13U h*j;d„r 1UU DU
De Groote Oorlog.
Dinsdag 23 Februari 1915.
Elfde Jaargang.
No. 23.
u ws.
'erkoopingen.
chtingen.
stedingen.
Verschijnt eiken MA1NIUG-. VOEHSOAS- en VRIJDAGAVOND.
PETRUS HOPMANS,
rotsig™ deZe" - ld6*
i»«?™ o»S;
aK.r3B5jsA.5sS
Losse Oorlogsberichten.
Inoemt het een
wereld, dat de
nitschland en
disten in beide
gewerkt, niet
gekomen om
De taak, die
ontzaglijk ver
haar dit liooge
In gestreefd en
let uit het oog
Cettinje, zijn
vliegers over
Jwinterresidentie
intenegro is, en
geweren op den
de prinsessen
paleis in een
te kijken. De
gelukken af.
lap pel heeft een
lm its men zijn)
Ie Duiitsche Kei-
Irbeeld gegeven,
Bracht te geven,
eizers verjaardag
lild op tafel fe)
ens weer to her-
In van duurdere
g doet, uit onze)
lucten alle waar-
zit, en dat men
tn de aardappel-
iercent van den
dat in het weg-
IJrootste voedings-
d eet zoowat het
hoofdzakelijk vat*
iel ongeschild; in
van „potatoes in
(okhoeken der we-
gerecht herhaal
veren, dat er min-
Irecepten bestaat,
leien te bereiden,
n zij overeen: dat
■lijkst. is en voed-
|>mt, wanneer men
„gebakken aard-
(Hbl.i)
van 0. L. Vrouw
[ig Hart.
den feestdag van
e bourdes, verga-
n-Berg het Bestuur
:ch. ter eere van
Hart. Gewoonlijk
baarsvergadering de
Kie vastgesteld. Dit
Indanks de tijdsom-
1 van dien aard zijn,
annen niet ten uit
gebracht. Het Be-
goeden moed, ver-
Jle vele gebeden der
|ioopte op den ge-
i uittrekken, n.l. op
III. Mis van Dank-
houden worden den
?htig Jaargetijde der
en November,
onze Processie eene
arheid zijn aan O. L.
t, die ons voor de
velke onze naburen
Iben. Met die inten-
|>ok de hartelijke en
Ivan de vele beden
die zeker niets vuri-
en spoedigen vrede,
tijds alle- regelingen
)k, wanneer de Pro-
Jmdigbeden later zou
lal dit door ad verten-
jan Zelatrizen, Zela-
jdig worden bericht.
Inspan, v. d. Kloes.
hrendskerke, kapitale
Pilaar.
'nHioolen.
phuis en tuin, v. Dissel.
skerke, vrachtrijders-
aouwland, v. Cleef.
n-inspan, Neervoort,
tale ooereninspan,
ile bóeren-inspan,
kerke, kapitale boeren
lef.
kerke, hoornvee en ge-
Hollmann <1- Verhoek-
n weiland, Pilaar.
wen Openb. lag. school,
en Wethouders.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Gaiuepoorfstraat C 209, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Kedactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
De abonné's op dit blad, in liet bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten tof oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
gM gulden bij gulden*bij] gtfa A|
M I I verlies van een M I B I I verlies g_ H
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
door de genade Gods en. de gunst van
den H. Apostolischen Stoel,
BISSCHOP VAN BREDA,
aan de Geestelijkheid en de Geloovigen
van ons Bisdom.
Zaligheid en Vrede in den Heer.
o—
(Slot.)
Als wijl nu de vermaning van onzen
H. Vader den Paus hooren, om de liefde
onder de menschen te doen heerscbon
en dan overwegen, hoe edelmoedig gij
de liefde hebt beoefend tegenover the-
ongelukkige vluchtelingen, dan vleien wij
ons met cle zoete hoop, dat gij het opper-
herderlijk woord in zijn geheel zult op
volgen, dat gij u niet alleen jegens de
lijdende menschheid verdienstelijk zult ma
ken door hun Jijden te verzachten en hen
uit hun ellende zooveel mogelijk op te
heffen, maar ook dat ge m zeiven geweld
zult weten aan te doen om de liefde
te onderhouden, waar hinderpalen in den
weg worden gesteld, dat gij aan alle twee
dracht, waar die mocht bestaan, een einde
ziüt maken en het zwijgen zult opleggen
aan alle twisten. Mogen toch -de veete, die
soms een scheiding heeft gelegd tusschen
geheele familiën, tusschen leden van het
zelfde huisgezin, ophouden en Weder
vriendschappelijke omgang onder elkander
worden gezocht; moge de klove, die soms
geheele parochiën in twee elkander vij
andige kampen heeft gesplitst, gedempt
worden; moge de tweedracht, die de
katholieke vereenigingen doet kwijnen
en ten slotte tot groot nadeel van de
katholieke zaak doet onder-gaan, verban
nen worden; moge het onrecht, bij' ver
kiezingen en andere dergelijke gelegen
heden geleden, worden vergeten en ver
geven; moge het heftig, twist- en twee
dracht zaaiend geschrijf in de bladen voor
goed een einde nemen en plaats maken
voor eendrachtig strijden voor de katho
lieke zaak.
„In die zaken, waarover vrij mag ge-
disputeerd worden, mag ieder zijn mee
ning verdedigen, maar, zoo zegt de H.
Vader „van deze polemieken worden ver
wijderd gehouden allen scherpe uitdruk
kingen, die grootelijks afbreuk kunnen
doen aan de liefde. Ieder verdedig© zijn
meoning vrij, maar op- bescheiden wijze.
En men meenet niet, dat het geoorloofd
is hen, die de tegenovergestelde meening
zijn toegedaan, alleen om die reden te
mogen beschuldigen van verdachte ge
loofstrouw of van gebrek aan onderdanig
heid."
„Wijl het in iedere vereeniging van
menschen, zegt Z. H. om welke reden zij
zich ook vereenigd hebben, voor het wel
slagen van het gemeenschappelijk doel
van het hoogste belang is, dat de leden in
de grootste eendracht naar hetzelfde doel
streven, moeten wij zorgen, dat de twisten
en oneenigheden van welken aard ook
onder de katholieken ophouden te bestaan,
dat er geen nieuwe ontstaan, maar dat
zjj allen hetzelfde gevoelen en handelen."
„De vijanden van God en van de Kerk
begrijpen, dat iedere oneenigheid der on
zen in de bestrijding strekt tot hun over
winning. Daarom zijn zijl gewoon, als zij
de katholieken meer aaneengesloten zien,
om op listige wijze het zaad der twee
dracht onder hen te zaaien en te trachten
de eendracht te verscheuren. War© die
opzet niet zoo dikwerf van hen uitgegaan
tot grooto schade van den godsdienst!
Derhalve waar het wettig gezag zeker iets
heeft voorgeschreven, is het niemand g;
oorloofd dat voorschrift te venvaarloozen,
omdat hij het niet goedvindt, maar ieder
©nderwerpe zijn meening aan het gezag
van hem, wien hij onderworpen is en
gehoorzame hem uit gewetensplicht."
Laat nu, beminde geloovigen, de verma
ning van den Paus der liefde niet zonder
vruchten blijven, zet alle persoonlijke grie
ven op zij', verzoent ui met elkaar, houdt
op uw krachten en uw kostbaren tijd te
verspillen aan onvruchtbaren strijd, diiei
slechts ten doel heeft persoonlijke harts
tochten te voldoen, "wilt toch jna al del ram
pen, die de oorlog over do wereld ge
bracht heeft, niet meer twisten over on
beduidende zaken, laat alle kleinzielig
heden varen en komt allen als broeders
u wijden aan het gemeenschappelijk heil
der katholieke zaak in de katholieke ver
eenigingen zonder u bezig te houden met
„Wijl de menschen, zoo gaat Z. H.
voort, door broederlijke opwekking en
wedorzijdsch voorbeeld krachtig worden
aangespoord om openlijk hun geloof tei
belijden en overeenkomstig het geloof te
leven, verheugen wij ons bovenmate, dat
meer en meer katholieke vetraenigingen
worden opgericht. En wij wenschen niet
alleen, dat zij' zullen groeien, maar wij
willen, dat zij ook onder onze bescherming
en aanmoediging zullen bloeien. En zij
zullen bloeien, mits zij do voorschriften,
die de Apostolische Stoel reeds gaf en
nog geven zal, standvastig en getrouw
opvolgen. Hoezeer derhalve do leden dier
vereenigingen zich beijveren voor God len
do 11. Kerk, laten zij nimmer vergeten,
hel woord der Wijsheid: „De gehoorzame
man zal van overwinning spreken". Want
indien zij niet aan God gehoorzamen door-
onderwerping aan de leiding dor Kerk,
zullen zij Gods bijstand erlangen en zal
hun arbeid ijdel zijn."
Nogmaals wordt hier uitdrukkelijk her
haald de wil van Z. li. den Paus, dat de
Katholieken zich vereenigen in katholieke
vereenigingen en zich getrouw onderwer
pen aan de leiding der Kerk. Zonder nog
verder aan te dringen vertrouwen wij vast,
dat onze diocesanen naar de stem van
den Opperherder der Kerk zulten luiste
ren, zijn wil getrouw zullen opvolgen en
met terzijdestelling van alle twisten len
oneenigheden, in broederlijk® eendracht!
zich zullen wijden aan de katholieke zaak.
Wij eindigen ons herderlijk schrijven;
met de dringende vermaning: „Heiligt de
vasten" (ld) door het getrouw onderhou
den der vasten- en onthoudingswet, die
om de vele verzachtingen der laatste jaren
zoo gemakkelijk kan worden nageleefd.
Heiligt de vasten door ijverig de lijdens
meditatiën hij te wonen en dikwerf Jezus'
lijden te overwegen op den kruisweg. Hei
ligt de vasten door u het genot te ont
zeggen van openbare vermakelijkheden,
tooneelvoorsteliingen en feestmaaltijden.
Heiligt de vasten bijzonder door werkda
dig de liefde te beoefenen, ialla vijandschap
af te leggen en als broeders onder elkan
der te leven in het huisgezin, in da fami
lies, in de vereenigingen, dio twist en
tweedracht, waar die nog mocht bestaan,
uit den weg moeten ruimen en onder
onze vaderlijke leiding verzoening moeten
zoeken.
Ten slotte vragen uw gebed voor het
welzijn van de H. Kerk en onzen H. Va
der Paus Benedictus XV, opdat Z. H.
het zich voorgestelde, doel moge toereiken,
n.l. de liefde onder de menschen te doen
heerschen, voor ons dierbaar vaderland,
opdat het moge behoed blijven tegen d©
rampen van -den oorlog, voor onze ge
ëerbiedigde Koningin en geheel het Ko
ninklijk Huis en ook voor Ons, die een
maal rekenschap zullen moeten geven
voor uwe zielen (15). Blijft aanhouden
met bidden, opdat spoedig de vrede onder
de volken moge hersteld worden.
En zal dit ons herderlijk schrijven op
de gebruikelijke wijze op den Zondag
Quinquagesima in al de kerken van ons
Bisdom en waar verder gewoon, van den
predikstoel worden voorgelezen.
Gegeven te Breda, 10 Februari 1915.
f P. HOPMANS,
Bisschop van Breda,
Op. last van Z. D. Hoogwaardigheid,
L. DE MEULEMEESTEK,
Secretaris.
(14) Joel I, 14. (15) Hebr. XIII.' 17.
De toestand.
De noodlottige datum van 18 Februari
is verstreken en de pithongeringsoorlog
van Engeland en Duitschland gaat nu
zijn vreeselijken gang. Duikbooten, zigj-
zag mijnen en andere vernielende werk
tuigen zulten worden aangewend om En
geland te benauwen.
■Maar Albion is op alles voorbereid,
zooals men uit 'Londen aan „De Tijd"
schrijft, en de herhaalde aanvallen der
Engeische luchtvlooten op de Duitsche
duikboothaven te Zeebrugge in d-e laatste
dagen is slechts een voorspel van hetgeen
volgen gaait.
Wij spraken van een uithongerings-
oorlog. Het schijnt, dat Duitschland in
derdaad deze nieuwe strijdwijze als wan-
hoopsmiddel moet aanwenden oim, het
land voor hongersnood te behoeden. 'De
"Duitsche admiraal Behmekei 'heeft aan den
Amerikaanschen marine-attaché medege
deeld, dat Duitschland niet genoeg levens
middelen hoeft om de bevolking te voe
den. Een onverdachte getuige dus. Als
bewijs voor den in Duitschland heersohem-
den nood mag ook gelden wat in een
deT bladen wordt medegedeeld, dat in
de Geldersche grensgemeenten de Duit-
schers van uren ver komen gekropen om
brood en andere levensmiddelen te kooi-
pen.
Inmiddels heeft Duitschland ©en in hof-
felijken vorm gekleed -antwoord op de
Amerikaansche no-ta gegeven, waarin de
Keizerlijke regeering aanmerkt, dat het
door de Duitsche admiraliteit aangekon
digde optrede®, gelijk in de nota van 4
dezer omstandig is uiteengezet, op geen
enkele wijze tegen den legitiemen handel
en de legitieme scheepvaart der neutralen
is gericht, maar alleen een verweermiddel
is, waartoe Duitschland's levensbelangen
dwongen, tegen de piet h-et volkenrecht
in strijd zijnde wijze, waarop de oor
log ter zee door Engeland gevoerd wordt,
dat zich tot dusver daarbij door geen
enkel protest der neutralen op de, vóór
den aanvang van den oorlog algemeen
erkende rechtsgrondslagen, heeft laten
weerhouden.
Indien het de Amerikaansclhe regeering
uit kracht van het gewicht, dat zij in
de weegschaal van het lot der volkeren
legt, ten slotte nog mocht gelukken, de
oorzaken uit den weg te ruimen, die de
Duitsche regeering tot die maatregelen ge
biedend verplichten, dan zou de Deut
sche regeering daarin niet alleen een
niet genoeg te waardeetten verdienste voor
een humaner wijze van oorlogvoering er
kennen, maai- ook uit den daardoor ont-
stanen nieuwen staat van zaken gaarne
gevolgtrekkingen maken.
Jammer maar voor Duitschland dat
Amerika dat antwoord te slap vindt en
een tweede nota aan Duitschland zal zen
den, waarin de puntjes op de i worden,
gezet. Als dat maai- tot geen nieuwe ern
stige verwikkelingen aanleiding geeft.
Terwijl op het Westelijk ooriogstoo-
neel nog altijd de groote wapenfeiten uit
blijven, geeft het oostelijk oorlogstooneel
een reusachtige krijgsacti© te aanschou
wen, die alles behalve in het voordeel
van Rusland verloopt. Diens laatste ne
derlaag in het Oost-Pruisisch Mazuren-
land is een ware ramp voor dat rijk
geworden en het is nog de vraag of
de terugtocht der Russische troepen on
der den druk der achtervolgende Duitsche
legers niet in een verwarde vlucht ont
aardt.
Ook in Zuid-Oost Gaiioië lacht de for
tuin de Russen niet toe. De Oostenrijkers
zijn de Pr-oeth overgekomen en hebben
Kolomea bezet, aan den spoorweg Czer-
nowitzLemberg. Men zegt, dat de Rus
sen in laatstgenoemde door hen bezette
stad zich niet meer veilig gevoelen. Ree,ds
moet aan de bankiers beviel zijn gege
ven hun geldvoorraden naar het binnen
land van Rusland over te brengen.
De Russen, althans die in officdeele
kringen, houden zich groot, getuige het
volgend bericht uit Petersburg, dato 18
Februari
„De Duitschers zijn van taktiek veran
derd. Hun voornaamste pogingen qmi voor
uit te komen geschieden niet meer in
het centrum langs de Poolsoha rivieren,
doch op de flanken. In Oost-Pruisen, heb
ben de Duitschers een aanzienlijke troe
penmacht bijeengetrokken, welke eefa
krachtige opmarsch naar de Njemen heeft
te wi°7en ,met bet doel d(> operatie
te herbalen die Voor hen in September
op zoo noodlottige wijze eindigde. Deze
beweging wordt ondersteund dooir een
evenwijdig vooruitrukken van uit het Mla-
heeftInt' 7 r d™ 1>uiLschelB .gebracht
heeft tot de lijn Plock Wrkarivier. Op
den uitersten linkervleugel der Russen
zijn sterke vijandelijke strijdmachten voor-
dW°rna' tenvijl do vij,and
teok Tte RWlna v ïlVier de Semth ver
trok De Russen hebben thans, naar se-
nield wordt, voldoende troepen in het
de vnTa iUn 111 Staat te stellen tijdig
de voordeelen te niet te doen welke de
Duitschers oogenhiikkeiijk, dank zij hunne
gTootere bewegelijkheid en hun uitmun-
heaDdWW i,Sp0Qrweg'vezen' hebfcen 1)e"
Jev t'i'r f P Tkeert 11161 in dad<di-J*
S' De Russen houden meer dan ('en-
Stefi bet ë®bied der West- en
Midden-Karpathen stevig bezet."
Met dat al wordt het uitzicht op een
Eige.1 (telefonische en telegrafische) berichten
van 20 Februari, 9 uur 's morgens.
fEen telegram uit Washing-
void-.-. d ulea te Washington niet
tendon °T j antwoord ™n Duitsch-
n n 7 oen Dveede uitvoeriger nota aan
Duitschland zal gezonden worden
Lom 1deo' PV Eea Duitsche onderzee-
toot heeft do Noorsche tankboot Belrid
ge getorpilleerd stukken torpedo rife"it
den romp gehaald. P J 1
20 Februari, 5 uur 's namiddags.
i nrmiv a%esJagen. Reims werd ge-
an7 tete Champagne deed de vij-
and 5 tegenaanvallen om de loopgraven
te herwinnen, dio hij in de voorSId«
dagen had verloren. Alle aanvJef^
den afgeslagen. Wij maakten nieuwe vor
denngen. In Argonne werd een p0ginff
Meld DrteT 0,11 °ns te ™sen, vee
jaeld. Due tegenaanvallen op de Maas
steif ?n Itn 'd0°r Mr?7-
stuit. in de Vogezen werd de vijand n-i
hoogte 607e' 1 V6rkregen te hebben' op
noogte 007, door onzoii tegenaaval daar
van verdreven. Wij behielden de hooet-
Vijandelijke aanvallen ten Noorden v7n
de werden door ons afgeslagen.
tu^chenSbdéSV0ni'e tr°epen h0bben zich
inrte Nlemen en den Weichsel
n -de stieek van Augustof geleidelijk uit
gebied van den strijd teruggetrokken
thans ontwikkelen zich geveditentei
Oss o wce. Op den linkeroever van den
luTTn 'de^ 'testenrijksclie aanvaimis
iuKt In de Karpathen hebben wij een
te,f Nn a 'en Stegen en een hoogte
On iqTfn Van Wahanikhou genomfn
Op 19 Februari heeft een Russisch hahl'
m een stelling genomen bij "dok en
geheele bezetting gedood. Alle Duit
sche aanvallen zijn afgeslagen. In de om'
Kigfnhad-
21 Februari, 2 uur '«namiddags.
m(„;^hf"H'Jit Petersburg wordt ge-
van een bosch, nieuwe vorderingen. Bij
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 23 Febr.
Zwakke tot matigen, Zuidoostelijke tot
Zuidwestelijken wind, nevelig tot zwaar
bewolkt. Aanvankelijk weinig of geen neer
slag. later iets zachter.
Epages sloegen wij een zesden tegenaan
val af en maakten nieuwe vorderingen,
terwijl wij 200 man, waaronder vele offi
cieren, gevangen na,mien, 3 mitrailleurs en
2 bommenwerpers buit maakten. In de
stellingen bij Xom namen wij, gevangenen,
die tot vijf verschillende regimenten be
hoorden.
Petersburg. (Officieel). Den 19den de
zer zijn gevechten geleverd op de rechter
oevers van Bobr en Narew in de buurt van
Ossowiec en op de wegen naar - Lomza,
Ostrolenka, Przasnysz en Plonsk, die het
karakter van tegenaanvallen hadden.
Op den linkeroever van den Weichsel
hebben wij zwakke aanvallen van den vij
and afgeslagen, evenals aan den beneden
loop van de Bzura bij Witkowice, ten Z.
van Rawa bij Mroczkowice en aan den
bovenloop van den Weichsel en aan de
Nida bij Bochineo.
In de Karpathen hebben wij hardnekkige
aanvallen bij Jasionki, Stopko en Mezö
Laborcz afgeslagen. Tusschen Tucha en
Wyzkow (ten Z. van Stry) kenmerkten
de aanvallen van de Duitschers zich in
het bijzonder door hardnekkigheid.
Wij hebben de hoogte ten N. W. van
Seneczuw, die de vijand genomen had,
opnieuw bezet tengevolge van een ge
slaagden bajonetaanval.
In de buurt van Klaoesse zijn wij al
vechtende vooruitgekomen.
Voor Przemysl hebben wij twee uitval
len van het garnizoen van de vesting met
gemak afgeslagen en flen vijand ernstige
verliezen toegebracht.
De strjjd in België.
Uit Calais wordt door den oorlogscor
respondent van „De Tijd" gemeld:
Het vechten aan den Yser is nu wat
minder, dan het in de laatste dagen was.
Overigens hebben de hondgenooten zich
nabij Gisthelles vastgezet. Als bijzonder
heid kan ik melden, dat hier 2 regimen
ten Belgen zijn aangekomen, die voor
het grootste deel bestaan uit vrijwilligers,
die zich sedert December en Januari hier
bevinden. Reeds heeft een deel hunner
ten Oosten van Yperen getoond, dat ze
het vuur goed kunnen verdragen niet al
leen, doch dat hun korte oefening geen
afbreuk heeft gedaan aan hun gevechts-
waarde. Velen van hen zijn uit de indu
striestreken.
Men gaf mij hier den raad, om zoo
spoedig mogelijk terug te keeren, daar
waarschijnlijk het scheepvaartverkeer Fol
kestoneVlissingen wel voor korter of
langer tijd zal worden stilgelegd.
Ik zag hedenmorgen hier binnen bren
gen Duitsch geschut, dat ter reparatie
werd opgezonden.
Eveneens zag ik overblijfselen van Tau
ten, welke naar midden Frankrijk wer
den gezonden. Het aantal der gewonde
en gedoode Duitschers in de laatste 5
dagen wordt geschat op 4 a 5000. De
vliegersaanval op Zeebrugge en -omstreken
heeft blijkbaar de verkeerswegen der
Duitschers nogal getroffen. Vele dood-en
en gewonden lieten ze althans hij Westen-
de liggen.
In Veurne is weer het grootste gedeelte
der burgerbevolking teruggekeerd. Slechts
één dag was er ernstig gesproken van
vertrek van een deel der burgerij.
„Ons Vaderland", een Vlaamsch blad,
verschijnt 'nog in La Panne, evenals het
katholieke „Het Belgische Volk".
De bedreiging der Duitschers tegen den
18den dezer, heeft hier geen bijster groo-
ten indruk gemaakt. Men denkt, dat de
wanhoop Duitschland nog wel verder van
het goede pad zal brengen. De vloot der
verbondenen is met Londensche trawlers,
