SCHE
Sa zijn
HT.
De Groote Oorlog.
No. 3.
Donderdag 7 Januari 1915.
Elfde Jaargang.
:R-
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRI1DAGAV0ND.
ten.
Stand.
i e.
I Z 11 I hand, voet I I 11 I van een I I een M 1
Nog eens: Laffe bekeerings-
ijver.
Welk weder zullen wij hebben?
Losse Oorlogsberichten.
Uw raadsvër-
bnavond, te laat
Hen. Red.
flEE, 31 Dec.
was de aanvoer
groot, tarwe en
^brengen, andere
I, Chevaliergerst
Vrst {13 a 13.50,
If 12.50 a f 13.50.
Bruine boonen
I f3.50 a f0.—
l!0, Bonte Aard-
lonerwten f 13.
|f a f
(M. Crt.)
4 Jan. 1915.
Chevalier f 14
|k aanbod, ver-
E15. Winter- en
3. Bruine boo
nding naar kwa-
I Haver tamelijk
f 13.80.
j225, stoomremd
|ik. mixed oude
f226 a f225.
f6.50 k f7. p.
f 7 k f 7.50 p.
B75 stuks. Prijs
export 34 a 35
27 a 281/2 ct.
1-ielsche kralen
Je blauwe f3.
fiheimers 2.40 k
f3— k f3.25,
a f3.10, Spui-
k f2.75, Poters
Ége vraag.
T st. blauw, 3480
[•oningsch, 660 st.
Jan.
driaan, z. v. Jan
Jbtr Dina Pikkaart.
|is Rejack, 4 m.;
Dingenis Petrus
Polfliet.
ItrouwdC. Kra-
p. Hootsmans, jd.
wedr. 63 j. en
42 j.
Israël, geb. Krij-
ns, geb. van der
Igeb. Belderok, z.
aert, 71 j., vrouw
I van der Mieden
[relink, 17 m., d.;
|P. Vogel, 83 j.;
Dingemanse, 55
van H. J. Minck,
van C. J. du Mee,
il, 9 m., z.
•enElizabeth d.v.
ith Hermina van
>elker 49 j. echt
Adriana Maatje
rdes en Sara Bur-
ïa d.V. Johannes-
van Nieuwenhuij-
Jacobus Sandee
Koeijer.
(Kr. Krt.)
Des. 1914.
ren: Maria Pieter-
iiik Hundersmarck
inde. (Z.)
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratis: Ganzepoorfsfraaf C 209, GOES
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de I pi A gulden bij verlies van beide I f* |jr% gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de jl I H handen, voeten of oogen. I I verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, I ZIH I I Voorts bij ongeneeselijke I Z 11 I hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: p %0 verstandsverbijstering; of oog; %j^ duim;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
I f" gulden bij I A gulden bij A gulden bij P»
I I verlies van een M I I I verlies I I verlies van m
I W °f oogI duimwijsvinger.
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger,
Wegens overvloed van berichten
heden geen feuilleton, Red.
Het anti-revolutionaire dagblad „De
Zeeuw" reageert op het bekende inge
zonden stuk van aalmoezenier J. W. Pie-
terse„Laffe bekeeringsijver", in ons
nummer van 29 December 1914.
De overname van dit stuk door de
„Middelburgsche Courant" heeft er eigen
lijk pas de aandacht van „De Zeeuw"
op gevestigd. Vandaar dat het blad,
juist als „De Tijd", die het in zijn num
mer van Maandag 4 Januari op dezelfde
wijze overnam, de fout van de „Middel
burgsche Courant" herhaalt, door den
inzender Priester te noemen, terwijl diens
naam Pieterse is.
Doch dit tot daartoe.
Het is zeer zeker een onverkwikkelijke
zaak, en wij zouden niets liever dan
het zwijgen er toe doen, temeer nu wij
front moeten maken tegen een ons zoo
sympathiek orgaan als „De Zeeuw".
Desniettemin achten wij het naar aan
leiding van het door „De Zeeuw" ge
schreven verweer, onzen plicht nog een
enkel woord in het midden te brengen.
Proselietenmakerij is altijd afkeurens
waardig, maar zij wordt verachtelijk als
zij beoefend wordt, zooals in het onder
havige gevai, ten opzichte van vluchte
lingen op wier hulpeloosheid, armoede
en verlatenheid wordt gespeculeerd om
hun van hun geloof at te trekken en tot
het Protestantisme in een zijner vele
schakeeringen over te halen.
En ware het nu, dat de door aalmoe
zenier Pieterse geïncrimineerde bekee
ringsijver alleen had bestaan, zooals „De
Zeeuw" aangeeft, in het schenken van
Kerstboomcadeautjes, het zou nog zoo
heel erg niet zijn, ofschoon ook in dat
geval de schenkers en schenksters dier
cadeautjes wel zoo kiesch zullen zijn
geweest, den Katholieken kinderen geen
Protestantsche bijbeltjes te geven.
De Katholieke Kerk wil niet, dat men
hare kinderen zoo maar in 't wilde weg
met bijbels beschenkt, waaromtrent voor
hen, die ze ontvangen, niet de minste
waarborg bestaat, dat die boeken het
zuivere, onvervalschte woord Gods be
vatten.
Doch er is meer. De eerwaarde heer
Pieterse zou de sprekende uitdrukking:
„Laffe bekeeringsijver" in de pen hebben
gehouden, wist hij niet bij ondervinding
hoe op verschillende plaatsen in onbe
raden jjver door andersdenkenden ge
tracht wordt Belgische Katholieken, voor
al Belgische Katholieke kinderen afvallig
te maken van den godsdienst, waarin zij
zjjn geboren en opgevoed en die hun d e
grootste schat moet zqn in dit
aardsche leven. Want moesten zjj hun
verblijf in ons land en de bij Prote-
staDtsche families genoten gastvrijheid
bekoopen met het verlies van dat kost
bare kleinood, hun Roomsch Katholiek
geloof, zij zouden het hun gansche leven
te beschreien hebben als het vreeselijk-
sle, wat hun de huidige wereldoorlog
bracht, vreeselijker dan het verlies van
tijdeljjk goed, vreeselijker zelfs dan het
verlies van hun dierbaarste bloedver
wanten.
Wij schrijven dit niet op losse gronden
en allerminst uit de zucht, om wie ook
onaangenaam te zijn.
Nog dezer dagen ontvingen wij van een
landweerman, op een der Walchersche
dorpen verblijvende, een ingezonden stuk
over dezelfde kwestie.
Ofschoon het met de beste bedoelin
gen was geschreven, achtten wij het beter
het niet te plaatsen, teneinde zelfs de ge
ringste aanleiding tot het verstoren van
den godsdienstvrede te vermijden.
Uit dit stuk bleek ons, dat aan het
geen door aalmoezenier Pieterse „laffe
bekeeringsijver" wordt genoemd meer
ten grondslag ligt dan het geven van
eenige onnoozele Kerstgeschenken.
Die landweerman was er getuige van
hoe men Katholieke Belgische kinderen
naar de Zondagsschool meetroonde, hen
op de school mee deed psalmen zingen
en hij moest erkennen dat door de Pro
testantsche kerkelijke dorpsautoriteiten
tegenover hun Belgische gasten niet die
kieschheid in geloofszaken werd betoond,
welke aan hun, overigens gulle gastvrij
heid, het kenmerk van waren adel, van
echte belangeloosheid zou hebben gegeven
'tls mogelijk, dat door de Katholieke
Belgische vluchtelingen niet overal die
waardige fierheid van overtuiging is be
toond, die de Katholieke Kerk van hen
verlangt; dat velen door hunne halfslach
tigheid, hun onverschilligheid blijk gaven
het voorrecht, kind der Roomsch Katho
lieke Kerk te zijn, weinig op prijs testellen
en hun geloof voor stoffelijke voordeelen
veil hadden, gelijk Ezau zijn eerstge
boorterecht voor een schotel linzenmoes.
Maar dat dan ten minste van Prote
stantsche zijde kan worden getuigd vrij
uit te gaan, en alles te zijn vermeden
wat als lok- of dwangmiddel tot het doen
omhelzen eener niet-katholieke kerkleer
kan worden beschouwd.
Hiertegen nu schijnt blijkbaar te zijn
gezondigd en dit heeft het ingezonden
stuk van aalmoezenier Pieterse ten ge
volge gehad met zijn misschien wat pro-
vocanten maar daarom niet on waren titel
„laffe bekeeringsijver"
Wij zijn er zeker van dat alle recht
geaarde Protestanten, „De Zeeuw" voor
op, dusdanige proselietenmakerij afkeu
ren als ongeoorloofd, oneerlijk en ontijdig.
En in zooverre waren wij dengenen, hetzij
courant, hetzij privé persoon, erkentelijk,
die ons hun sympathie met het stuk van
aalmoezenier Pieterse betoonden.
In de hevigste dagen der Iersche ge
loofsvervolging door de Engelsche puri
teinen, terwijl Ierland daarenboven nog
door hongersnood werd geteisterd, kwam
bij een verarmden Ierschen boer, die de
ontbering op het ziekbed had geworpen,
een Protestantsche dame op een Vrijdag
een bezoek brengen. De bezoekster zette
den verhongerden man vleeschspijzen
voor.
Nu verlangt de Katholieke Kerk van
haar kinderen niet het onmogelijke.
In dagen van ziekte en gebrekjgelden
haar onthoudingswetten niet en alzoo
zou de Iersche boer, hadde hij van de
vleeschspijzen op dien Vrijdag, een ont
houdingsdag, gegeten, zijn geweten geens
zins hebben bezwaard,
Maar zelfs den schijn willende vermij
den, als zou hij door van het vleesch te
eten in tegenwoordigheid zjjner weldoen
ster, hebben te kennen gegeven de gebo
den zjjner kerk te verachten, weigerde
hij het hem aangeboden gerecht met de
opmerking dat hem het eten daarvan als
Katholiek niet vrijstond.
Dit heldhaftig voorbeeld van trouw aan
het geloof bieden wij onzen hier en daar
in de Protestantsche streken van ons
vaderland verspreiden Belgische geloofs-
genooten ter overweging aan, opdat zij
daaruit de kracht putten, om, hoe hoog
wellicht de nood, hoe sterk misschien de
verlokking is, liever alles te derven, lie
ver alles te ontberen, dan ontrouw te
worden aan den godsdienst hunner va
deren. Dan zullen zij door hun karakter
vol optreden zelfs bij hun andersdenkende
medemenschen eerbied afdwingen en het
verlangen vervullen van den Goddelijken
stichter van hun godsdienst, door Hem
uitgedrukt in de woorden„Zoo schijne
dan uw licht voor de menschen, opdat
zij, uwe werken ziende, Uwen Vader ver
heerlijken die in den hemel is."
Dit voorval wordt beschreven door W. van
Nieuwenhof S. J. in zijn „Vijf levensschetsen.
P. Burke."
De toestand.
In 1871 verloor Frankrijk Elzas-Lotha-
ringen aan Duitscihland.
De Pranscihen hebben dat nooit kunnen
verkroppen en wachtten steeds een gunsti
ge geleigenheid af om „revanche" te
nemen.
De felle actie, die de Franscbie le
gers den laatstem tijd in den Boven-
Elzas ondernemen, vooral in den drie
hoek ThannSteinbachSennheim- mtet
de fel bes treden, hoogte 425, die een geheel
net van straatwegen beheerscht, waar
van het dorp Sennheim het middelpunt
is, duidt er op, dat zij zich een vasten
voet willen verschaffen op de oostelijke
helling der Vogeezen, om, zooidra de
krijgskans zic,h duidelijk van da Duitschers
afkeert, met macht en gpweld van Elzas-
Lotharingen zich meester te maken.
Of echter Frankrijk niet een beetje ont
nuchterd zal kijken, wanneer het .weder
om in het bezit is van twee gewesten,
die na 43 jaar van Duitsoh besltuu'r,
Duitsch onderwijs, üuitsche immigratie,
Duitsohe opvoeding, van Frankrijk zoo
goed als vervreemd zijn, is nog de vraag.
Inmiddels schuiven de bondgenooten
aan de Yser zachtjes aan vooruit; 200,
300, 500 Meter terrein winst bij St. Jo
ris geldt als een bijzonder groot voordoek
En de Duitschers zitten niet stil. Be
halve, dat zij weer nieuwe troep-enmassa's
te Kortrijk hebben bijeengebracht om nog
een geweldige poging aan het Yserfronlt
tot doorbraak te wagen, versterken zij
in het binnenland verschillende verde-
digingsliniën, om, bijaldien zij België wor
den uitgedreven, hun aftocht zoo, 'duur
mogelijk te verkoopen. Men zegt, dat al
leen voor de Antwerpsohe forten, die in
middels hersteld zijn, 200.000 man ter
verdediging gereed staan. Men houdt zijn
hart vast hij de gedachte welk© rampen
in dat gpval heit zwaar geteisterde Bei-
genland nog bovpn het hoofd hangen.
En dan denkt men onwillekeurig: als
Duitschland eens al het militair© geweld
dat het tegen België misbruikte, gebruikt
had om de Franschen in de Oostei'linïe bij
Verdun te verpletteren, zouden zijn legers
dan niet reeds lang hun doel hebben
bereikt? Zouden zij er èn militair én
moreel niet veel betel' voor staan, teljwijl
thans op hen het odium rust van de
neutralïteitssc'hennis van België tegen
plechtig bezworen verdragen in?
Duitschland's zaakwaarnemer in helt
Zuid-Oosten van Europa, Turkije, brengt
het er slecht iaf. Zelfs indien de over-
winningsbericihten der Russen voor de
helft overdreven zijn, is de nederlaag dep.
Turken bij Sarykamysj nog een ramp, die
hun expeditie in den Kaukasus, de ver
overing van Ardajian en Kars ten doel
hebbende, geheel doet mislujkken. De Rus
sen zeggen, dat de buitgemaakte krijgs-
tropeeën alle vlan Dujitsch maaksel zijn.
Een en ander is nu juist niet geschikt
om den zjgj. „heiligen oorlog" der Turken
in de oogen der onder Engelsche heer
schappij levende Mohammedanen popu
lair te maken.
Generaal Joffre heeft aanstonds aan
Gïootvorslt Nioofaas een telegram van go-
lukwensching gezonden naar aanleiding]
van de overwinning der. Russen in den
Kaukasus. Het telegram van Joffre ein
digde aldus:
„Door hun aanhoudende inspanning op
alle ooripgstooneelen bereidden de legers
der geallieerden de beslissende overwin
ning voor, welke de toekomst zal bren
gen".
Moet men in deze woorden een om
sluierd© bevestiging zoeken van die ge
ruchten, dalt d© Fransch© generaal P'au
in Rusland is geweest oim met d» Rus
sische generaals een bepaald krijgsplan
te bespreken?
Met groote voldoening zal door een
ieder vernomen worden, dat de pogingen
van den Paus om den krijgsgevangenen
van elke nationaliteit, diei invaliede, on-
bruikbaar voor verderen militairen dienst
zijn geworden, de vrijheid te hergeveh,
«net succes zullen worden bekroond,,
Alle oorlogvoerende mogendheden,
ook Frankrijk, heKbm officieus hun in
stemming betuigd met het voorstel van
Benedictus XV. Een officieele bevestiging
wordt spoedig verwacht.
De ©dele activiteit en de groote in
vloed van hot vaak zoo gesmade Paus
dom treden hierdoor schitterend in hejt
licht. 0, wees er zeker van, lezer, lag hef
aan den Paus, reeds morgen was de we
reld in Vrede.
Eigen (telefonische en telegrafische) berichten
van 5 Januari, 5 uur 's namiddags.
Berlijn. Officieele kennisgeving uit het
groote hoofdkwartier:
Ten Noorden van Atrecht hebben onze
troepen ©en loopgraaf van 200 M. lengte
in de lucht laten vliegen jen daarbij! eenige
gevangenen gemaakt. Latere tegenaanval
len van den vijand zijn mislukt. In Ar-
gonne zijn verscheiden© aanvallen der
Franschen afgeslagen. Een aanval der
Franschen tusschen Steinbach en Uffholz
is, in een bajonet-gevecht, afgeslagen.
In Oost-Pruisen en in Noord-Polen is
de toestand onveranderd. Onze aanvallen
ton Oosten van den Bzura, biji Kozlow
Bistripi en ten Zuiden daarvan, vorderen.
Ook ten Noorden van Balimow (aan de
Rawka) zijn onze troepen in de streek
ten oosten der Rawka over Hunua en
de heuvels ten Noorden daarvan' vooruit-
gerukt. Verder Zuidelijk tot aan,»de Pilica
en op den rechteroever dier rivier is
da toestand onveranderd. De toestand der
iwegen ©n het ongunstige weer hebben on
ze bewegingen belemmerd.
St. Petersburg. Officieele mcdedeeling
van den generalen staf: Op den lin
keroever van den Weichsel zijn den 4en
dezer dei gevechten met geschut- en ge
weervuur voortgezet. Bijl en ten zuiden
van Borzimow zijn plaatselijke gevechten
geleverd. In Galicië is de toestand niet
noemenswaard veranderd. Op den Uzsok-
pas zijn de terugtrekkende Oostenrijkers
do.oir onze ruiterij aangevallen. Bij dezen
aanval hebben wij een tiental officieren,
en «neer dan 450 soldaten gevangen ge
nomen.
St. Petersburg. De generale staf
van het leger in. Kaukasië deelt
het volgend© miede: Gisterenavond
hebben onze troepen een volkomen over
winning behaald op d© Turken. Wij heb
ben twee legerkorpsen verslagen, waarvan
er een in zijn geheel is gevangen geno
men, met den bevelvoerder en drie af-
deetingsohefs aan het hoofd. Kleine af-
deedin-gen Turken, die er in slaagden zich
van den hoofdtroep af te scheiden, zijn
krachtig vervolgd ©n vernietigd. Te Sary
kamysj hebben wij de overwinning be
haald.
's avonds 8 uur.
Parijs. (Officieel communiqué van
gisterenavond 8 uur.) In de streek van
Fernay hadden hevige gevechten plaats.
Wij bezetten hedenmorgen het dorp
Steinbach. Door overmacht moesten wij
een oogenblik onze stelling ten westen
van Fernay prijsgeven, doch wisten die
ten slotte te heroveren.
6 Januari, 5.30 uur 's namiddags.
Parijs. (Officieel communiqué van gis
terenavond 11 jiur). In den afgeloopen
nacht maakten onze troepen zich meester
van een steengroeve op het knooppunt der
wegen Rouvoix en Saint Mihiel, bene
vens van de nabijgelegen loopgraven.
Geen enkel ander bijzonder feit valt te
vermelden. Het weer bleef even slecht.
Petersburg. De nederlaag welke wij
de Turken bij Sarykamysj -hebben toege
bracht is volkomen.
Petersburg. (Officieel). Het 9e Turk-
sche legerkorps is volkomen vernietigd.
De commandant gevangen genomen, be
nevens de bevelhebbers van de 17e, 28e
en 29e divisie. Verder 2 luitenant-gene
raals, de generale staven, 100 officieren
en een groot aantal manschappen. De
Verliezen der Turken aan dooden en ge
wonden zijn zeer zwaar. Tal van ka
nonnen ein mitrailleuses, benevens groote
voorraden munitie en levensmiddelen vie
len in onze handen. De geheele staf van
het 9e legercorps is gevangen genomen.
Die rest van het 10e legercorps wordt ver
volgd.
Bij den aanval op Ardahan vernietigde
een regiment Siberische oavallerie 2 Turk-
i I i
Verwachting tot den avond van 8 Jan.:
Matige, tot krachtigen, tijdelijk wellicht
stormachtige, Zuidwestelijke tot Westelijken
wind, betrokken, later wellicht opklarend,
waarschijnlijk nog regen. Weinig verandering
van temperatuur.
sche compagnieën. Een eskadron v'aln dat
regiment veroverde het vaandel van het
8e Turksche regiment uit Constantinopel.
Turijn. Die „Stampa"- meldt, dat de
Oostenrijkers bij hun terugtocht uit Bel
grado ook 4 Italianen als gijzelaars mede-
voerden, ofschoon dezen zich op hun na
tionaliteit beriepen. De Italiaansche gezant
te W.eenen heeft opdracht gekregen Voldoe
ning; te vragen.
Berlijn. Het groote hoofdkwartier
meldt: De Franschen zetten gisteren hun
stelselmatige beschieting van de plaatsen
aan het front voort, zonder er zich blijk
baar om- te bekommeren, dat zij- daarmede
eigen landslieden dooden en dakloos ma
ken. Ons schaadde het Vuur yveinig].
Bij Souain en in het Argtonnerwoud
bemachtigden wij weer verschillende loop
graven. Wij sloegen verscheidene aan
vallen af en namen 2 Fransche officieren
en 200 man gevangen.
Op de hevig bestreden hoogten ten W|.
van Sennheim kregen gisteren de Fran
schen vasten voet. Wij wisten hen ecihter
echter weer van die hoogten te verdrij1-
ven. Tot heden toe waagden zij geen nieu
wen aanval; 50 Alpenjagers werden door
ons gevangen genomen.
In Polen, ten westen van den Weich
sel kwamen onze troepen na verovering!
van verschillende vijandelijke steunpunten
vooruit tot aan de Suchasplitsing. Wij
maakten 1400 gevangenen en veroverden
9 machinegeweren. Op den Oostelijken
Pilica-oever is de toestand onveranderd.
Treinongeval,
ROOSENDAAL. Zondagavond heeft
tusschen Antwerpen en Esschen, dicht
bij Cappellen, een botsing plaats gehad
tusschen een peronentrein en een mili-
tairetsein, 8 personen werden gedood en
25 ernstig gewond.
1 i
Uitvoer Koper.
WASHINGTON. Aan de Vereenigde
Staten is door Engeland de verzekering
gegeven, dat de uitvoer van koper uit
Amerika naar Italië niet zal worden
belet op voorwaarde dat de verzending
geschiedt door bekende huizen en op
neutrale schepen. Gelijke bepalingen
zullen ook gelden voor net vervoer naar
Zweden en Nederland.
Biddag.
In Engeland is Zondag een algemeene
biddag gehouden om de overwinning af
te smeeken en te danken voor de reeds
behaalde successen.
De Russen in Boekowina.
LONDEN, 5 Jan. (Port.) De Daily Tele
graph verneemt uit Boekarest onder dag-
teekening: van Maandag, dat de Russen
in de Boekowina snel vooruitkomen. Aan
de Noordgrens van Roemenië hebben z(j
de landschappen Suezawa, Radantz en
Kinrpolung bezet en hun intocht in Zeven
bergen is ophanden.
i
Aan de Oostenrijksch Montenegrijnsche grens.
BERLIJN, 6 Januari. .(Korr. Norden.)
Volgens Italiaansche bladen zijn de Oos-
tenrijksc-h-Hongaarsch© troepen langs de
geheele grens tegen Montenegro een hevig
offensief begonnen. Drie Oostenrijksohe
vliegers wierpen op de Montenegrijnsche
stellingen bij Grahmomwa bommen.
(N. R. Ct.)