De Groote Oorlog.
Dinsdag 20 October 1914.
Tiende Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOEHSQAG- en VRI1DAGAVQND.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
No. m.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratis: Ganzepoortstraat C 209» GOES
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De aboimé's op dit blad, in het bezit der door de A gulden bij verlies van beide J| 1® gulden bij gulden bij épfc gulden bij |j® gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de A ■191 handen, voeten of oogen. A m. 9 9 verlies van een A I I 9 B verlies 9 9 verlies van M verlies van
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, S Voorts bij ongeneeselijke Iü8l I hand, voet IH99B vaneen 9 A 9 S een M eiken anderen
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: verstandsverbijstering; of oog; duim; wijsvinger, fta vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
De toestand.
Uit de oorlogstelegrammen der laatste
dagen blijkt, dat de DuitscheenEngelsche
marine met elkaar slaags zijn geweest
in afzonderlijke gevechten die aan Enge
land het verlies bezorgden van een krui
ser en aan Duitschland dat van 4 torpedo
jagers. Het ongeval aan ons handelsvaar
tuig de „Noordam" overkomen, bewijst,
dat de Noordzee steeds onveiliger wordt
en misschien binnen korten tijd het
groote gevechtswater gaat worden.
De slag aan de Aisne is nog steeds
onbeslist. Het zwaartepunt van den strijd
schijnt zich hoe langer zoo meer naar het
Noorden te verplaatsen.
Zooals thans de positie der bondge-
nooten is, wordt door verschillenden een
ontruiming van het Fransche gebied door
de Duitschers aanstaande geacht. Het
leger van Von Kluck schijnt meer en
meer in den knel te komen en het leger
van den kroonprins in de Ardennen, waar
het flink sneeuwt, moet ook reeds in
een minder benijdenswaardige positie
verkeeren.
In Gallicië gaan de Oostenrijkers voort
met vorderingen te maken, terwijl in
liet Weichselgebied door de Russen en
Duitschers een afwachtende houding
wordt aangenomen.
Te Antwerpen begint langzamerhand
het gewone leven zich regelmatig te
ontwikkelen. Reeds gaan enkele tram
lijnen en de waterleiding zal vandaag
of morgen wederom functionneeren, ter
wijl de sporen van het bombardement
worden opgeruimd.
De verzekeringen dat men gerust naar
Antwerpen kan teruggaan, komen nu
van alle kanten inin dit opzicht is ook
de brief van kardinaal Mercier gerust
stellend. Mogen de feiten der toekomst
die verzekeringen bekrachtigen en bewij
zen dat het wantrouwen, dat de gevluchte
Belgen jegens de Duitschers koesteren,
wat Antwerpen althans aangaat, onjuist
is geweest.
(Eigen berichten per telegraaf en telefoon)
17 October 5 uur.
Washington. De Britsche gezant heeft
de Vereenigde Staten opmerkzaam ge
maakt op een schending der neutraliteit
in de Britsche wateren, waar een Duitsch
oorlogsschip kolen zou hebben ingenomen.
Een onderzoek is gelast.
Londen. Li den loop dezer week ziju
13000 gewonde Belgische soldaten van
Ostende naar Engeland overgebracht.
Valkenswaard. Gistermorgen verscheen
voor de Achelsche Kluis (Trappisten
klooster] te Achel waar de Belgische
generaal De Schepper met zijn 150 man
schappen verblijft, een auto met Duitsche
officieren, die een onderhoud hadden
met den generaal. Het onderhoud had
geen resultaat waarna de Duitschers, ten
getale van 200 man het klooster omsin
gelden. Bij de schermutseling werden 1
Duitscher en 1 Belg gedood en 1 sergeant
gewond, die in de Iloll. ambulance werd
opgenomen.
Bij een verdere schermutseling is de
generaal met zijn troep uitgeweken naar
de Hollandsche grens. Alten werden
geïnterneerd.
Petersburg. (Officieel). Aan het front in
Oost-Pruisen hebben enkele schermutse
lingen plaats gehad. Het Duitscb-Oosten-
rijksclie leger ging aan den midden-
Weichsel en in Gal.icië op 15 October
over liet geheele front over tot het
offensief. Ten zuiden van Pzremysi
maakten wij drie compagniën Oosten
rijkers en 6 officieren gevangen.
Londen. (Off.) Eén officier en 20 ma
trozen van de gezonken kruiser „Hawke"
zijn drijvende gevonden en gered.
Antwerpen. Wij vernemen, dat de
Duitschers in de Schelde nabij Antwerpen
mijnen hebben gelegd vanaf Bath.
Voor schippers zal liet raadzaam zijn te
Hausweerd instructies te vragen.
Parijs. Officieel communiqué van gis
teravond 11 uur. De actie op onzen
linkervleugel wordt krachtig voortgezet.
Overal houden wij stand en wonnen op
enkele punten terrein, vooral te Laventies
ten oosten van Estaires in de richting
van Rijsel. Op den rechtervleugel en het
centrum viel niets bijzonders voor, tenzij
een aanval in de buurt van Malencourt,
ten noordwesten van Verdun. Deze aanval
door de Duitschers ondernomen werd
afgeslagen.
Petersburg. Vanaf het oogenblik dat
de Russische regeering het leggen van
mijnen in de Finsche golf en de golf
van Riga publiceert, zullen deze wateren
voor de gewone scheepvaart zijn gesloten.
Berlijn. Een telegram uit Constanti-
nopel meldt, dat de Turksche Koerden
Oermia aan de Perzische grens hebben
bezet.
18 October 1,30 uur 's namiddags.
Londen. (Off.) Die verliezen der En-
gelschien in het gevecht op de Noordzee
waarbij1 Zaterdag vier Duitsche torpedoja
gers tot Izinfaen werden gebracht, 'zjjjla: 1 of-
lïoier pn 4 matrozen gewond. De Engelsph©
torpedojagers hebben geen noemenswaar
dige schade geleden; 3i Duitschers werden
gewond en krijgsgevangen.
Parl|s. Officieel Communiqué Van gis
teravond 11 uur. Op het front wordt
slechts licht geschoten; op den linkeij-
vleugei Wijven wij vorjteringten maken, wij
maakten ons meester van Fromeffes ten
Z.O. van Rijssel. Op. het kanaal tusi-
schen Yporen :en de zee hebben onze-
fuseliers en zeelieden de Djiitsoh© aan
vallen afgeslagen.
Rome. De „Matino" verneemt uit Cai
ro dat wegens hot verschijnen van Turk
sche cavalerie aan de Egyptische grens
het Suezk'anaal istreng bewaakt wordt;
midden in het kanaal ligt de Engelsche;
kruiser „Warrior".
Frankfort. De „Frankfurter Zeitung"
meldt, dat de aan Antwerpen opgelegde
oorlogsschatting 30 jnillioen francs hef
draagt.
LOSSE BERICHTEN.
De Engeisch-Belgische overeenkomst
van 1906.
ROTTERDAM, 11 October (Officieele
mededeeling van het Engedsohe Consu
laat-Generaal). Het verhaal van de z.g.
Engeisch-Belgische overeenkomst van
1906, dat de ronde doet in de Duitsche
pers, en hetwelk zou steunen op documen
ten, welke te Brussel moeten gevonden
zijn, is te beschouwen als een nieuwe
poging, om een, fabel ingang te doen vin
den, welke reeds bij vroegere gelegen
heden in verschillende vormen is ver
spreid en verder tegengesproken. Zooals
de Duitschers wel weten, is Generaal
Grierson ovealeden en voert Kolonel (n'u
Generaal) Barnardiston het bevel over de
Engelsche legermacht voor Tsingtau.
In 1906 was Generaal Grierson bij den
Generalen Staf aan het Ministerie van
Oorlog en Kolonel Barnardiston militair
attaché te Brussel. Het is mogelijk, dat
met het oog op den plechtigen waarborg,
welken Groot-Brittannië had gegeven voor
de bescherming -der Belgische neutrali
teit tegen schending van welke zijde ook,
door bemiddeling van Kolonel Barnardis
ton, Generaal Grierson en de Belgische
Militaire Autoriteiten den omvang en den
aard van de door het Engelsche leger
te verteenen hulp bij schending der Bel
gische neutraliteit door naburige volken,
op een objectieve wijze hebben besproken,
Betreffende dit onderwerp kunnen zich
in de archieven te Brussel ©enige aante
keningen bevinden. Men moet 'hierbij inj
aanmerking nemen, dat de vermeld» da
tum 1906 het jaar w.as, volgende
op dat waarin Duitschland, evenals in
1911, tegenovier Frankrijk wegens Marok
ko een dreigende houding aannam; met
het oog op pen 'eventuealen aanval op
Frankrijk door Belgisch grondgebied was
het dus natuurlijk, dat mogelijke gebeur
lijkheden besproken werden.
Uit de herhaalde Verklaringen, welke
België reeds vele jaren geleden deed,;
en waarin gezegd werd, dat zij tot het
uiterste zich zou vlerzetten tegen elke
schending harer neutraliteit, onverschillig
van welke zijde en in welken vorm deze
vorm ook zou geschieden, blijkt duidelijk,
dat België onmogelijk heeft kunnen deel
nemen aan een overeenkomst van een
zoodanigen aard, of aan welk plan ook
om de Belgische onzijdigheid te ver
storen.
Het verdient d© aandacht, dat deze
beschuldigingen van het bestaan van
aanvalsplannen bijl andere mogendheden,
uitgaan van Duitschland, dat sinds 1906
een zorgvuldig uitgedacht netwerk van
strategische spoorlijlmen heeft aangelegd
van den Rijln naar de Belgische grens
door onvruchtbare, dun bevolkte streken,
en welke zijin gebouwd met de kennelijke
bedoeling om den plotselingen aanval
op België te doen, die twee maanden
geleden werd uitgevoerd.
De eerste Hollandsche boot
in Duitsch Antwerpen.
Vrijdagmorgen vertrok de salonboot
„Administrateur de Bats" der Necter-
landsch Belgische pleiziervaartmaatschap-
pij1 met een aantal vluchtelingen van Vlis-
singen naar Antwerpen, welke vluchtelin
gen trachtten hunne woonplaats weder
te bereiken. Men kon het den anders zoo
levenslustige Belgen aanzien, dat .zij
slechts noode den gastvrijen bodem ver
lieten, doch het verlangen naar wat ach
ter gelaten was, was te sterk. Alles ging
prachtig tot de boot hij' de forten Phi
lippe en St. Mary, waarvan de Duitsche
vlag wapperde kwam, alwaar de schild
wachten toeriepen te stoppen en aan ta
leggen. De directeur en de kapitein gingenl
met den commandant van het fort spre
ken of het mogelijk was de reis dadelijk te
vervolgen. De boot bteef op stroom lig
gen en ondertusschen werden de beide
heeren na eerst ©en onderhoud met de
wacht te hebben gehad, naar het fort
Philippine gebracht en nu ging er een stem
uit allermond op: Och, as die manne
maar nie gehouen worden zulle, anders
worden wie ook allemaal gehouen." Hier
op volgde pen tijd van spanning, totdat
van het fort St. Mary ©en sleepboot
aankwam- met een officier, matrozen en
eenige burgers aau boord, de officier
stapte over en vroeg, waar d© boot naar
toe moest en wat voor menschen er aan
boord waren. Het doel werd medegedeeld
en op een tweede vraag ook dat er
geen militairen aan boord waren. De
vergunning werd gegPven en geleide too
gezegd. Een uur later kwam bericht dat
het verboden was, schiepen door te laten,
die niet onder Duitsche vlag voeren, en
nog later dat er telephonisch uit Antwer
pen bericht gekomen was, dat de boot kon
opvaren. Het invallen der duisternis maak
te, dat mpn dien avond niet meer door
kon varen en daar het voedsel daar niet
toereikend voor was, werd aan den Duit-
schen officier belleefd om voedsel gevraagd
en dit werd gegeven jn den vorm van
een grooten trommel scheepsbeschuit. Die
kapitein keerde te half elf met een sleep
boot terug en bracht ook de tijding mede,
dat er bijl het aanbreken van den dag
kon worden opgestoomd. Door tusschen-
komst van den heer L. Frank, waarne
mend burgemeester en voorzitter der In
tercommunale commissie was de kapi
tein met den directeur spoedig bij, den
Gouverneur toegelaten die hen zeer hof
felijk ontving en hen behalve een Bewijs
voor de doorvaart ook een vrijgeleide per
automobiel naar het fort Philippine gaf.
Er was echter geen auto beschikbaar en
daarom werden de heeren per sleepboot
teruggebracht. Onze zegsman die ook
mede is geweest en weder mede terug
keerde, heeft de aangerichte schade be
keken en deze viel hem zeer mede. Het
militair vertoon was zeer groot en enkele
aanwezige doodskophuzaren toonden aan,
dat dit korps nog niet geheel is gedood.
Naar de meening van den zegsman kun
nen do burgers gerust terugkeeren, zijl,
die al teruggekeerd zijln, gaven te kennen,
i
dat zij van niemand ee'nigien last onder
vinden.
De toestand te Antwerpen.
Een correspondent van „De Maasbode"
schrijft: i
De poorten van Antwerpen waren
Dinsdagmorgen streng bewaakt. Alleen
langs Merxem kon men binnen de stad
komen. Daartoe moest men eerst zijn pa
pieren laten stempelen bij den Duitsohen
commandant van Merxem.
.Ofschoon dit zeer gemakkelijk ging wa
ren er toch velen, wien het afschrikte,
to meer daar bepaald was, dat de jonge
mannen slechts tu,ssch©n 1 en 6 uur 's na
middags in de stad konden komen.
.Waarschijnlijk was de laatste bepaling
gemaakt door den nieuwen stadscomman-
dant, Frhx. von Bodenhausen.
Echter is deze bepaling Vrijdag reeds
ingetrokken.
In de sitad is alles rustig. Volgens de
verklaringen van verschillende burger
lijke autoriteiten is tot nu toe geen enkel
incident voorgevallen. De Duitschers ge
dragen zich dan ook zeer correct tegen
over de burgers, die steeds talrijker wor
den.
In de straten, waar de huizen zijn in
pu.in geschoten, zijn reeds de werklie
den bezig om de puinhoopen weg te rui
men.
Sinds gistermorgen is ook het trein
verkeer met Esschen hersteld en reeds
reden ledig© goederentreinen.
Aldus de vierslag-gever van „Da Maas
bode".
De correspondent van „Do Tijd" te Roo
sendaal schrijft dato 16 October aan zijn
blad
D-oor ©enige vooraanstaands Balgen
werd propaganda gemaakt onder do uit
gewekenen aan de gren-s omi naar Ant
werpen terug te gaan.
Om 12, 3 en 6 uur viertrok hier een
trein, die de stad Antwerpen tot aan het
goederens'tation Merxem nadert.
Voor deze 3 treinen werden te zamen
verkocht 321 kaartjes 3e kl., 26 kaartjes
2e klas en 5 kaartjes le kj.
Onder deze 352 passagiers waren ver
scheidene Duitschers ien Nederlanders,
zooals handelsreizigers, kantoorbedien
den, enz.
Uit Bergen op Zoomi schrijft men aan
dat blad:
Z. Em. Kardinaal Mercier heeft een
rondschrijven gericht tot de Belgische gees
telijkheid, waarin Z. Em. deze oproept,
Zoo spoedig mogelijk naar haar stand
plaatsen terug te keeren, opdat ook de
andere bewoners1 van België mogen vol
gen. De heffe der bevolking rooft en
plundert thans, zoodat de komst der meer
goede burgerij noodzakelijk is.
FHANKlt IJ H.
Uitvaart van graaf de Mujn.
Zaterdag 10 October had de uitvaart
voor graaf Albert de Mm1 plaats in do
Notre-Darne te Bordeaux.
De president der republiek en de leden
van het kabinet, woonden de plechtigheid
bij. Ook waren aanwezig de presidenten'
van kamer en senaalt, senatoren ©n af
gevaardigden v.an alle richtingen en ver
tegenwoordigers der pers.
Kardinaal Andrieu, aartsbisschop- van
Bordeaux, gaf de absoute. Z.Em. werd bij
den ingang der kerk door de geestelijk
heid en de familie opgewacht.
Een groote menigte verdrong zich op
den weg, welken de stoet zou nemen.
Op het kerkhof werd in naam dier
kamer van .afgevaardigden, het woord ge
voerd -door den voorzitter Paul Dieschanel
en in naam v,a;n de groep der „Action
libérale" door Jacques Pion.
Lotisico.
Wij vfei'nemen, dat ©r nog' een ver-
Welk weder zullen wij' hebben
Verwachting tot den avond van 20 Oct
Zwakke tot matigen oostelijke tot noordelij
ken wind. Nevelig tot zwaarbewolkt, weinig of
geen regen. Weinig verandering van tempe
ratuur.
©eniging van aandeelhouders vau „Lo
tisico" is opgericht op> initiatief van het
comité waarvan de heer Molenbroek voor
zitter is. Aanvankelijk zijn een 25 personen
uit verschillende doelen des lands als lid
toegetreden. Met wil met vetde» stappen
Wachten tot na den 20en November, wan
neer de laatste klasse der Staatsloterij
is geëindigd en men kan weten, welk©
aandeelhouders door deze loteriji necht op
een prijs hebben. Men wil dan formeel één.
winner zijn prijs lateneischen en als
deze wordt geweigerd en een civielrechte
lijk proces van maken. Deze veneeniging
heit 50 cent contributie van de ledm
om te voorzien in de noodige kosten;
van zaalhuur, proces enz.
Vorstelijke gift.
Tenbato der Belgische vluchtelingen
schonk een industreele firma te Oss
(Jurgens?) de som van f 100.000.
Het stoomschip „Noordam" van de
Holland Amerikalijn is op zijn thuisvaart
80 mijlen van den Hoek van Holland op
een mijn geloopen en ofschoon zwaarbe-
schadigd, behouden den Nieuwen water
weg binnengeloopen. De lading, waaron
der het regeeringsgraan, heeft niet gele
den. Geen persoonlijke ongelukken hadden
plaats.
Biervliet. Men meldt aan het „N. v. d. D."
dato 16 Oct.
Een tweedekker kwam over de Belgi
sche grens vliegen, bemand met een Belg
en een Franscliman, vermoedelijk militai
ren. Zij waren wegens gebrek aan benzine
gedaald in dtn Helenapolder onder Bier
vliet.
De tweedekker was gemerkt M. F. 120
en had de kleuren blauw, wit en rood.
Hij is onder bewaking der politie gesteld.
Den Haag. 17 Oef. Te half elf heden
morgen vertrok een extra trein vanhier
met 1500 Belgische soldaten naar het
interneeringskamp in Gaasterland.
De heer Louis Franck
van Antwerpen, voorzitter der intercom
munale commissie aldaar, volgens andere
berichten door het Duitsche gezag als
burgemeester aangesteld,heelt te Roo
sendaal en Breda Zondag j.l de Belgische
vluchtelingen toegesproken. De „Maas
bode" geelt het volgende resumé
Dank zij de burgerlijke en militaire
overheden kan ik u thans van deze plaats
(vóór het stadhuis) toespreken; we zijn
hier op neutralen grond; verwacht daar
om van mij geen algemeene beschou
wingen. Diep ongelukkig zijn we, maar
zelfs de vijand heeft eerbied voor den
heldenmoed onzer dappere soldaten. De
eer onzer vlag blijft ongeschonden voort
duren, onze hoop leeft nog.
Dank aan het Nederlandsche volk en
zijn regeering 1 Dank aan zijn geëerbie-
biedigde Koningin en den Prins Gemaal.
We weten nog niet, hoe we moeten dan
ken voor die offervaardigheid zonder
mate! Dank aan allen, die ons geholpen
hebben. Hoe waar gevoelt men nu het
spreekwoord: In den nood leert men
zijn vrienden kennen.
Als officiëvl persoon komt spreker hier
het woord richten tot vrije mannen, die
weten, hoe bitter het met hun land ge
steld is; die zullen weten, wat hun te
doen staat. Welnu dan, Antwerpen is vei
lig. Jonge mannen, die niet dienstplich
tig zijn, ongewapende burgerwachten
kunnen gerust terugkeeren. De toestand
I1) Uit nadere berichten blijkt, dat hij slechts
is aangesteld als plaatsvervanger van burge
meester De Vos, Red.
