3NHUIS, De Groote Oorlog. No. 140. Donderdag 26 November 1914. Tiende Jaargang. weekscliapen, eerlammeren, litlainmeren. 'tandsschapen, haaphondeii arkeusbok en grooten Tul Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. IDBEWIJZEN. in Dinsdag Erwtensoep, bij Inschrijving, eboomen en iadaboomen. onhuis en Erf Verkooping November 1914, k o o p e n chaapskooi hand te koop V KERSTgave? Losse Oorlogsberichten. Ier Nieuwe Zeeuwsche i o e s, verzoekt beleefd inwisseling der volgende /idendbewijs. |104, J27, 153, 230, 231, 232, 1239, 240, 241, 1307, 315, 318, 1326, 327, 368, 405, 40b, 407, 435, 436, 437, 449 duplo, 456, 466, 470, 471, 524, 526, 530, f78, 580, 594. /idendbewijs. i, 95, 104, 121, 153, 154', 164, 185, 186, 205, 1234, 235, 236, 242, 255, 256, 273, 274, 275, 286, 287, 290, 306, 307, 315, I 325, 326, 327, 386, 387, 401, 410, 411, 416, 438, 439, 440, 457, 458, 459, I 471, 472, 473, 480, 485, 486, 1524, 526, 530, I 551, 552, 562, 581, 582, 583, 1)94. 151, 164 234, 235.1 242, 258,' 321, 322 370, 372, 408, 409, 438, 439, 457, 458, 475, 476, 533, 547, 122, 123. 180. 181, 206, 229, 237, 238, 258, 259, 276, 277, 296. 297, 318, 321, 368. 370. 405, 406, 426, 434, 442, 447, 460, 465, 474, 475, 487, 490, 532, 533, 563, 564 584, 585; herinnerd, dat deze divi ia verjaring niet meer iwisseld tegen con )e Directeur voornoemd, JOS. WITKAM. )F, L. Vorststraat, Goes op een perceel weiland geschiedt op de hofstede J. BUIJSROGüE te Kloetinge. biljetten in te leveren lovemDer a. s., ten kantore lO. VAN DISSEL te Goes, leb tingen te bekomen zijn. C. VAN DISSEL te |26 November 1914, verzoeke van de Erven BERGE, 3k verkoopen I uur des voormidd. in de Loet, bt 3 A. 30 c.Abewoond vijlen Jan van den Bekge. bij de betaliDg. uur des middags, aan ge spen woonhuis, om contant vabinet, Tafels, Stoelen, tels, Lampen, Glas- en fbeidersgereedschap, onge- steenkolen, enz. tegen INTE BETALING. pILAAR te Goes, zal gs te elf uur, op de hof- geweest door den heer den Zuid Kraaijertpolder, voor afbraak oren in den van Citters- .1 d als nieuw gebouwd dorp Ovezand. Te bev3' I igenaar C. RIJK, Ilerber- and. Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten f 0.95 Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent. Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags. Kantoor v. d. Administratis: Ganzepoortsfraal C 209, GOES Tel. interc.Directie no. 33. Redaclie no. 97. Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs. Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant. gulden bij verlies De abonné's op dit blad, in het bezit der door de B SM gulden bij verlies van beide J) gulden bij directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de m 1 8 handen, voeten of oogen. W\ Kra. B verlies van een daarvoor vastgestelde Verzekerings voorwaarden, ®j Zy i| I Voorts bij ongeneeselijke H Zj| 9 9 hand, voet jg M H jl van een GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor%0 verstandsverbijsteringof oogyggf duim De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam. gulden bij verlies van een wijsvinger. gulden bij verlies van eiken anderen vinger. Aan Onze Eerbiedwaardige Broeders, de Patriarchen, Primaten, Aartsbisschoppen, Bisschoppen, en de andere plaatselijke Overheden, die in vrede en gemeenschap met den H. Stoel leven. II. Wij vermanen U, dat ook gij U hier op toelegt. Laten wij jniet ophouden in de ooren der menschen te doen weerklinken en metterdaad te volbrengen het woord van Johannes: „Laten wij elkander be minnen" (16). Heerlijk voorzeker en zeer prijzenswaardig is alles, wat onze tijd tot weldadigheid heeft ingericht, maar toch slechts dan, als dit voordeelig is, om de ware liefde tot God en tot anderen in de zielen op te wekken, slechts dan heeft het leen hechte nuttigheid; indien het echter daar niet toe bijdraagt, is dat alles niets: „want" wie niet bemint blijft in den dood" (17). Een tweede oorzaak van de algemeene verwarring zeiden Wij hierin te bestaan, flat het gezag van hen, die in de over heid gesteld zijn, over het .algemeen niet meer geëerbiedigd wordt. En sindsdien geviel 'het niet meer God, maar den vrijen wil van den mensch als oorsprong van alle menschelijk© gezag te stellen, en de wederzijdscho plichten, die tusschen over heden en onderdanen moeten bestaan, zoozeer te verwaarloozen, dat ziji bijna niet mee schijnen te bestaan. Immers een overdreven zucht naar vrijheid, gepaard met een geest van verzet, is overal' door gedrongen, en zelfs het huisgezin, waar het gezag zoo zonneklaar op bet natuur recht berust, is daarvan niet vrij geble- ven, ja zelfs, wat meer te betreuren is, die geest is doorgedrongen tot in de heilige afzondering. Vandaar verachting voor de wet, ontevredenheid bij het volk, de aan matiging om alles, wat bevolen wordt, af te keuren; vandaar het uitdenken van tallooze middelen om de tucht te ontzenu wen en de ontzettende misdaden van hen, die, wijl zij bewepen door geen enkele wet gebonden te zijn, noch bet bezit, noch het leven der menschen ontzien. Bij1 dit algemeen verderf van denken en handelen, w,aardoor de geheele samen stelling van de menschelijke maatschap pij wordt bedorven, is liet Ons niet ge oorloofd te zwijgen, aan Wien de leer van de waarheid van Godswege is opgedragen; en verkondigen Wij aan de volkeren die waarheid, die door geien menschelijke be sluiten kan veranderd worden: „Er is geen macht tenzij van God, en de bestaan de machten Zijn door God verordend" (18). Wie er dus onder de menschen beveelt, of hij koning is, of een waardigheid be kleedt, waarin hij onder den koning staat, de oorsprong van het gezag is goddelijk. Daarom zegt Paulus dat het niet genoeg is, hoe dan ook aan hen, die recht van hevelen hebben, te gehoorzamen, maar'dat men dit met godsdienstzin, d.w.z. krach tens het geweten doen moet, tenzij zij iets bevelen wat 'met de Goddelijke wetten in strijd is. „Het is daarom oen plicht onderdanig te zijn niet alleen om reden der gramschap maar om wille des gewe tens." Met deze woorden van Paulus stemt overeen, hetgeen bet Hoofd der Aposte len leert: „Weest dus om God onderdanig aan elke menschelijke overheid, hetzij aan den koning, als aan den opperste, hetzij aan de landvoogden, als aan die door hem gezonden zijn.."(20). Waaruit de zelfde apostel der volken het besluit trekt, dat diegen© welke aan een mensch, die beveelt, vermetel weerstand biedt, aan Bod weerstand biedt en zich zelf ©enige straffen op den hals haalt. „Aldus wie aan het gezag weerstand biedt, biedt weerstand aan Gods bestel. Zij nu die Weerstand bieden, halen zich de verwer- P"!g op. den hals (21). Mogen de vorsten en bestuurders der volken dit bedenken en overwegen, of het een voorzichtige en heilzame wij'ze van doen is voor de overheden pn voor de staten, van den heiligen godsdienst van Jesus Christus af te wijken, uit welken godsdienst alleen het gezag zelf zijn kracht en steun put. Dat zij wel over wegen, of het politieke wijsheid is de leer van het Evangelie en der Kerk te willen scheiden van de maatschappelijke tucht, van het openbaar onderwijs der jeugd. Het is door de ondervinding maar al te zeer gebleken, dat het menschelijk gezag verloren gaat, waar de godsdienst wordt verbannen. Immers wat aan onzen eersten stamvader overkwam, toen hij1 van zijn plicht was afgeweken, dit pleegt ook het lot te worden van de staten. Even als bij1 hem onmiddellijk nadat zijn wril van God was afgeweken, de ongebreidel de begeerlijkheden de heerschappij: van den wil afwerpen; zoo zien zij die de volken besturen, wanneer zij' Gods ge zag minachten, hun eigen gezag door de volken geminacht worden. Er rest dan niets anders dan dat volgens gewoonte ter onderdrukking van woelige bewe gingen geweld wordt aangewend: doch met welke vrucht? Met geweld worden wel de lichamen, doch niet de geesten be dwongen. Als doze dubbele band, waardoor de geheele menschelijke maatschappij wórdt saamg'ehouden, is verdwenen en ver zwakt, de hand namelijk, die de leden onderling door liefde tot elkander ver bindt en de onderdanen met het hoofd door hun onderwerping aan het gezag v'er- eenigt, wie zal dan nog verwonderd zijn, Eerw. Broeders, te zien, dat de maat schappij in twee legers als het ware ge scheiden is, die elkander voortdurend piet de grootste hevigheid bestrijden? Die door de fortuin of hun eigen vlijt overvloed van aardsche goederen verkregen hebben zien tegenover zich die lagere volksklasse en de arbeiders, die van afgunst bla ken, omdat zij wel dezelfde natuur heb ben als de eersten en toch in minder goeden toestand verkeeren. En zoo ge beurt het, dat als deze laatsten door de drogredenen der leiders, die zij: in alles volgen, eenmaal op een dwaalspoor zijn gebracht, niemand in staat is ze te over tuigen, dat, wijl alle menschen dezelfde natuur hebben, daaruit niet volgt dat ook allen in de maatschappij dezelfde plaats moeten innemen, maar dat de .plaats van lederen mensch in de samenleving die is, welke hij' zich door zijn gedrag ver worven heeft, tenzij' de omstandigheden hem hebben tegengewerkt, in den weg staan. En als zoo de minderen tegen de meer gegoeden strijd leveren, alsof deze laatsten iiun goed gedeeltelijk we derrechtelijk bezaten, dan doen zij niet enkel tegen de rechtvaardigheid en te gen de liefde, maar ook tegen de rede (voor al daar zij ook, als zij op een eerlijke wijze wilden werken een beteren levenstoestand zouden kunnen verkrijgen, als zij maar wilden, lloovele en hoe groote nadeelen, die uit dien algunstigen strijd der stan den voor de burgers ieder afzonderlijk en voor de gemeenschap der burgers ge boren worden, hier op te noemen, heeft geen nut. Wij zien en betreuren die veel vuldige werkstakingen, waardoor het open baar leven ook in de meest noodzakelijke bedieningen vaak wordt stil gelegd. We zien ook de dreigende scharen en het oproer, waarin niet zelden het zwaard getrokken wordt en het bloed des men schen vloeit. We achten het onnoodig nog eens de bewijzen aan te halen, waardoor de dwa ling der socialisten en andere dergelijke stelsels duidelijk worden weerlegd. Leo XIII, onze voorganger deed dat reeds in zijn beroemde omzendbrieven en Gij, eerw. Broeders, zult voor zooverre het van U afhangt zorgen, dat die gewichtige voorschriften nooit vergeten worden, en zelfs bij iedere gelegenheid, in samen komsten, o'p /vergaderingen, in de pre dikatie en in geschriften voor het publiek wijselijk worden behandeld en ingeprent. Doch vooral, wij' aarzelen niet het te herhalen trachten we op elke wijze die het Evangelie of het gezonde ver stand ons aan de hand doen, de menschen aan te sporen elkaar overeenkomstig Gods wet te beminnen. De kracht dezer liefde kan stellig' het klassenverschil niet verwijderen. Dit zou evenmin kunnen als we aan alle or ganen van het lichaam dezelfde taak en waardigheid geven. Maar wel zal die liefde bewerken, dat de hoogeren zich tot de logeren neerbuigen en jegens hen niet alleen rechtvaardig zijn zooals het be hoort, maar ook vriendelijk en voorko mend en lankmoedig. Zij zullen blij zijn over elkanders voorspoed en ze zullen steunen op elkaar, gelijk 'in een huisgezin de jongste op de bescherming van den oudste steunt. (Wordt vervolgd.) 16) I. Joan. Ill, 23. (17) Ibid. 14. (18) Kom. Xlli, 1. (19) I Petr. II, 13-20. (21) Kom XIII, 2. Er verrijzen allerlei comité's tot het ver strekken van „Kerstgaven" aan gewonden, geïnterneerden, gemobiliseerde soldaten enz. Prachtig Doch waarom een Kerstgave en waar om niet een Sint N ikolaasgave? De gewoonte elkander op Kerstdag ot Kerstavond geschenken te goven, is een Duitsch en Engelsch, geen Neder- 1 a n d s c h gebruik. Ons nationaal feest bij uitne mendheid is het Sint Nikolaas- feest, met zijn beroemden, veelgelief den, gezelligen „strooiavond". En in 1912 èn in 1913 vroeg de heer Roodhuijzen, '2e Kamerlid voor Brielie op 5 December, terwijl de Kamer vergaderde, aan den voorzitter de zitting vroeger te sluiten „met het oog op den nationalen feestdag bij uitnemendheid". Hetgeen ook geschiedde. Dit was zeer juist gezien. Want reeds eeuwen long is hot Sint Nikolaasfeest een speciaal Nederlandsch feest voor het g a n s c h e volk in al zijn geledingen en noch oorlogen noch staatkundige beroe ringen hebben iden „goeden Sint" uit het Nederlandsche erf kunnen verdrijven. Moge dit zoo blijven en mogen wij, Nederlanders, zonder iets af te dingen op het mooie van uitheemsche gebruiken, onze eigen Yaderlandsche gebruiken in eere houden. Wij kunnen er niets bij ver liezen en zullen er veel bij winnen. Het „je maintiendrai" in ons wapen geldt ook van wat ons volk in zijn wijze van feestvieren speciaal eigen is. De toestand. „Gij hebt er slag van te overwinnen, doch gij weet niet van uw overwinningen te protiteeren". In dier voege .zou de fameuze veldheer Hannibal door zijn onderbevelhebber en vriend Hamarbal na den voor de Romeinen zoo noodlotti- gen slag bij Cannae zijn toegesproken. Zal het „vincere seis, victoria uti nescis" later ook op generaal Yon Hin denburg moeten worden toegepast Toen hij een dag of zes zeven geleden vanuit Tliorn de Russen op het lijf viel en hen een aanzienlijk eind in Russisch Polen terugjoeg, was de verwachting hoog gespannen. Doch sindsdien kwamen geen nieuwe successen de eerste zege praal versterken en consolideeren, terwijl de jongste berichten van het Duitsche hoofdkwartier de beslissing als „ver daagd" voorstellen door de komst van nieuwe Russische strijdkrachten uit de richting Warschau. Waar wij in een vorig overzicht zei den, dat het getal alleen niet in den krijg beslist, daar wil dit natuurlijk niet beteekenen, dat het getal nooit of te nimmer zijn gewicht in de schaal legt. Juist op het Oostelijk oorlogsveld kan alleen door snelle slagen van Duitsch- Oostenrijksche zijde de overmacht van het Russische getal aan troepen, geschut enz. worden geneutraliseerd. Nu is het er verre van dat de verbon den Duitsch-Oostenrijksche troepen een nederlaag hebben geleden. Zelfs moeten de Russen, nu een nieuwe vijandige strijdmacht uit Wielun optrekt om hun leger tusschen Weichsel en Warta te omsingelen, oppassen, dat zij niet in dien greep gevangen raken. Maar toch maakt iedere dag, die ver loopt, de kansen van Von Hindenburg minder gunstig en wordt de waarschijn lijkheid grooter, dat de dommekracht van het brute getal den Russen in staat stelt hun vijanden zooals dat strategisch heet, „op te rollen". Ook de Oostenrijkers moeten oppassen in Gallicië, waar de Russen door het overtrekken van de rivier de Dunajoe in staat zijn gesteld Krakau ook vanuit het Zuidoosten te bedreigen. In het Westen is de beschieting der Belgische kust door de Engelsche scheeps- kanonnen liet groote nieuws. Het was te voorzien, dat waar Zeebrugge en andere kustplaatsen door de Duitschers werden benut als operatiebasis voor een bedreiging van Engeiand's kusten, vroeg of laat een dergelijk bombardement dooi de Britten zou worden ondernomen. Intusschen wordt het arme België in den letterlijken zin des woords te vuur en te zwaard verwoest, terwijl het ook in economischen zin zeer zwaar heeft te lijden. De Duitscher kan gemakkelijk zeggenik wil dat alle burgers terug komen en het gewone leven hervatten, alsof er niets gebeurd is. Maar zoolang het spoorwegverkeer zoo goed als stil staat, de aanvoer van grondstoffen voor de industrie blijft stopgezet, het geld wezen in wanorde verkeert, het nijpend gebrek aan levensmiddelen de gemeenten met de handen in het haar doet zitten, heeft bovenstaande uitnoodiging aan de Belgische bevolking veel van een bevel aan den lamme om te loopen. En dat de treurige toestand bij onze Zuiderburen niet overdreven is, blijkt uit het te Maastricht ontvangen bericht, dat zoo wel de Nationale Bank als de particu liere banken in België, binnenkort hunne deuren zullen sluiten. De berichten van den Russisch-En- gelsch-Turkschen oorlog zijn minder hel der dan die van den strijd in Midden- en West-Europa. Toch schijnt het wel dat de Turken bij Kantara, een belangrijk punt aan hot Hueskanaal, vasten voet hebben gekregen. Volgens Engelsche deskundigen zou de Duitsche marine haar toebereidselen tot een afrekenen met de Engelsche zeemacht beëindigd hebben en de Duit sche vloot binnenkort in de Noordzee zijn te verwachten. Ook gaan geruchten, die trouwens reeds vroeger hebben geloopen, over het zinken van een machtig Engelsch oor logsschip, de „Audacious", die op een mijn zou zijn gestooten aan de Iersche kust. De Britsche admiraliteit zou dit ongeval, dat reeds einde October plaats greep, hebben verheimelijkt. Als het waar is, is het een groot verlies, want de „Audacious" is (was?) eea der beste schepen van de Britsche zeemacht. Eigen (telefonische en telegrafische) berichten van 24 November, 5 uur 's namiddags. Petersburg. (Officieel). De in de rich ting van Erzeroem vooruitgeschoven Rus sische troepenafdieelingen blijven den vij and terugwelpen. Na ©en vijandelijke co lonne verslagen te hebben, veroverden zij; een munitiecolonne. Ten Zuiden van Ifa- rakilissa en Alasjgerd hadden in verschil lende richtingen voor ons gevechten plaats, die gunstig verliepen. De Turken leden een nederlaag bij de Khanesoe'rpas. In deze .gevechten veroverden de Russen een gedeelte der Turksche artillerie. Berlijn. Het groote hoofdkwartier meldt: Engelsche schepen verschenen gisteren voor de Vlaamscbe kust en be schoten Lombardzijde en Zeebrugge. On der onze troepen richtte hun vuur slechts i Welk weder zullen wij hebben Verwachting tot den avond van 26Nov.: Messt matige, Zuideljjke tot Westelijken wind. Betrokken tot zwaarbewolkte lucht. Mogeiijk eenige regen. Weinig verandering van temperatuur. weinig schade aan, doch leien aantal Bel gische inwoners werden gedood en go- wond. C i In het Westen is gieen verandering. Op het Oosterkrijigstooneel is de toestand nog niet verduidelijkt. In Oost-Pruisen hand haven onze troepen hunne stellingen even als ten Noordoosten van het merengebied. In Noordelijk Polen hebben de hevige gevechten nog geen beslissing gebracht, in Zuidelijk Polen blijft de toestand on veranderd. Op onzen zuidvleugel ten Noordoosten van Krakau vindt onze aan val voortgang. De ambtelijke Russische mededeteling, dat de generaals Von Li- bert en Von Barmowitz in Oost-Pruisen zouden zijn gevangen genomen, is on waar. Eerstgenoemde is in Berlijn, de an dere aan de spits zijner troepen. Geen van heiden was tot heidien in Oost-Pruisen. Parijs. (Off. communiqué van gisteren avond 11 |upr). Het artillerievuur in liet Noorden aan de kust bij' Soissons en hij Reims heeft heden évenals gisteren den geheèlen dag voortgeduurd. In Argonno hieven de lievige aanvallen voor beide partijen zonder beslissing. Petersburg. De staf van den opperbe velhebber zou gunstige berichten hebben ontvangen van het front tusschen Weich sel en Warta. Zoo zouden de Duitschers terugwijken op de linie, Strychow ZgierzWarniki. Petersburg. (23 Nov. Off.). De strijd tusschen Weichsel en Warta krijgt ten Noorden van Lodz een uiterst hardnek kig karakter. Den 22en weerstonden wij overal de onstuimig© aanvallen der Duit schers. Aan de zijd© van Wiielun werden nieuwe vijandelijke strijdkrachten ontdekt. Op het Iront CzenstochowaKrakau is geen wijziging van belang ingetreden. Den 21sten namen wij ruim 500 Oostenrijkers gevangen. j j Londen. (Off.) De minister van kolo niën deelde mede, -dat vanuit Britsch Oost Afrika, een strijdmacht was (uitgezonden om een eindstation van den Duitschen spoor weg, dat zwak bezet heette, aan te val- len.. De Duitschers bleken echter zeer talrijk, en de Engelsch© expeditie moest terugtrekken piet ©en verlies van 800 man. Een nieuwe expeditie wordt voor bereid. Berlijn. De „Norddeutschie Allgemeine Zeitung" bevat in haar nummer van he denavond hoogst belangrijke, door photo- graphische afbeeldingen verduidelijkte documenten, waaruit moet blijken, dat Engeland het eerst de onzijdigheid van België heeft geschonden en die schending heeft, veroorzaakt en bevorderd. St. Elizabethdag. (19 Nov.) De naamdag' van Koningin Elisabeth, die, als haar naamheilige, een voorbeeld van troost en weldadigheid is, werd, even als die des konings, in de harten der Belgen een dag van zich één voelen met het vorstenhuis. Geen openbaar hetoon, maar wel onnoembare bewijzen van yer- eering. In hel hoofdkwartier ontving de Vorstinne van de Regecring te Havre het volgende telegram: „Ter gelegenheid van den feestdag van de H. Elisabeth leggen d,e ministers des konings aan de veet n van Uwe Majesteit eerbiedig hun gclukwenschcn met hun jvenschen voor de toekomst. Zij begroeten in hun beminde koninginne de vrouw, de eebtgenoote, de moeder, die een voor-' beeld geeft Van moed en wier edele per soonlijkheid zich in de harten van alle Belgen vereenzelvigt met het vaderland." (De Tijd.)

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1914 | | pagina 1