De Groote Oorlog.
lallwollen
iBOOMEK
nstbode,
ermeisje,
No. 148.
Dinsdag 15 December 1914.
Tiende Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-JIOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
|VU «f oog; IVW duim; VU wijsvinger. AlU
A.
iCHRIJVING
ïboomen,
boom,
jvraagd
Dienstbode.
endienstbode,
1 f- gulden bij 4% gulden bij 1% gulden bij P*
V 's pausen voorstel.
Welk weder zullen wij hebben
Losse Oorlogsberichten.
V
Kerkbanken,
ken enz enz.
A
Heeren.
an lage -
kplein te Schore,
-346 en 710
op de perc. of
|it, en inlichtingen
kantore van den
LM te Kruiningen,
tersbond te Clinge.
fd.)
Voorzitter.
leer J. A. TR1MPE
Kloetinge:
|ekken" te Kloetinge
netende tot 1,60 M.
h, metende tot 1M.
|k of gecombineerd.
bewoond door C.
circa 25 voet en
rek en 1 Kastanje-
pe, bewoond door
nen, in eene weide
ke, aan den Lange-
de Braai, metende
aldaar, metende
Lr, metende 19 duim.
iderlijk of gecombi-
k onder Hoedekens-
pn de hofstede, be-
jasperse:
zeer geschikt voor
met Strobbels en
Jtraatweg naar's-Gra-
s, bij de wisschen.
Iten in te leveren
fiber 1914, 's middags
van Notaris E. O.
Goes, die nadere in-
ii gevraagd
>TEGEM, Kruiningen.
zich aan
m terstond in dienst
Godsdienst, Inlichting
leinkenszand.
ri gevraagd
sch buitenshuis. Aan-
letters X Z Bureau
spoedig mogelijk een
jaar, hoog loon.
letter K bij de Firm
loekh. Oversohle.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
taalf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratis: Ganzepoortstraat C 209, GOES
Tel. interc.: Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. h contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoor waarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
f500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
m Kfe I I verlies van een m I I 9 I verlies I H verlies van M
hand, voet I I 11 I van een ^T| 8 8 een M m I
gulden bg
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
Het voorstel van Paus Benedictus aan
de oorlogvoerende mogendheden, om den
Eersten Kerstdag niet door bloedvergieten
te ontwijden, is afgestuit op de weigering
van Rusland.
Al de betrokken regeeringen, ook de
Turksche, waren het voorstel gunstig ge
zind; alleen te Petersburg gaf men er de
voorkeur aan, het Westersche Kerstfeest
te negeeren en zich enkel te houden aan
het „orthodoxe".
Deze houding behoeft geen verwonde
ring te baren. Met ëene zorg, eene betere
zaak waardig, bewaart de Russische
Staatskerk de hatelijke onverdraagzaam
heid en trotsche minachting: jegens de
Westersche Christenheid, die zij als gees
telijk erfdeel van de Byzantijnen over
nam. Aan dien haat, bereid om nog lie
ver de Turksche muts te dragen dan
den Latijnschen hoed, viel eenmaal het
Byzantijnsche rijk met het trotsche Con
stantinopel ten offer en er zijn nu nog
vele helderziende geesten, die het vol
trekken van een dergelijk godsoordeel aan
de Russische z.g. orthodoxie in de too
komst zeker achten.
De mislukking van 's Pausen edelmoe
dig plan. zal alle vredesvrienden bedroe
ven, alle weidenkenden teleurstellen.
'tWas wel weinig, wat Christus' Plaats-
bekleeder op aarde den oorlogvoerenden
voorstelde: één dag wapenstilstand; doch
men behoort hier wel in acht te nemen,
wat de Paus wilde en wat hij kon vragen.
Wie het gemoed van Benedictus door
schouwt, zooals hij het in zijn enclycliek
van 1 November den volken heeft bloot
gelegd, ontwaart daarin een onmetelijk
en vurig verlangen naar den vrede. Maar
allerlei omstandigheden, die ten slotte hun
oorzaak vinden in de tegenwerking van
den vijand, die naar het Schriftuurwoord
er steeds qp uit is, onkruid te zaaien
op den akker van den huisvader, is aan
den Paus een groot deel van dien invloed
ontnomen, dien hij, krachtens zijne geheel
bijzondere plaats in de wereld, ten bate
van de mensohheid in het algemeen, van
de Katholieke Kerk in het hijzonder ver
mag uit te oefenen. Kortzichtige goever-
nementen weerden 's Pausen gezant van
de vredesconferentiën van 1899 en 1907
en een aan godsdienst en ware beschaving
vijandig anticlericalisme beroofde eerst den
Paus van zijn wereldlijk gebied, waarop
do Kerk eeuwenoude rechten kon doen
gelden en trachtte daarna door een even
drieste als hardnekkige propaganda het
Pausdom zooveel mogelijk te isoleeren en
de Katholieke landen meer en meer van
het centrum der Christenheid te vervreem
den, gelijk het de bijzondere personen
van de leer en zedenwet der Kerk poog
de afkeerig te maken.
En ziet nu de vijanden van het
Christendom dat Christendom aan het
schandhout hebben geslagen en tot de
risée gemaakt der gansche wereld, roepen
zij het toe, gelijk weleer de Farizeeën
den gekruisigden Godmensch: „Kom af
van uw kruis I Anderen heeft het geholpen,
zichzelven kan het niet helpen I" En het
niet slagen van 's Pausen vredesbemoei-
ingen, het uitbarsten van den oorlog, het
plegen der bloedige krijgsgruwelen, die
dag aan dag ons gemoed schokken, ons
hart doen beven van ontzetting, het is
alles de schuld van het Christendom!
Typische inconsequentie 'bij lieden, die
door hun anticlericalen, hun Rome-haal
vooral, zóó zijn verblind, dat het hun
ten eenemale schort aan het vermogen,
voor de hand liggende dingen te begrijpen,,
gelijk ieder, met gezond verstand begaafd
mensch ze begrijpt.
Het gaat hun als den luien scholier in
de schrijfles, die van zijn erbarmelijk
schrift aan pen, inkt, papier, aan alles
de schuld geeft, behalve aan zijn eigen
onwil en onverschilligheid. Zoo worden
het kwaad, de vele rampen en ellenden,
uit de botsing van allerlei slechte harts
tochten en kwade begeerten geboren, aan
het Christendom, aan de Katholieke Kerk
toegedicht, terwijl zij: juist ontstaan zijn
door toedoen van menschen, die aan de
gonsolideering yan den Christelijker! geest
in de maatschappij, waardoor de harts
tochten getemd, de booze begeerten ge
breideld worden, een strijd: heben ver
klaard op leven en dood.
En ter staving van hun valsche theo
rieën beroepen zich de heeren op onbe
nulligheden als b.v. deze:
„En het is d i t Christendom, dat om
een dag wapenstilstand vragen moet.
En het verzoek gaat uit van het
hoofd eener kerk, welke haar weg door
de eeuwen heen met bloed en tranen
geteekend ziet". r)
Dit door en door versleten praatje, dat
zelfs in den hartstochtelijken verkiezings
strijd ternauwernood meer de aandacht
van een eenigszins ontwikkeld mensch
wordt waardig gekeurd, moet als argument
dienen voor den bodemloozen onzin, die
de anticlericale bladen en blaadjes in
deze dagen over de Kerken, in haar beitrek
king tot den vrede, uitkramen.
Het lust ons niet dergelijk anticlericaal
abracadabra te ontcijferen, wiji willen ech
ter, speciaal voor degenen, die dergelijken
zotteklap voor goede munt aannemen, dit
historisch feit voor oogen houden,
dat, toen in de Xe en Xle eeuw het
onbeperkte vuistrecht, in bond met het
veetewezen alom in Europa een toestand
van verwildering; en anarchisme hadden
in het leven geroepen, de Roomsch-Katho-
lieke Kerk, door de instelling, van den
Godsvrede, de maatschappij voor het
wegzinken in het barbarisme heeft behoed.
En ter kenschetsing van die z.g. bloed
dorstige Kerk geven wij, nog de volgende
woorden ter overweging, die door Paus
Innocentius III dus in de volle mid
deleeuwen aan den koning van Frank
rijk werden gericht:
III i I i j
„Op het oogenblik, dat Jezus zijn ver
lossingswerk komt voltooien, geeft hij
den vrede zijn leerlingen als erfenishij
wil dat zij hem ook Oewaren en over
leveren aan hupt nakomelingen. Wat hij
stervend zei de, bevestigde hij ook na
zijn opstanding. De vrede zij met u,
dat waren de eerste woorden, die hij
tot zijn apostelen richtte. De vrede is
de uiting van barmhartigheid en naasten
liefde. Bestaat er nog een grooter tegen
stelling tot de naastenliefde dan men-
schenslachterij? In haat geboren, is zij
de bron van alle misdaden, verscheurt
de banden van welwillendheid en liefde.
En wie kan God liefhebben, die zijn
naaste niet liefheeft? De menschen te
voeren tot de barmhartigheid en den
vrede is de 'eerste taak van den on-
waardigen vertegenwoordiger van Jezus
op aarde".2) 1 i
Is het niet treffend t;e zien, hoe de
woorden van Innocentius volkomen' de
uitspraken dekken, vervat in de encycliek
van Benedictus XV? Wel een bewijs hoe
alle eeuwen door, de Katholieke Kerk er
naar streeft de menschhaid deelachtig te
maken aan die zegeningen, die haar
stichter, Christus de Vredevorst, is ko
men brengen, met name dien vrede, die,
zooals de Apostel zeg.t, allen vrede te bor
ven gaat, omdat zij: is „pax Domini", de
„vrede des Heieren".3)
l) „Goesche Courant" 12 Dec. 1914, hoofd
artikel.
Innoc. Epist, I, 355.
3) Phil. IV 3-7.
De toestand.
De slag bij de Falkland-eiLanden houdt
nog aller aandacht bezig. Merkwaardig
is de telegraphische dankbetuiging van
minister Churchill op een felicitatie van
het Japansche gouvernement met de door
Engeland in dien zeeslag behaalde zege.
De minister bedankt „voor de krachtige,
onvermoeide hulp der Japansche vloot".
Japan heeft dus ter zee reeds een
handje mee geholpen. Zal dit het voorspel
I I I I .1
zijn van Japansche hulp op het vasteland,
met name in Frankrijk?
Uit hetgeen ons omtrent de zeegevechten
bij het eiland Mochoe wordt bericht, blijkt,
dat Engeland tot de laatste Duitsche oor
logsbodems uit de groote wateren ,wjl doen
verdwijnen.
De Duitsche bladen erkennen, dat het
spel voor het Duitsche eskader, dat zoo
lang do schrik der Engelschen was, ver
loren is, doch, zoo, zeggen zij, dat was
te voorzien en al moest de geheele hoog-
zeevloot eraan gelooyen, als het vader
land dat offer vraagt zullen wij het bren
gen.
Deze waardige taal is geheel in over
eenstemming met het dappere gedrag van
scheepsvoogden en ondergeschikten, die,
ook in den jongsten slag, met eere voor
hun land het leven lieten.
Admiraal Von Spee en zijn twee zoons,
zoogoed als de minste matroos, hebben
den dood jn de golven verkozen boven
de oneer, hun vlag aangedaan.
Het past zulk een houding te waax-
deeren. Wie, zooals sommige Fransche
kranten, bij de Du.itschars en 'Oostenrijr
kers alleen schaduw, bij de verbondenen
alleen het licht ziet, doen aan de zaak
die zij heeten voor te staan bij den onbe-
vooroordeelden toeschouwer meer kwaad
dan goed. In dat opzicht geeft de En-
gelsche pers van breeder opvatting blijk.
De verliezen van Duitschland op zee
worden thans geschat op 3003 menschen-
levens en 80 millioen mark aan waarden.
Aan de Yserlinie duren de „ups and
dawns" voort. Zelfs het heroveren van
een enkelen loopgraaf wordt als een feit
van beteekenis gememoreerd. Wel een be
wijs dat beide partijen tegen elkander
opwegen.
De verovering van de gewichtige stel
ling La Bassée door deTranschen wordt
alleen door Engelsche bladen gemeld. Vol
gens den „Times"-correspondent heeft de
vijand ook de stellingen op de heuvels
ten zuid-oosten van die plaats moeten
ontruimen. De correspondent schrijft den
terugtocht der Duitschers bij L,a Bassée
toe aan den druk van het Fransche offen
sief over het 'front Rijssel-Atrecht en de
verovexing van Vermelles dooi; de Fran-
schen.
Reuters correspondent seinde reeds een
dag voor de verovering v:an La Bassée,
die door de bladen werd gemeld, dat
de inneming van Vermelles van buitenge
woon belang >vordt geacht. De Franschen
zijn thans geen 7 K.'M. meer van Lens af
en vlak bij Font a Vendin. Indien het
succes aanhoudt zullen de Franschen
spoedig 'in hot bezit zijn van den hoofd
weg Lens-La Bassée.
Hieruit blijkt wel het groote belang voor
La Bassée voor de geallieerden. Intus-
schen, de verovering is nog niet officieel
bevestigd.
Eigen berichten (per telegraaf en telefoon)
van 12 December 5 uur 's namiddags.
Londen. De „Daily Express" publi
ceert iu een speciale editie een telegram
uit Kopenhagen meldende dat de Gottorp-
kazeme te Kiel door brand volkomen is
vernield. De oorzaak wordt geheim ge
houden.
Heerlen (bij Maasstriclit). De trein die
kort geleden bij Gemmenich ontspoorde,
vervoerde infanterie. Het ongeluk ont
stond door verkeerden wisselstand. Twee
honderd personen werden gedood of ge
wond. De plaats van het onheil is geheel
door militairen afgezet. Roode Kruisper-
soneel uit Aken is er heen gezonden om
hulp te bieden.
Londen (part. Handelsb.) De „Times"
verneemt uit Petersburg, dat de laatste
berichten van het Russische hoofdkwar
tier aantoonen, dat de Duitschers, trots
al huu inspanning niet naar Warschau
of Krakau kunnen oprukken.
Berlijn. Het groote hoofdkwartier meldt
In Vlaanderen deden de Franschen aan
vallen in de richting van Langemark.
Zij werden teruggeslagen met een verhes
van 290 dooden en 34U gevangenen,
Onze artillerie beschoot het station
van Yperen, teneinde de beweging der
vijandelijke troepen te storen.
Bij Arras hebben wij vorderingen ge
maakt.
Bij Sauain en Perthez hebben de Fran
schen opnieuw aanvallen gedaan docli
zonder succes.
In het Argonnenwoud trachtten de
Franschen na een wekenlange passieve
houding nieuwe aanvallen te doen, die
werden afgeslagen. Wij namen een be
langrijke stelling van den vijand in bezit
door mijnen te doen springen. De vijand
leed zware verliezen. Wij maakten 200
gevangenen. Bij Apremont zijn verschei
dene aanvallen der Franschen afgesla
gen, zoo ook in de Vogeezen en ten
Oosten van Markirch.
Op de Oost-Pruisische grens wierp onze
cavatlerie Russische cavallerie terug en
maakte 350 gevangenen.
Ten Zuiden van den Weichsel in Noord-
Pylen ontwikkelen zich onze operaties.
In Zuid-Polen zijn de Russische aan
vallen door Hongaarsche en Duitsche
troepen afgeslagau.
Londen. De „Daily Mail" deelt mede,
dat 2 Duitsche onderzeeërs Woensdag
morgen m de Forth of Forth aanvallen
deden, die werden afgeslagen. De twee
vijandelijke onderzeeërs werden vernie
tigd.
Hew-Vork De bladen melden dat bij
het eiland Mocha (ten westen van Chili)
kanongebulder is gehoord, vermoedelijk
afkomstig van den Duitschen kruiser
„Eitel Friednch" iu gevecht met een En-
geisch oorlogsschip. Andere Engelsche
oorlogsschepen achtervolgen de Duitsche
kruisers „Karlsruhe" en „Kronprinz Wil
li ilm."
Londen. De „Daily Mail" verneemt, dat
de Franschen Ue stelling La Bassee
na een schitterenden infanterieaanval
hebben genomen.
Constantinopel. De Turksche vloot be
schoot gisteren de omgeving van Batoem
(aan de Rust der Zwarte Zee) als antwoord
op Rusland's bewering, dat alle Turksche
schepen uit de Zwarte Zee waren weg
genomen en 2 schepen buiten gevecht
waren gesteld.
parijs (Officieel communique van gis
terenavond 11 uur), in de streek bij Ype
ren werden zeer hevige aanvallen der
Duitschers afgeslagen. De loopgraaf in
dezelfde omgeving, die de Duitschers zoo
pas genomen hadden, werd door ons op
lien wederom heroverd.
Petersburg. (Officieele mededeeling van
den generaleu stal).
In de richting van Mlawa werden ge
durende den dag en den nacht van 10
dezer de krachtige aanvallen der Duit
schers met succes afgeslagen. Onze troe
pen, die tot het offensief waren overge
gaan, vervolgden den vijand, die op ver
schillende plaatsen in wanorde terugtrok.
in den nacht van Woensdag op Don
derdag en den geheelen daarop volgenden
dag is de vijanu tot hevige aanvallen over
gegaan, die alle werden afgeslagen. De
Duitschers leden zware verliezen. In de
streek ten Zuiden van Krakau namen
wij op 10 dezer een groot aantal kanon
nen en mitrailleuses en maakten 2000
gevangenen. Op het overige front is geen
wijziging ingetreden.
13 December, 2 uur 's namiddags.
Parijs. (Olficieel communiqué van gis
teravond 11 uur)i
Er is niets bijzonders voorgevallen.
Weenen. Ondanks het moeilijke terrein
rukken onze troepen in de Karpathen
voortdurend voorwaarts. ,\Yij zijn daarbij
steeds in gevechten gewikkeld waarin wij
succes behaalden: Vrijdag o.a. namen wij
ruim 2000 Russen gevangen.
De passen ten Westen van den Boepko-
werpas zijn weer in onze handen. In
de streek ten Zuiden v'an Gorlioe en Neu-
Sandeck zijn belangrijke gevechten be
gonnen. In |W,est-Galicië duurt de strijd
Verwachting tot den avond van 15 Dec..
Matige tot krachtigen, tijdelijk wellicht
stormachtige Zuidelijke tot Zuid-Westetijken
wind. Betrokken of zwaarbewolkte lucht
met tijdelijke opklaring. Waarschijnlijk eenige
regen. Weinig verandering van temperatuur
voort over een front Oostelijk van Tym-
bark tot aan het gebied Oostelijk van
Krakau. Vrijdag werden Russische aan
vallen door onze artillerie afgeslagen.
De toestand in Polen is onveranderd. De
bezetting van Przemysl deed een uitval
.waarbij zij 700 gevangenen maakte en 18
machinegeweren met y.eel ammunitie ver
meesterden.
Constantinopel. De Russen verloren in
het gevecht bij Deir aan de Perzische grens
ten Oosten (van Wjan 100 dooden en tal van
gewonden. i
Havre. Gisteren beschoot de artillerie
der bondgenooten met succes een stel
ling der Duitschers bij Yperen en Paschen-
daele. De Duitschers moesten dientenge
volge een noordwaartsche beweging ma
ken. De toestand is overigens onveran
derd. De Duitschers ontwikkelden meer
activiteit dan de vorige dagen. Een Tau-
be die op verkenning was en defect raakte
werd vermeesterd, de inzittenden, die
veel plannen, kaarten en geld bij zich
hadden, werden gevangen genomen.
Het bombardement der Russische stad Lowicz.
Een telegram uit Lowicz (Russisch
Polen) in Petersburg ontvangen, noemt
het bombardement dier stad, dat nu
reeds van alle zijden en onafgebroken
gedurende 14 dagen plaats heeft, een
hel. Publieke gebouwen en particuliere
huizen zijn verwoestde inwoners nemen
de wijk naar hunne kelders, maar in de
straten worden er tallooze gedood en
gewond. Moeders met kinderen in de
armen komen ont, wanneer ze, pogende
uit de stad te ontsnappen, in de vuur
linie geraken.
Een ontzettende botsing.
De „Times" verneemt uit Petrogrado,
dat twee militaire Duitsche treinen, be
laden met pyroxiline en bommen in het
gouvernement Kielce in groote vaart op
eikander zijn geloopen. Beide treinen
werden volkomen vernietigd en geen
enkele van de begeleiders is er levend
afgekomen. De ontploffing was zóó hevig,
dat ze op een afstand van meer dan 3U
mijlen werd gehoord.
Koningin Elisabeth in Engeland.
De „Iudépendance Beige" van 3 De
cember meldt
„Onze bekoorlijke souvereine is acht
dagen bij hare kinderen in Engeland
komen doorbrengen. Voor het vertrek
van koning George naar het front, werd
zij in den koninklijken familiekring ont
vangen. Aan het diner in het paleis,
nameii de hertog van Brabant, de graaf
van Vlaanderen en prinses Maria-José
deel.
Maandag heeft koningin Elisabeth
koningin Alexandra met haar geboorte
dag gelukgewenscht. Dinsdag vertrok zij
naar Folkestone en kwam Woensdag in
Frankrijk aan, bij koning Albert aan het
front terugkeerende, om haar edele taak
van troosteres in onze ambulances weer
op zich te nemen". (Msbode.)
De ontvluchte officieren.
Met betrekking tot de onlangs uit de
interneering ontvloden twee Duitsche of
ficieren deelt men mede, dat deze officie
ren, na in Duitschland op hunne verplich
tingen te zijn gewezen, thans vrijwillig
naar Nederland terugkeeren, ten einde zich
ter beschikking van de militaire autori
teiten te stellen.