e
r,
lull hsr 1UU DU
Vlaamsche Steden.
De Groote Oorlog.
Jz., Goes.
.REDA.
Roodkaf
lardtarwe,
|er Rogge,
>rst.
iBOOTDIENST
No. 122.
Donderdag 15 October 1014.
Tiende Jaargang.
j»
LRDEN.
SODIN-,
iCHELS.
IUIZEN.
il de Ruyter en
id Goes.
;rUAM: .Woensdagmiddag,
ROTTERDAM n. GOESi
IterDAM naai GOESi
lagmiddag 2 uur.
Rotterdam, Ha ring-
ids*
iëN ta bekomen to Goes
- J. C. MUNHEM1US, te
ie heeren BOUMAN, Zn.,
|dam bij de heeren J. H,
en .Wj. DEEAIS en te Kof-
de Stoomboot-Reederji y/h
ftt DER SCRU1JT.
iRSVRACHT Goes-Dordt-
enkele raio, f 1, retour 11,80
M H verlies van een II KI 1 verlies I
l. STRAUSS.
hout, Kerkbanken,
lolbanken enz. ènz.
kd,
ir alom
bij Arnhem.
md, mooi gelegen, dege-
mbev. Wlej. GUIBAL.
•dt— Rotterdam en
I Amsterdam,
b Stoom booten
{Wordt vervolgd)-
GOES n, ROTTERDAM:
,g en Woensdag
orgens vroeg.
lag en Zaterdag
s avonds.
in. Een gloeiend food bedek
ten, om plotseling voor eene
Meekheid te wijken,
alia," fluisterde rij! eindelijk
aar, „weet gij dan ook?"
:daard, Bertha, ik weet alles
mij zeer, u weer te zien.'
op, de H. Mis is reeds lang
kom met mij."
li verward en angstig stond
|n ging met haar vriendin uit
straat gekomen, nam Amalia
arm, en voegde haar bemoe-
troostende woorden toe. Op
gekomen, wierp zij1 zich met
armen der ongelukkige Ber-
ook aan hare tranen den
'liet.
jende Hoofdstuk.
I i-vilssti^
fdo lang, eer Bertha zich had
J. en weder kalmer werd. Ama-
ar ongestoord aan hare gevoe-
elaten, terwijl zij de ongeluk-
msloten hield. Zij wist te goed,
storm eerst moest uitwoeden,
mogelijk was een troostend
haar te spreken.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 oent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor
gulden bij verlies van beide
banden, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
I P* |P& gulden bij I gulden bij
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger.
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „HoUandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
Wegens overvloed van oorlogs
nieuws heden geen feuilleton.
Leuven, Meclielen aldus André
Schilling in „Het Centrum" ze
willen niet uit ons gedenken I De Vlaam
sche steden beteekenden zooveel in het
Vlaamsche land 1 Wie rondtrok door
België, viel 't telkens weer op, waar hij
ook kwam, dat de luister van bet land
lag in zijne steden, 't Is nog maar ettelijke
jaren voorbij, dat wij, eenige Noord-Ne-
derlandsche studenten, onbekend met 't
Ylaanderenland, derwaarts waren getrok
ken om een congres bij te wonen, 't Staat
me levendig voor den geest, hoe onmid
dellijk Leuven mij imponeerdeLeuven
was een stuk geschiedenis, een brok
kuituurDe Hoogeschool, waar ik een
zitting bijwoonde, was geheel anders,
dan die, waaraan ik mijn opleiding ont
ving. Toen ik door de gaanderij lie Aula
bereikt had, voelde ik de bezieling over
mij komen 't was of daar stemmen
kfonken uit het verre verleden, of alles
vertellen wilde van vroegere lijden.
Kleurige vlaggen hingen van de zoldering
en aan den wand prijkten oude schilder
stukken, die tot 't beschouwen stemden.
Daar bloeide de wetenschap reeds jaren
lier, de wetenschap in haar meest uit-
gebreiden zin. Mensehen en dingen kwa
men het getuigen, in lederen vezel der
omgeving uitte zich liet umverseele, de
onbegrensde bron, die genaakbaar is
voor de zonen van den lande, priester
eu leek, voor hen, die van verre komen
uit Oost en West, uit Zuid en Noord.
En 't was niet alleen de Hoogeschool 1
Het prachtige stadhuis was voor ons
bezoek ontsloten en moe gestaard naar
zijn uiterlijken glans, die een grootsch
verleden teekende, togen wij naai' binnen
door de zalen, die musea waren, waarin
de kunst haar rijke Vlaamsche schatten
uitstalde. Wij fluisterden, toen we daar
rondliepen en wezen elkaar op de heer
lijke muurschilderingen, die Viaaiiderens
kracht, Vlaanderens herworden iii kleu
rige taal vertolkten. En de huizen dei-
stad ze zijn geheel anders dan de
Noord-Nederlandsche in mijne verbeel
ding gebleven, zooals ze hun liooge muren
verhieven, versierd met hooge ramen in
aristocratische weelde eu rust.
Het volle krachtige leven had zich
geuit op die plek, dat voelde men bij
lederen tred. Meclielen was dood, maar
eene zoo echt Vlaamsche stad 1 Hoog
boven de huizen verhief zich de Kathe
draal, de warm godsdienstige uiting dei-
vroegere geslachten, in wier polsslag het
religieuze trilde. Ook hier die eenige
woningen, efl'en en deftig oprijzend in
de breede straten.
In de historie lag de kracht van 't volk,
daarin school de wondere bezieling, die
den dichter zingen deed achter zich zien
de maar met de hoop in 't hart op eene
toekomst
„Ik heb gezeid, dat Vlaanderen groot was"
Het stoere kerelsvolk zocht zijn boeien
te verbreken. Moeilijk was de strijd in
Vlaanderen voor een geestelijk bezit; de
strijd voor een herwordendie dagen
van idëeei strijden zijn voorbij. De Bel
gen moeten hun grond bewaken tegen
een machtigen vijand en het lied der
Vlaamsche zonen klinkt uit aller mond.
En nu staat Vlaanderen binnenkort
in den morgen van een nieuw leven.
Onherstelbare verliezen heeft het land
geleden; een brok zijner kuituur, zijner
tracht is weggevaagd, maar nog roert
het in hen. Op de puinen mag men eene
traan storten tegelijk dient 't oog
gevest op herstel. Dat moet hun hope
zijn! Bewonderd door bijna de geheele
wereld om liuii moed en volharden, zui
len ze ook hun vijand ontzag afdwingen.
En in de verte rijst het morgenrood, de
gouden zonnestralen in het Vlaamsche
land. Van alom zal de hulp komen 1 Met
het bedekruis zal ook herrijzen uit zijn
stof de grijze tempel, waar de rijke boe
kenschat verborgen lag. Een nieuw leven
zal ontluiken, een nieuwe VLiamsclie kui
tuur zal opbloeien, krachtig en schoon,
zooals de Vlaming zelf is.
„Het kruis in top 1" Het geloof van liet
schoone land I De boeien zullen verbro
ken worden, nu het volk getoond heelt,
dat de leus niet ijdel was„Ze zullen
hem niet temmen".
Want wat er ook gebeure, knechten
zal men den Vlaming niet. Daar ook
immers bekoren eigen zeden eu eigen
schoon 'thart des volks! Eu een volk,
dat zijn verleden lief heeft, zal niet ten
ondergaan.
De toestand.
Met uitzondering van de krijgsoperaties
in het oostelijk deel, waar aan de Russi
sche successen een einde schijnt gemaakt
wordt hst ovprige oorlogsitooneel geheel
in beslag genomen door den v;aL van Ant
werpen. Er zijn onder de strategen, die
het verdwijnen van deze vesting eten voor
deel noemen, wijl het er, nu alleen op
aankomt het Duitsche veldleger, ite ver
slaan. Dit leger is in de laatste dagen
aanzienlijk versterkt, hoewel men jbeijveert,
dat wel het getal, inaar niet de strijdvaar
digheid is; vermeerderd.
De hondgejiooten zijn altijd nog aan
zienlijker in getal en hebben zich in de
algeloopien weken zoozeer aaji de "Diu.it-
sceh methode van krijgvoeren weten aan
tepassen, dat zij hoe langer zoo meer
een aliergjeduchtsie tegenstander blijken,.
Slagen zjj! dl de Duitschers terug ta
dringen aan wordt dia positie hunner te
genstanders nog faitieker gjeacht, dan toen
Antwerpen nog stand hield.
lntusschen kan men verwachten, dat
Diuitscihland er, alles op zet om de ver
bondenen uit gansch België te verdrijven,.
De Russische vloot schijnt zich te heb
ben willen roeren, doch met geen groot
succes zpoals de telegrammen uitwijzen.
Over de inname van Antwerpen staan
de hladian natuurlijk vpl bijzonderheden,.
Een zeer interessant relaas, hiervan geelt
de correspondent yan „De Maasbode", die
v'an een Antwerpsch gemeenteraadslid, den
heer; Stroum bet navolgende vernam:
„Toen de Duitsche parlementair Vrijdag'
op het stadhuis kwam, - waren er slechts
den aanwezig.
D;e burgemeester eu de anderen waren
den parlementair- tegemoet gegaan, doch
hadden den verkeerden wiegl genomen.
Toen de parlementair- de gemeenteraaidsj-
leden zag, verklaarde hij, dat hij niet met
burgers wilde onderhandelen. Hij moest
den militairen gouverneur hebben.
Deze was, noch bijl den burgerlijken gou
verneur, noch bij het gebouw, van het
loodswezen te vinden. i
De parlementair- verklaarde daarop:
„Daar schiet dan niets anders over dan
een zwaar bombardement. Toch is er- mis
schien nog één middel te vinden, n.l,.
dat onze 'troepen de s,tad binnenrukken.
Dit geschiedde dan ook. Aan het hoofd
der troepen need. Von Maltincfcrodt, in
Antwerpen meer- dan bekend. Hij reed
langs ,zijn eigen huis, waar. het dienst
meisje niet weinig schrok toen zp haar
„mijnheer" z,oo zag: p-asseeren.
V on Mallinckrodt zag, verder ook een
hem bekend pastoor in burgerkipeding,
Hijl liet zijh troepen halt houden en,
zeide„Dag, mijnbeer pastoor, trek gerust
uw priesterkleeding aan; u zal geen laad
geschieden." En dan commandeerde hiji:
„Voorwaarts marsch". £oo werd de stad
genomen." 1
Op de Antwerpenaars, wien wij dit te
lezen gaven, maakte het ©normen indruk.
Gij; ziet mijnheer, zoo voegden zij ons
toe, hoe wij sinds jaren aan den, Duit-
scbex waren verknocht.
Nog een ander belangrijk nieuws sein
de bovengenoemde correspondent uit Put
te, dato 12 October, en wel een pro-
clamatLe van burgemeester pn
ëohepgnen. y,an Antwierpjer.
Het telegïam luidde aldus:
Hedenochtend is te Putte aan de Bel-
gisch-Noord-Brabantsche grens de volgen
de proclamatie aangeplakt:
De majoor-kamonnements commandant
te Putte maakt bet volgende bekend:
De heeren Burgemeester en Schepenen
van de stad Antwerpen verklaren, dat de
vluchtelingen van Antwerpen veilig kun
nen teiugKeeren in de stad, alsook in de
voorsteden en dat met uitdrukkelijk© goed
keuring der Duitsche krijgsoverneid, die
verklaart
dat privaat-eigendom, geëerbiedigd zal
Worden, alsook dat de personen, DIE ZICH
VAN ALLE VIJANDELIJKHEDEN ZUL
LEN ONTHOUDEN niet verontrust zul
len worden;
dat de gewapende burgerwachten onver
let woruen geiaten, alsmede' dat er geen
spraak is van jonge mannen naar Diuitseh-
land 'te vervoeren of tot legerdienst te
dwingen.
Bankers, heenhouwers, kruideniers-, en
andere neringdoeners en anibacnteii alsook
de gasten daarvan en al wat betrekking
heelt op- voeding, alsmede apothekers:,
letterzetters, glazenmakers, worden drin
gend aangezocht DADELIJK terug te' kee-
ren.
Winkels voor voedingsstoffen, die bin
nen 5 dagen niet heropend zijn, stelten
zich bloot aan strenge maatregelen, dit
volgens ins-trucde der militaire overheid.
Volgens dieze ook worden alleen zulke
personen toegelaten, die in Antwerpen re
gelmatige huisvesting en broodwinning
hebben. Be terugKomst moet in goede
orde geschieden. Bij, de onschatbare
diensten dooi- de overheid in Nederland
aan onze vluchtelingen bewezen eta
waarvoor wijl z© hartelijk danken, zouden
wij bet zieer: op prijs stellen, indien zjj!
er die hand. aan hield, dat d© terugkeer
geleidelijk en trapsgewijze geschiedde.
Het college van burgemeester-
en pohepenen
J. DE VOS.
V. DESGUIN.
A. COOLS.
De voorzitea' der intercom
munale commissie
feet.) L. FRANCE.
Die majoor, voornoemd:
(get.) VOGEL.
Die particuliere correspondent van de
N. Rott. C'rt. voegt er bij', dat de Duitsche
gouverneur- aan de proclamatie bet vol
gende toevoegde: j
„Bovenstaande verklaring; is met mijin
vofte instemming uitgevaardigd. Voor 't
geval dat vijandelijke handelingen, yan
welken aard ook, mochten voorkomen, kan
natuurlijk -geien waarborg worden gegeven,
dat aldan met den schuldige ook onachul-
dig-en getroffen worden. Antwerpen 1210
'14. De Keizerlijk Duitsche liouyerneun
feet.) V. Sohroecter, admiraal."-
De gevluchte Antwerpenaars beschou
wen deze proclamatie met ©en wantrou
wend oog. De Duitsoher, zoo zeggen zij',
heeft ons geld en onze hulp- van. doen.
Maar zijn wijl eenmaal in de stad dan
zal het ons juist gaan als te Duik en
Brussel waar die menscben langzaam ge
terroriseerd worden.
fn hoeverre dit wantrouwen al dan niet
gegrond is, moet de toekomst feeren.
Eigen (telefonische en telegrafische) berichten
van 13 Oct. 5 uur 's namiddags.
Terneuzen. Uit Selzaete wordt bericht,
dat de Duitschers de in het pugereieda
gebrachte toestellen tot belt neerlaten der
bruggea hebben hersteld en d© bruggen
ben neergelaten. D© (edegraphi-e- en tele
foontoestellen uit het station hebben rij
verwijderd. De Duitschers staan niet te©,
dat :dte bevolking' de streek verlaat.
Manschappen, biehooyende tot d© land
weer zijn ten westen van Selzaes bezigt
loopgraven te maken.
Parijs. Communiquéé van gisteravond
11 uurOver die hevige gevechten aan,het
front is geien nader bericht ontvangen.
Op. vele plaatsen wonnen de FranscbeM
teunsin, nergens hebben zdjj terrein verlo
ren.
Petersburg. Zaterdag' trachtte in de Bal-
ti'sche zee ©en Duitsche onde-i;zieeër te'
vergeefs het Russisch oorlogsschip- Admi
raal Makaroff" in den gjrond te boren, dat
een verdacht vaartuig onder Hoflandach©
vlag inspecteerde. Zondag vielen Duitsche
onderzeeërs, de Russisch© kruisers „B.oja-
ne"- lerr „Pallada" aan. De „PaïladaV
werd getroffen en zonk.
Bordeaux. De Belgische regteering jis.
naar hier vertrokken. Die Koning; der Bel
gen blijft aan het hoofd van het leger.
LOSSE BERICHTEN.
Het lot van Blauwpot.
BRUSSEL. (De T'ijd.) Voor zoover ik
weet ia in Nederland nog niet bekend,
het vreeselijk lot dat het dorp Blauwput
bij Leuven getroffen heeft. „Man hat ge-
schossen" daar, volgens- het zeggen ten
minste van die Duitschers. De Directeur
van het klooster Notre Dame de Malines,
was- ook aangewezen als „gesohoszen
te hebben, maar daar juist een Diuitsoh
officier ©enige ur-en in zijn nabijheid ver
toefd had, kwam rijn onschulu aan hot
licht. Umdat de onschuld van anderen,
echter niet bewezen kon worden, werden
alle mannen uit het dorp op ©en rij gesteld
en iedere vijfde eruit genaaid ©n neer
geschoten. Toen do mannen, op rij ge
steld werden, wisten ze nog niet wat de
ibetoekenis ervan was, en de olfioieu-, die
den directeur van bat klooster reeds een-
maai gered bad, deed dit nog een andeir
maal, dooi- hem als derde te herplaatsen
toen hij reeds als vijtde geteld was. Had
de directeur er de beteekenis van gekend,
zoo verzekerde hij; mij, dan had hiji ze
niet in de verwisseling; toegestemd. Toen
men aan het tellen ging1, viel dei tiende
flauw van angst en toen werd eenvoudig
de elf-de genomen: dat was- een pater,
L'apueijn, de eerw. heer van Olmen. Hij
is gefusilleerd. Driehonderd huizen zijn
in dit dorp verbrand.
J.l. Zaterdag had ook weer ©en inci
dent plaats in het dorp; Pellenberg bijl Leu
ven. D'e pastoor werd beschuldigd licht
seinen te hebben gegeven uit den kerk
toren. Hij werd gevangen genomen ela,
de kerktoren werd met een paar kanon
schoten verbrijzeld. Nu vraag, ik me toch
al, aan wie die pastoor uit zijn klein
dorpskerkje lichtseinen geven moest. D©
Duitsch-vijandelijk© troepen liggen op
zoo'n afstand, dat zij1 geen seinen hadden
kunnen opnemen, zeiis al zou dat torentje
©en Eiffeltoren geweest zijn.
Engeland en de val van Antwerpen.
„Europa", zegt de „Daily Chronicle",
zal het historische, weigerende antwoord
van België, op de vraag van Diuitschland,
om zijn troepen door België te mogen
sturen, niet vergeten. Noch z,al de wereld
ooit vergeten, hoe heldhaftig; België' zich
gedroeg in den ongelijken strijd. Bieilgjë
stelde het gevaarvolle pad der eer© bo
ven het voorzichtige pad der' veiligheid,
toe nhiet de kans toehep-, dat Antwerpen
gebombardeerd zou worden, nadat op de
tweede vraag der 'Duitschers nogmaals ©en
weigerend antwoord was gegeven.
Antwerpen moge vallen België zal
herrijzen! Het staat thans op het 'toppunt
van zijn roem, die trekken verwrongen
door onuitsprekelijk lijden, maar omgeven
met dien stralenkrans vpn de grootste held
haftigheid.
Op de Britsche natie rust thans de
heilige plicht België in zijh nood bij' te
staan en dit land in slaat te stellen zijn
in puin gestort nationaal; bestaan w,eder
op te bouwen.
Wat misschien aan velen onbekend zal
zijn ijs, dat onder, de Hindoes, die te
Marseille aan wal geslapt zijn, om hunne
plaatsen aan het front in te nemen, tal
rijke katholieken zijn.
De „Echo de Notre Dame de la Gard©"
meldt, dat deze Katholieke Ilindces, verge
zeld zijn van aalmoezeniers, en dat c!e
Engelsche regeering, geheel voorziet in de
kopten van den eeredienst. D© Katholiek;®
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 15 Oct.
Meest matige Zuidoostelijke tot Zuid-
westelijken wind. Zwaarbewolkt met tijde
lijke opklaring, waarschijnlijk eenige regen.
Weinig verandering van temperatuur.
Hindoes zijh zeer godvruchtig; één aal
moezenier had gedurende de zes, laatste
dagen van den overtocht van 600 de
biecht gehoord.
LONDEN. Difschoon de val van Antwer
pen wordt betreurd heeft hij geen neer
slachtigheid in Engeland veroorzaakt ©n
een van zijn onmiddellijke gevolgen is
geweest, flat d© werving van soldaten
in jBrittannië door dezen tegenslag een
nieuwen prikkel heeft gekregen. Officieel
wordt meegedeeld, dat onmiddellijk stap;-
pen zijn gedaan om de tweeduizend plaat
sen welke open zijn gekomen in de bri
gade mariniers, door het intemeeren van
troepen jn Nederland, weer aan te vul
len. 1
De duur van den oorlog.
LONDEN, 13 Oct. Lord Curson die te
Harzow redevoeringen hield, besprak de
door sommigen gekoesterde meening, dat
de oorlog met Kerstmis voorbij zou zijn.
Hij geloofde evenwel dat nog wel meer
dan één Kerstmis verloopen zou, voordat
de Engelsche troepen van het vasteland
zouden terugkeeren.
Krijgsgevangen Belgische geestelijken
onschuldig verklaard.
„De Tijd" schrijft:
Zooals men zich herinnert hadden
anti-paapsche Berlijnsche bladen krijgs
gevangen Belgische geestelijken beschul
digd, dat in hun zakken afgesneden vin
gers, waaraan ringen zaten, waren ge
vonden. Wij hebben enkele weken ge
leden onmiddellijk op de monsterachtig
heid van deze anti-paapsche reportage
gewezen, welke er zich op dorst beroepen,
dat deze geestelijken in opvallend groote
getallen in het gevangeiienkampement
te Münster werden bewaakt, waaruitzij
getracht hadden te ontvluchten.
Thans deelt de Konnuantur van dit
gevangenkamp echter officieel mee, dat
van het sensatiebencht niets waar is.
Wel werden 14 geestelijken naar het
kampement gebracht, maar zij bleken
onschuldig te zijn. Tot hen behoorden;
Jules Detourbe, André Mettens, E. Meu
nier en Uct. Quoilin, Belgische aalmoeze-
ziers in de forten van Namen; H. Her-
kenne, Benedictijn van Afflighem, vrij
willig aalmoezenier der Belgische gevan
genen te Münsterpastoor A. Heyien te
Wezemael en omter-pastoor L. Celis
aldaar, gijzelaarsA. Huypens, onder
pastoor te Heerent, gijzelaar; M. Fiette,
Franciscaanrector Bpruyt, bt. Ursulinen-
klooster Haeclit, en J. E. Thuyls, gevan
genis-aalmoezenier, Leuven, gijzelaars;
G. Noel, Franciscaan. Enkele gevangenen,
als dr. Nagant en pater A. Vanderbol,
werden naar Nederland teruggezonden,
andere werden geïnterneerd in een
klooster of in de officierengevangenis te
Maagdenburg. Het praatje van de afge
sneden vingers, die in zakken van gees
telijken zouden gevonden zijn, is geheel
uit de lucht gegrepen. Uok deed geen
enkele geestelijke een poging tot ont
vluchting.
Nader melden de bladen, dat de keizer
op verzoek van den aartsbisschop van
Keulen heeft bepaald, dat gevangen
genomen geestelijken als officieren zullen
moeten worden behandeld.
Een Taube boven Parijs.
PARIJS. (R O.) Officieel wordt gemeld,
dat Maandagmorgen een taube boven
Parijs gevlogen heeft, welke zes bom
men uitwierp. Vijf Fransche vliegers
achtervolgden den vijand.
Nieuwe Fransche vlieger-escadrilles
worden gevormd om de vijandelijke
vliegers te achtervolgen.