ippen en Naaien.
Boereninspan
BOEREHIHSPAH
De Groote Oorlog.
No. 9.
Donderdag 21 Jannari 1915.
Elfde Jaargang.
Vsrschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOHD.
iEDA.
E MINK,
Aankondiging.
Februari 1915.
|e Aankondiging.
Maart 1915.
Dienstbode,
R.K. Dienstbode,
jvv DE PAAUW—Geldof,
nge Kerkstraat, Goes.
d-Huishoudster,
Vs Dr. Schaepman.
Losse Oorlogsberichten.
De brief van Kardinaal Mercier.
Welk weder zullen wij hebben
Plechtig protest van
Zijne Eminentie Kardinaal Mercier,
le Mark"
lout, Kerkbanken,
Ibanken enz enz.
EN.
pi, vindt dit
verzuimde
fluiten,
jk niet uit
L BANK,
ie inlichtingen ver
loos, bij voorkeur
velend,
j" Paris, Bruxelles.
3 hebben," merkte de buur-
t is verstandig van u ge
le heer. Bij geluk is onze
rijk aan merkwaardighe-
chatten van allerlei aard,
niet over verveling zult
lagen."
riep de dikke uit; „ik heb
en gehoord, dat mijn hoold
in duizelt; zeer veel, dat
n moet, omdat iedereen het
zeer veel, wat ik schoon
waarvan niemand notitie
neen, gij zult mij uit
eer", de dikke hand van
er klopte vertrouwelijk op
an zijn buurman „maar
k een. vertrouwen in-
dat ik reeds gulweg"
praten dan is er nog
het verblijf in de residen-
mij afschrikt, eenige ken
de groote vreemde stad aan
rfschoon ik mij recht alleen
in al die drukte gevoel.
l te begrijpen," betuigde zijn
der; „gij vreest, en niet ten
le handen van een of ande-
r of misschien nog erger
Uien(Wordt vervolgd.)
'ING van den
VAN EIJKEREN tc
|zal plaats hebben
F. VAN CLEEF,
Notaris.
"ING van den
VSTIAAN BOONMAN
sndskerke, zal plaats
F VAN CLEEF,
Notaris.
»gd met 1 Februari a.s.
20 jaar en liefst uit den
letter G aan het bureau
and gevraagd
lodig zich aan te meiden.
der tegenwoordige wordt
bvraagd
BUITENDIJK, Goes.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratis: Ganzepoorfstraaf C 209, GOES
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
S gj3* gulden bij J gulden bij gulden bij ff*
H gm. I 8 verlies van een 8 8 B 8 verlies 8 8 verlies van 8
I Z 8 I 8 hand, voet I 8 8 8 8 van een 8 8 een M
I of oog8 duimBv wijsvinger. KM
gulden bij
verlies van
eiken anderm
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
Te Rome, door hem bezongen met een
geestdrift, die vaak iets dithyrambisch
had, stierf den 21 Januari 1903 dr.
Sohaepman.
Twaalf jaar zijn voorbijgegaan e® toch,
misschien nu nog meer dan toen, gevoelt
men de beteekenis van de woorden .waar
mede dr, Kuyper zijn rouwbeklag over
dat Verscheiden uitte: „quis non fieret",
„wie zou niet weenenl"
Wie treurt niet om het giemis van dezien
reus in wetenschap, in welsprekendheid,
in geloofsmoed, in werkkracht 1
Hoe vaak hoort men niet in onze krin
gen en ook bij onze coalitiegenootenals
Schaepman nu nog leefde, hoe zou hij
met genialea blik onmiddellijk den toe
stand overzien en een juiste oplossing
aan de hand doen!
Een bewijs, dat zijn heengaan in het
Christelijk .Nederland, in het Katholieke
kamp vooral, een nog onaangevulde leegte
achterliet, een bewijs ook, dat, wat sinds
dien in den nacht der vergetelheid ver
zonk, Schaepman's gedachtenis voortleeft
in het lage land aan de zee en zijn
naam den thans levenden een voortdu
rende aansporing: is, in den strijd voor
de zegepraal der Christelijke beginsejen
niet te versagen.
Dr. Schaepman heeft zijn benijiders en
bestrijders gehad, gelijk alle buitenge
wone menschen.
,\Vie in talenten boven zijn natuurge-
nooten uitmunt, gelijk Saul boven Israel's
zonen in lichaamsgrootte, lokt kritiek uit,
zoodra hij, met die talenten woekerend,
in botsing komt met kleingeestigheid,
halfslachtigheid en Jan Saliegeest. Doch
hoe verder de tijd ons zaL ver
wijderen van den datum van Schaep
man's sterfdag, hoe helderder en scher
per omlijnd zijn beeld voor ons zal staan
als dat van een der edelste, een der veel-
zijdigst ontwikkelde en meest populaire
Nederlanders van de 2e helft der 19e
eeuw.
Dien lof blijft hem onomwonden en on
voorwaardelijk gansch ons volk, in al
zijn godsdienstige en politieke schakee
ringen, toezwaaien, gelijk het hein dien
schonk, kort na zijn overlijden, bij monde
van de woordvoerders der verschillende
politieke partijen in de Tweede Kamer.
En wij, Katholieken, Schaepman's broe
ders in bet geloof, do erfgenamen zijner
idealen, de uitvoerders zijner toekomst
plannen, wij. brengen hem nog steeds met
de oude geestdrift den cijns onzer hulde
als aan onzen emancipator, die, zooals
het hoofdorgaan der Nederlandsche So-
ciaal-Democratie destijds niet aarzelde te
verklaren, ons heeft mondig gemaakt en
gevormd tot een volksdeel onzer natie,
dat zijn rechtmatigen invloed in den lande
steeds meer en meer herkrijgt.
Schaepman heeft als alle gfloofce man
nen deel gehad aan wat de Franscihman
geestig „tos défauts de ses qualités"
noemt. Hijzelf heeft zich dit ahermmslt
ontveinsd en de harige pij, waarin hij
wilde dat zijn stoffelijk omhulsel Zou wor
den grafwaarts gedragen, was het sym
bool van den deemoed die ook hem,
den grooten en .toch in zoovele dingen
kinderlijken man het „si iniquitates"l)
van den Psalmist niet uit het oog deed
verliezen.
Men zegt, dat het monument, te zijner
eere nabij het groot-seminarie van Rijsen-
burg opgericht, nimmer zonder kransen
is en zijn grafgesteente te Rome melt
bloemen prijkt, zoo vaak een zijner vele
vrienden, betzij Roomsch of on-Roomsch,
de Eeuwige stad bezoekt.
Leggen wij heden in den geest 'aan
den voet van dat monument een krans,
gevlochten uit de gevoelens van eerbied,
bewondering en dankbaarheid. Van eer
bied, voor de vele, schitterende en veel
zijdige gaven, waarmede de Heer dezen
grooten Nederlander sierde; van bewon
dering, voor de wijze waarop dr. Schaep
man met die gaven als een teouwe knecht
van zijn Heer woekerde, Gade ter eere,
zijn land ten heil; van dankbaarheid, voor
al hetgeen hij tot stand bracht voor de
meerdere erkenning en waardeering van
den Christus in het openbare leven in
ons vaderland.
Wij zijn er zeker van, dat onze le
zers met ons gaarne en vol poëteit heden
in gedachten verwijlen op de plaats, waar
het stoffelijk overschot van dr. Herman
Johan Aloysius Maria Schaepman den dag
der Opstanding verbeidt, in de schaduw
van dat Vaticaan, dat hij als woonstede
van den Paus heeft lief gehad met kinder
lijke aanhankelijkheid en echt Roomscbe
trouw, heel zijn leven lang.
„Indien Gü, o Heer, de ongerechtigheden
gadeslaat, Heer, wie zal dan nog kunnen be
staan". ps. 129 3.
De toestand.
„Men gelooft gaarne wat men wenscht".
In dit spreekwoord moet men den sleu
tel zoeken voor het raadsel, dat de cor
respondent van het „Central News" te
Parijs een uitvoerige beschrijving seinde
van de verovering van La Bassée door
de Engelschen met kenschetsing van
het lot der krijgsgevangen Duitschers
enz. enz., terwijl er zelfs geen
gevecht op dien dag heeft
plaats gehad en het bericht dus
een puur verzinsel is. De ,.Times"-corre-
spondent in Noord-Frankrijk spreekt het
uitdrukkelijk tegen.
Reeds een maand lang, sedert het
échec der Indische troepen op 20 Decem
ber te Givenchy is de toestand daar
niet belangrijk gewijzigd.
De hardnekkigheid, waarmede de vij
and aan zijne positie te La Bassée vast
houdt, is te verklaren. Het is een punt
van groot strategisch belang, dat zijne
communicatie-lijnen naar de üiseAisne
beheerscht.
Men staat gewoon stom van verbazing
over dergelijke brutale fanta-
zieën van sommige Engelsche oorlogs-
correspondenten en men kan hieruit
concludeeren wat er te gelooven valt
van hun telkens wederkeerende verzeke
ring dat Rijssel in de handen der bond-
genooten is. Toch is het verzinsel van
La Bassée niet zonder reden in de
wereld gestuurd. Het moest dienen om
den indruk over den tegenslag der
Franschen bij Soissons te verzachten.
Het succes daar door de Duitschers
behaald blijkt intusschen slechts het
even opflikkeren van het smeulende
oorlogsvuur te zijn aan het front, waar
weinig belangrijks voorvalt door het
slechte weer. Alleen de artillerie doet
wederzijds van zich hooren en in Zeeland
was het kanongebulder, komende uit
zuidelijke richtiiig, dan ook niet van de
lucht. Aan de Noordzeekust bij Heijst,
Ostende, Zeebrugge, enz., schijnt weer
zwaar te zijn geschoten, door Ëngtlscho
schepen en Duitsche kustbatterijen. Te
Sluis en omstreken liep zelfs het gerucht
dat de toren van Westcapelie, zuidelijk
van Sluis, was weggeschoten of, zooals
anderen vertelden, vernietigd door een
bom van een Engelschen vlieger. Dat
gerucht is echter gebleken valsch te zijn.
Het Oostenrijbsche leger heeft in
dezen oorlog weinig successen te boeken.
Thans schijnt bet in de Karpathen een
belangrijke overwinning te hebben be
haald.
Een Krakausch dagblad verneemt al
thans dat het eerste regiment legionaire
troepen onder bevel van kolonel Zsosen-
kowiski den Russen een zware nederlaag
heeft toegebracht In een aantal aanvallen
zou een geheel Russisch regiment ver
nietigd zijn. Drieduizend Russen zijn op
het slagveld gebleven; 11 officieren en
600 man werden gevangen genomen, 3
machinegeweren en veel krijgsmateriaal
buitgemaakt. De bevelhebber van het le
gerkorps, Aartshertog Jozef Ferdinand,
heeft met de hoogste waardeering over
dit wapenfeit gesproken en tal van leden
van het legioen voor onderscheiding voor
gedragen.
Van zijn strafexpeditie naar Servië
beleefde Oostenrijk niet veel pleizier.
Toch geeft het den moed niet op en
wil een laatste poging wagen met behulp
der Duitschers.
Volgens een bericht uit Boedapest aan
de Morning Post wordt een aanzienlijke
Duitsche troepenmacht per trein door
Hongarije naar de Servische grens ver
voerd, om deel te nemen aan het nieuwe
offensief van Oostenrijk-Hongarije tegen
Servië.
In ons vorig overzicht spraken wij van
het nieuwe Belgische leger dat ter sterkte
van 100.000 man in 6 divisies verdeeld
aan den veldtocht zal deelnemen.
De „Indépendance Beige' geeft hier
over nog enkele bijzonderheden.
Alle divisie-generaals, zoo heet het, zijn
vervangen, zelfs generaal Bertrand, die
door ziekte gedwongen is het bevel, dat
hij op zoo schitterende wijze voerde, over
te geven. Na vijl maanden oorlogvoeren
deed zich een dringende behoefte gevoe
len aan jeugdige, physiek krachtigere
opperoflicieren. De gemengde brigades,
indertijd opgericht bij de reorganisatie,
zijn weer opgeheven.
De cavalerie is voorloopig tot nietsdoen
gedwongen. Aangezien men echter dit
wapen niet wil opheffen, heeft men een
beroep gedaan op de officieren om over
te gaan bij de infanterie.
Naar Duitseh voorbeeld is een sectie
autogeschut opgericht.
Zoo ziet men de Belgen geven voor
hands den moed nog niet op, gedachtig
aan het; „Zij zullen hem niet temmen,
enz." vaD hun volkslied.
Eigen (telefonische en telegrafische) berichten
19 Januari, 5 uur 's namiddags.
Parijs Communiqué van elf uur. Door
het ontploffen van ©en mnnitiediepót waar
in een granaat was gevallen is een ge
deelte van het dorp La Boisselle, dat
door onze troepen bezet was, in brand
geraakt en moesten wij het ontruimen.
Wij veroverden dit weder in den ochtend
van 18 dezer na een hevigien aanyai.
De vijand beschoot St. Paul bij Sois
sons. In Champagne vlogen vier vlieg
machines over onze stellingen die door
kanonnen en mitrailleuses beschoten wer
den. Twee moesten aan den kant van
Bar-loDuc binnen onze linies dalen. De
machines waren in goede orde. Wij maak
ten vier vliegeniers krijgsgevangen. In Ar-
gonnen werd bij fusschenpoozen kanop-
en geweervuur gewisseld. Van Argonne tot
de Vogezen sneeuwt het en is het ;wjeer
stormachtig.
Petersburg. (Officieel). De generale
staf van het Kaukasusleger meldt: De
vervolging van het Turksche leger dat
bij Karaoergan verslagen is, wordt voort
gezet. Wij versloegen bij Jenikem, na een
hevig gevecht gedeelten yan het 32ste
Turksche divisie, die met groote verliezen
overhaast terugtrokken en twee mitrail
leuses en de bagage der officieren in onze
handen lieten. Wij maakten een groot
aantal manschappen krijgsgevangen. De
verliezen der Turken bij een cavalleïfer
aanval van een Siberisch kozakkenregi-
ment bedroegen aan dooden en gewonden
ongeveer 300 man. Op de andere fronten
hadden geen gevechten van belang plaats.
Petersburg. (Officieel). Uit Sebasto-
pol wordt gemeld, dat het Turksehe stoom
schip „Meorges" in de haai van Sinope
door een Russische torpedoboot is in den
grond geboord. Ook werden drie Turksche
zeilschepen tot zinken gebracht maar de
opvarenden gered.
Weenen. (Officieel). Ten noorden van
den Weiohsel hadden geen belangrijke ge
beurtenissen plaats. Op de hoogten ten
oosten van Zakliozyn noodzaakte onze
artillerie de Russen door een concentrisch
vuur eenige der voorste loopgraven te
verlaten. Deze achterwaartsche beweging
sloeg naar andere gedeelten van het front
over, zoodat de vijand tenslotte over een
afstand van 6 K.M. zijn voorste s'tedling
moest ontruimen en zich onder hevig ar
tillerie- en machinegeweervuur- in wan
orde terugtrok naar de naaste hoogten
linies, en een groot aantal geweren en
munitie in zijn vroegere stelling achterliet.
O.p het overige gedeelte van het front had
slechts een artüteriegevëcht plaats. Inde
Karpathen hadden slechts kleine pa-
trouillegevecihten plaats.
Berlijn. (Ambtelijk). Het groote hoofd
kwartier meldt: Afgezien van eenige on
beduidende schermutselingen hebben over
het gansche front in België en Frankrijk
slechts artilleriegqviechten plaats gehad*
Het weder was zeer slecht. Ook in Oost-
Pruisen viel niets bijzonders voor.
Bij Razanovo, Bilzen en Sierpe weïdien
de Russen met voor hen zware verlie^dn
teruggeslagen en verloren ettelijke honder
den gevangenen.
Ten Westen van den Weichsel en ten
Oosten van de Kilicza is de toestand
onveranderd.
Terschelling. Alhier passee d:.i heden
middag 3 luchtschepen waar. an 1 in
Oostelijke en 2 in Westelijke richting, ver
dwenen.
van 20 Januari, 9.30 uur 's namiddags.
Londen. Gisteravond om half negen
wierp een Zeppelin vijf bommen op; Yar
mouth. Drie personen werden gedood, ver
schillende huizen vernield; een man werd
het hoofd afgeslagen. D© aanval duurde
tien minuten.
Gisteravond te elf uur wierp een andere
Zeppelin zes bommen op Kingslynn. Twee
huizen werden vernield, een 17-jarige
jongen werd gedood, een vader onder
het puin bedolven, een zuigeling en de
moeder werden gewond; ook vie'.en bom
men op Sheringham, Cromer en San-
dringham, waar het buitenverblijf van ko
ning George ligt.
"Volgens een later bericht zou een Zeppe
lin bij Hunstanton zijn neergeschoten.1
„De Tijd", die omtrent hetgeen zich
rondom den brief van kardinaal Mercier
heeft afgespeeld en 'nog afspeelt, uitmun
tend blijkt ingelicht te zijn, publiceert in
zijn nummer van 18 Januari de navolgende
belangwekkende bijzonderheden
Uit Rome wordt aan de „Temps" ge
seind
„Tallooze telegrammen zijn tusschen
Rome en Berlijn gewisseld. Uit Berlijn
schijnt de heloito Verkregen ta zijn, dat
een incident, als dat der vrijheidsbeper
king van Z. Em. kardinaal Mercier, niet
meer zal voorkomen, en op deze wijze
heeft men te Rerlijh een nota kunnen
publiceeren, met de bewering, dat de
dagbladverhalen onjuist waren, terwijl
echter wel gewacht werd ze volkomen, te
loochenen, daar het desondanks ze
ker is, dat gedurende enkele
uren Z.Em. kardinaal Mercier
onder bewaking is gesteld, ter
wijl hem verboden werd met
wien ook zich in verbinding ta
stellen, hetgeen gelijik staat
met gevangenschap.
„Men stelt hier te Rome vast, dat Z.
Em. kardinaal Mercier in geen enkele
zijner verplichtingen is te kort gescho
ten, dat hij gesproken heeft streng geheel
overeenkomstig het Europeesche publieke
recht en dat 'bijgevolg elke maatregel te
gen hem genomen, zelfs de eenvoudigste
bewaking, is aan te merken als een daad
van geweld. Men hoopt echter, dat de
quaestie langs diplomatieken weg zai
worden opgelost.
Een Havas-bericht uit Rome, d.d. 12
Jan. geeft nog de volgend© bijzonder
heden
„Inlichtingen ingewonnen bijl de beste
bronnen veroorloven vast te stellen, ten
spijt van een Duitseh dementi van 9 de
zer, dat Z.Em kard. Mercier wer
kelijk in zijn paleis is geïnter
neerd en door soldaten is be
waakt. Echter, zoo voegt men er aan toe,
heeft het Duitsche gouvernement tegen
over de ontstane algemeene verontwaardi,
ging in geheel Europa, en uit vrees do
Duitsche katholieken door een zoo hate
lijke daad smartelijk to treffen, in allerijl
de onvoorzichtige maatregelen jegens den
Verwachting tot den avond van 21 Jan.:
Matige, tijdelijk wellicht krachtige zui
delijke tot westelijken wind, betrokken lat
zwaarbewolkt, wellicht eenige regen, 1 te
zachter.
Belgischen primaat ingetrokken. Niettemin
blijft het feit bestaan, dat geweld is ge
bruikt jegens een prins der Kerk en do
inbreuk op de kechten der Kerk wordt
nog vergroot door de beslaglegging op
het herderlijk schrijven, dat de kardinaal
aan zijn geloovigen had gericht.
BERGEN-OP-ZOOM, 18 Jan. (Van on
zen correspondent). Met alle mogelijke
middelen tracht men zoowel in Duitsch-
land en het bezette deel van België als
in het buitenland de meening te doen
ingang vinden, dat het conflict van,Z.Em.
Kardinaal" Mercier contra het Duitsche mi
litaire gouvernement is bijgelegd in
vredelievend opgelost, zoodat het inci
dent gesloten zou zijn. Dit is volstrekt
onwaar.
De geestelijkheid van het Aartsbisdom
Mechelen blijft zich met alle macht ver
zetten tegen de militaire inmenging in
kerkelijke aangelegenheden. Met bewon
derenswaardige gehoorzaamheid blijft zij
den Belgischen Primaat getrouw en wei
gert de met zijne lastgevingen strijdige
hevelen op te volgen.
Hetgeen thans in Mechelen geschiedt,
is een der belangrijkste feiten in de k r-
kelijke geschiedenis van deze eeuw.
Ten slotte nemen Wij nog over wat „De
Tijld"-correspondent heeft vernomen over
de kordate houding van pastoor Bernarts.
De pastoor van de St. Caroluskerk te
Antwerpen, de zeeréerw. heer Bernar's,
is aan den Kommandantur ontboden, na
dat hij: geweigerd had, het herderlijk isch.ijf-
ven van Z.Em. den kardinaal aan de mili
tairen af te geven. Generaal von ,Bodenhr u-
sen gaf hein te verstaan, dat,hij: den brief
moest afgeven, daar de Deken van .Ant
werpen het immers ook had gedaan. (Dit
was onjuist, daar het schrijven g e-
welddadig uit de handen van d n
Deken werd gescheurd. Corr.) Pastoor Ber
narts antwoordde, dat hij, als zijn gebie.
der alleen don Bisschop erkende, ain
wien hij1 den priestereed had afgelegd, en
geen bevelen van den Gouverneur z >u
opvolgen, die voor hem (den pastoer)
een eedschennis zou wezen. De gevolgen
van zijn weigering zou Hij blijmoedig dra
gen. Generaal von Bodenhausen repli
ceerde, dat hij dan een huiszoeking zou
doen instellen, waarop de pastoor be
merkte, dat een huiszoeking niets zou
opleveren, daar de brief zich op c n
volstrekt veilige plaats bevond. Nogmaals
erop opmerkzaam gemaakt, dat hij' zich
aan ztvare straffen zou blootstellen, vroeg
de pastoor
Indien gij", generaal, een bevel krijgt
van uw Keizer, wat zoudt gij1 dan doet?
Gehoorzamen, was het antwoord van
generaal von Bodenhausen.
Awel, gij gehoorzaamt uwen Keizer,
ik mijnen Bisschop.
Dus u zult voortgaan met den brief
te „lezen?
Dat zal ik!
Ondanks deze bedreiging is den pastoor
geen 'leed geschied en is hij omj zijn
edele stoutmoedigheid met eerbied behan
deld.
Wij lezen in de „Tijd" het navolgende,
krachtige protest van Z. E. kardinaal Mer
cier, gericht aan de geestelijkheid van
het aartsbisdom Mechelen.
Mechelen, Zondag 10 Jan. 1915.
Zeereerw. Ileoren en Geliefde Medewer
kers.
Waarschijnlijk hebt gij de mededeel;ng
gelezen, welke de D'uitsche Regeering van
