EDE,
iboomen,
De Groote Oorlog.
rmeisje,
No. 150.
Zaterdag 19 December 1914.
Tiende Jaargang.
ïrkooping
uari 1915,
*ND,
jbel
fen Tuin,
en Erf,
ihuis, Erf,
tauwland,
t>bel
en Erf,
nschrijving
te koop:
Verschijnt eiken MAANDAG-, VIENSDAE- en VRIJDAGAVOND.
Losse Oorlogsberichten.
BINNENLAND.
te Goes, in het
in Oranje", voor
Job. Karelse,
n Notaris JOH.
nde goederen in
mdskerke.
ALE
ond geweest, in
r, met? boom-
eilanden aldaar
Zuid-Kraaijert,
t en Konings-
9 HA. 74 A.
en, combinatiën
•Kraaijertpolder,
O cA.
en en combina-
0 cA., verhuurd
ïchoolmeester.
liuurd am J. den
lder, groot 77 A.
C. de Koever.
A. IS cA., ge-
1 D. Castel, ge-
nmen uiterlijk 1
rente, berekend
en Februari 1915
hg.
zullen vanaf 22
;baar zijn bij den
Lgaard bij de hof-
i. VAN NIEUWEN-
én perceel,
■en vóór of op 29
;antore van den
\ll te Kruidingen.
men bij den eigo-
Notaris.
IS te Baarland.
■orden ingewacht
h aan
irstond in dienst
idienst. Inlichting
enszand.
eren der voorste
vanwaar hij het
van Rome, vooral
kon, en za$ nu
Pieter een witte
apitulatie, wappe-
a Pia een breedte
ad Pius IX zijne
en, den tegenstand
n luide en pleeh-
Id te constateerenl,
;weld Rome had
de groote lijder
deloos bloed ver-
de gruweltoonee-
binnendringen der
S.tad plaats von-
it in hunne laag-
rtte van het juk
waren komen be
ver tot ons ver-
geheel had op-
de vrouwen in
rs van de eerste
ik -,op de straat
:ds elf uur gepas-
"ordt vervolgd.)
HE ZEEOWSCHE «WIT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratis: Ganzepoorlsfraat C 209, GOES
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct. contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
I fp8 gulden bij I gPit gulden bij gulden bij jjpS
fH fl B verlies van een i I 1 8 verlies fl fl verlies van m
B Ifl I hand, voet B 9 fl K 8 van een B9 fl fl een M li
llr W of oog; duim; wijsvinger.
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
De toestand.
Woensdagmorgen verschenen, begun
stigd door den mist aan Engeland's oost
kust, ter hoogte van Hartlepool, Whitby
en Scarborough een Duitsc.h smaldeel van
7 oorlogsschepen, die genoemde plaatsen
onder vuur namen en na eenigen tijd
wederom verdwenen, zonder veel schade
van het geschutvuur der kustbatterijen
van Hartlepool, de eenige der 3 steden,
die een moderne kustvers'terking heeft, te
hebben ondervonden en niet zonder de
op hen afgezonden torpedojagers te heb
ben beschadigd.
Voorwaar een stout wapenfeit, blijkbaar
ondernomen met het doel het Engelsche
volk op te doen schrikken uit zijn be
wustzijn van veiligheid en zekerheid en
te laten zien. dat met het eskader van
ladmiraal Von Spee wel een deel dei-
vloot, maar niets van Duitschland's moed
en durf is ten onder gegaan. Iets dergelijks
heeft Engeland dan ook niet ondervonden
sinds de dagen van onzen 2en Engelschen
oorlog (16651667) toen De Ruyter de
Theems opvoer en bij Chaltam een deel
der Engelsche scheepsmacht vernietigde,
zooals het wapenbord van de door hem
buitgemaakte „Royal Charles" in het
Rijksmuseum te Amsterdam getuigt. Vol
gens Reuter en de Engelsche pers is de
kalmte in Engeland geen oogenblik ver
stoord en heeft de Duitsc.he aanval alleen
bewerkt, dat meerderen zich opgeven om
als vrijwilliger naar het front der bond-
genooten te vertrekken.
De „Daily Chronicle" schrijft naar aan
leiding van de beschieting der Engelsche
Oostkust: „De aanval op de Oostelijke kust
plaatsen was niet onverwacht en ofschoon
■er opwinding heerschte tijdens den korten
duur van het bombardement, ontstond er
niets dat op een paniek geleek. Te Hartle
pool, Scarborough "en Whitby gedroegen
de inwoners zich flink en geheel naar de
gegeven voorschriften. De schade is
nog niet volkomen bekend.
Hartlepool schijnt het meest geleden te
hebben: hier werd 'de gashouder getroffen
en in brand geschoten. Ofschoon te Scar
borough een kerk en winkels beschadigd
zijn, schijnt het spoorwegstation het voor
naamste mikpunt geweest te zijn. Het sta
tion leed slechts weinig en de spoor
banen zijn onbeschadigd gebleven. Be
halve dat te Whitby enkele winkels be
schadigd werden, werd de beroemde
Whitby-abbey geraakt.
Wat Hartlepool betreft kan over het
gedrag der vijanden geen klacht worden
uitgebracht, daar dit een versterkte stad
is, doch de anderen waren onbescherm
de badplaatsen. Een dergelijke actie is
nog nimmer van te voren in de geschie
denis door een beschaafd land uitge
voerd, en een dergelijk gedrag is volkomen
in strijd met die conventies van Den Haag".
Volgens ooggetuigen van het bombar
dement schijnt de bevolking niet zoo rus
tig te zijn gebleven en dat is ook heel
natuurlijk. Zoo wordt aan de „Yorkshire-
post" medegedeeld, dat duizenden men-
schen Uit hun huizen de straat opstroom-
den en weldra naar het statten holden en
in de richting van de voornaamste we
gen naar 't binnenland. De meeste vrou
wen liepen in him haast met loshangend
haar en moeders hielden haar kinderen
tegen de borst geklemd. Maar weinigen
hadden jets bij zich. De meesten ver
lieten te York den trein. Van den trein
uit gezien was het op den hoofdweg een
heele optocht van menschen die ver
schrikt 't binnenland in trokken, met kin
deren op karren en alle mogelijke voer
tuigen geladen.
De grootte van de schade is nog niet
bekend, maar de historische
Abdij van Whitby is gedeelte
lijk vernield.
Deze abdij was als bouwval een der
voorname bezienswaardigheden van Whit
by. Zij werd in de 7e eeuw door koning
Oswald van Northumberland gesticht en
toegewijd aan de H. Hilda.
Van de oorlogsfronten is betrekkelijk
weinig nieuws. Wel blijkt, dat de Rus
sische veldtocht in de Karpathen is mis
lukt, hun positie bij Krakau minder gun
stig is geworden en hun terugwijken aan
den linker Weichseloever hen zal nood
zaken Lowicz prijs te geven.
In het westen maken de bondgenooten
kleine vorderingen op verschillende pun
ten, maar nergens zóó, dat van een al
gemeen terugdringen der Duitschers
sprake is.
Terwijl yuj dit schreven, kwamen die
imiorgenbladpn berichten, dat de Rus-
sische legers hij Limanowa en
bij d« 'Bzoera zijn verslagen,
waardoor de strijd op het West-Poolsche
o.orlogstooneel grootendeels is beslist.
In Duitschland heeft de mare dezejr
overwinning groote 'blijdschap verwekt,
men viert haar als een tweede Leipzig.
Eigen (telefonische en telegrafische) berichten
van 17 December, 5 uur 's namiddags.
Parijs. (Olficieel communiqué van gis
terenavond 11 uur)
Wij maakten kleine vorderingen tot aan
en ten Noordoosten van Nieuwpoort en ten
Zuiden Van Yperen langs den weg in de
richting La Bassée.
Van het overig deel van het front valt
niets bijzonders te vermelden.
Londen. Ooggetuigen van het bombar
dement van Scarborough melden, dat de
Duitsche oorlogsschepen meer dan een
half uur schoten op het station van draad-
looze telegrafie, doch zonder succes.
Daarna namen de schepen de electriciteits-
en gasfabriek onder vuur, wat echter
evenmin resultaat opleverde.
Wel dacht de ooggetuige, dat eenige
groote gebouwen door de granaten getrof
fen werden. De bewoners waren over het
algemeen kalm. Velen waren op het strand
samengeloopen.
Londen. Officieus wordt medegedeeld
dat te Scarborough 25 personen, te Hart
lepool 48 personen zijn gedood. In laatst
genoemde plaats werden 130 menschen
gewond. Zeven gewonden van de beman
ning der torpedojagers zijn aan land ge
bracht.
Consfantlnopel. Een Engelsche Krui
ser beschoot zonder succes een van de
wachttorens tusschen Jaffa en Gaza.
De Russische kruiser ,,'Askold" heeft
voor Beyroeth twee kleine schepen in den
grond geboord.
Petersburg. (Off.) De vijand werd ini de
richting van Mlawa naar de grens terugge
slagen. Aan den tinkeroever van de
W.eichsel werden door de Duitschers ge
durende den geheelen dag aanvallen ge
daan. Onze troepen moesten tegen den
avond terugtrekken.
Op andere punten werd onze vijand
door onzen tegenaanval in zijn positie
vastgehouden en werden zijn bewegingen
naar de streek van den hoofdaanval [be
lemmerd.
In de Karpathen wisten wij1 de Oosten
rijkers tegen te houden.
Overigens geen bijzonderheden.
Zevenaar. De verbinding tusschen Lo-
bith en Elten is gesloten. De Duitsche
wachten laten niemand door.
Venetië. Hier wordt gemeld, dat de
Serviërs onlangs via Montenegro verschil
lende moderne batterijen met Veel ammu
nitie hebben ontvangen.
Volgens berichten uit Weenen verlo
ren de Oostenrijkers in de laatste dagen
meer dan 100.000 man aan dooden, ge
wonden en gevangenen.
18 December, 8 30 uur 's voormiddags.
Petrojrad. (Off.) De Duitsche eerste
klasse kruiser „Friedrichkarl" is, toen hij
de Oostzee wilde uitstoomen, gezonken.
200 man werd gered; 'tweederde Van de
bemanning verdronk.
De beschieting van Scarborough.
Het is of de oorlog thans in een nieuw
stadium is getreden, door de wereldschok
kende gebeurtenis dat Duitsche oorlogs
schepen de Engelsche kustplaatsen Scar
borough en Hartlepool hebben gebom
bardeerd.
Het is bijna ongeloofelijk en als de
Britsche admiraliteit het niet zelf had
gemeld, zouden wij het voor een gerucht
gehouden hebben, dat onmogelijk maar
een grond van waarheid kon bevatten.
Thans valt er echter niet aan te twijfelen
en men kan zich bijna geen voorstelling
maken van den gemeldigen indruk die
deze gebeurtenis op het Engelsche volk
moet maken.
De Engelschman Voelde zioh zoo vei
lig op zijn eiland, vreesde in de toekomst
misschien wel een Zeppelinaanval doch
zeker niet bij dit stormachtige najaaars-
weer. Aanvallen van duikbooten op de
Engelsche kust bleven bij onbevestigde
geruchten. En thansoorlogsschepen
waren het, kruisers waarschijnlijk en men
vraagt zich met verwondering af wat En
gelsche heerschappij ter z,ee, waarin wij
na den slag bij Falkland meer dan ooit
geloofden, dan toch eigenlijk beteekent
als het mogelijk is, dat Duitsche oorlogs
schepen voor Scarborough, dat is maar
weinig ten Noorden van Huil, verschijnen
en niet alleen die stad maar ook nog een
tweede die een heel eind noordelijker ligt,
te beschieten.
De Russen teruggeslagen.
BERLIJN, .17 Dec. (W.B.) Het groote
hoofdkwartier meldt van hedenvoormid-
dag::
Van de Oost- en West-Pruisische gren
zen valt niets nieuws te melden.
Heit door de Russen aangekondigd of
fensief tejgen Silezië en Posen Is geheel
mislukt. De vijandelijke legers zijn in ge
heel Polen na hardnekkige en verbitterde
frontgevechten tot den terugtocht gedwon
gen. De vijand wordt overal achtervolgd.
Bij de gevechten in Noord-Polen van
gisteren en eergisteren bracht de dapper
heid der West-Pruisische en Hessische
regimenten de beslissing.
De vruchten van deze beslissing, zijn
op het oogenblik nog nieit te overzien.
Antwerpen
De correspondent van „De Tijd" schreef
dezer dagen
Men verwacht hier de ko'mst van eenige
duizenden landwehr- en landstunmmaiy
schappen, die ter gelegener tijd de ach
terhoede Van het front in Vlaanderen zul
len gaan versterken. Scholen zijn voor
him inkwartiering in orde gebracht. Ook
zullen de niet bewoonde huizen door de
officieren en manschappen worden inge
nomen. De woningen, waarvan de eige
naars zich door huisbewaarders doen ver
vangen, vallen eveneens in de termen,
olm een half dozijn soldaten te herbergisn.
Hoe deze er zullen huishouden, valt no,g
niet te zeggen.
Ernstig is het daarom geraden, dat de
meer (gegoeden minstens voor eenige we
ken terugkomen en dat zoo spoedig mo
gelijk, ten einde zioh voor teleurstellingen
bij den (tierugkeer in hun woningen te
vrijwaren.
Eerste Kamer.
Zitting Van Woensdag.
De vergadering der Eerste Kamer werd
Woensdagochtend geopend door den voor
zitter, baron van Voorst tot Voorst met
een hartelijke toespraak ter gelegenheid
van het zilveren ambtsjubileum van den
griffier Mr. Zillissen, waarbij1 zich minis
ter Gort van der Linden namens de re
geering aansloot.
Het wetsontwerp tot vrijstelling: van suc
cessierechten Voor door den heer J. Wu
van Ranswijek gelegaliseerde schilderijen
en teekeningen, werd zonder hoofdelijke
stemming aangenomen, waarna de Kamer
in de afdeelingen overging.
Zitting van Donderdag'.
Na aanneming van talrijke wetsontwer
pen werd aangevangen met behandeling
der Inkomstenbelasting.
Dhr. De Vos van Steenwijk valt Jde
idee der wet aan, als leidende deze tot
algemeene gelijkmaking, van inkomsten, die
door God niet is gewild.
Tweede Kamer.
Zitting van Woensdag.
De Tweede Kamer heeft aangenomen
de z.g. bevoegdheidswet betreffende het
overbrengen o.a van de zaken der arbei
dersverzekering van het departement van
Landbouw naar dat van Financiën, na
eenig debat, waarbij Minister Cort van
der Linden tegenover dhh. Rutgers en
Bomer betoogde, dat over deze aangele
genheid niet vooraf de Raad van State
behoefde te worden geboord en minister
Treub naar aanleiding van opmerkingen
des heeren Nolens had betoogd, dat het
niet waarschijnlijk is dat de afdeeling
Arbeidersverzekering weer naar het Land-
bouwdepartement zal teruggaan, omdat
dit, zooals dhr. Troelstra had opgemerkt,
toch reeds overladen is.
De Minister was het met dhr. Nolens
eens, dat het zelfs zal moeten gaan in
de oprichting te eeniger tijd van een
afzonderlijk departement van arbeid.
Aan dhr. Albarda antwoordde Minister
Treub, dat het niet aangaat bijslag aan
werkloozen uit de Staatskas in den vorm
eener werkloozenfonds-uitkeering te ver-
hoogen.
Men hoopte door wegneming van on
gelijke toestanden, dat sommige tot dus
ver weigerachtige plaatselijke steunco-
mité's zullen aannemen de algemeene
regeling van het Nat. Steun Comité, naar
spr. hoopte, in navolging van de Koningin,
door velen in den lande krachtig zal
worden gesteund.
Hierna werd aangevangen met de be
grooting van Buitenl. Zaken.
Dhr. de Beaufort huldigde, onder ap
plaus, het beleid van Minister Loudon.
Na op de moeilijke positie gewezen te
hebben, waarin de minister verkeert
sedert 1830 is geen minister zoo iets te
beurt gevallen zeide hij aan zwaar
moedige vooruitzichten geen geloof te
kunnen hechten.
Hoogen eerbied heeft hij voor hetgeen
de militaire autoriteiten hebben gedaan,
doch anderzijds heeft hij er bezwaar tegen
dat zij zich niet bezig houden met de
bestudeering der rechtmiddelen en hij
komt op tegen de opvatting van den oud-
minister van oorlog Colijn, die de door
trekking van Belgie's grondgebied had
noodzakelijk geacht voor Duitschland.
In de tweede plaats wees hij er op,
dat in dezen oorlog het stelsel der gijze
laars wordt toegepast op een wijze, die
den ernst er van zeer groot maakt. De
heer De Beaufort keurt dit zeer af, om
dat liet verband tusschen een bepaalde
daad en de gijzelaars ten eenenmale ont
breekt.
De heer Knobel, die van oordeel was
dat onze gezant in Frankrijk niet krach-
lig genoeg de valsche geruchten had
weersproken die in dat land omtrent
onze houding in dezen oorlog liepen drong
in de zitting van Donderdag bij
den minister aan op tijdige bezetting
van den tolkendienst in China, met het
oog op den Aziatischen toestand.
Dhr. van Leeuwen bepleitte instelling
eener commissie van Buitenlandsche Za
ken uit het Parlement, om zoodoende
meer verband te brengen tusschen Re
geering en Volk, waardoor het wederzijd-
sche vertrouwen zou winnen.
Dhr. Nolens huldigde ook namens zijne
politieke vrienden 's Ministers beleid," en
adviseerde de Regeering om, indien in
Buitenlandsche pers geruchten ten na-
deele van ons land voorkomen, zich niet
op een te hoog standpunt te plaatsen,
doch spoedig die geruchten tegen te
spreken, aangezien niet onderschat mogen
worden de noodlottige gevolgen die der
gelijke geruchten kunnen hebben
Dhr. Nolens vroeg voorts, of de Regee
ring niet meent dat het in het belang
van het land is, de vertegenwoordiging
bij het Vaticaan te herstellen.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 19 Dec.:
Stormachtige tot krachtigen, later tijde
lijk afnemende zuidelijke tot westelijken
wind. Betrokken tot zwaarbewolkte lucht.
Waarschijnlijk regenbuien. Weinig verande
ring vaa temperatuur.
Laatstgenoemd verzoek is in overeen
stemming met hetgeen ons Katholiek
Staatsprogram van 1896 zegt
„De opheffing der Neder
landse he legatie bij den H.
Stoel blijven zij afkeuren en
betreuren. Voor het belang
en de eer d e s 1 a n ds v or der e n
zij haar herste 1."
in verband met de rechtsverhoudingen
door dezen oorlog verstoord sprak de
heer De Savornin Lohman op eene wijze,
die niet geheel en al in overeenstemming
was met onze strikt neutrale houding
die ons land te bewaren heeft. De voor
zitter en de minister van Buitenlandsche
Zaken meenden hem daarop te moeten
attent maken. De houding van ons volk
en onze pers werd door minister Loudon
geprezen.
De Koningin op inspectie
II. M. de Koningin bracht Donderdag
een bezoek aan Roosendaal1, B e r-
g e n o p Z o o m ten omstreken, ter inspec
tie van eenige inkwartieringsplaatsen. De
Koninklijke trein waarmede Hare Majesteit
uit de Residentie aankwam was ingericht
op dag- en nachtverblijf. De lunch werd ge-
Sbmikt in den trein ter hoogte van Wouw.
[Te Roosendaal had teen défilé plaats van
(do troepen in Roosendaal en omliggende
dorpen, dat ongeveer leen uur duurde en
:een prachtig schoiiwsplel opleverde.
Vanuit Bergen op Zoom keerde de Ko
ningin tegen zes uur 's avonds met haar
gevolg te Roosendaal terug en bezocht nu
de R. iK. Militairen-Vereeniging in het
gebouw van den Katholieken Kring. Hier
waren ter begroeting aanwezig het be
stuur, de burgemeester van Roosendaal1,
ten hot plaatselijk Steuncomité voor de
Belgische vluchtelingen. H. M. de Konin
gin sprak ieder der aan Haar voorge
stelde heeren persoonlijk toe en begaf
zich daarna, begeleid Idoor generaal-ma-
joor Van Terwisga, commandant der 3e
jiivisie en den Weleerw. Heer Kapelaan
A. van Loon, tusschen de ruim 600 mili
tairen en sprak verscheidene soldaten
vriendelijk toe.
Vervolgens bracht H. M. nog een be
zoek aan het Christelijk Militaire Tehuis.
Over het bezoek te Bergen op1 Zoom
meldt „De Zoom":
Donderdagmorgen rond half 12 uur kre
gen wij hier een kort bezoek van II. M.
de Koningin.
De stoet kwam in vier auto's uit de
richting Roosendaal. In ieen dier auto's
was H. M. gezeten, met eene hofdame en
(twee generaals.
Op den Antwerpscben weg werd een
•oogenblik gestopt ien bezichtigde H. M.
'Het vluchtelingenkamp van af dat stand
punt. Daarna werd in dezelfde richting
teruggereden.
De ronde stuivers.
Bij K. B. is de termijn van inwisser
ling van de ronde nikkelen stuivertjes
verlengd tot 1 Juli 1915.
De geïnterneerde studenten.
De Belgische studenten onder de gé-
interneerden komen vermoedelijk niet in
de kampen te Soesterberg maar ini de
kazerne te Amersfoort. Daar zal dan, de
school voor verlofsofficieren dienen voor
studie- en collegezalen en voor logies.
Passen voor België.
De Duitsche consul te Vlissingen ont
ving bericht, dat hij' geen passen meer mag
afgeven voor plaatsen bewesten Ant
werpen en Brussel. Ook mogen geen pas-