iüU 1UU -ar DU ZD
De Groote Oorlog.
No. 128.
Donderdag 29 October 1914.
Tiende Jaargang.
Verschijnt eiken MAAHÖAG-, WOEHSOAG- en VRIJDAGAVOND.
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratis: Ganxepoorfsfraaf C 209, GOES
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
I S®* gulden bij #j| gulden bij A éfA gulden bij §P*
jl I I verlies van een jl I I H I verlies B_ I I verlies van M gnu,
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
Verdedigt uwe neutraliteit -
tegen verdachtmaking.
ook
Eerst in de allerlaatste dagen maakte
de verdachtmaking onzer neutrale hou
ding in dezen oorlog bij de buitenlanders,
speciaal de Frauschen en Engelschen,
plaats voor waardeering.
Maar wie weet, hoe spoedig het zon
netje der waarheid weer schuil gaat achter
dikke wolken van laster en verdenking.
Het is onze plicht krachtig op te komen
tegen iedere poging die gedaan wordt om
het Nederlandsche volk een oneerlijke,
deloyale houding toe te dichten.
Ook dr. Nolens, de voorzitter onzer
Katholieke Kamerfractie, dringt daarop
aan met zijn gezaghebbend woord. Hij
schrijft aldus in de „Nieuwe Venlosche
Courant"
In de oorlogen die thans gevoerd
worden, is en blijft Nederland neutraal.
Op officieele wijze heeft deRegeering
ter kennis, van een ieder, vvien zulks
aangaat, gebracht, dat zij volstrekte on
zijdigheid zal in acht nemen.
Dit geschiedde in de buitengewone
Staatscourant van 4 Augustus.
In de Troonrede van 15 October werd
met nadruk bevestigd dat die neutraliteit
op geen enkele wijze geschonden was,
en dat ze, evenals tot op dien datum,
in het vervolg gehandhaatd zou worden.
Het geheele leger is daartoe nu reeds
bijna drie maanden onder de wapenen.
De Regeering waakt ook met pijnlijke
zorg dat zelfs de schijn vermeden worde
alsof op andere wijze dan door betreding
van het grondgebied, inbreuk op die
neutraliteit worde gemaakt.
Die neutraliteit moet echter ook ver
dedigd worden tegen verdachtmaking.
Reeds in de eerste dagen van den
oorlog vond inen vooral in de Fransche
bladen berichten, dat de Duitschers over
Neerlandsch gebied in België zouden zijn
gevallen.
En niet alleen berichten, maar teeke-
ningen erbij.
Wie zou er dan aan kunnen twijfelen?
Sinds gaat bijna geen dag voorbij of
hetzelfde spelletje wordt herhaald.
Men schijnt van sommige zijde aan
Nederland niet te kunnen vergeven dat
Duitschland op zoo volledige, correcte
wijze onze neutraliteit geëerbiedigd heeft.
En men schijnt er belang bij te heb
ben de meeuing ingang te doen vinden
dat Nederland zelf ten gunste van Duitsch
land handelingen verricht of toelaat, in
strijd met die neutraliteit.
Een geheele reeks van dergelijke on
ware voorstellingen zou kunnen worden
aangegeven.
En niet alleen uit bladen van den
tweeden of nog lageren rang, maar ook
uit bladen als de „Figaro" eu de „Temps".
Nu is het moeilijk in al wat tegen
woordig gedrukt wordt, schifting te ma
ken tusschen waarheid en phantasie.
Misschien hebben zij gelijk die alleen
waarde hechten aan de officieele Duit-
sche berichtendeze zullen wel niet alles
bevatten, maar wat ze brengen, blijkt
naderhand meestal juist.
Over al de opzettelijke leugens of licht
zinnige onjuistheden kan men zich er-
gereu, of ook niet, en het daarbij laten.
Maar in dit geval staat meer op het spel.
De eer van ons land in de eerste plaats.
Maar daarbij ook de belangen van ve
len, en vooral van de Nederlanders, die
in het buitenland verblijven.
Van de buitenlandsche pers zou men
mogen verwacliteu dat ze, in dank voor
de. ook door haar zoo hooggeroemde gast
vrijheid van ons land, zoowel aan Belgen
en Engelschen als aan Duitschers ver
leend, geen onware berichten verspreidt
over de handhaving onzer neutraliteit.
In ieder geval is verdediging onzerzijds
noodzakelijk.
legenspraak mag op geen enkele on
ware voorstelling uitblijven.
En wel tegenspraak van officieele zijde.
En onmiddellijk.
In het blad zelf waarin het onjuist be
richt is opgenomen.
En zoo noodig, tegenspraak bij her
haling.
Het ligt voor de hand op welke wijze
en door wie dit moet gebeuren.
Niet alleen nu, maar ook later kan
Nederland nog last hebben van eene te
zijnen nadeele, opzettelijk of niet-opzette-
lijk, gevormde legende.
De toestand.
Wanneer men de plaatsing der fron
ten van do legers in België en Frank
rijk in beeld zou. brengen, zou de teeke-
ning een onregelmatige lijn vertoonen van
Ostendo tot Verdun, mot op verscheidene
plaatsen scherpe bochten en inhammen.
Hel is nu bij die bochten en inham
men, dat door de strijdende partijen een
sterke druk wordt uitgeoefend, niet on
gelijk aan het geweld, dat de stortvloed
op- een zwak punt van een dijk uitoefent.
Zoolang, de aangevallene op het juiste
oogenbtik versterkingen bij het bedreigde
punt kan samentrekken, loopt de uitge
oefende druk op niets uit, tenzij op noode-
loos verlies van manschappen voor den
aanvaller zoowel als voor den aangeval
lene.
Het spreekt echter vanzelf dat vroeg
of laat een oogenblik moet komen, dat
aan een der strijdende partijen de „door
braak" gelukt. Dat succes luidt dan de
overwinning in.
Uit de telegrammen van gisteren blijkt,
dat het overtrekken van aen Yser den
Duitschers geen voordeelen bracht. Dit
kan eerst, wanneer zij óf Dixmuiden óf
Nieuwpoort veroveren. De tegenstand nu
die de bondgenooten bieden is van dien
aard, dat geen van beide plaats in Duit-
sche handen is.
Is 't misschien uit baloorigheid hierover
dat de Duitschers Nieuwpoort gebombar
deerd hebben?
Want het gaat weer bar toe bij Nieuw
poort en Dixmuiden.
Wat ons de groote dagbladen in haar
uitvoerige communiqué's melden, doet ons
den slag aan den Yser als een der bloe
digste van dezen oorlog kenmerken.
Volgens berichten aan het Belgische
ministerie van oorlog, zoo lezen wij in
de „N. K. Ct." van neden morgen, wor
den de verliezen aan Belgische zijde in
de gevechten aan de Yser op 10.000
dooden en jjewonden geschat. Die van
de Duitschers moeten veel groot-er zijn.
Na aankomst van Fransche en Engelsche
versterkingen is de stand van zaken voor
de bondgenooten op dit gedeelte van het
front veel gunstiger geworden.
Aan de „Times" wordt uit Noord-
Frankrijk geseind dat eergistorochtend na
hevige nachtelijke gevechten 2500 lijken
van Duitschers iu het Yserkanaal dreven.
Het water was rood van het bloed. D©
straten van Dixmuiden waren met dooden
bezaaid.
Het nachtelijke gevecht was een ware
hel geweest. Van 't vallen van den avond
tot 't aanjbreken van den dag was van
man tegen man gevochten. Soms vie
len die strijders samen in het kanaal en
verdronken 'heiden. i
De Duitschers hadden bevel gekregen,
het kanaal tot eiken prijs over te tpek-
kan. Ëien gevangen genomen officier er
kend© het; „ai moet het duizenden sol
daten kosten, wij, moeten ier* over" was
gezegd. De correspondent schat de ver
liezen aan Duitsche zijde alleen dien
nacht op 5000 man. Hij seint voorts dat
Zaterdag een Duitsche brigade, die langs
de kust marcheerde, tusschen Nieuwpoort
en Middelkerke door hiet vuur der .En
gelsche oorlogsschepen vernietigd is.
Ook aan den Franscben rechtervleugel
vanwaar het nieuws ons schaarscher
wordt toebedeeld en waaromtrent de
nieuwsgierigheid ook minder groot is, zijn
do verliezen geweldig; volgens Duitsche
bron komen zij op meer dan 40.000 man
Ook daar maken de Duitschers absoluut
geen vorderingen, die in vei-houding zijn
tot de oorspronkelijke verwachtingen; in
tegendeel, zooals vanmorgen o.a. „De
Maasbode" mededeelde, zijn zij ten Oosten
Nancy van over de grens teruggeworpen.
E:n Rusland? De laatst© berichten spre
ken meer van tegenvallers dan van mee
vallers der Russen. Zeker is het, dat zij,
zoolang de Duitsche legers in Oost-Prui
sen lupt zijn vernietigd, een zeer aan
zienlijke troepenmacht daar zullen moe
ten Vastleggen, om de operatie-lijn Wilna,
Dunab-urg, St. Petersburg intact te hou
den. Daar, zoowel als in Galiicië, kan
men zeggen dat do tegenstanders ielkan-
der in evenwicht houden.
Eigen (telefonische en telegrafische) berichten
van 27 October 5 uur 's namiddags.
Berll|n. Het groote hoofdkwartier
meldt:
Do gevechten bij het Y'serYperen-ka-
naal bij, Yperen en ten Zuidwesten van
Hijsel worden met groote hardnekkigheid
voortgezet.
De Duitsche troepen hebben ook giste
ren vorderingen gemaakt.
Op de .overige deelen van het front in
het Westen hebben zich geen ernstige
gebeurtenissen voorgedaan.
Op het Oostelijk ooriogsterrein is de
aanval der Duitschers ten Westen van
Augustow langzaam .vooruitgaande.
Ten Zuidwesten van Warschau zijn alle
aanvallen van sterke Russische krijgs
machten door onze troepen teruggewezen.
Ten noorden van Iwangorod hebben
nieuwe Russische armeecorpsen den
Weichsel overschreden.
Parijs. (Communiqué van gisterenavond
11 uur). Nieuwpoort is hevig; gebombar
deerd. De Duitschers bleven aanvallen
op het front ten Noorden van Dixmuiden,
zonder dat zij volgens de laatste berich
ten resultaat schijnen. te hebben verkregen.
Over de rest van het front werden
hevige nachtelijke aanvallen van den vij
and overal afgeslagen.
Oostburg. Don geheelen dag is hier
zwaar kanongebulder gehoord uit de rich
ting Oostende.
Het schijnt, dat daar hevig gevochten
wordt.
Brussel. Naar verluidt, zal de Belgi
sche regeering de beide Kaplers, die ge
woonlijk den 2en Dinsdag in November
de parlementaire werkzaamheden plach
ten te hervatten, te Havre samenroepen.
Bij de vlucht uit Antwerpen zijn reeds
vele Kamerleden, en Senatoren de regee
ring naar Havre gevolgd.
Weenen. (Officieel). De toestand in
.midden-Galicië is -onveranderd. Ten Zuid-
Westen van Ivangorod staan onze dap
per strijdende korpsen, waarvan er één
alleen 10.000 gevangenen maalde, in strijd
tegen troepenmachten, die ver in de meer
derheid zijn.
LOSSE BERICHTEN.
Raadt Z. M. Koning Albert aan de
Belgische vluchtelingen den terngkeer af?
Dr. Frans v, Cauwelaiert schrijft in „Da
Tijd":
De „Leeuwardsohe Courant" haeft aan
een schrijven van den voorzitter van don
Belgischen Bond van Postbeambten heit be
richt ontleend, dat Z. M. koning; Albert,
in een telegr.am aan den heer advocaat
mr. Ter fèc-hilz,, den Bei-ge-n zou he-h-ben
afgeraden, terug it© keeren.
ik ,kan dit bericht heslist teg-ensprefeii.
Niet alleen omdat het op zichzerf reeds
geheel ongesloollijk voorkomt, maar ik, kom
uit Vlissingen en lieb o.a. met mijn con
frater en vriend, mr. Ter Schilz. üi 't lang
en in 't breed de vraag besproken, wat
er onzen geviuchtien landgenooten te doen
staat; ik heb in verschillende p-laatsen het
woord gevoerd in het openbaar en hon
derden vluchtelingen hebben mij p-rivatim
om raad gevraagd. Door niemand is er ook
maar een half woord over heit bestaan van
bedeeld telegram gerept, 'tls dus een van
die duizenden looze geruchtjes, weike te
genwoordig in zoo groote menigte rond-
gonz-en als muggen 's zomers aan, den wa
terkant.
In het krankzinnigengesticht te Sol-
zaetó jbeVjnden zich fhans 2000 krankzin
nigen, waardoor een onhoudbarein toe
stand is geschapen. Acht honderd van die
ongelukkigen, welke nit Mortsel afkoms
tig zijn, zullen binnen enkele dagen over
Ned-erlandsch gebied en verder langs de
Schelde naar Morteel bij Antwerpen wor
den teruggevoerd.
Brugge.
Te Brugge zijn een tweetal procla
maties door de Duitsche overheid aan
geplakt. De eerste deelt mee, dat de
klok van den Hallentoran een uur voor
gezet is, dus op D-uitschen tijd gebracht,
dat automobielen en rijwielen als ver
voermiddelen verboden zijn en men zich
na 8 uur, Belgische tijd, niet meer over
straat begeven mag. De andere is een ken
nisgeving, dat de stad door Duitsche troe
pen bezet is en eindigt miet.de gebruikelijke
waarschuwing: „Indien nu of in d-e toe
komst in uw stad Duitsche troiepen aange
vallen jvorden, wordt de bie-zetting er uit
getrokken en de s.tad z,ai zonder genade in
brand geschoten worden. Ik waarschuw u I
D:e opperbevelhebber VON BESELER,
generaal der Infanterie."-
Men huivert, zegt „De Tijd", als men
denkt, dat een enkel schot van een franc-
tireur of zelfs om een misverstand in
deze opgewonden tijden, het onvergelijke
lijke Brugge eenzelfde lot zou ondergaan
als Leuven.
GENT. Volgens particulier telegram aan
„De Maasbode" heeft men hier vernomen,
dat te Namen de navolgende procla
matie is aangeplakt:
Ik deel de bevolking mede, dat de
Duitsche troepen van Frankrijk komende,
weldra zullen arriveeren. De troepen trek
ken zich om humanitaire- redenen terug,
teneinde hij haarzelve en in de pjlaatsen,
welke zij .zullen bezetten, niet de ver
schrikkelijke oholera-epidemie te versprei
den, die in de Fransche rangen woedt.
Ik noodig de bevolking uit gewillig te
voldoen aan de requisites, welke de door
tocht der troepen met zich sleept.
De gouverneur,
VON DEBOUSBRY.
Gevangenen.
Maandag zijn te Luik 400 Engelsche
marinesoldaten aangekomen, die in de
gevechten bij Nieuwpoort waren gevan
gen genomen.
De klokketoren van Atrecht.
De vermaarde klokketoren van het stad
huis te Atrecht, die vrijwel onbeschadigd
was gebleven, toen in het begin dezer
maand, het stadhuis zelf in vlammen was
opgegaan, is den 21en dezer door de
Duitsche artillerie beschoten en vernield.
Volgens de Times hebben de Duitschers
hun geschut op de „beffroi" gericht, om
dat den vorigen dag de Franschen de
kerktoren van het naburige dorp Tilloy-
les-Mofflaines, waarop de Duitschers ma
chinegeweren hadden opgesteld, in puin
hadden geschoten.
Atrecht zelf heeft van de beschieting
erg geleden. Het jneerendeel der bevolking
is er den 21sten uitgetrokken. (N. R. Ct.)
De oorlogscorrespondent van het „Ber
liner Tagebiatt" vertelt over het weer
zien tusschen den Keizer en Prins Oscar:
-Op de tweede verdieping van mijn ho
tel. .had ook de 27-jarige prins Oscar,
die den rang van overste bekleedt, een
kamer betrokken.. .Zijn grenadiers had
den op 22 September bij Verdun als, leeu
wen gevochten. Het w-as een moorddadige
worsteling en onze soldaten moesten iecle-
ren duimbreed gronds bevechten, want
telkens en telkens weer knalden de scho
ten uit de boomtoppen. De Prins, voerde
zijn regiment ten zegepraal. Verscheidene
officieren, waaronder een majoo-r, sneu
velden aan zijn zij-de, anderen werden
zwaar gewond. Na den slag jverd de
Prins getroffen door een acute hartaan-
doenjng. Do emoties; van den strijd had-
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 29 Oct.:
Zwakke tot matige winden uit Zuidelijke
richtingen. Nevelig tot zwaarbewolkte lucht.
Wellicht eenige regen. Weinig verandering
van temperatuur.
de-n blijkbaar te sterk op- hem ingewerkt.
Hij reisde Uaar Jfetz om te herstellen.
;Op 26 (September kwam zijn vrouw
heim bezoeken, en 's namiddags tegen 3
uur de Keizer. In de vestibule van het
hotel kreeg deze van den geneesheer reeds
goede berichten. De Keizer trad binnen,
reeds op den drempel de armen uitbrei
dend met de woorden„Jongen, mijn
jongen, ben je daar!" Langer dan een
uur bleef de Keizer bij zijn z'oon. Toon
hij de kamer verliet, zag hij- er zeer
opgewekt uit.
Zondagmorgen ontving de Prins de tij
ding, dat hem het IJzeren Kruis eerste
klasse verleend was. De tweede klasse
van dit eeretoeken had hij al eerder ver
diend. Op het slagveld was hem dattt
geschonken en omdat er op: dat oogen
blik geen IJzeren Kruis van dit jaar
voorhanden was, gaf generaal von Strantz
het door hemzelf in den oorlog van 70
verdiende kruis.
Onheusch optreden tegen den heer Laane.
ROOSENDAAL, 27 Oct. (Van onzen
eigen redacteur). Een zelfde onlieusche
bejegening, als meerdere Nederlandsche
automobilisten jl. Maandag in België van
de zijde der Duitschers ondervonden,
heeft j.l. Zondag reeds den Belgischen
consul, den heer Laane, getroffen. In
gezelschap van drie andere personen
was de heer Laane naar België per
auto vertrokken. Even voorbij Antwerpen
verliet de consul metéén zijner mede
passagiers gedurende eenige oogenblik
ken den wagen. Juist tijdens zijne afwe
zigheid arriveerde de kapitein van
de Brusselsche Kommandantur, en ge
lastte den chauffeur den auto onmiddellijk
naar Brussel te rijden, zoodat de heer
Laane met dengene, die mede was uit
gestapt, alleen achterbleven.
Met genoegen vernemen wij echter dat
het geheele gezelschap hedenavond in
den auto ongedeerd te dezer plaatse is
aangekomen. („De Maasbode")
Niet gezonken.
De Duitsche legatie te 's Gravenhage
deelt mede, dat de onderzeeër, die door
den Engelschen torpedojager „Badger"
werd geiamd, niet tot zinken is gebracht
maar behouden en zonder verliezen in de
haven is teruggekeerd.
Kardinaal Mercier en gouverneur
Von der Goltz.
De „Kölnische Volkszeitung" bericht
dat het onderhoud tusschen bovenge
noemde waardigheidsbekleders pas
Vrijdag j.l. plaats had, zoodat een vóór
dien datum gepubliceerd onderhoud door
„De Tijd" op een vergissing berust.
Het leven te Antwerpen.
Een redacteur van „De Maasbode"
was Vrijdag te Antwerpen en schrijft
er vanHeden hebben wij wederom
een bezoek aan Antwerpen gebracht,
waar het publiek leven overhand toe
neemt, dank zij de voorbeeldige orde
en rust, welke in de stad heerschen,
en die tot nu door geen enkel incident
werden verstoord. Met ieder uur neemt
het aantal geopende winkels toe. Voor
vele zijn nog wel de ijzeren rolluiken
neergelaten, doch veelal is er dan een
brieije aangeplakt, waarop de woorden:
„Deze winkel wordt morgen geopend",
of „Opening a.s. Maandag".
Dank zij de inrichting der burgerpolitie,
waardoor de nachtpatroulles niet alleen
zijn kunnen worden verdubbeld, doch ook
het aantal personen op dubbele sterkte
