De Groote Oorlog.
No. 115.
Dinsdag 29 September 1914:
Tiende Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WtlEHSDAt- tn VRUDAGtVOHD.
I VU of oog; I V V duim; V W wijsvinger. Wm
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratis: Ganzepoortstraat C 209, GOES
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de P® A A gulden bij verlies van beide P® P» gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de S§ 9 li handen, voeten of oogen. m |h I I verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, B 18 II I Voorts bij ongeneeselijke 11 I hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: verstandsverbijstering; of oog; ^0 duim;
üe uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „HoUandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
I P" gulden bij I gulden bij gulden bij P®
JB L. I verlies van een jl I I B I verlies verlies van M
j| Z 11 I hand, voet 9 I van een I een J Z I
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Biddag in Amerika voor den vrede.
Geen schooner schouwspel dan dat van
een volk, dat zich als volk onderdanig
voelt aan den Heer van al het geschapene,
wiens regeering het woord verstaat der
H. Schrift„per me reges regnant", door
Mij regeeren de koningen, de overheden,
en dienovereenkomstig in hare bestuurs
daden getuigenis durft afleggen van 's
volks afhankelijkheid van de leidende
voorzienigheid Gods.
Zoo'n schouwspel biedt thans het volk
der Vereenigde Staten van Noord-Ame
rika, wiens opperste bewindvoerder de
navolgende proclamatie, welke hij met
eigen hand onderteekende, heeft uitge
vaardigd.
Aangezien de groote volkeren der
wereld de wapenen tegen elkander-
hebben opgenomen, en de oorlog nu
millioenen mannen in den strijd trekt,
en het beleid der staatslieden niet bij
machte is geweest, hun dit afschuwe
lijke offer te besparen,
en aangezien m deze, evenals in alle
andere zaken, het ons voorrecht zoo
wel als onze plicht is, ons te wenden
tot den Almachligen God om raad en
hulp, ons voor Hem te verootmoedi
gen, te belijden onze zwakheid en ons
gemis aan aUe dusdanige wijsheid als
vereischt zou zijn m deze zaken,
en aangezien het de uitgesproken
wensch en het verlangen van het volk
der Vereenigde Staten is, om de zaak
van den Vrede te dienen, met gebed,
raad en vriendschappelijke gezind
heid,
daarom wijs ik, Woodward Wil
son, President der Vereenigde Staten
van Amerika, Zondag 4 October a. s.
aan als een dag van gebed en smee
kingen, en verzoek allen Godvruchti-
gen om dien dag naar hun bedehuizen
op te gaan, en zich daar te vereeni
gen in een gebed tot den Almachtigen
God, dat Hij, der menschen raads
besluiten beheerschende, de dingen,
die zij niet kunnen dwingen of ver
anderen, recht zettende, in medelijden
nederziend op de volkeren die nu in
den jammer van den strijd zijn gewik
keld, in Zijn genade en goedheid een
uitweg wijzend, waar menschen die
niet zien, aan Zijn kinderen den
zegenrijken vrede moge hergeven, on
der menschen en volkeren de eendracht
moge herstellen, zonder welke nóch
geluk, nóch ware vriendschap, noch
eenige gezonde vrucht van arbeid of
gedachte bestaanbaar zijn in hun ge
beden ook te vragen om vergeving
voor onze zonden, voor onze onbekend
heid met Zijn heiligen wil, onze on
buigzaamheid en onze foutenom geleid
te mogen worden langs paden van ge
hoorzaamheid naar hoogten van inzicht
en tot gedachten en raadsbesluiten
van reinheid en wijsheid.
Ten bewijze daarvan heb ik hier
onder miju handteekening gezet, en
het zegel der Vereenigde Staten er aan
laten hechten.
Gedaan in de stad Washington, de
zen Hsten dag van September, in 's
Heeren jaar 1914, en in het jaar 139
van de Onafhankelijkheid der Veree
nigde Staten.
w.g. WOODWARD WILSON.
Wij zijn overtuigd, dat liet in groote
meerderheid geloovige Amerikaausche
volk met vreugdevolle voldoening van
deze proclamatie heelt kennis genomen
en dat zelfs zij die, helaas, 's menschen
kostbaarste kleinoodhet geloof in Gods
vaderlijke voorzienigheid hebben verloren
de nobele vrijmoedigheid zullen respec
teeren, waarmede het hoofd van den
Amerikaanschen staat uitkomt voor
's volks christenzin.
Geen twijfel of onze geloofsgenooten
in de Unie zuilen, voorafgegaan door hun
doorluchtig episcopaat, de roepstem van
president Wilson bereidwillig volgen en
rondom de altaren vereenigd, 's Heeren
barmhartigheid afroepen met die roerende
smeekbede uit de II. Mis„Lam Gods,
dat de zonden der wereld wegneemt,
geef ons den vrede 1"
De toestand.
Zoowel uit de telegrammen van giste
renmiddag als uit de morgentóaden van
heden blijkt, dat rondom Verdun de Duit-
schers langzaam winnen en die bondgö-
nooten aan 'den linkervleugel seccesseU
behaalden. Een beslissing is echter uitge
bleven, want Zondagavond seinde men
uit het Duitsche hoofdkwartier: de toe
stand op de verschillende fronten is van
daag onveranderd gebleven. v
Do krijgskans keert dien Oostenrijkers
nog steeds den rug toe, terwijl ook tegen
over de Buitschers bet Russische leger
thans met eenig succes schijnt op te tre
den. Zelfs 'zou het Russische leger Honga
rije binnengedrongen zijn. i
Nu mag b.V. de Oostenrijksche legatie
in Den Haag door z,g. officieel commu
niqué den toestand als bevredigend af
schilderen voor Oostenrijk, uit de uit
lating van generaal Von Hotzendorf (zie
elders in ons blad) besluit men toch ge
heel iets anders. Oostenrijk heeft zware
otters te brengennog pas sneuvelde een
zijner beste kavaaferieaanvoerders, veld
maarschalk E. von Froreich biji Satanow.
Die Duitsohers zijn in België, Rusland
en Frankrijk de laatste dagen duchtig met
vliegtuigen en luchtschepen aan den
gang, zooals onderstaande telegrammen
bewijzen.
Bommen in Rusland.
WARSCHAU, 27 Sept. (R.O.) Gister
morgen om 5 uur is een Zeppelin boven
do stad verschenen, welke twee bommen
uitwierp. De verliezen zijn niet aanzien
lijk.
Daarna werd de Zeppblin it de nabijheid
van hot fort JVIadlin door Russische scherp
schutters neergeschoten. De bemanning is
gevangen genomen.
Bommen in België.
OSTENDiE, 27 Sept. (R.O.) Een Zeppe
lin" maakte den afgeloopen nacht opnieuw
een tocht maar ditmaal kwam hiji niet naar
Osteoid©, maar vloog over Aalst, Gent
en Deynse, waar. hij, vijf bommen uit
wierp om half twiee iu den nacht. Ver
volgens begaf hij zich in de richting van
Kortdijk en Doornik, doch week terug
naar het Oosten. i
ANTWERPEN, 27 Sept. (Van onzen
bijzonderen oorrespondent). De Duitsohers
hebben, woedend over hun éoliec bij Aalst,
een Zeppelin vier boinineu boven Dieynze
laten uitwerpen. Een kwam in een weide
terecht, drie op de ambulance van St.
Vincent. Een grijsaard werd gewond. De
materieele schade is aanzienlijk.
Zaterdagmorgen had een nieuw bombar
dement van Mechelen plaats. De hier te
ruggekeerde bewoners zijn weer gevlucht.
Het kanongebulder is te Hofstede hoor
baar.
OSTENDE, 27 Sept. (R.O.) De Zeppe
lin, die hedennacht over, Vlaanderen voer,
heeft ook twee bommen te Thielt ge
worpen. Een kwam op de gasfabriek te
recht, waarvan een stal verwoest werd.
Bij Rolleghem (West-Vlaandierenj zijn
eveneens twee bommen geworpen. Zij ver
oorzaakten weinig schade.
Bommen in Frankrijk.
PARIJS, 27 Sept. (R.O.) Hedenmorgen
om 11 uur vloog een „Taube", profitee-
rende Van den mist, boven Parijs en iwierp
verscheiden© bommen op de stad in den
omtrek van den Eiffeltoren.' Een der bom
men kwam neer in de Avenue Trooadero
op den hoek van de Rue Freycinet en
doodde een grijsaard pn verwondde zijn
dochtertje.
Men meent, dat de bommen bestemd
waren voor het radio-telegrafisch station
op den Eiffeltoren.
Wij laten ter completeering van ons
overzicht de verder© telegrammen volgen,
die wij gisteren (Zondag) ontvingen.
Berlijn. De generale staf bericht uit
het groote hoofdkwartier onder dagtee-
kening van 26 Sept. 's avonds
De vijand heeft .onder gebruikmaking
van zij'n spoorwegen een uitval over een
breed front gedaan tegen den rechter
flank van het Duitsche leger. Eien Fran-
sche divisie, die in de richting van Ba-
paum© trok, is door ©en zwakkerd Duit
sche strijdmacht teruggeslagen. Ook ove
rigens is de opmarsch tot staan gebracht.
In het midden van het slagfront zijn'
wij bij, onzen aanval op enkele plaatsen
geavanceerd. De aangevallen sperforten
ten Zuiden van Verdun helibejn het vuren
gestaakt.
Onze artillerie is thans in gevëcht met
troepen, die de vijand aan d© Westzijde
van de Maas iu stelling heeft gebracht.
Op d© ander© oorlogsterreinen is de
toestand onveranderd.
Parijs. Communiqué van Zaterdag
avond 11 uur. De vijand heeft een aanval
gedaan over het geheele front en is
overal teruggeslagen.
Op onzen linkervleugel gaan wijl voor
uit.
Aan de heuvels langs de Maas is de
toestand onveranderd gebleven.
In. W.oëvr© blijven wij terrein, winnen.
Antwerpen. Uit Parijs wordt gemeld,
dat een Dujtsch luchtschip Vrijdag boven
Calais en Boulogne vloog en te Calais 2,
te Boulogne 3 bommen wierp. D© bom
men richtten alleen stoffelijke schade aan;
geen persoonlijk© ongelukken hadden
plaats.
Gent. In. geheel Bjelgië hebben groote
troepen-bewegingen plaats, die er op
wijzen, dat eerstdaags in België een groote
veldslag te verwachten is.
Petersburg. B© Oostenrijkers hebben de
vesting Przemysl ontruimd er een klein
garnizoen achterlatend. Zij trekken op
Krakau terug. Het beleg van Przemysl
wordt door de Russen krachtig voortge
zet, die tevens op Krakau aanrukken.
Brussel. Een geloofwaardig persoon
deelt mede, dat men in Brussel niet goed
weet watl er gaande is. Onafzienbare rijen
auto's rijden af en aan. Men verwacht
binnen kort ©en grooten veldslag.
Antwerpen. Luik wordt door d© Duit
sohers versterkt met het oog op een
eventneelen terugtocht uit Frankrijk. De
Engelsche minister Mackena is hier aan
gekomen.
Gent. De Duitsche troepen op weg naar
Gent, zijn bij Quatrecht en Oordeghem
door de Belgen tegengehouden. De be
woners van Melle, Quatrecht en Oordig-
hem kregen aanzegging hun dorpen met
have en vee te verlaten.
Antwerpen. Gisteren om 4 uur vloog
een „Taube" (Duitsch vliegtuig) boven
de stad en wierp1 3 bommen, die zonder
uitwerking bleven.
LOSSE BERICHTEN.
Hulp voor Engeland.
ADEN, 26 Sept. Alle.sultans en sjeiks
van het protectoraat Aden hebben hun
diensten aan koning George aangeboden
voor den oorlog en hun wenschen uit
gesproken voor een voortdurend succes
van de verbonden legers.
De regeering heeft hun betuiging van
loyaliteit van harte aanvaard.
Doodskophuzaar geïnterneerd.
Men meldt uit Maastricht aan de „Tel"
d.d. 26 Sept.
Er is weer een doodskophuzaar geïn
terneerd Hij is gisteren op ons gebied
gekomen na een schermutseling van 18
Duitsche huzaren met een 25-tal Belgische
vrijwilligers te Lanaeken.
Schadevergoeding betaald.
BERLIJN, 25 Sept. (E. B.) Door de
Duitsche regeeriug is een som van vier
honderd duizend mark betaald aan de
Luxemburger Algemeene Kassa tot ver
goeding van de schade, veroorzaakt door
het binnenrukken der Duitsche troepen
in Luxemburg.
Oostenrijksche bladen melden, dat def
Servische majoor Tankosits, die be
schouwd werd als de aanstichter van
den moord op den Oostenrijkschen troon
opvolger, aartshertogFrans Ferdinand
en zijn vrouw, gesneuveld is.
Duitsche taktiek.
Van uit Parijs schrijft een militair
dokter aan de N. R. Crt. over Duitsche
taktiek en zegt er van
Zij kost veel bataljons. Maar die ver
liezen schijnen weinig te beteekenen
voor de leiders die te Dinant liun ge
wonden zoo goed als liun dooden in de
Maas lieten gooien, toen hun lichamen
de brug versperden. Wij zijn allen van
oordeel dat de Duitschers veel minder
manschappen hadden behoeven te ver
liezen, en de brieven die bij vijandelijke
officieren zijn gevonden, waarin zij zich
over noodelooze offers beklagen, hebben
volkomen gelijk. Die minachting voor het
leven van den soldaat komt voort uit
het meerderheidsbesef, dat den gegra
dueerden in het bloed zit
Verzonnen gruwelen
MAASTICHT, 24 Sept. (Van onzen
oorlogscorrespondent M). Zooeven sprak
ik dr. D. H. van der Goct, geneesheer
uit 's Hage, sinds het uitbreken van den
oorlog aan het Roode Kruishospitaal al
hier verbonden. Ook hij had voortdurend
berichten gelezen en geruchten vernomen
over Duitsche gewonde soldaten, door
de Belgische bevolking de oogen uitge
stoken of andere wijze verminkt. Zelfs
hadden ongeruste families, hier te lande
vertoevende, hem omtrent deze feiten
vragen gesteld.
Expresselijk heeft deze ijverige genees
heer zich ter onderzoek naar Aken be
geven en o.m. gesproken met prof. Mar-
wedel, directeur van het Louise-hospitaal
en tevens consulteerend geneesheer van
andere Roode KruishospitalenWelnu,
aan dezen prof. Marwedel was van der
gelijke gevallen absoluut niets bekend
en ook in de dezer dagen plaats gehad
hebbende vergadering van den Akener
Geneeskundigen Kring heeft hij er geen
enkele mededeeling over vernomen.
(De Tijd".)
De ondergang der Engelsche kruisers.
De Engelsche admiraliteit deelt thans
mede, dat bij den ondergang van de drie
Engelsche kruisers „Aboukir", „Cressy"
en Hogue" 1400 man zijn omgekomen.
De andere 777 zijn gered.
Een welverdiend IJzeren Kruis.
BERLIJN, 25 Sept. Het legerbestuur
deelt medeBij een verkenningstocht
per locomotief naar Russisch Polen, waar
bij de op de machine staande kapitein
Baden werd gedood, heeft de machinist
Beck van Tarnowitz zich uitstekend ge
dragen. Beck, die naast kapitein Baden
stond, kreeg behalve verwondingendoor
ijzersplinters een schot door de long.
Ondanks deze zware wonde bleef hij
nog vier uren op zijn post en bracht hij
de locomotief naar liet station van ver
trek terug. Toen zakte hij ineen.
Tijdens de terugreis had hij de loco
motief nog moeten repareeren, daar zij
door schoten beschadigd was.
De Keizer heeft hem het IJzeren Kruis
2e klasse geschonken.
De beteekenis van de onderzeeboot.
CHRIS TIANIA, 25 Sept. Over de hel
dendaad van de Duitsche onderzeeboot
rU 9", schrijft een bekend Noorsch admi
raal in „Morgenbladet"De Engelsche
taktiek van blokkade der Noord- en
Oostzee is daardoor ter dood veroordeeld,
omdat door de geheele Engelsche bewa
kingsketen, welke meer dan 200 zeemijlen
van de eigen basis verwijderd is, een
Duitsche onderzeeboot met twintig man
kon sluipen op het gebied, dat sedert
eeuwen door Engeland was belieerscht.
Dat de vernielde pantserkruisers oud
zijn, is onverschillig. Zooals het gisteren
met een in den grond geboord kruisers
eskader ging, kan het morgen gebeuren
met de geheele Engelsche hoogzeevloot.
De Noordzee en de Oostzee zijn niet
langer het bezit van de Engelsche blok-
keerende pantsermonsters. Een nieuwe
tijd en een nieuwe methode begint be
teekenis te krijgen voor kleine staten,
welke in staat zijn, een groot getal dezer
niet kostbare en vreeselijke zeewapens
aan te schaffen.
De stemming in Oostenrijk.
De Weensche correspondent der N. R.
Ct. schrijft
Generaal Conrad voii Hötzendorf heeft
op het telegram van rouwbeklag, dat de
stad Weenen hem wegens het sneuvelen
van zijn zoon toezond, het volgende ge
antwoord „Wij moeten zwaar vechten
tegen een overmachtigen vijand voor de
eer van ons land".
Met die paar woorden, waaruit men de
bezorgdheid proeft, is de situatie geken
schetst.
Het land is in een vreeselijken oorlog
gewikkeld, liet is een strijd op leven en
dood. Wordt het verslagen, dan verliest
het gewichtige provincies. De toekomst
is duister, de gevaren zijn groot, daarom
moet het land de uiterste krachten in
spannen om te overwinnen. Dit is het
gevoelen van iedereen, lioog en laag.
Een verlaten land.
Een verlaten land, l©eg, geheel leeg.
Dat was de indruk, dien de oorlogscorres
pondent van de „Köln. Ztg." kreeg, toen
hij1 daar per auto door Noord-Frankrijk
het Duitsche leger achterna, dat toen in
snelle marschen naar het Zuiden koers
zette.
De dorpen volgden elkander onophou
delijk op. ,Om! het bezit van vele was
gestreden; door de raamopeningen, waarin
geen vensters meer waren, kieiek meri
in de holle huizen, daar woonde de ont
zetting; voor een deel1 waren ze onaan
geroerd gebleven. De witte huisjes, die
hier in rijen dicht bijeen staan en aan
de plaatsen meer het uiterlijk geren van
een stadje, dan yan ©en dorp; zoo,als
men die in Dmitschland kent, blonken,
vroolijfc in de zon, de bloemen in de tuinen
bewogen op den wind, de kippen lieepn
door de gtraten, maar geen mensch was
te zien. Uren en uren reden we tusschen
velden, waai' d© oogst nog niet was bin
nengehaald, tusschen weiden, door hagen
van elkaar gescheiden, waarop koeien
liepen en paarden, maar geen oogsten
was te zien, (niemand, die zorgde voor
hel vee.
Men stelle zich dat voor: een groot
bloeiend land, geen woestenij, met alle
teekenen van leen mooie, een ontwikkelde
beschaving, met de overal zichtbare blij
ken van een arbeidzaam, welgeordend!
leven en daarin geen levende ziel. De
banken voor de deuren der woningen',
en café's leeg, (te dorpsput ongebruikt,
de klok van den kerktoren is niet opge
wonden. Eerst bespeurt men het niet,
orr.dat alles in orde is; eerst langzamer
hand wordt men het zonderlinge daarvan
bewust.
Ontzettend is in de plaatsen, waar de
hel van een veldslag heeft gewoed, de
aanblik der dieren. De koeien schijnen
het al weer vergeten, en loopen dom en
nieuwsgierig te loeien door de straten.
De paarden zijn meestal nog schuw 'en
gaan er hard van door. Alleen een veu
len komt nu en dan wat dichterbij1. Maar
roerend is de aanblik der honden, wel
ker herinnering wel het meest van den
schrik behield. Angstig kruipen zij weg
in tuin en bosch of met verwonderde
oogen zitten zij: aan den weg, als zoch
ten zijl ©en verklaring voor het ontzet
tende.
