19.
De Groote Oorlog.
ikkersknecM
Donderdag 19 November 1914.
Tiende Jaargang.
N
BREDA.
Speelgoedpakket.
oop bij inschrijving,
QOMBOOTDIENST
iraal de Ruyter" en
tor „Volharding".
No. 137.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
OVERMOED.
Losse Oorlogsberichten.
in Eikenhout, Kerkbanken,
len, Schoolbanken enz. enz.
te partij SPEELGOEDEBEN,
ledkoope aanbod te doen.
stuks degelijk afgewerkt
1,25 franco thuis. Zoo iets
an te profiteeren, want de
beperkt,
i en penseelen.
)p en echt haar.
oelen, enz.
Verrassend,
iiptang, beitel, enz.
m platen.
franco thuis, na ontvangst
larnixstraat 297, Amsterdam.
heer J. A. TRIMPE BURGER te
de Wlssohen, bij Koeman,
„de Lange Brugge."
in Kitskinderen.
in Smokkelhoek, oude bosch
dijk,
e Roode Wisschen, in Smokkel-
1. grindweg naast het bosch van
de Wisschen, in Weelmeet, naast
(voorste en achterste wenden),
de Wisschen, aldaar, achterste
Wisschen, aldaar, 4e snede, in
ibosch.
aldaar, naast het vorige perceel.
aldaar, naast Glas.
aldaar, op het land vroeger van
Wisschen, a. d. 's-Gravenpol-
straatweg, naast de weide van
ijder voor de perceelen in de
t wordt aangewezen,
jvingsbiljetten in te leveren op
)er 1914, vóór 12 uur (middag) ten
van dtn Notaris E. C. VAN
te Goes, waar nadere iulichtiu-
rijgbaar zijn.
Dordt.Rotterdam en
Amsterdam,
«et de Stoomboot
van GOES naar ROTTERDAM.
18 Nov. 's morgens 1 uur.
20 Nov. 1
22 Nov. 1 0
van GOES naar AMSTERDAM.
Voensdagmorgen vroeg.
van ROTTERDAM naar GOES.
nsdag 17 Nov. 's avonds.
>nderdag 19 Nov. 's avonds,
terdag 21 Nov. 's avonds.
van AMSTERDAM naar GOES.
Vrijdagmiddag 3 uur.
lts: Rotterdam, Haring-
iuidzgde,
UMAT1ËN te bekomen te Goes
heer J. C. MONHEM1US, te
bij de heeren BOUMAN Zn.,
terdam bjj de heeren 1. R
URE en Wi DEFAIS en te Rot
bij de Stoomboot-Reederij r/b
VAN DER SCHUDT.
AGIERSVRACHT Goe»-Dordt-
imenkele rele, f 1, retour f 1.5'
agd een
Ie
H. v. 'T WESTEINDE, Kon.
Bakkerij te 's Heerenhoek.
Gevraagd
>og loon. Brieven onder letter A«
toor, Heinkenszand.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratis: Ganzepoorfsfraat C 209, GOES
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 1-^5 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
De abonné's op dit blad, in liet bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oog;
gulden bij
verlies
van een
duim;
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger.
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
spoedig mogelijk in dienst te
Duitschland doorleeft moeilijke tijden
lloe geweldig het in zijn Teutonische
kracht ook voor ons oprijst, der wereld
ontzag inboezemend door het schier onbe
perkt alvermogen van zijn ontzettende
weermacht, het lijdt zwaar en gevoelig
onder de slagen, die zijn eveneens ge
duchte tegenstanders het toebrengen.
Het ziet door het kwijnen van handel
en industrie zijn financieele hulpbronnen
zachtkens aan uitdrogeneen bloeiende
volksplanting in het verre China, zijn
trots en roem, zag het vernietigd; ver
schillende zijner beste oorlogschepen en
onderzeeërs vonden hun ondergang in
de golven, maar wat een land het zwaar
ste valt, zijn eigen landskinderen ziet
het bij tienduizenden door den cycloon des
doods op de Ooster- en Westerslagvelden
weggemaaid, tot onzegbaren rouw eii on
peilbare smart van wederom tiendui
zenden en tienduizenden nabestaanden,
wier bleek gelaat, wier zwarte kleeding
in alle steden en dorpen van het Duitsche
rijk u zeggen, wat het beteekent's lands
beste krachten te oiferen aan den Moloch
van den krijg.
En met welk resultaat? Geen verplet
terd Frankrijk, gebogen onder den klauw
van den Duitscheu adelaar. Geen stuip
trekkend Rusland, van Germanje den
vrede af'smeekend. Geen vernederd Albion
met door Zeppelin's en Duitsche lan
dingslegers geteisterde steden. Zeker, ook
die volken lijden veel en zwaar. Maar
toch, na drie en een halve maand strij-
dens is het succes door Germanje in
dezen oorlog behaald, gering, en zeer
zeker niet in verhouding tot de overgroote
offers, die daarvoor zijn gebracht.
Nu zou men deuken, dat in Duitscli-
land's groote steden, waar men den
harteklop der natie heet te kunnen be
luisteren iets muest kunnen waarnemen
van dien ernst en christelijken deemoed,
die aan de ernstige tijdsomstandigheden
passen. Maar het is eigenaardig, dat ook
in liet Duitsche rijk zij, die het hardste
schreeuwen, dat het Christendom niet
bij machte is gebleken den oorlog te
verhinderen, het minst zich bekommeren
•om de vervulling van de voorwaarden,
waarbij alleen van een verhooring der
bede„Van den oorlog, verlos, ons Heer!"
kan sprake zijn, het zich doordringen
van den geest en de beginselen des
Christendoms, den geest vooral van oot
moed,ingetogenheid en zelfverloochening.
Hoe liet daarmede staat in Duitsch
land? Te Berlijn bijvoorbeeld? De Ber-
lijnsche briefschrijver van „De Tijd", een
serieus, bezadigd man, die zijn oogen goed
den kost gaf, zal het U zeggen.
„Berlijn maakt niet en wil niet
maken, hoeveel gewonden en verminkten
men er overdag ook ziet rondstrompelen
en hoeveel rouw er ook gedragen wordt
den indruk van hoodstad van een rijk,
dat den meest bloedigen en verschr'ik-
kelijken oorlog voert, die denkbaar is.
Het aspect van de stad is, sinds ik er
'het laatst, in het begin van Juli ver
toefde, hetzelfde gebleven. Zondert men
<de katholieke kerken en laat ik ook
aannemen de protestantsche bedehui
zen uit, dan is de geest van christe
lijken ootmoed, van vernedering onder
de machtige hand Gods, waarover Sint
Paulus spreekt, en van verheffing van
zedelijk peil nog verre te zoeken. Berlijn
werkt hard, zooals gewoon, gaat uit en
maakt plezier, iets minder lang en bru
taal dan gewoonlijk en trotseert den
toestand met een Stoïcijnschen moed,
die bij een neutrale ziel evenveel anti
pathie als verbazing wekt. Geen spoor
van bescheidenheid of zachte gezindheid
in de pers of onder de publieke opinie.
Het is alles wat men hoort of ziet
één uiting van zelfbewuste, onverwoest
bare Teutonische kracht, een verheer
lijking van de Duitsche vuist, een wereld
van haat en minachting' tegenover de
tegenstanders. Zelfs wanneer men be
kend staande als Hollander, niet te pas
en te onpas op Franschen, Russen, Bel
gen maar vooral op de Engelsehen 1
scheldt, loopt men al gauw gevaar be
schouwd te worden als een „Zweifolhaf-
tes" of „verdachtiges Element." Hetgeen
zooals gij begrijpen kunt -uwen
tijdelijk alhier vertoevenden onderdaui-
gen dienaar volkomen koud laat. Of men
uen Zahlkeüner spreekt van een groot
restaurant, of een half uitgedroogdeii
leeraar in de klassieke talen, ofwel een
masseur uit een der badhuispaleizen of
den bureaulist van een kijkspulletje op
den kermisrommel tegenover „Monopol"
(die, onbegrijpelijkerwijze nog altijd den
Eiigelscheii naam van Citypark draagt),
zij allen zullen u, sprekende over den
oorlog, een variatie leveren opliet thema:
„Wir werden die Welt eiuddeutsclien
mit dem Schwertl"
Hel algemeen cachet van Berlijn, ik
herhaal het, mist dien geest van christe
lijken ernst, dien men er in deze dagen
zoo gaarne in ontdekken zou. Er zijn
tiypermoiidaine lokalen gesloten bij do
zijnen vanwege het gebrek aan veel
geld verteeronde vreemdelingen, doch
we hebben nog verdachte naelitgelegen-
heden en speelholen genoeg. Nog gisteren
las ik, dat Unter den Linden en in de
Belle Alliancestrasse in twee allerbe-
ruchtste lokalen, waar „holle Herrscliaf-
ten" over den vloer kwamen, door de
recherche een inval was gedaan. De
Taueutziëiistrasse met haar brutale na
middagparade van al wat Berlijn aan
gepoederde en geparfumeerde individuen
bezit, leeft nog in volle fleur. We gaan
vroeger naar bed en het „Hochbetneb"
van middernacht tot zes uur in den och
tend is gedaan. Maar ook ai weer op
order van de politie, die werkt met de
regelmatige en altijd rake kracht van
42 centimeter mortieren. Deed de druk
van het hoofdbureau op den Alexander-
platz en die der ongunstige tijdsomstan
digheden zich met zoo sterk gevoelen,
de overmoed in de zucht naar genot van
een groot deel der bevolking zou zich
ongetwijleld blijven uiten optie bekende
wijze, die aan Berlijn de reputatie heeft
bezorgd, dat het er alleen overdag som
ber en ongezellig, maar des avonds en
des nachts licht en vroolijk is. „Duhast
ja kleine Ahnung wie schön es ist in
Berlin 1" Zoo heette het nog in Juli.
Aldus de Berlijnsche brielschrijver van
„De Tijd" van wiens schets wij hier een
resumé geven.
Men beweert, da. Bismarck eens ge
zegd heeft: „Wi], Duitschers, vreezeu
God en anders niemand ter wereld".
'tValt moeilijk in bovenstaand beeld
van het Berlijnsche leven iets te vinden
van dien „vreeze des Heeren", die „het
beginsel tier wijsheid" is.
Natuurlijk wordt door de „Welt und
Lebmiiuner" van onzen tijd met een der
gelijke opvatting gelachen, 't Klinkt „ou-
derwetscü", ganz und gar nicht modern",
evenals die andere opvatting, dat over
moed, welke zich uit op een wijze, als
in bovenstaande schets wordt aangegeven,
moeielijk Gods zegen kan afroepen over
de wapenen van „das Deutsche Heer."
Maar wat die „Lebemanner" zullen
zeggen, als de gebeurtenissen dengenen
gelijk zullen geven, die voor onomstootelijk
waar en zeker lioude.i, dat „aan Gods
zegen alles is gelegen" en dat „hoogmoed
komt voor den val"
De toestand.
Het korte maar welsprekende telegram
over de gebeurtenissen op het oostelijk
oorlogsveld in de laatste belichten van
ons vorig nummer is tie bevestiging van
de waarheid dat massa's troepen en ka
nonnen alleen het wapensuccis niet kun
nen dwingen. In hetgeen den Russen op
liefst drie plaatsen is weuervarenbij
Stallupoenen, bij Soldau en bij Wioda-
weck is de ijzeren vuist van generaal
Von Hindenburg merkbaar, die reeds een
maal de Russen uit Oost-Pruisen wierp
met voor lien schromelijke verliezen en
zich als overwinnaar van Insterburg een
geduchten naam maakte. Ook blijkt uit
deze laatste overwinningen hoe taktvol
de Uuitsche veldheer den terugtocht zij
ner troepen leidde, wat het Russische
hoofdkwartier dau ook in zijn langgerekt
communiqué toegeeft eu als een soort
van excuus aanhaalt voor zijn huidigen
tegenspoed. Maar „qui s'excuse s'accuse"
zegt de Franschmaii. Het zou niet kwaad
zijn indien de Russische generalissimus
lor schoie ging bij zijn Franschen collega
Jotfre die met relatief geringer offers dan
de Russen toch een machtigen vijand als
de Duitschers in bedwang weet te houden
en zijn afkuabbelmethode ook door de
Belgen en Engelscheii aan het noorder-
front met succes wist te doen lianteeren.
Toch moet aan de zegepraal der Duit
sche wapenen in Oost-Pruisen geen over
dreven hooge waarde worden gehecht,
daar een voordeel op een antler punt
door de Russen behaald, die overwinning
weer geheel of gedeeltelijk kan teniet
doen. Daarbij, de winter staat voor de
deur, die den Russen gunstige kansen
biedt voor het opereereu in het terrein
der Masurische meren aan de Oost Prui
sische grenzen, ais de bevroren opper
vlakte dezer moerassige wateren een
prachtig marcheerveld voor hun troepen
aaiibieUt.
Op het westelijk front houden de strij
dende partijen elkander nog steeds in
evenwicht. Dat de Engelsehen in voor
treffelijk aangelegde loopgraven de hef
tigste aanvallen der Duitscfiers weerston
den zal met zonder verrassing in Duitsch
land worden vernomen; dat het keur
korps der Pruisische garde reeds vroeger
gedeeltelijk vernietigd, bij de Yser weer
een nieuwen klap heefl gekregen zal in
Berlijn nu juist niet het geloot in de on
overwinnelijkheid der Duiische troepen
komen versterken.
Van het Russisch-Turksche front blij
ven de berichten elkaar tegensprsken.
Een der twee partijen schiet geducht met
spek, zooals wij dat noemen, wie, dat
moet de toekomst leeren.
Het bericht van den brand van Krakau
is niet bevestigd. Toch staat het indien
hoek niet goed voor Oostenrijk. Beter
gaat het in Servië, waar Belgrado's val
aanstaande is. De burgemeester van
Weenen heeft bevolen ter eere van de
overwinningen in Servië te vlaggen. In
militaire kringen gelooft men dat de
veldtocht, zóo voortgaande, in Servie
weidra zal geëindigd zijn.
Eigen (telefonische en telegrafische) berichten
van 17 November, 5 uur 's namiddags.
Londen. Uit Marseille wordt gtemald,
aan de Times, dat daar den 7ein, No
vember een nieuw contingent Indische
troepen is ontscheept onder groote geest
drift der "bevolking. i
Berlijn Onder de bij den slag bij Kut-
no gevangen genomen Russen bevindt
zich de gouverneur van Warschau, Von
Korff, met zijn staf.
Rome. Volgens een telegram uil Pe
tersburg aan de Corrière d'Ilalia heb
ben de Russen Krakau (hoofd
stad van Oostenrijksch Polen) op het Noor
delijk front ingesloten.
Londen. Aan de Morning PosL woidt ge
meld, dat te Venetië bericht is ontvangen,
dat een gedeelte van Krakau in
brand staat. Aan de Noordzijde is do
stad omsingeld De val der stad
wordt elk oogenblik verwacht.
Berlijn. Het groote hoofdkwartier
meldt: Ook de dag van gisteren verliep
aan liet Westelijk oorlogstooneel in .al
gemeene rust. Ten Zuid-én van Verdun
en ten Noordoosten van Cirey vielen de
Franschen zonder succes aan. Op het
Oostelijk krijgstooneel hebben onze ope
raties een 'gunstigen voortgang. Nadere
berichten zijn nog niet ontvangen.
Parijs. Officieel communiqué van
gisteravond 11 uur. De toestand is on
veranderd.
Petersburg. (Officieel communiqué van
den generalen staf van 16 November).
Na den strijd in October retireerde de
vijand naar zijn grenzen, achter zich alle
spoorwegen en bruggen vernietigende,
wat onzen opmarsch zeer vertraagde. 'Die
vijand had zoodoende gelegenheid de grens
te bereiken en kon geholpen door zijn
dicht spoorwegnet troepen naar het
Noorden brengen om een brachtigan druk
uit te oefenen op onzen rechtervleugel.
Tegen half November begonnen de Duit
schers verder biet hun offensief tusschen
Weichsel an Warta, in gevechten, die .nu
nog voortduren op het front PlotskLaut-
schizaUwjejew. Op het front Stallupoe
nen trachtten zij met afzonderlijke deta
chementen ons aan 'te vallen, wat mis
lukte. De Duitschers trokken terug.
Verlamd.
DUINKERKEN, 14 Nov. (Van onzen
Belgischen correspondent) VerlamdZie
daar met één enkel woord kortelijk het
verloop der huidige beweging van den
vijand aan de Yzer gekenschetst. Ver
lammen ziedaar het oogenblikkelijk
geheim van de vorderingen der Ver
bondenen in de laatste maanden. Aan
den geweldigen, machtigen, eersten mo-
kerdruk van den vijand weerstand bie
den, geen doorbraak mogelijk maken,
hem geen gelegenheid geven een voor
deel op één punt door te drijven
dan zijn woeste kracht zich in den grond
laten vastwoelen als een ontspoorde
trein, dat is de verdediging van onze
legers-
Verlamd is ook de beweging der Duit
schers aan de Yzer. De schok is weer
staan, de vermeestering van Dixmuiden
kon geen krijgskundige winst worden
voor voortrukkende beweging. Een tegen
actie werd onzerzijds begonnen, zooals
ik beschreven heb. Die tegenactie is in
gang. Zou 't een te stoute voorzegging
wezen te voorspellen, dat morgen de
vijand over de Yzer teruggeworpen
zal zijn, waar hij thans nog aan deze
zijde vasten voet behield? Versclie
Fransche troepen zijn op verschillende
punten de verzwakte gelederen komen
versterken, en vermoeide Belgische af-
deelingen komen vervangen. Ik vernam,
dat er ook Belgen naar Parijs gaan voor
de fortenbezetting, zoodat de versche
troepen der Parijsclie forten vrij kunnen
komen. Nadere bijzonderheden kan ik
evenwel hieromtrent niet geven. De
Belgen hebben zich wederom prachtig
gehouden en Koning Albert heeft dit
zijn troepen bij een troepenschouw dezer
dagen persoonlijk beluigd. Koning Albert
zelf is een lielü, en de Franschen zouden
alle oorlogsjammer dezer streken ver
geten, om zijn naamdag op morgen als
een feestdag met openbaar vertoon van
vreugde en feestelijkheid te vieren, ware
het niet dat Koning Albert zelf met
zooveel nadruk zich persoonlijk tegen
eenigerlei feestviering gekant had. Nu
zullen de Fransche eu Engelsche bladen
zich wel bepalen, hem lof te brengen.
Naast Joffre is hij de algemeenst gevrierde
man alhier. („De Tijd")
Koning Albert.
Een bekend landgenoot, die op don
dag van den v,al van het fort Waelhem
in Antwerpen was, sprak 's avonds een
Belgisch soldaat, die in het vuur geweest
was. Deze vertelde hem:
Ik stond in een loopgraaf, mijn zwa
ger eenige metels van mij verwijdefd,
tusschen ons stond een stille, lange man.
Wij waren in een hevig infanteriegevecht
gewikkeld nu en dan sprong er een
granaat in de buurt. Plotseling werd mijn
zwager door een scherf getroffen, als een
bloedende massa zakte, de arme kerel
in elkaar.
De lange soldaat, die zelf geen geweer
had, bukte zich, nam het geweer en een
tasch patronen van het lijk van mijn
zwager, en vuurde de tasch leeg.
Daarna stapte hij langzaam uit de loop
graaf.
i 1 U'3'
Welk weder zuilen wij hebben
Verwachting tot den avond van 19 Nov
Zwakke tot matigen, noordelijke tot noord
oostelijken wind, nevelig tot lichtbewolkt,
waarschijnlijk droog weer. Weinig verande
ring van temperatuur.
Het trof mij zoo kalm en ernstig de
man was, ik hield met vuren op, keek
naar hem. Hij keerde zich even naar mij
om mon Dieude Koning
Het was het schoonste ootgenblik in
mijn leven, ik hoop dat mijn zwager nog
heeft geweten wie de lange, stille mili
tair was, die hem voor het vaderland
heeft zien sterven! (N. R. Crt.)
Het Belgische leger.
BERLIJN, 17 Nov. Volgens de „Lokal
Anzeiger" verloor het Belgische leger in
den loop1 der zes laatste dagen 18000
man van zijn effectief, waaronder 600
officieren. Tweeduizend man zouden over
de Hollandsche grens gevlucht zijn en 4000
werden door de Duitschers gevangen ge
nomen. 25000 Belgische soldaten vormen
de rest van het volkomen ontredderde
De sluiting der Noordzee.
Op uitnoodiging van de Zweedsthe
regeering hebben sedert geruimcn tijd
tusschen de vertegenwoordigers van
eenige neutrale staten, te Stockholm
besprekingen plaats gehad over een ge-
meenschappefijk optreden in verband
met verschillende maatregelen die door
de oorlogvoerende monendheden geno
men waren, en welke den handel en de
scheepvaart der neutralen raken. Bij
deze besprekingen kwam men overeen
om ten aanzien van sommige bepalingen
die het verkeer der neutralen op beden
kelijke wijze dreigen te storen, stappen
te doen bij de betrokken mogendheden.
De Zweedsclie, Deensche en Noordsche
regeeringen hebben aan de vertegen
woordigers der mogendheden in kwestie
een gelijkluidende protestnota ter hand
gesteld.
Kerstmisgeschenken.
De Duitsche bladen verzamelen 5
Marks-kerstniisgeschenken voor pakket
ten naar de troepen. Deze pakketten
zullen bevatten 1 hemd of 1 onderbroek
of 1 paar wollen kousen (handwerk), 1
groote harde cervelaatworst, 1 peper
koek, appels en noten, 12 sigaren, 1
kleine flesch cognac, 1/3 pond klontjes
suiker, 1 benzine vuurontsteker, 2 stuk
ken zeep, 2 kerstkaarsen, 10 veldpost-
kaarten. Bovendien wordt in iedere kist
een elegant gebonden geïllustreerd jaar
boek en kalender 1915 verpakt.
De Prins van Wales naar het front.
Maandag stak de Prince van Wales het
kanaal over, teneinde zich aan het front
te begeven. Hij zal ingedeeld worden bij
liet hoofdkwartier van generaal French,
die hem bereids tot zijn aide-de-camp
benoemde.
Men deelt ons van Duitsche zijde mede
Naar uit Gent wordt gemeld, blijken de
geruchten dat Yperen in brand staat, on
waar te zijn. Slechts eenige huizen wer
den neergeschoten. De beroemde Laken
hal moet volkomen ongedeerd zijn.
(N. R. C.)
In België heeft het Duitsche bestuur
drie militaire spoorweg-directies gevormd
onderscheidenlijk te Brussel, Charleroi
en Libramont.
Generaal Leman, de verdediger van
Luik, had toestemming verzocht voor zijn
dochter om hem in zijn gevangenschap
te Maagdenburg gezelschap te houden.
Namens het Pruisische ministerie van oor
log is hem echter geantwoord, dat die
toestemming niet kan worden verleend
op grond van de (behandeling, die vele
