De Groote Oorlog.
No. 147.
Zaterdag 12 December 1914.
Tiende Jaargang.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
8 Ij* gulden bij I jjpfc gulden bij gpfi gulden bij P*
Losse Oorlogsberichten.
DIITSCHIjAIII».
VKKKKMUIIE STATUS.
ZIIIU-AFBIKA.
Welk weder zullen wij hebben
HE ZEE W COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratis: Ganzepoorfsfraat C 209, GOES
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonnè's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
jfl |W I fl verlies van een jfl I I fl I verlies fl fl verlies van m
n «1 fl fl hand, voet fl 8 fl fl fl van een fl I een M jTl
IVll «f oog; IVV duim; VU wijsvinger. flfaiV
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
De toestand.
Nu kunnen de Engelschen hun „Rule,
Brittannia, rule the waves," wederom
uit volle kelen aanheffen. De nederlaag
van admiraal Cradock in de Stille Zuid
zee op 4 November is gewroken. Inder
daad zijn aan de Duitschers in den zeeslag
bij de Falklandeilanden (oostelijk van de
zuidspits van Zuid-Amerika) zware slagen
toegebracht. De twee grootste schepen
van hun eskader, de „Scharnhorst" en
de „Gneisenau" (elk van 11600 ton inhoud
en met 763 koppen bemand) zijn ver
nietigd, benevens de pantserdekkruiser
„Leipzig" (3250 ton inhoud en 303 man
bemanning). In 5 uur tijd was alles
beslist en waren van het eskader van
admiraal Von Spee alleen twee vluch
tende pantserdekkruiser over de „Dres
den" en „Nurnberg" waarvan de laatste
door de Engelschen is achterhaald en
zooals de morgenbladen van heden be
richtten in den grond is geboord. De
„Dresden" wordt nog achtervolgd, maar
zal den dans wel niet ontspringen.
Te land schiet het voor don JJuitscher
ook niet op. In Polen heeft de bezetting
van Lodz nog niet de vruchten gedrageD,
die deze bezetting tot een beslissend
succes stempelen, al moet de mededeeling
der Russen, dat zij die stad vrijwillig
hebben ontruimd natuurlijk slechts met
een ongeloovigen glimlach worden ont
vangen
De strijd in Polen schijnt zich in vele
kleinere slagen te versnipperen en waar
de Russen zich volgens de bekentenis
der Duitschers ten oosten van de Miasga
zeer sterk hebben verschanst, blijft het
nog de vraag of het succes der Duitschers
zich zal kunnen voortzetten.
Moet Von Moltke als zondebok dienen
voor de niet vervulde verwachtingen der
Duitsche militairisten De leiding van
den generalen staf is hem tenminste ont
nomen en gelegd in de handen van den
„kriegsminister" Von Falkenhayn, die
in de „Zabernkwestie" zich zeer hoog
hartig gedroeg tegenover den Rijksdag.
Servië doet als een in het nauw ge
bracht dier, hij bijt fel van zich af, zooals
uit de oorlogstelegrammen blijkt. Dit moet
niet al te zeer verbazen. Want vooreerst
hebben de Serven de eigenaardige ge
stelheid van hun land in hun voordeel
en vervolgens beschikken zij, zooals nog
dezer dagen Von Giesl, oud-Oostenrijksch
gezant te Belgrado aan een journalist
mededeelde, over een uitmuntend leger,
puik schietmateriaal en een bekwame
militaire leiding.
Diezelfde Von Giesl heeft ook nog een
andere merkwaardige verklaring gedaan,
namelijk, dat wanneer de Donaumonarchie
ditmaal het zwaard in de scheede had
gelaten, het plotseling verraderlijk zou
zijn aangevallen, wijl het Russische leger,
gelijk onwederlegbare bewijzen aantoonen
reeds maanden te voren met zijn mobili
satie begonnen was.
In ons vorig overzicht bespraken wij
op gezag van een Maasbodecorrespon
dent de minder goede verstandhouding
tusschen Belgische en Fransch-Engelsche
officieren aan de Yserlinie.
De Duinkerker oorlogscorrespondent
van „De Tijd" loochenstraft die bewering
in een brief van 7 December. „Niets is
minder waar, zegt hij, en ik heb reeds
vroeger opgemerkt, op hoe fijngevoelige
wijze soms de Fransche legeroverheden
met de onze saamwerkten. Een kind kan
echter begrijpen, dat niet maar iedereen
lukraak op eigen houtje kan optreden,
dat er één leiding moet bestaan, dat er
flinke samenwerking zij en aan die
samenwerking hapert niets. Dat de Fran
schen op Fransch gebied geen Bel
gische passen onvoorwaardelijk erkennen
is nog al van zelf sprekend en behoeft
niet tot voor de Belgen pijnlijke gevolg
trekkingen te leiden".
Wij geven deze rectificatie hier weer,
om het „hoor en wederhoor" recht te
doen wedervaren en sluiten dit overzicht,
gelijk ons vorige, met een enkel woord
over Paus Benedictus' sympathiek voor
stel: een algeheele wapenstilstand met
Kerstmis.
Naar de bladen vernemen, moeten alle
regeeringen, 's Pausen voorstel als uiting
van groote humaniteit waardeerende, in
principe er voor zijn, maar alles hangt
af van de goedkeuring der generale staven,
terwijl het vieren van het Russisch
Kerstfeest op een anderen datum in
het Czarenrijk is nog steeds de verouderde
Juliaansche tijdrekening van kracht
de zaak niet gemakkelijker maakt.
Laten wij intusschen hopen en
bidden, opdat niet ééne dag, ééne week,
maar weer voortdurend vrede heersche
in het zoo droef bezochte, zoo zwaar
geteisterde Europa. Geef vrede, o Heer 1
Eigen berichten (per telegraaf en telefoon)
van 10 December 8 uur 's morgens.
Londen. (Officieel). De Duitsche krui
sers „Scharnhorst", „Gneisenau"
en „Leipzig" zijn gisteren ter hoogte
van de Falklandeilanden in een zee
slag met een Britsch eskader,
onder bevel van admiraal Sturdee tot
zinken gebracht. De Britsche oor
logsschepen namen twee kolenschepen
en vervolgden de Duitsche kruisers
„Nürnberg" en „Dresden". De Britsche
verliezen zijn zeer gering.
Een aantal overlevenden der gezonken
schepen werd gered.
10 Dec. 5 uur 's namiddags
Petersburg. (Off.) Aan den linker
Weichseloever gingen de Duitschers den
7en December over tot het offensief op
het front Ilof-Glafno. Onze zoeklichten
werkten zóó, dat de vijand gedecimeerd
werd en moest terugtrekken. Op het
front LowiczIlof werd de hevige strijd
den volgenden morgen voortgezet, echter
zonder succes voor den vijand.
Ten Zuiden vanKrakau wordt de strijd
met hevigheid voortgezet. Tweemaal
trachtten de Duitschers ons front door
te breken, doch werd met groote ver
liezen teruggeslagen.
Petersburg. (Off.) De Russische regee
ring heeft den scheep varend en neutra
len staten doen weten, dat zij wegens
militaire noodzaak gedwongen is mijnen
te leggen voor de Russische en Turksche
kusten en in de havens van de Zwarte Zee.
Parijs. (Off. van gisterenavond 11 uur.)
Geen enkel nieuw incident valt te ver
melden alleen het vooruitrukken bij
Parvillers en een aanval der Duitschers
bij Tracy-le-Val, die werd teruggeslagen.
Berlijn (Ambt.) In den omtrek van
Spotain bepaalden de Franschen zich
gisteren tot heftig artillerievuur. Een in
het oosten van het Argonnenwoud her
nieuwde aanval der Franschen kwam niet
vooruit en eindigde door het vuur van
onze artillerie. De tegenstander had daar
groote verliezen.
Drie vijandelijke vliegers wierpen gis
teren op de open niet op het operatieveld
gelegen stad Freiburg 10 bommen. Schade
werd niet veroorzaakt. Dit wordt alleen
vermeld, om te constateeren dat alweer
sinds het uitbreken van den oorlog een
open liggende stad wordt aangevallen.
Oostelijk van de Mazurische meren
hadden slechts artilleriegevechten plaats.
In Noord-Polen op deu rechter Weich
seloever namen wij Przasnyszer werden
600 gevangenen en eenige machinege
weren genomen. Langs den Weichsel
oever worden de aanvallen voortgezet.
In Zuid-Polen werden Russische aan
vallen afgeslagen.
Rome. (Off.) Het Servische hoofdkwar
tier meldt een volkomene overwinning
voor de Serviërs. De steden Waljevo en
en Uzitze zijn op de Oostenrijkers her
overd, van wie twee legerkorpsen zijn
uiteengeslagen. De Serviërs maakten een
enormen voorraad buit, veroverden 50
kanonnen en maakten 20.000 man krijgs
gevangen.
Vlsé. Van hier wordt telegrafisch gemeld
Zondagavond j.l. te 10 uur heeft tus
schen Gemmenich en Aken een vreeselijk
spoorwegongeluk plaats gehad. Een trein
van 40 wagons, bevattende 1000 soldaten
ontspoorde in volle vaart. Vele rijtuigen
werden verbrijzeld, andere schoven in
elkander, geen bleef onbeschadigd. Het
aautal dooden en gewonden kan moeielijk
worden vastgesteld, De gewonden vul
den verscheidene wagens, ik telde 52
dooden.
Een Engelschman ter dood veroordeeld.
LONDEN, 9 Dec. Ahlers, oud Duitsch con
sul- te Sunderland en genaturaliseerd En
gelschman is schuldig bevonden aan land
verraad. Hij had Duitschers in staat gesteld
om Engeland te verlaten teneinde zich bij
het Duitsche leger te voegen.
Aiders is ter dood veroordeeld, maar
in hooger beroep gegaan.
Von Moltkeaf I
BERLIJN, 9 Dec. (WB.l De generaal-
overste Von Moltke heeft zijn kuur in
Hamburg beëindigd en is hier aangeko
men. Zijn toestand is gelukkig aanmer
kelijk gebeterd, maar toch altijd nog van
dien aard, dat hij voorloopig niet in het
veld kan. Zoodra zijn gezondheidstoestand
het toelaat zal hem zijn functie nader
worden aangewezen.
De werkzaamheden van den chef van
den generalen staf van het veldleger zijn
aan de minister van oorlog, luit.-generaal
Yon Falkenhayn, die ze reeds bij de
ziekte van v. Moltke als vertegenwoor
diger overnam, voor goed aan dezen over
gedragen. Von Falkenhayn blijft ook mi
nister van oorlog. (Msbode).
De houding van Liebknecht.
Het „Volk" van Woensdagavond publi
ceert een vertaling van de schriftelijke
verklaring, waarin Liebknecht zijn tegen
stemmen tegen de oorlogscredieten in
de laatste zitting van den Duitschen
rijksdag motiveert. Gelijk men weet, werd
deze verklaring door den rijksdagvoor-
zitter geweigerd en niet voorgelezen.
Aan het stuk ontleenen we o. m. het
volgende
„Mijn stem tegen het wetsontwerp van
heden berust op deze overwegingen:
„Deze oorlog, die geen der betrokken
volken zelf heeft gewild, is niet ontsto
ken ten bate van de welvaart van het
Duitsche of van eenig ander volk. Men
heeft te maken met een imperialistischen
oorlog, een oorlog om de beheersching
van de wereldmarkt, om de politieke heer
schappij over gewichtige exploitatie-ter
reinen, over het industrie- en bankkapi
taal. Van het standpunt der concurrentie
in de oorlogstoerustingen heeft men te
maken met een door de Duitschers en
Oostenrijksche oorlogspartijen gemeen
schappelijk in de duisternis van het half-
absolutisme en der geheime diplomatie
uitgelokten krijg, om den tegenstanders
vóór te zijn. Tevens is de oorlog een
Bonapartistische poging om de groeiende
arbeidsbeweging te ontzenuwen en te
verpletteren. Dit hebben de verloopen
maanden in weerwil van een niets ont-
zienden toeleg om de hoofden te ver
warren met steeds grootere duidelijkheid
getoond
„De oorlog is geen Duitsche verdedi-
ginsoorlog. Zijn historisch karakter en
aanvankelijk verloop beletten vertrouwen
te stellen in de bewering eener kapita
listische regeering, dat het doel, waar
voor zij credieten vraagt, de verdediging
van het vaderland is.
„Geëischt moet worden het sluiten
van een spoedigen vrede, zonder vero
veringen; alle pogingen daartoe moeten
gesteund worden. Enkel de gelijktijdige
en duurzame versterking van de op een
zoodauigen vrede gerichte stroomingen
in alle oorlogvoerende staten, kan de
bloedige slachting doen eindigen, vóór
de algeheele uitputting van de volken
is ingetreden." (Maasbode.)
Brand te New-York.
NEW-YORK, 10 Dec. Bijna alle hoofd
gebouwen van de fabrieken der Edison-
maatschappij zijn door brand vernield,
vermoedelijk tengevolge van een ontplof
fing. Eén hoofdgebouw, waarin zich kost
bare instrumenten bevinden, en dat onder
persoonlijk toezicht staat van Edison, is
gespaard gebleven,
De schade bedraagt 5 millioen pond
f60.0000.000.)
Op de vraag aan Edison wanneer met
den herbouw moet begonnen worden,
antwoordde hij morgen
De Opstand.
PRETORIA. Generaal Botha zegt in
zijn rapport over de gebeurtenissen in
Zuid-Afrika, dat Maritz en Kempf er in
geslaagd zijn de wijk te nemen op Duitsch
gebied.
LONDEN. Aan de „Daily Telegraph"
wordt uit Johannesburg (Zuid-Afrika)
geseind, dat de commandant der opstan
delingen, Piet Grobler, te Rustenburg is
gevangen genomen.
Tweede Kamer.
Leeningontwerp.
In de zitting van Woensdag critiseerde
de heer Vliegende wijze waarop Minister
Treub de leening wil dekken, omdat
daardoor gedurende 15 jaren van socialen
arbeid niet veel zal komen en omdat het
proletariaat, dat toch reeds zoo zwaar
gedrukt wordt, nog zwaarder zal belast
worden.
Een krachtig pleidooi hield spreker
voor een heffing ineens, waarvoor ons
nationaal vermogen sterk genoeg is.
'Tegen het leeningsbedrag van 275 mil
lioen gulden had spr. geen bezwaar, wel
tegen de liooge rente van 5 pCt., tegen
opcentenheffing op de personeele belas
ting, tegen het loslaten van de opcenten
heffing op de successierechten, tegen het
zwaarder belasten van de kleine ver
mogens.
Dhr. Van Vuuren keurde af, dat de
Minister door een compromis met de
Commissie van Rapporteurs van zijn
oorspronkelijk stelsel is afgeweken en
drong daarna bij Minister Treub aan om
geen stap verder te gaan, bijvoorbeeld
zou bij uitstellen der aflossing, spr. mis
schien tegen het ontwerp stemmen.
Dhr. Bos kwam op tegen een aanval
van de Regeering tegen hen die critiek
uitoefenen.
Besloten werden Donderdag avondzit
ting te houden en ook Vrijdag, indien
des middags de debatten over liet leenings-
ontwerp niet afloopen.
JNa afdoening van het leenings-ontwerp
komen de algemeene Staatsbegrootings-
debatten aan de orde.
Te beginnen met de volgende week
zal op Maandagmiddag en Dinsdag en
Donderdagmorgen vergadering gehouden
worden,
In de zitting van Donderdag kwam de
heer Troelstra op tegen het verwijt van
de Regeering over de agitatie door enkele
linker fracties gevoerd in den lande, tegen
het ontwerp. Dat verwijt is miskenning
van recht en plicht van Kamerleden om
op te komen tegen regeeringsdaden die
zij niet in 's Lands belang achten. De
strijd tegen het ontwerp was volstrekt
geen bedreiging van ons onafhankelijk
volksbestaan en leverde evenmin gevaar
op voor de credietwaardigheid van den
Staat. Ook droeg de agitatie geen karak
ter van een poging om een regeerings-
crisis te weeg te brengen. De Regeering
Verwachting tot den avond van 12 Dec.;
Aanvankelijk zwakke veranderlijke, later
wellicht toenemende wind uit Oostelijke
richiingen, nevelig tot zwaarbewolkt, kans
op regen of sneeuwbuien. Iets kouder.
moest bedenken, dat de liefde niet van
één kant kan komen en zij moest geen
politieken strijd uitlokken.
Het meest zonderlinge is, dat de Mi
nister zelf zegt, dat het ontwerp niet
weergeeft zijn inzicht op belastinggebied.
Daarom verweet spr. Minister Treub een
voudig te zijn gezwicht voor dreigemen
ten van Dr. Kuyper en ter wille eener
politieke godsvrede met de rechterzijde
den socialen godsvrede te hebben ver
stoord en agitatie te hebben verwekt.
Alleen na aanneming van Vliegen's
amendement, dat neerkomt op een uit
gestelde oorlogsheffing, zal de soc.-dem.
fractie voor het ontwerp kunnen stemmen.
Dhr. Fock verklaarde zich voor het
ontwerp, zooals dit door den Minister is
gewijzigd na gepleegd overleg met de
Comm. van Rapp., al had spr. gaarne het
rente-type lager dan 5 pCt. gewenscht
en met aflossing zien gewacht tot 1918.
Dhr. de Monté Verloren verklaarde zich
voor het ontwerp.
Eveneens dhr. de Geer, die zich er
over verheugde dat door de Regeering
de beslissing of er tot een heffing in eens-
moet worden overgegaan tot rustiger
tijden is uitgesteld.
In den namiddag nog maar vooral in
de avondzitting was minister Treub aan
het woord om het ontwerp te verdedigen
en kon de heer Bos nog aan zijn repliek
beginnen.
Voorziening in noodzakelijke levensmiddelen
In Belgische grensgemeenten.
De commissie, die bij besluit van 5
December isingesteld tot regeling van
de voorziening in noodzakelijke levens
behoeften in Belgische grensgemeenten,
lieeft tot taak de Regeering te advisee-
ren omtrent den uitvoer van die levens
behoeften, waaraan in de Belgische grens
gemeenten dringend behoefte bestaat.
Alleen aanvragen van of namens ge
meentebesturen, zedelijke lichamen, stich
tingen, coöperatieve vereenigingen en
dergelijke zullen in behandeling worden
genomen.
Naast overlegging van het koopcontract
zullen worden gevorderd de noodige
gegevens ten blijke, dat de uit te voeren
levensbehoeften onder de meest voordee-
lige voorwaarden en uitsluitend aan de
bevolking der gemeente van bestemming
c.q. de leden der vereeniging ten goede
zuilen komen.
Verder zal worden overwogen of het
betrokken Belgische gemeentebestuur de
noodige maatregelen zal hebben genomen
om gebrek aan levensbehoeften te voor
komen of bestaand gebrek te lenigen.
Alle aanvragen moeten, vergezeld van
de noodige bescheiden, worden ingezon
den aan voorzitter der commissie, den
heer A. N. Fleskens te Geldrop.
(St. Crt.).
N.B. Voor Zeeland zitten in de Com
missie F. van YVaesberghe, burgemeester
te Hulst en L. James, notaris te Sluis,
Red. (N. Z. Crt.)
mijnen.
In antwoord op een desbetreffende
vraag van den heer van Nispen Sevenaar
deelde de minister van Marine mede dat
in het tijdvak van 1 Aug.—5 Dec. op
onze kust in totaal 83 mijnen zijn aan
gespoeld. Daarvan waren 70 Engelsche
en 4 Fransche, terwijl van een de her
komst niet bekend was. De 8 overige
zijn Nederlandsche. Bovendien zijn een
twintigtal mijnen in de nabijheid van de
kust door geweer en geschutvuur in den
grond geschoten.
