GE DELFT.
s hebben wij
De Groote Oorlog.
stigers, beleeirf j^0. 109.
Maandag 14 September 1914.
Tiende Jaargang.
trandeeren.
g B 9 hand, voet 9 H 9 g van een jTB E I een M Ij
Nicolaas Beets.
Verschijnt ellten MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
BINNENLAND.
behulp Van den. dienstdoenden hu
nt de namen van een zestiental der
ie makers opgenomen,
iddelburg. Aanstaanden Donderdag-
ïd 17 Sept. zal hij! gunstig weder in
tuin en bij slecht, weder in de zaal
het Schuttershof, daartce gratis afge-
n, een concert gegeven worden door
Jhiistelijke Harmonie, tegen een mini-
n entree van 10 cent.
netto opbrengst zal worden ge-
.ort in de kas van het steuncomité,
concert wordt natuurlijk beiangeloosj
iven door de leden van het gekel-
ip en het zal de eerste openbare
oering van de Harmonie zijn.
Van het Oorlogsveld.
12 September 5 uur 's namiddags,
stende Een groote Belgische troep'ep-
:ht trekt vanuit Antwerpen naar
naam is .in hot telegram verminkt),
(it beslist betrouwbare bron kan wor-
medegedeeld, dat zij, zich zullen voe-
bij de Russische troepen, die reeds
Noord-Frankrijk zijn aangekomen. Het
,al aantal manschappen zal 400.000
ragen. Aan hun hoofd zal optrekken
ling Albert van België, die het offen-
zai ledden en naar Brpssel optrek-
I I s'
Intvterpen. Men deelt ons. mede, dat
generale staf van hier naar Gent is
plaatst. i
Roosendaal. Het gevecht nabij Diest
gisteren plaats had, had tot resultaat,
de Duitschers moesten aftrekken. Ge-
1 de streek tusschen Diest—Heren-
IsAntwerpen en de Hoilandsche grens
vrij: van Duitsche soldaten. De ver
zen der Duitschers waren aanzienlijk,
der Belgen betrekkelijk gering.
Overal trekken kleine troepjes Belgische
[daten verkennend rond.
Londen. De bladen hier melden, dat
troepen der Verbondenen 60 mijlen
noordoosten van Parijs een over
achtigen vijand hebben afge-
leden en verslagen. Er werden
00 gevangenen gemaakt en 15 kanon-
n Veroverd. Hoewel de verliezen der
rbondenen ernstig zijn, kunnen zij toch
in vergelijking komen met die der
ïitschers.
Londen. (Handelsbl.) Men seint aan
„Daily Telegraph": Volgens mededee-
van gewonde Fransche officieren,
)est de Duitsche rechtervleugel zóó ver
"ugtrekken, dat ook het centrum genood-
akt was te wijken, omdat anders de
rbindingen zouden zijn verbroken.
Generaal Pau, commandant van den
anschen linkervleugel, veroverde een
imunitiekolonne van 7 K.M., zoodat o
litsche troepen gebrek zullen krijgen
n ammunitie.
Berlijn. De Duitsche consul in Egypte
ïldt ambtelijk dato 11 September.
Morgen moeten de Duitsche en Dos e
ksche consuls Egypte verlaten. De o
;e Duitschers en Oostenrijkers
der gestreng politietoezicht.
De 40 a 50.000 man Indische troepei,
3 sedert 25 Augustus iu Egypte w°r
rwacht (om van daaruit naaf\ Eu r
igaan, teneinde tegen Duitschlan
ostenrijk te vechten) zijn nog niet
ïkomen. je
Dit telegram wordt aangevuld uo
ulgende mededeeling van de Dut
igatie te Peking: ffeB.
Japan heeft aan de Chineesche
ng ambtelijk het uitbrekon
"olutie in Engelsch-lndie g
lo. vrije toegang
(ritsche bezittingen in
ee; 2o. een leening van
ïeld. Japan is door Engeland
m ondersteuningstroepen O0* zeu-
n:g van den opstand) naar Indie
en. Japan heeft dit toegpstaa
volgende bezwarende oondih j0
ee; zo. een mening van
ollar; 3o-, de vrije hand ui n
Engeland heeft in die voorw
estemd. -
Burgerlijke SIM*
Westeinde. cö .- wedn-
Overleden: Jan Blok Ez., J'>
an Janna van, de Velde.
NI W ZEEUWSCHE COWtAHl
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratis: Ganiepoortstraat C 209, GOES
Reclameberichten 25 Ct, p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde, advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de 9 P® A gulden bij verlies van beide
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de js jfifs, Ij |l 9 K handen, voeten of oogen,
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, Zjfi 1 Voorts bij ongeneeselijke
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voorverstandsverbijstering
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de
I gulden bij gulden bij gulden bij
(fl 9 9 verlies van een ■9999 verlies 9_ 9 9 verlies van M |n
of oog; I duim; VU wijsvinger. MV
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Hoilandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
1814 13 September 1914.
Het is een genot te middeD van de
oorlogsberoeringen den blik te wenden
naar den man, wiens leven een voort
durende arbeid des vredes was, èn in
het predikambt, dat hij tot in hoogen
ouderdom met ernst en waardigheid
vervulde, èn in de beoefening van de
schoone letteren, waaraan hij zijn be
roemden naam dankt van verdienstelijk
dichter maar vooral van Net-Hand's
besten prozaschrijver. Of zou er wel één
Nederlander gevonden worden, die den
schrijver van de „Camera obscura" niet
kent? Dat heerlijke, frissche, van ge
zonden ernst en echten natuurlijken
humor tintelende boek, zoo door en door
Hollandscb, zoo echt een stuk van ons
Nederlandsch denken en voelen, is alleen
meer dan voldoende geweest den naam
van Nicolaas Beets, van „Hildebrand"
te populariseeren en de 27e druk, die
het thans beleeft, bewijst dat de belang
stelling voor dat werk nog even groot is,
als toen het voor het eerst onder de
verraste oogen van Hildebrands tijdge-
nooten kwam.
Gaarne wijden wij aan de nagedachte
nis van den sympathieksten onzer lite
ratoren op het eeuwfeest zijner geboorte
woorden van hulde en lof, zwakke
uitingen van onze bewondering en eerbied
voor zijn machtig talent.
Wij zijn overtuigd, dat al onze lezers
daar gaarne mede instemmen.
Want Beets staat bij ons, Katholieken,
goed aangeschreven. Verschillende onzer
litteraire voormannen, Alberdingh Thijro,
Van Meurs, waren zijn vrienden en nog
in zijn laatste levensjaren (God schonk
hem er 881) leerde dr. Gerard Brom
hem Guido Gezelle smaken en waar-
deeren.
Doch ook als menscli verdient Beets
onze volle waardeering om zijn verdraag-
zamen geest en zijn edelen dunk over
ons, Katholieken.
„Ons Katholiek volk" schreef hij
„is geen kwaad volker is een zegen,
er is een goed deeg in. De zaak is,
dat de priesters bij hunne leeken beter
hun Roomschen plicht hebben gedaan,
dan onze leeraars bij hun leden hun
Protestantschen. Onverdragelijk is mij
het schelden op die Kerk, het bena-
deelen en achterafzetten van het
katholiek volk door protestanten, die
als zoodanig geen knip voor hun neus
waard zijn."
Zulke regels eeren den man, die ze
schreef.
In rustiger dagen zal, naar wij hopen,
een grootsch monument in Haarlem, zijn
geboortestad opgericht, den roem en de
verdiensten van Nicolaas Beets aan het
nageslacht verkondigen.
Geen minnaar onzer letteren intus-
schen, geen Nederlander van den waren
stempel, in wiens hart het beeld van
Beets niet staat opgericht in een dank
bare nagedachtenis, welke, om met
Cicero te spreken, door geen vergetelheid
kan worden uitgewischt, „cujus memo
riaal nulla unquam delebit oblivio".
Onjuist bericht.
In ons nummer van Vrijdag jl. namen
wij een bericht over uit „De Maasbode"
omtrent het terechtstellen van 7000
Russische krijgsgevangenen te Berlijn
die zouden hebben moeten boeten voor
den misslag van een hunner.
De bijvoeging „eigen dienst" verleende
aan het bericht een cachet van geloof
waardigheid, dat ons niet toeliet aan
den ernst ervan te twijfelen.
Men meldt ons echter van even geachte
als competente zijde, dat dit bericht
onwaar is, althans schromelijk over
dreven.
Wij verheugen er ons van harte over,
dat er weer een gruwel minder in dezen
aan wreedheden zoo vruchtbaren krijg
te constateeren valt.
,De Maasbode" zal het echter met
ons eens zijn, dat het aanbeveling ver
dient den man van den „eigen dienst"
te Berlijn te verzoeken, zijn fantazie wat
meer aan banden te leggenimmers met
zulke verzinsels als bovenstaande bewijst
men noch zijn blad, noch het publiek
een dienst.
Waarheid, in soberen vorm voorgelegd,
ziedaar wat in deze tijden waarde heeft
en vertrouwen vindt.
V Be plank misgeslagen.
Het „Volksblad" dat de kleine luijden
moet voorlichten, noemt in een zijner
artikelen Leuven, dat ten prooi viel aan
een barbaarsche soldateska „het mid
delpunt van het meest orthodox e
katholicisme, dat men zich den
ken dan."
Het „Volksblad" slaat de plank mis.
Leuven bezat een v r ij e, niet een
stedelijke, katholieke universiteit en een
collegiale kerk van St. Pieter, waar de
doctoren der theologie hun eed kwamen
doen voor het altaar van Maria, Zetel
der Wijsheid.
Maar de gemeente Leuven was
zeer geprononceerd liberaal, zooals zich
dit in haar bestuurcolleges, de raad aan
het hoofd, ondubbelzinnig afteekende.
De universiteit (d. w. z. professoren
en studenten,) ondervond van de stede-
delijke autoriteiten eer tegen- dan mede
werking.
En daarom is dit in de verwoesting
van Leuven zoo eigenaardig, dat juist
de universiteit en de St. Pieterskerk
werden in de ascli gelegd en de geeste
lijken, zoowel die als hoogleeraar aan de
universiteit verbonden waren, als de
parochiepriesters, op opvallend hondsche
wijze door de Duitschers werden behan
deld, terwijl het stadhuis, zetel van den
gemeenteraad, gespaard bleef
Als het Volksblad soms weten wil welk
symbool wij daarin zien, dan willen wij
hez wel zeggeneen symbool van anti
papisme.
In dit verband is interessant wat men uit
Maastricht aan „De Tijd" schreef:
„Ik heb verschillende geestelijken gesproken,
wier namen ik u noemen kan zij hebben mij
allen verteld, hoe zij en hun collega's hun
uiterste best deden, om de Duitsche officieren
en soldaten goed te ontvangen, hoe zij in't begin
ook nog al beleefd en voorkomend behandeld
werden, vooral door de offieieren, maar hoe alles
veranderde toen de Duitsche landweer, vooral
een 12e regiment uit Oost- of Noord-Pruisen
kwam. De meeste werden op de gemeenste wijze
behandeld en gebrutaliseerd. Eén zelfs werd in
't gelaat gespuwd door officieren en soldaten
onder de uitroepingDu Schweinhuud enz."
De toestand.
De Duitsche hooge legerautoriteiten
hebben goed gezien, toen zij generaal
von Hindenburg van het westelijk oor
logsveld, waarheen hij gezonden was
terugriepen en hem de directie der krijgs
verrichtingen in Oost-Pruisen toever
trouwden. In 20 uur tijds reed hij met
een trein, bestaande uit een locomotief
en een salon wagen van het Westen naar
het Oosten. Voortdurend ontving hij tele
grafische mededeelingen over den toestand
in het Oosten. Hij stelde het krijgsplan
op gedurende de reis en gaf op ieder
station waar de locomotieven wisselden
bevelen aan zijn leger.
Thans mag hij Cesar nazeggen: ik
kwam, zag en overwon, want Oost-Prui
sen dat reeds zoo deerlijk door de Russen
werd bestookt, is thans vrij van vijanden,
terwijl door zijn toedoen tal van gevan
genen en krijgstropheën werden buitge
maakt. Hij kan nu den Oostenrijker gaan
helpen, die in Gallicië, ofschoon met niet
minder dan één millioen man strijdende,
voor de Russische overmacht moest wijken
en Lemberg prijsgeven, al behaalde hij
dan ook hier en daar een voordeel van
onderschikt belang.
Het Duitsche leger in Frankrijk trok
terug uit verscheidene plaatsen, die het
reeds in zijn bezit had. Of dit enkel het
gevolg is van den krachtigen aanval dei-
verbonden legers dan wel van een nieuwe
krijgstaktiek zal de toekomst leeren.
Het Belgische leger blijft den Duitscher
verontrusten afbreuk doen.
Het slaagde er gisteren in Cortenberg
op de lijn BrusselLeuven te heroveren
en het Duitsche leger van de hoofdmacht
af te snijden. De Belgen beschikken met
de hulptroepen der bondgenooten over
400.000 man, goed bewapend en toegerust
en vol moed. Hun krachtig offensief kan
den Duitschers nog menige onprettige
verrassing bezorgen.
Eigen berichten (per telegraaf en telefoon)
van 12 September, 8 uur 's avonds.
Antwerpen. Een hardnekkige strijd is
aan den gang tusschen Leuven en Vil
voorden. De Belgen hebben reeds op
verschillende punten voordeelen behaald.
Te Mechelen hebben de Belgen een
Taube vliegtuig neergeschoten de inzit
tende officier was gedood.
Nog wordt omtrent den grooten veld
slag gemelddat de positie der Belgen
allergunstigst is en van den slag ontzag
gelijk veel zal afhangen. Ook gisteren
hadden talrijke schermutselingen plaats.
Honderden werklieden zijn bezig aan het
herstel van den spoorweg bij Dender-
monde de communicatie tusschen Ant
werpen, Dendermonde en Gent is her
steld. De koning is steeds aan het front
der troepen en trotseert koelbloedig het
vuurhij wordt door zijne soldaten let
terlijk verafgood op zijn beleid bouwt
de natie al hare verwachtingen. De konin
gin heeft verscheidene gasthuizen bezocht
en alle gewonden opgebeurd door haar
belangstellend en liefdevol woord. Onder
de Duitsche gevangenen, te Aei-schot
gemaakt, bevindt zich een graaf Von
Bulow, neef van den ex-kanselier.
Parijs. (Nieuws v. d. Pag). Aan de
„New York Herald" wordt geseind, dat
in het gevecht bij Kumbinnen de groot
vorstin Johan en Öleg Konstantinowitsch
gevallen zijn.
Rome. De correspondent van de „Mes-
sagero" seint, dat de tweede veldslag in
Gallicië nog succesvoller voor de Russen
verliep dan de eerste. De Oostenrijksche
verliezen worden geschat op 130.000 man,
waaronder 90 000 gevangenen.
Londen, (off.) De Britsche troepen trok
ken in Frankrijk de Ourcq over, zij ach
tervolgen den vijand met snelle marschen
200 Duitschers zijn gevangen genomen.
Vooral tuscchen Soissons en Fismes be
haalden de geallieerden belangrijke voor
deelen. De vijand trok terug ten noorden
van Vitrey. Het eerste Fransche leger
corps bemachtigde een geheele afdoeling
Duitsche artillerie. Onze (Engelsche)
vliegers rapporteeren, dat de vijand steeds
terugtrekt.
Londen. De Britsche admiraliteit deelt
mede, dat de Engelschen Herberthöhe
in Nieuw-Pommeren (Bismarck-arehipel)
hebben bezet.
13 September, half 2 uur 's namiddags.
Petrojrad. (Petersburg). De Duitsche
en Oostenrijksche troepen zijn bij Krasnik
en Tomaszow teruggeslagen. De Russen
behaalden belangrijke successen ten
noordwesten en westen van Lemberg.
Zij maakten 200 officieren 30000 man
schappen krijgsgevangen en veroverden
een groot aantal kanonnen.
Berlijn. De kroonprins had na de ver
overing van Longwy den Franschen com
mandant zijn degen laten behouden, om
dat deze de stelling zoo dapper had
verdedigd. Thans is den commandant
zijn degen afgenomen, omdat gebleken is,
dat bij de verdediging dum dumkogels
zijn gebruikt De commandant zegt niets
af te weten van het gebruik van dum
dumkogels.
Parijs. (Off.) De terugtocht 'der Duit
schers aan onzen linkervleugel duurt-
voort, zij bereikten den benedenloop der
Aisne.
In het centrum worden de Duitschers
door ons achtervolgd. Zij trokken terug
tot aan Francbimes tusschen Epernay en
Vitry le-Franqois.
Ook aan onzen rechtervleugel begin
nen de Duitschers terug te trekken. Zij
verlieten het gebied rondom Nancy. De
Franschen hernamen Lunéville.
De algemeene terugtocht van den vij
and gaat veel vluggei in zijn werk, dan
zijn opmarsch vóór eenigen tijd in die
omstreken geschiedde.
LOSSE BERICHTEN.
Het Belgische leger in actie.
De Belgische legatie te 's Gravenhage
deelt het volgende mede:
Het Belgische leger, dat den lOen dezer
maand uit Antwerpen vertrok, heeft over
een breed front overal de Duitsche troe
pen teruggeworpen. De steden Mechelen
en Aerschot werden hernomen.
De troepen hebben den spoorweg tus
schen Leuven en Thienen opgeblazen.
Het offensief wordt op een bevredi
gende wijze voortgezet.
In dan grond geboord.
De „Frankf. Ztg." verneemt uit Stock
holm, dat de kruiser „Karlsrulie" bij de
Barbados de Engelsche stoomboot „Bo-
wes-Castle" in den grond heeft geboord.
Keizer Wilhelm en President Wilson.
BERLIJN, 12 Sept. (E. B.) Uit Was
hington wordt geseind, dat in het Witte
Huis en op het ministerie van Buiten-
landsche Zaken aldaar niets bekend is
omtrent het telegram van Keizer Wil
helm san President Wilson. Men moet
dus aannemen, dat Engeland het tele
gram achtergehouden heeft. (Msbode).
PARIJS, 12 September. (Part). Gene
raal Cherfils geeft in de Echo de Paris
een uitstekende samenvatiing van den
indruk, in Frankrijk teweeggebracht dooi
de ambtelijke communiqué's van gisteren.
Hij constateert, dat de troepen van de
bondgenooten in den geweldigen veld
slag, die al vijf dagen geduurd heeft, de
hoofdmacht van de Duitschers, die op
Parijs aanrukte, hebben doen terugwijken
en daardoor den algemeenen militairen
toestand volkomen hebben veranderd.
Die communqué's, verklaart de gene
raal, zijn zeer hoopgevend.
De afschaffing der capitulaties in Turkije.
LONDEN. 12 September. (Reuter.)
Reuter's Agentschap verneemt dat het
te Berlijn gepubliceerde bericht, als zou
de Drievoudige Entente aan de Porte
hebben beloofd, er in toe te stemmen,
dat de capitulaties worden afgeschaft
indien Turkije gedurende den oorlog een
neutrale houding blijft bewaren geheel
uit de lucht gegrepen is.
Duitsche prinsen
worden in dezen oorlog niet gespaard.
Volgens een bericht van Belgische zijde
zouden in de Brusselsche hospitalen
overleden zijn prins Adalbert van Pruisen
derde zoon des keizers, prins Friedrich
Wilhelm van Pruisen, kleinzoon van
Prinses Marianne der Nederlanden en
piius Karl van Wurtemberg, oud 18 jaar.
hoogleeraar
Professor Noël,
0te Leuven, verdedigt in
„Het Centrum" de beweringen van keizer
Wilhelm in diens telegram aan president
Wilson aangaande de Belgische wreed
heden,speciaal die welke door geestelijken
zouden zijn bedreven.
Prof. Noël neemt aan, dat de keizer
op leugenachtige rapporten is afgegaan
en schroomelijk is misleid.
Parijs loopt leeg.
„Men heeft mij medegedeeld," schrijft
een Parijsche correspondent van „Daily
News," dat gedurende de laatste drie
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 15 Sept.
Krachtige tot stormachtigen, later tijdelijk
afnemende zuidelijke tot westelijken wind.
Betrokken met regenbuien, later wellicht op
klarend. Dezelfde temperatuur.
weken niet minder dan 1.750 000 men-
schen Parijs hebben verlaten sommigen
omdat zij bevreesd warenanderen om
dat zij onder de wapenen moesten gaan
weer anderen omdat de kustplaatsen
bun veiliger schenen, of ook wei omdat
zij meenden dat zij het voorbeeld der
Fransche Regeering hadden te volgen."
De Belgische missie, die naar de
Ver.Statenis gezonden om te protesteeren
tegen 't optreden der Duitschers in België,
is Vrijdag te New York aangekomen en
dadelijk naar Washington doorgereisd.
Prinses Frederik van Saksen-
Me in in gen, die in enkele weken haar
schoonvader, echtgenoot, zoon, neef en
achterneef heelt verloren, is tengevolge
van de aandoening over deze slagen zwaar
ziek geworden. (N. R. Crt.)
Da sluiting der Staten-Generaal.
Met het gebruikelijke ceremonieel heeft
de Minister van Binnenlandsche Zaken,
Mr. Cort van der Linden, zich Zaterdag
naar het gebouw der Tweede Kamer be
geven, om namens H. M. de Koningin
de zitting der Statcn-Generaal voor ge
sloten te verklaren.
Voor het paleis aan het Noordeinde
bevond zich een menschenmenigte, die,
evenals op het Binnenhof, opvallend
grooter was dan vorige jaren.
Nadat de Minister omstreeks kwart
voor drieën per auto vóór het paleis was
aangekomen, verliet hij dit enkele oogen-
blikken later om per galarijtuig naar het
Kamergebouw te gaan. Het op het paleis
plein opgestelde piket huzaren presen
teerde de sabel, zes man, met een wacht
meester voorop, gingen daarop vóór de
wegrijdende galakoets, waarna vijf huza
ren met een korperaal den kleinen stoet
sloten.
Velen groetten onderweg eerbiedig den
grijzen Staatsman.
Aan weerszijden van den ingang was
een detachement jagers opgesteld, die bij
de komst en het vertrek van den Minis
ter de geweren presenteerden.
Bij het terugkeeren naar het paleis
hieven velen der op het Binnenhof ge-
schaarden een hoera aan. Ook nu weder
brachtten velen den Minister, de heeren
door het ontblooten van het hoofd en
dames door vriendelijk te wuiven, hun
groet.
In de vergadering der Staten Generaal
(le en 2e kamer) gepresideerd door gene
raal Van Voorst tot Voorst, sprak minis
ter Cort van der Linden de navolgende
rede uit.
Mijne heeren,
Het heeft H. M. de Koningin behaagd,
mij op te dragen, de zitting van dc
Staten-Generaal in Haren naam te sluiten.
Verschillende wetten zijn met medewer
king van de Staten-Generaal tot stand
gebracht, anderen waren in voorbereiding,
toen de oorlog, die aan onze grenzen
woedt, aan allen regelmatigen wetgeveu-
den arbeid een einde heeft gemaakt.
Zeer belangrijke noodmaatregelen, waarbij
de regeenng een groot vertrouwen van
de Staten-Generaal moest vragen, zijn
vervolgens aangenomen. De Koningin
heeft mij opgedragen, aan u, mijne hee
ren, Haren dank te betuigen voor uwen
toewijding aan 's lands belang.
In naam der Koningin en daartoe door
Haar gemachtigd, verklaar ik deze zitting
der Staten-Generaal te zijn gesloten.
