De Groote Oorlog. u, aanbestedingen, eoz. No. lil. Vrijdag 18 September 1914. Tiende Jaargang. Vcrsckijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. FEUILLETON. erlijke Stand. rktberichten. Staatsloterij. J gulden bij f gulden bij f gulden bij EN DOORNENKROON. Welk weder zullen wij hebben ile wénscheïi komt brengen .worden opgewekt de Rus als trouwe vrienden te Een Taufae vliegtoestel, stad werd gezien, is ver- Driehonderd Eransche ai werden in wagons naar d. 's Nachts wisten zij deïil ;ons luit te breken en te! JIJKE. Geboren 3, Jozina Andries Hoekman en Su il, Simon Leendert d. v. Schot en Johanna van ide te Tholen. 16, Da- lelis Harthoorn en Maatje 13, Marinus 3 m., z. v. Pie 's as Haantje Kooijman. DgifteAdriaan Hollestelle ha Griep 19 j. N. Geboren7, Abraham, z. Bruijne en Cornelia de vina Jacomina, d. v. Davi,d ornelia Adriana Riemens; «lis, z. v. Cornells van der aria Jacoba de Jonge 10, eendert de Kraker en Fran- r; 12, Jan Soseph, z. v, Dooms en Johanna Hen- k; Pieter, z. v. Jozias de dalena Keukelaar. Pieternella, Catharina, 10 van de Ree en Pieternella elaar11, Johannes Huber- Anthonius Mattheus van isabeth Anna Maria Moers. (Tern. Crt.) loping van oppervruchten, overstaan van notaris E. te Goes, op 15 September 1.50 tot f4 per H.L. aan ;eed. Door het Ministerie van 9 September j.l. aanbe- brengen en planten en on- 423 olmenboomen met bij en op den Westhavendam telijk sluisplateau te Veere ntwegen op de dijken van or de Oude Arne, behoo- rerken van het kanaal door raming was f990. Inschrij- Wed. P. de Jong, Boom- :s, f1125; C. J. Stomps, Middelburg, f 1120; P. v. Boomkweekerij, Heinkens- L. Eversdijk, Doomkweeke- f895. Het werk is gegund en inschrijver. (Z.) eniging „Zuid-Beveland". Goes, 17 Sept. 1914. 1 a 4 ct., afval appels 1 liepeer 3 a 8 ct., Reinnette 3 a 4 ct., Klaassi appels ville 3a 4 ct., Tuinzoet 4 liam Duchesse 3 a 6 ct., 6 a 8 ct., Gold Parmain idsmuil 2 a 3 ct., Constan- 4 a 5 ct., Celline 4 a 5 ct., ig 4 a 6 ct., alles per K.G., ct., pe(r kin, konijnen 60 a :uk. Oostburg, 16 Sept. 1914. Prijzen onveranderd. Omzet >een vraag. zomergerst, haver en rogge 100 KG., kookerwten, paarde- ineboonen per HL. f 10.a 1' 12.Nieuwe Win- a f 10.Zomergerst f 0.a 8.50 a f8.75, Rogge f 8.50 a enflO.a 112.Voererwten Paardeboonen f8.75 a f 9.25, a f 0.—. Middelburg, 17 Sept. en de handel waren lieden narkt redelijk. De prijzen noteerde producten bleven terwijl als nieuwe produc- snoteerd witte, ronde bruine ne boonen. a f 12.Gerst {11.— 10K.G. Witteboonen f 16.50 nde bruineboonen f 18.a bruinebooneu f 11 50 a iud. Kroonerwten f9.50 a iud; Maanzaad f 16.50 a K.G. "a K.G. 70 a ct, Par- ct. 10 per 100 stuks. Particu- Trekking 16 8ept. i t 17485 18480 3511 4355 16312 1683a 1101 1842 2408 2763 6352 6361 8918 8997 20308 20314 2Ü913 20977 Ie trekking heeft - voor prijzen beneden f 100 be- betrekking op; de nummers ,d zijn geplaatst- 1 1 Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95 Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent. Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags. Kantoor v. d. Administratis; Sanxepoortstraal C 209. GOES Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs. Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant. abonné s op dit blad, in het bezit der door de rectie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de arvoor vastgestelde Verzekeringsvoonvaarden, RAT IS verzekerd tegen ongelukken voor: gulden bij verlies van beide handen, voeten of oogen. Voorts bij ongeneeselijke verstandsverbijstering M ga. verlies van een E 9 verlies 8- I verlies van JB |l AM hand, voet fi van een een M iUU of oog; I UV duim; U U wijsvinger, mm W gulden bij verlies van eiken andeien vinger. De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam. Sympathieën en antipathieën. Wij, Nederlanders, houden ons in den ooten. oorlog neutraal, wenschen de eene >ch de andere der oorlogvoerende par eu te begunstigen. Dit neemt echter niet weg, dat wij Ier voor ons zelf onze bepaalde sym- thieën en antipathieën hebben, ontstaan or den invloed die de gebeurtenissen onze subjectieve meening uitoefenen. Mits die gevoelens zich niet uiten in lorden of daden, welke onze onzijdig- id als staat in gevaar brengen, valt niets tegen te zeggen. Sympathieën anti-pathieën zijn ais vogels in de eht, d.w.z. volkomen vrij. Ru zijn er, die ons Katholieken bij lorbaat willen vastankeren aan de eene andere der oorlogvoerende partijen, ior te decreteeren: De Roomschen zijn lor de Duitschers, of: de Roomschen zijn lor de Franschen. Hierop dient geantwoord in de eerste aats: de Roomschen zijn voor Neder- nd, dat zij. dienen met hun goed, zoo it moet ook met hun bloed en dat zij. et hun overige landgenooten zoo goed ogelijk door deze benarde tijdsomstandig- 'iden willen heenhelpen. En waar het de bloot onschuldige, theo- itische voorkeur betreft voor de eene voor de andere natie, och daarin zijn Katholieken zoo goed als hun niet- atholieke medeburgers verdeeld, 'tls juist zooals de Haagsche brief - ihrijver van „De Tijd" schrijft: „Als Katholiek heeft men zeker geen iden om bijv. Frankrijk, dat een Viviani in het hoofd der regeering heeft staan zijn priesters dwingt het zwaard te ekken, te stellen boven Duitschland; aar ook niet om Duitschland, dat zijn renzen voor de Jesuïeten nog altijd ge nten houdt en in België zijn al of niet ichlmatigen toorn op kerken en priesters, lelde, de zege te wenschen. Hij, die rde en gezag als grondslagen van den laat beschouwt, gevoelt natuurlijk veel nor Duitschland en bewondert de orga- isatie, die niet zóó schitterend zou zijn, idien niet de probiteit der overheid in et algemeen boven alle verdenking stond, ij zou echter geen Nederlander zijn, om iet tegelijk met schrik aan Zabern te enken, dat zoo bij uitstek geschikt is, in hem veel te doen begrijpen van wat p de slagvelden en in het veroverd land ilieurt, dat hem anders ten eenenmale iverklaarbaar zou zijn. Persoonlijke sympathieën en relatiën, miliebetrekkingen, voorkeur in het al- imeen voor het eene land boven het ld ere of voor de 'taal en kunstinstellingen in het eene land spreken daarbij' in den 45), I Doch verlaten wij nu den prijzenswaar- igen Philip in de aangelegenheden zijns arten, om tot zijn heer, die voor ons an meer belang is, terug te keeren. Te ddden der treurige berichten, die hij angaaffl.de zijne nicht .kreeg, deed hij rat hij1 onder zulke omstandigheden al- n geloofde te kunnen en moeten doen; ij ging voort met uit het diepste zijner iel voor haar (tie bidden, en verzocht ok anderen om hunne voorspraak voor laar bij God. (Van harte bedankte hij fceeds den grijzen pastoor voor zijne me- 'edeelingen en zijn gebed ten gunste yan e afgedwaalde, en smeekte hem, in zoo "erne hij kon over haar te waken, en hem an de buitengewone gebeurtenissen, die r mochten voorvallen, aanstonds in ken- lis fe stellen. Voor het overige zi^cte ion Arnuin ook in Frankfort zijne oude evenswij'ze voort, en zoo ging hem ,de ;ijd spoedig voorbij1. Middelerwijl werden de berichten van len pastoor over Brandt's leefwijze en ïj'ne herhaalde reizen, wier doel nie- nand kende, steeds bedenkelijker, zoodat Ie bekommernissen van den grijzen oom regel nog een woordje mede en laten de schaal naar de eene of de andere zijde overslaan." En dan voegt de briefschrijver op het I einde van zijn correspondentie aan het bovenstaande de volgende opmerking toe, die wij geheel voor zijn rekening laten, maar die wij toch wel de moeite waard I achten hier Weer te geven, al was. het alleen maai- „a titre de curiosité". „Alleen de oorlog: tegenover België wordt algemeen als een onrecht gevoeld. De schending van de neutraliteit van onze Zuidelijke naburen heeft dan ook aan de Duitsch© sympathie veel afbreuk ge daan. Indien ik een© meening daaromtrent zon uitspreken, dan zou ik wel durven ggen, dat, onder den indruk van het proces-Caillaux, op' 1 en 2 Augustus de openbare meening in Nederland zeer be slist was voor Duitschland. Men had een zoo droeven blik gekregen in Fransche toestanden, dat men de Republiek van harte de straf gunde, welke haar treffen ging. De schending van België's neutra liteit heeft daaraan een einde gemaakt. Wij, Nederlanders1, moesten meer dan an deren pijnlijk worden getroffen door het feit, dat men tegenover kleinere Staten tractaten als scheurpapier beschouwde, wanneer oorlogsnoodzaak of strategische overwegingen daartoe dwongen. Wijl ge voelden dit bedenkelijke als onderdanen van een kleinen Staat, maar ook als. be woners1 van den zetel, der Vredesconferen tie. Indien deze oorlog, hoe Vreeselijk overigens ook, ons had laten zien een trouwe en consciëntieuze naleving van tractaten en oorlogswetten, dan ware er zeker geen reden geweest, om met het vredespaleis of met vredesconferenties te spotten. In al zijn bloederigheid zou deze oorlog dan juist zijn geweest èn Voor vredespaleis èn voor vredesconferenties de prachtigste reclame. Nu echter een maal is uitgesproken dat in oorlogstijd, wanneer de oorlogswetten haar beteekenis hebben, het recht moet wijken voor het strategisch belang, nu kunnen wij de be staande tractaten heter gebruiken als voedsel voor onze haarden, indien andere 'brandstoffen gaan ontbreken." De toestand. Feitelijk nieuws van het oorlogsterrein is er nog weinig. De nieuwe groote veldslag over een front van 200 K. M. van de Maas tot de Oise, duurt nog voort. Beide partijen roemen het moreel hnnner troepen als met iederen dag aangroeiden, en hij het immer meer betreurde, Bertha's ouder lijk vermogen niet op deze of gene wijze voor eene mogelijk© katastrophe in vei ligheid gesteld te hebben. Doch daaraan was |nui 'niets meer te veranderen; hij1 kon er niet meer over beschikken. Zoo kwam de noodlottige 21 Mei, waarop Bertha geheel haar kapitaal moest wegschenken, om .haar echtgenoot nit de handen der Joden te redden. Bernen vernam nog denzelfden morgen van den met hem be- vrienden grijzen burgemeester den toe- stand der zaken, en .deelde terstond den kapitein alles mede. Op den voormiddag van den 22sten ontving .Von Arnum dit schrijven,' en geraakte, gelijk men zal begrijpen, daardoor in de grootste entstel- tenis. i t Bertha was nu eene bedelares; ver schrikkelijke gedachte voor Jiem; doch nog vjjeeselijker was het voor hem te moeten denken, dat hij haar nu, niet uieer geldelijken onderstand koude verleenen, zoo de nood, gelijlk te voorzien was, nog grooter wierd; immers wat kon het baten haar geld tp sturen^ dat aanstonds door haar lichtzinnigen man zonde verkwist worden. 1 Terwijl bij zich nu des namiddags met deze kommervolle "gedachten bezig hield, kreeg ihij van Bernen een nader telegra- pjnsch bericht over de vlucht van Brandt, voortreffelijk, beide partijen beweren successen te hebben behaald, die echter nog hoofdzakelijk bestaan in het afslaan van nachtelijke aanvallen op sommige punten der gevechtslinie. Men kan zeg gen dat op het oogenblik de zege been en weer golft, nu den een en dan den ander begunstigend. Van meer beteekenis is het bericht uit Duitsche bron, dat de forten van Verdun zijn platgeschoten en de val dier vesting spoedig wordt verwacht. Of die verwach ting niet wat optimistisch is? Al zijn de Duitschers van Parijs weg getrokken, ze hebben de stad nog niet vergetenop 16 Sept. hebben hun vlie geniers boven de wereldstad gekruist en bommen neergeworpen. Ondanks het op hen geruchte geweervuur wisten zij te ontkomen. Zoo blijft de schrik er in, denken zij. Dat, waar thans het feitelijk nieuws scliaarsch is, de geruchten vrij spel heb ben, spreekt van zelf. Zoo wordt er ge zegd, dat aan het Duitsche leger bevel is gegeven om al vechtende Frankrijk, Luxemburg en België te ontruimen en op den Rijnoever terug te trekken. Zoo heeft men al medegedeeld, dat Brussel weer in handen der Belgen is en gouver neur Von der Goltz in een proclamatie het vertrek der Duitschers zou hebben aangekondigd. Tot op heden is geen dier geruchten bevestigd, Wel is bevestigd, dat de Duitschers Aerschot weer hebben heroverd, waarvan nog maar cén straat over is en dat de Belgen rondom Brus sel weer flink slaags zijn geweest met de Duitscherszij hebben eenige bruggen opgeblazen en spoorwegverbindingen ver broken, terwijl de forten Waelhem en Katelijne-Waver zorgden voor het stuk schieten der pontonbruggen, die de Duit schers tevergeefs trachtten te leggen over de Willebroeksche-vaart. Zelfs moet het Belgische leger van plan zijn Luik te veroveren en zoo de verbindingslinie der Duitschers tusschen Frankrijk en Aken te verbreken. Dat zou inderdaad een kranig stuk zijn. Dat de groote oorlog, bijzonder ilie tusschen Duitschland en Engeland een economische is, is een publiek geheim. De stijgende beteekenis van Duitschland als industriestaat zou Engeland sinds lang een doorn in het oog zijn en daarom zou Brittannië er thans alies op zetten om zijn commercieelen en industrieelen voor rang in de toekomst boven Duitschland te verzekeren. Nu liet een uit de Vor- warts te Londen overgenomen bericht het voorkomen alsof Eugeland's iudustrie zoo goed als geen letsel ondervindt van dezen krijg, Duitschland het daarentegen hard en de waarschijnlijkheid van het bestelen der geldkast; hij voegde er de dringend© bede bijl, aanstonds naar Rheinweih te komen, om Bertha in deze voor haar zoo Yreeselijke gebeurtenissen met zijne hulp ter zijde te staan. Gedurende ©en .oogenblik bleef Von Arnuxn, als verlamd, met het telegram in de hand, midden in de kamer' staan. Philip, die het hem overhandigde, wilde zich dé verwarring gijns meesters teiy nutte maken, en trad nieuwsgierig nader, om over de schouders van Von Arnum glurend, don inhoud yan het telegramj te lezen. Zijn nadering wekte Von Arnum. op pit zijne ^ogenblikkelijke verdooving. „Wat wilt gij?" voer hij, zich ras om wendend, den nieuwsgierige 'met een don derende stem tegen, zoodat deze- laatste sidderend ©enige schreden achteruitweek en verlegen stamelde: „Och, i'k wilde wil mijnheer de- kapitein het ontvangbewijs niet teekénen? De bode wacht er op." „Hier," sprak Von Arnum, terwijl hij snel naar zijln lessenaar ging, het bil jat önderteekende en Philip; met leen verstaan bare handbeweging de deur wees. Nu zonk hijl in zijn leunstoel neder en bedekte vol vertwijfeling het aangezicht met heide handen. „Vreeselijk," prevelde hij:, „vreeselijk. Goed, per, alles weg, door dien schurk. te verantwoorden heeft. (Zie ons nummer van gisteren.) Het Engelsdie finantieele blad, de „Economist" is zoo eerlijk dit te looche nen, voor zoover Engeland aangaat. Het blad zegt: „De helft van alle weefstoelen van Engeland staat stil. Eene volkomen werk loosheid staat in zeer korten tijd voor de deur, daar de Engelsche textielindustrie op invoer van Duitsche hulpstoffen is aangewezen. Engeland heeft meer dan 2 millioen textiel-arbeiders". Juist dezer dagen is door Duitschland liet uitvoerverbod dier „hulpstoffen" verscherpt. Hetzelfde blad gaat nog virder en wijst er op, dat deze oorlog, indien hij op denzelfden voet nog lang zou worden voortgezet, zeer zware finantieele én economische offers van al de erbij be trokken landen zal eischenwaarom het hoopt, dat het Engelsche Kabinet in zijn geheel dit wel in overweging zal nemen. „Het denkbeeld, aldus de Economist, om den oorlog voort te zetten lotdat ge heel centraal Europa geruïneerd is, lijkt niet zeer aanbevelenswaardig. Onze voor naamste reden, om niet aan een drieja rigen oorlog te gelooven, waarvan lord Kitchener had gesproken, is de econo mische en flnancieele onmogelijkheid, om de vijandelijkheden op deze schaal nog vele maanden vol te houden. Ziedaar de waarheid. Maar deze is hard, zegt men, en velen sluiten er hun ooren voor. Zal Engeland dit ook doen Of te rechter tijd een oorlog helpen be ëindigen, die het economiscli ten gronde richt. LOSSE BERICHTEN. Een ooggetuige over de verwoesting van Leuven. Op een verkenningstocht naar Leuven vernam een medewerker van het „Einclh. Dagbl." van den eerw. pater Strijbos, uit Helenaveen, die in Leuven bij de orde van het If. Hart is, de toedracht der nachtelijke verwoesting. Pater Strijbos getuigde uitdrukkelijk, dat niet door de burgers geschoten was op dien schrikkelijken avond der algemeene verdelging- Er heerschte door de beschie* ting van Aerschot eene stemming in Leu ven van: „Doet den soldaten zooveel mo gelijk goed, en weest jegens hen absoluut zoo welwillend mogelijk." Trouwens het kon haast niet anders, waar alle burgers weken te voren alle wapens .hadden ingeleverd. En wie het Leuvensche .volk kent, zooals onze eer waarde zegsman beweerde, uit jarenlange Mijln God, mijin God, ho© zal dat nog afloopen?" Met donkeren blik en mog somherder gedachten bleef hij pen tijdlang zitten; spoedig echter sprong hijl weer op; ieder tijdverlies 'moest vermeden worden. Trots al het voorgevallene beminde hij1 ^jjlne nicht nog bovenmate; misschien thans nog meer dan vroeger, daar zich nu het innigste gevoel van medelijden in deze* liefde mengde. Zoo ver het in zijn ver mogen was, wild© ;en moest hij helpen. Maar- oia dat te kunnen, was het noodig, dat hij ,zich naar Rheinweih spoedde. Geen minuut tijcis was te verliezen. Wanneer hijl met den eerstvolgenden trein afreisde, kwam hij' daar 's avonds ten 10 uur aan. Oogenblikkelijk greep- hij de schel, en belde met zulke hevigheid, dat Philip bovenmate verschrikt in de kamer •stormde, ©n hem met open mond aan gaapte. j „Pak aanstonds den kleinen reiskoffer in (met al het banoodigde voor ©enigé dagen." „W.a a 1.1, een© reis; ga ik mede?" „Neen, gij blijft hier." „Waarheen?" jjZwijg en pak terstond in." „Er js toch geen ongeluk geschied?" „Wat ,wieêrga, zult gij eindelijk doen, wat ik uzeg?" Scjhuchter sloop; Philip! weig, en bracht Verwachting tot den avond van 19 Sept. Aanvankelijk nog stormachtige tot krach- tigen, westelijke tot zuidelijken wind. Zwaar bewolkte lucht met tijdelijke opklaring. Wel licht regenbuien. Weinig verandering van temperatuur. ervaring, zou met hem moeten besluiten, dat niet de burgers geschoten hebben. De directe aanleiding tot den gruwel- nacht werd het terugtrekken van Duitsche troepen, die bij Mechelen teruggeslagen:, naar Leuven ontweken. De Duitsche sol daten kunnen niet wijken meende een Leuvensche postbezetting, en in de zeker heid Belgische jongens voor zich te heb ben werd er lustig op losgeschoten. Zoo- hield een langdurig gevecht aan tusschen de eigen manschappen, hetgeen begrijpelijk bij de ontnuchterende ontdek king een kwaadwillige en gespannen at mosfeer over de stad bracht. Het minste was nu voldoende om den opstand te doen ontbranden, en tot daden van ge weld over te slaan. Het noodlottig toeval wil, dat een schot in de buurt van de Rue de la Station niemand weet van wie, vernomen werd. De opgewonden en half dronken soldaten der Duitsche landweer, die met Belgische geweren gewapend waren, ga ven dadelijk in het wilde weg vuur van uit de dieper gelegen Stationsstraat op de hooger gelegen villa's, die met benzine bommen aangestoken werden. Een typeerend voorbeeld van Duitsch cynisme, vertelde pater Strijbos, die zijne verklaringen op onzen Utrechtsc.hen prof. Noyons grondde. Terwijl de Stationsstraat in vuur en vlam stond, gaf een Duitsch officier be vel een pianoi buiten te rijden. Goed vir tuoos bespeelde hij eenigen tijd het kla vier, waarbij, een flinke flescli champagne gedronken werd. De Dnitschers dansten, de Leuvenaren huilden en krijsfihten. Toen hij er genoeg van had, moest het meubel weer in de vlammen geworpen worden. Nog vertelde pater Strijbos een episode, die de Hollandsche paters zelf beleefden. De Duitschers zijn zeer gebeten op ka tholieke geestelijken, ze beweren, dat zij de bevolking zouden hebben opgehitst)! Op' dien avond waren zes geestelijken in de Leon XIII bezig de gewonden te verplegen. Toen het eerste schot bij het stationsplein gevallen was, kwamen de Duitsche soldaten het gasthuis binnenval len met de gevelde bajonet „Si© haben na een kwartier het gewenschte. Ijlings Ivoiorzag zich 'Von Arnum van het noodig© geld, liet Philip den koffer naar het station (bnangein, ten volgde zelf nm eenige oogenblikken hem op, den voet. De trein stond gereed om te vertrek ken. Eenige qiinuten later stoomde hij weg. De oude heer verkeerde in de groot ste onrust en opgewondenheid. Nog nooit reed id© trein zoo- langzaam als vandaag; nog nooit stopte hij' aan zoo vele stati ons, als juist nu. Herhaalde malen zag hij door het venstertje van den coupé, of hij nog (niet den kerktoren yan Rhein weih kon zien, ofschoon hij wist, dat hij nog (uren ver van het stadje verwijderd was. Daarop liet hij zich dan weder met donkeren blik i n den hoek van den coupé neervallen, om in het naaste oogenblik! andermaal dooi' het venster in de uitge strekte yeiden te blikken. i „Arme, .arme Bertha," zuchtte hij' on ophoudelijk; „arm kind. O die schoft, die spitsboef. Ik dwaze, had ik Joch maar nooit ingewilligd; ik ben de schuld van alles; ik had voorzichtiger moe|ten zijn. Welke smaad en schande, echtgenoote van een schurk, yan ©en bedrieger." Eindelijk was de trein het laatste sta tion voor Rheinweih gepasseerd. .Von Arnum nam zijn handkoffer en maakte zich gereed. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1914 | | pagina 1