/eiland and Gebed in den Oorlog. De Groote Oorlog. :da. >achfing ichrijving I» iizen No. 146. Donderdag|lö December 1914. Tiende Jaargang. Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. dag ensoep, iber 1914, tEU, Goes, Tel. No. 93. Welk weder zullen wij hebben Losse Oorlogsberichten. itstraat, Goes. ur te NissG, in jij, teil over- OH. PILAAR Armbestuur van het Gast in erkrijgbaar zijn ngmeester, den pCH te Goes en 8 December 1PE BURGER te Sen" te Kloetinge lende tot 1,60 M. etende tot 1 M. bf gecombineerd. rewoond door C. Jrca 25 voet en en 1 Kastanje- bewoond door lil, in eene weide laan den Lange- [Braal, metende aldaar, metende netende 19 duim. Ilijk of gecombi- mder Hoedekens- Ie hofstede, be- Isperse pr geschikt voor .et Strobbels en "latweg naar's-Gra- lij de wisschen. in te leveren 1914, 's middags Iran Notaris E. C. die nadere in- lit, Kerkbanken, anken enz enz. voor Johanna een jre liefde, di© haar .akte, naarmate zij denken en voelen reinste liefde tot ■telde zijl aanstonds, de H. Vader haar' ii Johanna aan Bi- ongeduld wachtte, aille toonde. Mijin- ien reeds een vurig i brak bij Bertha's iald „oviva Pio no- lan zelf, geheel den tken van liefde en im van den grooten he gelukkige Bertha innige blijdschap ankbaarheid vervuld ieuwe gronden van roor den vader der en, wiens beeld zij ijk zoovele honderd- a haar, die zijne be- mochten ondervin- in haar hart droeg- (W,ordt vervolgd-). NIEUWE ZEEUWSCHE COUP Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten 0.95 Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent. Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags. Kantoor v. d. Administratis: Sanzepoortsfraaf C 209, GOES Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97. Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs. Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. h contant. De abonné's op dit blad, in het bezit der door de 1 SM gulden bij verlies van beide 1 |pS gulden bij directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de ïg R| handen, voeten of oogen. M B verlies van een daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, |j B §2 Voorts bij ongeneeselijke i 1| i hand, voet GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: I vlW V verstandsverbijstering; 8F ImV of oog; duim; wijsvinger. üe uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsclie Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam. 1 IP8 Sulden bÜ I gulden bij A gulden bij lm 3 verlies van een (E B I B verlies |L g fl verlies van m «I hand, voet 8 fl fl B van een fl B een M ml lllfe of oog; IVll duim; wijsvinger. faV gulden bij verlies van eiken anderen vinger. Een gebed nu, als de vrede verstoord is, als de oorlog woedt, als de volkeren heven en schrikken. Een gebed, als de dood van twee men- schen door den dood van millioenen zal gewroken worden. Een gebed, als de legers gaan, als de geweren knetteren, als de degens klinken, -als de kanonnen donderen. Een gebed als de houwitsers met gloeiende bliksemstralen den hemel doorkruisen -en dood -en verderving zaaien overal op hun weg. Als de huizen bran den, als de dorpen en steden vernield worden, als de kwalmende rook wraakroe pend ten hemel stijgt. Als do moeders weenen van smart -en de grijsaards knarse tanden van woede, als de onschuldige kin deren mishandeld en gedood worden, de vrouwen en de maagden onteerd en ge schonden. Een gebed als honderden jon gelingen en mannen verminkt en ver wond daarneder liggen, als duizenden vallen met een vloek op de lippen, met een verwensching in den mond, met een zucht naar vrede, een kreet naar moeder in het hart. Een gebed als al het schoon ste en edelste in de schepping gekneusd wordt en onder de voeten geloopenkunst en kennis, handel en nijverheid. Als 't grootste, dat God schiep, 't heerlijkste, 't heiligste, lijk vuige waar den dood wordt ingejaagd, lijk een riet wordt ge broken, lijk een dier wordt geslacht: de mensoh naar Gods beeld en gelijkenis ge schapen. Een gebed als priesters van alle gezindheden den zegen van God over dit beulenwerk hebben afgesmeekt, als er gelogen wordt en gelasterd en de schan delijkste wandaden aan Gods bijstand wor den toegeschreven. Een gebed als de klokken luiden en er dankzeggingen ten hemel worden gestuurd voor iedere slach ting, die haar doel heeft bereikt, voor iedere hecatombe van menschen en die ren, voor iedere schanddaad, voor iederen massamoord en eiken strooptocht. Een gebed nu, als alle moraal onder de voe ten wordt getreden en er op groote schaal wordt gezondigd, wraakroepend gezon digd, als vuige huichelaars en majestati- sche misdadigers zich godsiasterend tot Gods afgezanten doen uitroepen. Een gebed nu; alsof er nog niet genoeg ware gehuicheld, genoeg gezondigd, ge noeg met de Algoede gespot, genoeg Iiem in 't aangezicht werd gespuwd. Alsof dit ■kermen der moeders, dit weenen der kin deren, dit steenen der vrouwen en maag den, dit reutelen van gewonden en ster venden niet luider klinkt dan 't bange gebed van den enkeling. Alsof dit ten ondergaan van handel en nijverheid en kunst, dit verkrachten van vrijheid en onafhankelijkheid, die doodenstilte op de slagvelden geen welsprekender taal voer den. Als Gods wrekende arm en verhol gen aangezicht nog af te keeren wanen van die schande en die gruweldaden, alsof Zijn heilige woede niet verpletterend neer zal vallen over die booze, hoogmoedige wormen daar omlaag. Een gebed, ja nu, juist nu. Een gebed voor onze moeders, die haar zonen zagen heengaan, die in bange on rust hebben verkeerd en slapelooze nach ten hebben gekend, die geweend hebben misschien over hun kind, dat gevallen is en nooit meer weerkeeren zal. Voor onze kinderen, die lachend een laatste maal op vaders knie hebben ge reden, die vader vaarwel hebben gozeid voor hij heenging en die niet begrepen hebben waarom moeder ze zoo harts tochtelijk heeft gekust dien dag. Die wee- zen zijn geworden misschien, arme vader- looze weezen, die vader niet eens hebben zien begraven. Voor onze vrouwen, die hun steun en hun sterkte moesten missen, die droevig aan den haard alleen zitten nu, die met bevende handen iederen nieuwen brief openen, of hij; den dood niet zal melden van hem wien ze haar leven hadden ge schonken. Voor onze maagden, die haar schoonste droomen zagen verscheuren, die haar jeugd zagen vernielen, haai' vrienden en hroeders ten strijd zagen gaan en nu mis schien beven voor 't gezicht van vijand en vreemde. Voor onze jongelingen en mannen, die woning en werk en rust hebben verlaten, die moedig voor 't vaderland zijn opge stapt, die langs onbekende wegen drijven, honger lijden misschien en ellende. Die dapper in 't vuur zijn gegaan, gevochten hebben als leeuwen, gevallen zijn als helden, gezegevierd hebben met roem of met wanlioop werden teruggeslagen. Voor onze gewonden, die kreunen en lij den op slagveld en in hospitaal, en lange bange uren doorleven. Voor onze stervenden, die steunen van de pijn, die smeeken om een dronk wa ter, die verzuchten naar' hun vrouw, naar hun kinderen, naar hun moedor, naar een priester. Die ijlen en dwalen, die reutelen en den geest geven voor een droom, een illusie. Voor onze dooden, die ginder eenzaam op 't slagveld werden begraven, en de eeuwige Opstanding liggen te wachten daar waar ze stierven als martelaars voor hun plicht en hun land. Voor onze nijverheid, die verlamd is, voor onzen handel, die stilstaat, voor onze kunst, die vernield wordt, voor on zen vrede, die verstoord is, voor onze vrijheid, die aan boeien wordt gelegd. Voor onze vrienden, die goed en bloed voor ons veil hadden, en lijden meer dan wij misschien. Een gebed ook voor onze vijanden. Voor al die arme jongens die ais schapen heen werden gestuurd, in 't vuur gejaagd, begrogen, gesmeekt, bedreigd, tot schan delijke wandaden gedwongen. Een gebed voor hun gewonden, voor hun dooden, voor hun vrouwen, voor hun kinderen, voor hun moeders. Een gebed, ja een gebed, ook een ge bed voor hen, die dien oorlog gewild heb ben, die al die rampen en tranen en dood hebben gezaaid, die huichelend God hebben gelasterd on Hem tot mede plichtige hebben willen maken van hun misdaad. Een gebed voor die priesters die de wapens vóór den strooptocht heb ben gezegend, die Gods hulp over die zonde hebben afgesmeekt of Hem gedankt hebben voor 't welgelukken der onge rechtigheid en dor boosheid. Een gebod voor hen, opdat God ze vergiffenis schen ken moge en Zijn wreekende arm niet neervalle op hun heiligschennend© hoof den. Een gebed ook tot God, een smeekgebed, een eerherstellend gebed, een gebed om vergiffenis van vrede. Opdat Hij in ge nade en barmhartigheid op ons neer moge zien, onze zonden vergeven, onze pogin gen zegenen, ons den vrede teruggeven, ons vaderland beschermen. Opdat Hij geen gehoor geve aan Zijn verbolgenheid, doch ons rechtvaardigheid late geschieden, rechtvaardigheid en medelijden. Opdat Zijn wreekende arm niet neervalle op ben die Hem aan al die zonde en ramp willen deelachtig maken en Hem, in de grootste godslastering, tot den oneindigsten der misdadigers verlagen. Hem, den Algoecte, den Allerbarmhartigste. Opdat Hij; hen niet verplettere en vergruizele in Zijn verbolgenheid. Opdat Hij, die alles weet, en alles kan, voor ons die ramp ten goede keere, ons helpe, ons beware, ons sterke en verlichte. Opdat Hij ons en alle men schen behandele niet volgens onze onge rechtigheden, maar volgens de oneindig heid van Zijn liefde en medelijden, Opdat er vrede moge heerschen, vrede en recht vaardigheid. (Van onzen Tijd.) Past. Dr. AD. VERBRAEKEN. V Geen agitaiie. De drukte en beweging, die er in de linksche gelederen gemaakt is over het leeningsontwerp, doet met het oog op het oorlogsgevaar, dat nog altijd niet ge weken is, vreemd aan. Nu is het waar, dat de socialistische partij zonder pgitatie niet leven kan. Roert zij niet af en toe de groote trom, dan blijven de bijloopers weg, waarvan deze partij, voor wie de politiek alles Js, het hebben moet. Haar dus te zien ageeren op meetings, in vergaderingen, in de pers, kon tot zekere hoogte geen verbazing wekken. Maar dat de Vrijzinnig-Demo craten en een enkele Unie-liberaal ook al aan de herrie meededen, gaf blijk van weinig begrip van hetgeen ons land in deze tijden allereerst noodig heeft: poli tieke rust en vrede. Ook de regeering is van geen andere gedachte. ln de Memorie van antwoord van Mi nister Treub, welke 2 maal 24 uren na het Voorloopig Verslag (betreffende hot Leeningsontwerp, dat thans door de Ka mer wordt behandeld) in druk verscheen, veroordeelt zij in zeer nadrukkelijke bewoordingen de gevoerde agitatie en het geharrewar van sommige politieke fracties, waar zij zegt: „Ook zij acht zoo leest men daar dit kwalijk overeen te brengen met 's lands holang in een tijd, waarin het land nog steeds in oorlogsgevaar verkeert. Zij wil gaarne aannemen, dat degenen, die aan het verwekken van zulk een agitatie deel nemen, zich geen rekenschap geven van het feit, dat het oorlogsgevaar nog al lerminst geweken is en dat dus het land nog evenzeer behoefte heeft aan een dracht en aan kracht, welke van onder linge toenadering en waardeering uitgaat, als in de maand Augustus het geval was. Zij mag, echter niet verhelen, dat zij ge hoopt had, dat de goede geest, wellce in die maand alom in den lande was waar te nemen, bestendiger van duur zou wezen". Het zou mij niet verwonderen, zegt de Haagsche briefschrijver van „De Tijd", dat sommige onder de vrienden van den Minister de uiting wat professoraal en hooghartig zullen noemen. Ik heb echter nog altijd vertrouwen genoeg in den nuch- teren zin van het Nederlandsche volk, om waarschijnlijk te achten, dat de groote meerderheid door deze kloeke taal wel dadig zal zijn aangedaan en zich erover zal verheugen, niet in het minst om het belang der partij, die, misschien rijker dan eenige andere aan intelleelueele krachten, van alle partijen het meest laboreert aan het gemis aan durf om neen te zeggen. zelfs tegenover socialisten, die ongelijk hebben. Het geeft den burger nog ccnigen moed te zien, dat de vrijzinnig-democraten althans nóg één man in de gelederen tellen, die den moed heeft aan eigen geestverwanten het landsbelang voor oogen te houden en hun te zeggen, wan neer zij dit voor partijbelang ten offer dreigen te brengen. De toestand. „Vast genaderd aan de lippen, Kan de keik u nog ontglippen." De Russen, zoo zij dit Hollandsch spreekwoord kenden, zouden het thans op zich zeiven moeten toepassen. De omsingeling van Von Hindenburg's legers, bijna gehikt, faalde op het laatste oogenblik door Rennenkampf's tragen op- marsch. Nu is deze generaal wel als zondebok de woestijn ingejaagd hij zou afgezet en gearresteerd zijn maar dat herstelt de begane fout niet. En nu ziju de bordjes verhangen; Hindenburg-is druk bezig een wig te drijven tusschen het Noorder- en Zuiderleger -der Russen, de verovering van de groote fabrieksstad Lodz (700.000 inwoners) is een eerste, besliste stap in die richting. Een b e- slissende stap nochtans is het niet. Dat erkent men ook in Duitschland. Het „Berliner Tageblatt" zegt, dat men zoo alleen kan spreken, „als zich aan den Russischen terugtocht een Duitsche ver volging aansluit en het zegevierende Duit sche centrum dan sterk genoeg Wijkt om tegen het Noordelijke en Zuidelijke deel van het doorbroken Russische leger met kracht op te treden." Reeds te dikwijls bleek, dat aanvanke lijke Duitsche successen door nieuw op tredende legermachten der Russische mil- lioenenarmee werden teniet gedaan. Een „calmez vos transports" ten op zichte van de uitbundig jubelende Duit schers is thans dan ook wel op zijn plaats. Te meer, wijl het toch ook in Duitsch land allesbehalve „couleur de rose" is. Aan de „N. Ct." wordt geschreven: „Het interesseert u wellicht, dat ik zoo even bericht van een familielid, die in Duitschland gevestigd is, ontving, dat deze week de lichtingen tot 1888 moeten opko men. Dit schijnt vooral in de industrie een ware paniek veroorzaakt te hebben, daar de fabrieken zoo goed als ontvolkt worden. Inmiddels schijnt in Duitschland wel de nood aan den man te komen." De Israëlietische Gemeente te Frank fort a. d. Main telt reeds in haar midden 978 weduwen, wier echtgenooten in den oorlog gevallen zijn. In het westen wijst de beschieting van Oost-Duinkerken, nabij Nieuvvpoort, op een vooruitgang der Duitschers; hun pogingen echter, om in het overstroomde land met vlotten, waarop machinegeweren waren opgesteld de lmiën der bondgenooten te forceeren, hebben gefaald. De bondgenoo ten van bun kant zouden verschillende voordeelen hebben behaald, die hun den weg naar Roussalaere zouden hebben ge opend. Wat er van zij; schitterend is de balans voor de Duitschers niet. Sinds den 9en October, den dag, waarop Antwerpen viel, mislukten al dun pogingen om zich een weg naar Calais door de terugtrek kende lingelsche en Belgische troepen te banen, niettegenstaande de troepen, die Antwerpen belegerd hhddien, door onge veer 2511.000 versche mannen, uit Duitsch land gezonden, versterkt werden en het grof geschut, dat niet bruikbaar is in de moerassige en overstroomde Ysei'streek vervangen js door lichter en snel ver plaatsbaar motorgeschut van het type der welbekende Fransche 75 m.M. ka nonnen. In de laatste dagen wordt in de bladen iveel gesproken over den FYanschen artil lerie-generaal Foch. Hij moet ;een der be kwaamste medehelpers zijn van Joffre en de man, die het terugdringen der mach tige Duitsche legers van Von Gliick en Von Bulow met heldhaftige standvastig heid wist door te zetten. Thans comman deert hij het Noorderlegter om den ver wacht wordenden hevigen aanval der Duitschers aan de Yser en bijl Atrecht te breken. Nog blijkt uit een door de „Revue dies Deux Mondes" openbaar gemaakte leger order van generalissimus Joffre van 10 September, dat het z.g. Parijsche leger van generaal Manoury liet Duitsche offen sief heeft gebroken door 5 volle dagen zonder onderbreking of verzwakking stand te houden. Do telegrammen van „Wolff's Tnlegraaf- fcureau" heetten toenmaals de waarheid te verkondgien met de miedede&ling, dat het terugtrekken van de Duitsche legers een daad was van taktiek. Dit was zeer zeker de waarheid, maar niet de volle waarheid. Die zoogenaamde taktiek sas een gedwongen taktiek, afgedwongen door het beleid en de kracht van Joffre en zijn waardige medehelpers. Inmiddels vragen wij ons af met de vredesvrienden, hoelang de Europeiesche slachting nog voortduurt. Sympathiek lijkt ons waar vooralsnog op definitievn vrede geen uitzicht bestaat bet voor stel van de hoeren M. J. D. Merens en J. H. A. L. Von Frytag Drabbe, in „De Tijd", om IJ. Majesteit onze geëerbie digde Koningin te verzoeken Hare hooge bemiddeling te willen aanwenden, opdat althans tijdens de Kerstweek da tijd van het „Vrede op aarde" de strijd door een wapenstilstand, althans eenige dagen, tot rust komt. En wie verneemt diet met vreugde', wat uit Berlijn wordt bericht, dat onze Heilige Vader Benedictus XV aan de staatshoofden der oorlogvoerende natiën de bede heeft gericht, om, ter eere van do Christelijke vredesgedachte op Kerst- Verwachting tot den avond van 10 Dec.: Aanvankelijk zwakke tot matige winden uit Oostelijke richtingen. Nevelig tot zwaar bewolkte lucht. Waarschijnlijk nog regen. Iets kouder. mis een wapenstilstand van een dag te sluiten Eigen (telefonische en telegrafische) berichten van 8 December, 5 uur 's namiddags. Parijs. (Officieel communiqué van gis terenavond 11 uur). Ia België hebben de Duitschers Duinkerken, dat op 4 K.jVL afstand van Nieuwpoort ligt, ge- b om bar deer d. Tusschen Bethune en Lens hebben wij Vermelles en de stelling Rutoire genomen en den spoorweg bezet. Bij Rouvroye, Parvillers, Lequesnoy en Santen© hebben wij belangrijke vorde ringen gemaakt. (De in dit 'telegram, genoemde plaats Duinkerken is niet de FransChe stad Duin kerken, maar het .Belgische kustplaatsje Oost-Duinkea'ken. Red.) Berlijn. (Off.) Het groote hoofdkwartier meldt: Op het front in Vlaanderen heeft de beweging der troepen veel te lijden door het terrein. Het militaire hospitaal te Rijssel is gis teren afgebrand, men vermoedt door op zettelijke brandstichting. Er zijn geen ver hezen te betreuren. Het bericht dat de Franschen in het Argonnervvoud vooruitgaan, is onjuist. Bij Malancourt, ten Oosten van Varennes is gisteren een Franseh steunpunt genomen. In Noord-Polen vervolgen de Duitsche troepen den vijand. Behalve de leeds gis teren genoemde feiten hebben de Russen zware verliezen geleden en 5000 gevan genen en 13 kanonnen met munitiewagens in onze handen moeten achterlaten. De Keizer heeft wegens een koorts achtige keelaandoening zijn vertrek naar het front moeten uitstellen, doch was in staat heden de voordracht van 'den chef van het veldleger aan te hooren. IJzendijke. Zaterdagavond te ,9 uur zijn de Duitschers een geweldigen aanval op Yperen begonnen. Zondagavond was door hen nog geen enkel resultaat behaald. Paschendael is door de Eqgelsohen her nomen. Londen. Uit Milaan wordt aan de „Daily Mail" getelegrafeerd, dat de aarts bisschop van .Warschau, als opperkerk- vorst van Polen, een uitvoerig telegram naar het Vaticaan zond, waarin hij de tusschenkomst van Z. H. den Paus af smeekt ten einde verdere verwoesting yan kerken in Polen te verhinderen, in het bijzonder geldt dit voor do kathedraal van Krakau, welke de relikwieën yan den Heiligen Stanislaus bevat. De onzijdigheid van België. Het Handelsblad van Antwerpen, de rede van von Bethmann Hollweg bespre kende, merkt o.a. op: Waar de Kölnische Zeitung bet aan de Nederlandsche pers euvel heeft genomen, dat zij aan de onthullingen der Norddeut- sche Allgemeine Zeitung niet de waarde wilde hechten, die men er in de Wilhelm- Btrass© aan hecht, staat het natuurlijk buiten kijf, dat opmerkingen van een blad uit het veroverde land eveneens weinig instemming kunnen vinden. Doch, wanneer wij aan onze bevolking alle dagen het voorbeeld geven van zich met waardigheid te gedragen naar de eischen der verovering; meenen wij ook dat de veroveraar aan Belgen zal toela ten, hun denkbeelden te doen kennen. Wie de inzichten en opvattingen der Belgische regeering omtrent de door haar in geval van een West-Europeeschen oor log aan te nemen houding kennen wil,

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1914 | | pagina 1