
vallen door ons vuur gefnuikt, onder
zware verliezen voor den vijand. Ten
N. van Beauséjour ontrukten onze troe
pen den Franschen verscheidene loopgra
ven in Argo-nne ,en aan den Oostkant
daarvan kwam het tot gevechten, die
nog voortduren. In de Vogezen wordt
op enkele plaatsen verder gevochten. Aan
beide zijden van Orsio ten N. van Pras
nitz. deden de Russen een aanval, doch
werden teruggeslagen. Bizonder verbit
terd was het gevecht om cle Werono-
rozek. 2000 Russische gevangenen vie
len in onze handen. Ten Z. van den
Weichsel valt niets nieuws te berichten.
Berlijn. De Amerikaansche gezant te
Londen heeft de opdracht van de Duit
sche regeering om bij het Engelsche
Gouvernement te protesteeren tegen de
behandeling van de bemanning der Duit
sche duikboot U 12, welke behandeling
strijd tegen het volkenrecht en tegen-
dwangmaatregelen noodzakelijk maakt.
Schiermonnikoog- Hedenmorgen 9 uur
werd kanongebulder gehoord in N.O.
richting. Een tweedekker-watervliegtuig
passeerde ten N. van het eiland in O.
richting.
Parijs. (Off. comm. van gisteravond
11 uur.) Een groot aantal gevechten z-ijn
geleverd, die voor ons gunstig verlie
pen. In de buurt van Lombaertsyde be
schoot onze artillerie vijandelijke werken.
De Engelschen, die ten Z. van Yperen.
door de Duitschers genoodzaakt waren
zich voorbij St. Eloy terug te trekken,
heroverden het dorp en de nabijgelegen
loopgraaf. Ten N. van Atreoht veroverde
onze infanterie na een schitterenden aan
val 3 linies loopgraven bij Notre Dame
de Lorette en maakten wij 100 krijgsgevan
genen. Verder naar het Zuid-en op den
weg naar Rijssel lieten wiji verscheidene
loopgraven in de lucht vliegen. D-e
Duitschers hebben te Cernay in de buurt
van Albert loopgraven ondermijnd en be
zet, doch werden daaruit door onze troe
pen verdreven.
In de bosschen van Champagne ten,
N.O. van Souain en ten N. AV. van Per
thes maakten wij wederom vorderingen en
sloegen N.O. van Mesnil 2 tegenaanvallen
af. In de Argonnen heersc-ht groot© be
drijvigheid. 2 Duitsche aanvallen in de
buurt van Bagatelle werden afgeslagen
en een Duitsch blokhuis werd genomen.
2 tegenaanvallen der Duitschers tus
schen Four-de-Paris en Bolante misluk
ten. ,Onze infanterie veroverde he( Wesle-
lijk (deel van het dorp Vauquois en maak
te .een groot aantal gevangenen. De Duit
schers jiadden 4 vooruitgeschoven loop
graven -in het bosch van Le Prêtre ten N.
van Ponte-a-Mousson ondermijnd en ver
nield, ,doch wij heroverden 21/2 loopgraaf.
Parijs. iHet Fransche stoomschip „Au-
guste Conseil" is Donderdag' j.l. 22 mij
len bewesten Start Point door den Duit-
schen -onderzeeër U 29 in den grond ge
boord.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 18 Maart:
Zwakke tot matige winden uit westelijke
richtingen. Betrokken tot zwaarbewolkt.
Mogelijk eenige regen; later iets zachter.
De Paus en de burgerlijke gevangenen.
ROME, 16 Maart. (Particulier). De „Os-
servatore Romano" publiceert het vol
gende
De Paus heeft zich thans, na door den
edelmoedigheid van de souvereine en de
staatshoofden een algemeen gunstig ont
haal van zijn voorstel tot uitwisseling
van invalide krijgsgevangenen gekregen te
hebben, een uitwisseling, welke thans
gelukkig reeds tot grooten troost van deze
ongelukkigen en hunne families plaats
vindt voorgesteld om een zelfde gunst
voor 'de gevangen burgers, die voor den
dienst ongeschikt zijn, te verkrijgen.
Z. H. heeft vertrouwelijk aan elke oor
logvoerende mogendheid gevraagd om aan
verscheidene categorieën van burgerlijke
gevangenen de vrijheid te geven on hen
te laten repatrieeren.
De H. Stoel ontving weldra verschillen
de antwoorden en verwacht er nog andere,
welke zijn nieuw edelmoedig en mensch-
lievend voorstel gunstig gezind zijn.
(„Maasbode")
Z. H. de Paus tn de vrede.
De „Perseveranza" uit Milaan, meldt,
dat Z. H. Paus Benedictus X\r onlangs
een persoonlijk telegram aan keizer Wil
helm heeft gericht, waarin de H. Vader,
een beroep doende op het christelijk ge
voel des keizers, hem verzoekt een woord
te spreken om het einde voor te bereiden
van het vreeselijk bloedbad. De Paus zou
een tegemoetkomende houding van den
keizer verwacht hebben, daar vroegere
telegrammen niet zonder gevolg bleken;
intusschen, schrijft het blad, is tot dus
verre nog geen antwoord ingekomen.
Mgr. dr. Hittmair.
In hoe wijden kring de pas overleden
bisschop van Linz zich door zijn mensch-
lievendheid heeft bemind gemaakt, blijkt
o. a. uit een brief van den Weener cor
respondent van de „N. Rot. Crt.", die
onder meer het volgende schrijft:
„Niet ver van Linz staat nabij het dorp
Mauthausen en aan den Donau een kamp,
waarin Servische en Russische krijgsge
vangenen zijn opgesloten. Daar wou de
bisschop heen, niettegenstaande er onder
de gevangenen besmettelijke ziekten
heerschten. Zijn omgeving ried het hem
sterk af, maar juist de ellende onder de
bewoners dreef hem naar het kamp. Hij
troostte de gevangenen en deelde aal
moezen uit. Hij wilde alles zien, van
alles op de hoogte worden gesteld, om
dat er liefdezusters heen zouden gaan.
Niettegenstaande hij voorzorgsmaatregelen
in acht nam en zich had laten ontsmet
ten en van kleeren had gewisseld, werd
hij, door vlektyphus aangetast.
Voor dat de ziekte zich vertoonde en
zonder te vermoeden, dat hij de kiem des
doods in zich had opgenomen, hielp hij.
nog eiken dag in het gasthuis en als
het noodig was ook des nachts. Hij was
bij menige operatie tegenwoordig en 'daar
hij een verplegingscursus had meege
maakt, legde hij tevens verbanden aan,
en droeg dikwijls de zieken naar het
draagbed. De eerste vermaning van zijn
naderend einde kreeg hij, toen hij: door
koortsachtige rillingen werd overvallen op
het oogenblik, dat hij het been vasthield
van een officier, dat afgezet moest wor
den.
De bisschop, die, na eerst in de rechten
gestudeerd te hebben, pas later zijn roe
ping herkennende, tot de godgeleerdheid
overging, heeft door zijn humaniteit, door
zijn eenvoudig en hartelijk karakter, dat
wars was van allen hoogmoed, aller har
ten weten te winnen."
Omtrent de uitvaart van mgr. Hittmair
vernemen de bladen het volgende:
De Requiemmis voor de zielerust van
wijlen Mgr. Hittmair, bisschop van Lins,
werd opgedragen door Z.Em. Kardinaal
Piffl. De plechtigheid werd door den burge
meester en voorname overheidspersonen
bijgewoond. Er waren telegrammen van
rouwbeklag ingekomen van den keizer,
den aartshertog-troonopvolger, Kardinaal
Gasparri e. a.
Bovenstaande geeft ons aanleiding een
paar zinstorende drukfouten in onze drie
star van Zaterdag j.l. te verbeteren.
lo. hing het heet verlangen zijner
van liefde en zielenijver overvloeiende
gemoed" moet zijn:... hing het heet
verlangen zijner van liefde en zielenijver
overvloeiende ziel."
2o. „Niemand heeft grooter liefde dan
hij die zijn leven heeft voor zijn vrien
den" moet zijn; „Niemand heeft grooter
liefde dan hij, die zijn leven geeft voor
zijne vrienden".
Pégoud, de populaire Fransche vlieger,
die het eerst in de lucht kopje gedui
keld heeft, heeft iu dezeu oorlog reeds
heel wat diensten aan het Fransche leger
bewezen. Hij is dan ook thans gedeco
reerd met de militaire medalje. Deze on
derscheiding is aan Pégoud verleend, „om
dat hij herhaaldelijk vijandelijke vliegers
achtervolgd heeft. Den 5den Februari heeft
hij een vijandelijken eendekker aangeval
len en tot vallen gebracht; bijna onmid
dellijk daarop kon hij twee tweedekkers
aanvallen, den eene tot vallen brengen,
den tweeden noodzaken te Janden".
Mgr. Walravens.
Een bijlzondere correspondent van „De
Tijd" schrijft:
Van een, vpornaam geestelijke, die de
