De Groote Oorlog.
No. 107.
Woensdag 9 September 1914.
Tiende Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
lUU of oog; IVW duim; WW wijsvinger, W
„Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
BINNENLAND
UIT ZEELAND.
NIEUWE ZEEÜWSCHE COUP
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratis: Ganzepoortstraat C 209, GOES
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor
1500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
I P* gulden bij gulden bij ft 40% gulden bij Pi
m I I verlies van een jl I 11 I verlies I I verlies van M
1 11 I hand, voet 11 11 I van een I I een M I
Be uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De toestand.
Den inwoners van Luik is 3 dagen
huisarrest opgelegd zij mogen niet weten
hoeveel troepen door hun stad naar
Duitschland trekken, om, naar men zegt,
in Oost-Pruisen of Gallicië hulp te gaan
bieden. Het getal is nochtans groot.
Reeds Zondag j. 1. trokken over de door
de Duitschers te Lixhe gelegde Maas
brug den ganschen nacht soldaten in de
richting Aken. 't Schijnt dus in hetOos
ten minder fortuinlijk te gaan dan men
hoopte, althans voor de Oostenrijkers.
Onder de buitgemaakte krijgspapieren
te Lemberg moeten de Russen brieven
hebben gevonden van Oostenrijksche
generaals, waarin dringend om Duitsche
hulptroepen wordt gevraagd, 'tls dan
ook geen kleinigheid geweest voor deze
generaals te moeten vechten tegen 700.000
Russen, die tusschen Lublin en Lemberg
staan. Een Oostenrijksch oorlogscorres
pondent bij het Oostenrijksche hoofd
kwartier dus een onverdacht getuige
schreef in een der Berlijuschebladen:
„Bedrieg ik mij niet, dan zal de over
winning over het Russische millioenen-
leger moeilijk te bevechten zijn. Maakt
men een uitzondering voor het gevecht
bij Tannenberg (waar maarschalk von
Hindenburg twee Russische legercorpsen
verpletterde) dan hebben de Russen tot
nu toe groote nederlagen weten te ver
mijden. Be terugtocht van het Russische
leger heeft systematisch plaats, en bij
liun terugtrekkende beweging maakt het
voortdurend gebruik van stellingen, die
van te voren m gereedheid gebracht zijn
om de retireerende troepen te ontvangen.
Het zal dus de vraag zijn, of de
Duitschers, die overigens zelf de handen
vol hebben in Oost-Pruisen, liun bond-
genooten tijdig genoeg kunnen helpen
om de vernietiging van het Oostenrijk
sche leger te voorkomen.
In Frankrijk is thans door den opper
bevelhebber gelast de defensieve en
terugtrekkende houding in een aanval
lende te veranderen. Hij zal begrepen
hebben, dat de Duitsche rechtervleugel,
die Zuid-Oostelijk van Parijs voorttrek
kende reeds gekomen was tot Coulom-
nriers vanwaar hij inmiddels weer is
teruggedreven het er op aanlegde om
in verband met Centrum en linkervleugel
eensdeels de Engelsch-Frausche troepen
rondom Parijs naar het Oosten te dringen
en daardoor de verbindingslijn van de
Engelschen met de kust (Havre, Cher
bourg) af te snijden, anderdeels de
Fransche legermacht bij de Lotliaringsche
vestingen tot onder dë muren van Bel
fort te drijven en een tweede Sedan in
het leven te roepen.
Voor generaal Joffre is liet nu inder
daad en „tobe or noth to be" geworden
in het „overwinnen of sterven zal hij
zijn heil moeten zoeken, om aan den
greep van den Germaansclien kolossus
to ontkomen.
Indien het telegram aan de „Evening
News" waarheid bevat, zou de nieuwe
taktiok van generaal Joffre reeds met
een aanvankelijk succes zijn bekroond
door een groote overwinning der bond-
genooten welke onder de generaals French
en d'Amade aan de Oise, 25 mijlen ten
Noorden van Parijs zou zijn behaald. Met
name zou de Duitsche keizerlijke garde
door de Engelschen zijn vernietigd. Nog
eens als het waar is. Feit schijnt echter
te zijn dat onder den aandrang van den
Franscli-Engelschen linkervleugel liet
eerste Duitsche leger naar het Noord
oosten moest terugtrekken.
Wat hebben de Duitschers met Gent
voor? Tot op gisteren zou men geloofd
hebben aan een bezetting der stad door
de Duitschers. Volgens de berichten in
de morgenbladen van heden schijnt dit
echter niet het geval te zijn. De Duitsche
generaal heeft met burgemeester Braun
van Gent een overeenkomst gesloten,
waarbij de Duitschers beloven niet naar
Gent te trekken doch hun tocht naar
Frankrijk voort te zetten, mits de stad
Gent verschillende benoodigdheden als 1
benzine, haver, rijwielen, verbandmate-
riaal, sigaren enz. voor het leger levert
en haar burgerwacht ontwapent.
Oorlogsschatting zal niet behoeven be
taald te worden. Üe leveranties worden
betaald met oorlogsbons.
Deze in de gegeven omstandigheden
zeer gunstige uitkomst voor de stad Gent
wekte bij de bevolking groote voldoening
en wordt aan het flinke optreden van
den burgemeester toegeschreven.
Men gelooft nu, dat het Duitsche leger
voor zijn opmarsch naar Frankrijk de
de beide Viaanderens zal gebruiken als
bevoorradingsgebied voor tioepen.
Als zich nu maar geen incidenten voor
doen, die een herhaling van het Leuven-
sclie drama te voorschijn roepen. Het
geringste is daartoe voldoende, zooals
b.v. liet incident, dat gisteren volgens
een telegram uit Terneuzen te Gent
plaats had.
Hedennamiddag kwamen te Duitsche
officieren in Gent. Zij werden in de Ba-
gattenstraat gezien, waarop een aan het
stadhuis op een automobiel gemonteerde
mitrailleuze derwaarts kwam en op deze
officieren het vuur opende. Een der of
ficieren werd gedood, de andere gewond.
Dit voorval is zeker aan een of ander
misverstand toe te schrijven het schijnt
dat de officieren zich daar ook niet moch
ten bevinden. De burgemeester is onmid
dellijk weer naar den Duitschen generaal
vertrokken, om over dit incident, dat tot
erge verwikkelingen zou kunnen leiden,
te spreken.
Moge Gent van verderen oorlogsjam-
mer gespaard blijven.
(Zie ook onder laatste berichten).
Eigen berichten (per telegraaf en telefoon)
van 8 September 8 uur 's avonds.
Berlijn. Uit het groote hoofdkwartier
wordt nog gemeld over de capitulatie
van Maubeuge, dat men in Frankrijk en
in do Fransche bladen het gewicht van
het bezit van Maubeuge zeer hoog stelde,
daar het een kruispunt is van de ver
bindingen met velschillende landen en
vooral daar het de verbinding met België
beheerscht.
Thans worden in Maubeuge tal van
Fransche gevangenen en gewonden ver
pleegd. De Duitsche belegeringstroepen,
welke voor Maubeuge hebben gelegen,
worden thans reeds voor andere doel
einden gebruikt.
Weenen. Onder groote belangstelling van
autoriteiten en publiek is de eerste com
pagnie Poolsche vrijwilligers naar Krakau
vertrokken. De kapitein van het Poolsche
comité Zgorski hield een toesplraak, welke
besloot met een driewerf Roch op. den
keizer. Aan den keizer werd een telegram
gezonden. De vrijwilligers waren zeer en
thousiast.
Antwerpen. De verwoesting: te Dender-
mondo is al even erg als te Leuven,
gaspaard zijn alleen het stadhuis, de gToote
kerk, museum en het gerechtshof. [Ver
nield zijn verschillende kloosters, de fa
briek en het bankgebouw La Dendre,
het hospitaal, dat aan vier hoeken in
brand werd gestoken. Zieken, die niet
loopen konden, werden in de wei gelegd.
Ook het gebouw der katholieke werk
manskring cn liet bisschoppelijk college
gingen in de vlammen op. üe ergste bal
dadigheden zijn gepleegd. De ouden van
dagen, vrouwen en kinderen werden mis
handeld en gedwongen geld en juweelen
tif te geven. Toen zij te Lokeren binnen
vluchtten ontstond in die stad een paniek,
die heel de bevolking de wijk deed ne
men naar elders.
Parijs. In een dagorder aan het le
ger heeft de Fransche opperbevelhebber
verklaardHet oogienblik is voor de on
geduldige troepen aangebroken om niet
meer achterwaarts te zien maar den vijand
aan te vallen, terug te drijven en bet
veroverde terrein te behouden. Nog wordt
in een officieel communiqué gemeld, dat
de linkervleugel van het eerste Duitsche
leger naar het Noord-Oosten is terug
getrokken. Het werd zoowel aan liet front
als aan de flanken krachtig vervolgd;
Aan de Fransche rechtervleugel heeft een
heftig contact met den vijand plaats.
LOSSE BERICHTEN.
WEENEN, 7 Sept. Uit het oorlogspers-
bureau wordt officieel bericht dat 5000
Serviërs bij een poging ten oosten van
Hitrowitza in Oostenrijksch gebied te
vallen, krijgegevangen gemaakt. Ook is
Servisch oorlogsmateriaal buitgemaakt.
(Alg. Handelsblad.)
PETROGRAD. De gevechten in het
noorden van Galicië duren nog voort. De
Oostenrijksche legermacht die in de rich
ting van Cholm opereerden werd door
de Russen teruggeworpen waarbij een
aantal Oostenrijkers gevangen werd ge
nomen terwijl tevens kanonnen door de
Russen werden veroverd. Ouder de
Oostenrijkers moeten soldaten zijn die
aan dysenterie lijden.
Italië blijft neutraal.
De „Köln. Ztg." verneemt, dat de Itali-
aansche minister van buitenlandsche za
ken, markies di San Guiliano, verleden
Zaterdag in den ministerraad verschil
lende gewichtige verklaringen heeft af
gelegd. De ministerraad besloot nog eens
in geen geval de neutraliteit van Italië
te verbreken.
Te Sotteghem moest een Duitsche
tweedekker als gevolg van een defect
dalen. (Men seinde ons abusievelijk, dat
het vliegtuig werd neergeschoten.Red.)
Een Belgische patrouille verrastte de
beide inzittenden, een luitenant en een
onderofficier die gevangen werden ge-
nemen. Te Londerseel werden 58 Duitsche
militaire wielrijders door een patrouille
verrast; bij het gevecht dat volgde wer
den allen gedood. Te Zammel werden 17
Duitschers door een. patrouille verrast
en eveneens gedood.
De Koningin van België is te Antwer
pen teruggekeerd.
Te Luik is een formeel verbod aan de
inwoners uitgevaardigd om gedurende
drie dagen hun huis te verlaten. Dit
verbod is uitgevaardigd opdat de bewo
ners niet zullen zien het doortrekken
van talrijke troepen die naar Duitschland
terugkeeren. Eergisternacht zijn Duitsche
troepen over de brug van Lixhe getrok
ken. De spoorwegen in België worden
bewaakt door detachementen Duitsche
marine-matrozen die in België zonder
wapens zijn aangekomen. Dit wijst erop
dat de Duitsche reserves beginnen uit
geput te geraken. Te Dendermonde en
Aalst zijn Duitschers voorbijgekomen op
den weg naar Gent waar slechts eenige
brigades Belgische vrijwilligers stonden,
die geen gevecht konden aangaan met
een Duitsche overmacht, voorzien van
kanonnen en mitrailleurs.
Men. seint ons uit Terneuzen: Maandag
middag kwam een Duitsche troepenafdeëj-
ling pit de richting van Aalst bij Melle,
een plaatsje van ongeveer 4500 inwoners,
eenige kilometers ten Zuiden van Gent in
botsing niet Garde civique en Belgische
legertroepen, die aldaar waren verschanst.
De Duitschers openden een hi©vig kanon
vuur dat met batterijgeschut door de Bel
gen werd beantwoord. Weldra waren ver
schillende fabrieken en woningen van
het dorp in brand geraakt; ook het
groote pensionaat, dat paar het schijnt
door den vijand voor een kazerne werd
aangezien, had veal van het daarop ge
richte kanonvuur te lijden. Na dapper
te hebben ;stand gehouden, moesten de
Belgen ien slotte relireeren, wat in goe
de orde en niet medeneming van het
geschut plaats bad. Te Gent werden een
aantal gewonden in de hospitalen gebracht.
Na de 'beëindiging van het bombardement
wilden velen het gedeeltelijk in brand;
staande dorp verlaten, doch werden door
het bestuur verzocht in hunne kelders te
gaan, omdat inaar men zeide de Duitschers
bezig waren hup geschut zoodanig op te
stellen, dat zij den weg naar Gent kon
den bestrijken. Dit bleek evlelnwel later
onjuist te zijn. Vel© zochten daarom
spoedig een goed heenkomen. Onder hen
bevonden, zich ook twee te Meilei ver
toevende Nederlandsche damies met kleine
kinderen, die verheugd waren hier in|
fle veilige haven aangekomen te zijn. Zij
waren zoo gelukkig geweest te Gent een
landgenoot aan te treffen, die deze dames
ter zijde stond. Onder de Belgen die
naar Nederland [uitweken zijln velen die
behooren tot de ontwapende burgerwacht.
Zij deelen mede dat de Duitschers in de
door hen bezette streken op de hoogte
trachtte te komen van de naman der
genen die tot de Garde civique behooren.
Zijl worden dan als krijgsgevangenen weg
gevoerd. Daarom gaan zij naar Nederland
om aan krijgsgevangenschap te ontkomen.
Belgische vluchtelingen, die zich op
houden binnen den versterkten kring om
Antwerpen, hebben last gekregen onmid
dellijk te vertrekken. Er is een comité
opgericht dat hulpbehoevenden on der hen
zal voorthelpen naar Engeland.
De Maastrichtsche correspondent van
„De Tijd" seint: De Z.Benv. heer Lem
mers, pastoor-deken van Visé, die sinds
hel begin van |den oorlog in een stal te
Nav.ogne gevangen genomen was, is Zon
dag weer in vrijheid gesteld. Hij mag
echter Visé niet verlaten, en verblijft in
het College iSint Hadolin.
Verbinding tusschen Neord-Brabant en Zee
land.
Reeds jaren wordt er met groot ver
langen uitgezien naar een verbindings
weg over den dam door de Oosterschelüe,
welke weg Zeeland met Noord-Brabant
zal verbinden. Thans is de voorbereiding
zoover gevorderd, dat de Minister van
Waterstaat de plannen heeft goedgekeurd
en zich bereid heeft verklaard het daar
heen tc sturen, dat de kosten voor de
helft door het Rijk worden betaald.
Ook heeft de Minister den wensch
nitgesproken, dat met het oog op de
werkloosheid spoedig met den aanleg
zal worden begonnen en zijn in die rich
ting reeds de eerste maatregelen geno
men. Inzonderheid voar liet aatomobiel-
verkeer zal deze weg een groote verbe
tering zijn.
Staat van beleg.
Men seinde ons gisfornamiddag, evten
na het afdrukken van ons blad uit .Ben
Haag:
De Staatscourant van hedenavond pjal
een besluit bevatten, waarbij verschillende
steden aan do ze© of rivieren gelegen
in staat van [beleg1 zullen worden
verklaard. k
Deze maatregel heeft voornamelijk ten
doel den uitvoer te beletten van sche
pen, door of vanwege oorlogvoerende mo
gendheden aangekocht, met bedoeling Zie
voor militaire doeleinden te gebruiken.
Een toelating van zoodanigon [uitvoer
zou in strijd zijn met onze neutralitedts-
verklaring. Tot het hiervoor treffen der
noodige maatregelen en het uitoefenen v!an
een behoorlijke controle was 'het noodig
den staat van beleg voor di© plaatsen
af te kondigen.
Er Izal worden zorg gedragen, de scheep
vaart zoo min mogelijk overlast aan te
doen. i
ln Zeeland zijln in slaat van hte'.ee ver
klaard
Cadzand, Retranchement, Sluis, A arden-
burg, Eedia, St. Kruis, Zuidzandie, Nieuw;-
vliet, Groede, Breskéns, Hoofdplaat
Schoondijke, Oostburg, Waterlandkerkje,
JJzendijke, Biervliet, Philippine, Hoek.
Neuzen, Zaatnslag, Boschkapetle, Osse-
nisse, Hengstdijk, Stoppeldijk, Honfenisse,
Bruinisse, Veer©, Kruiningen, Viissingen.
Van de .overig© plaatsen in ons land
zijn de voornaamste, in Noord-Brabant:
Breda, Teteringen, Ginneken, Bavel, B.aar-
Welk weder zullen wij hebben?
Verwachting tot den avond van 10 Sept.:
Zwakke tot matigen, Zuid-Oostelijke tot
Zuid-Westelijken wind. Gedeeltelijk bewolkte
lucht. Waarschijnlijk enkele regen- of on
weersbuien. Eenige daling van temperatuur.
le-Nassau, Gilzé-Rijen, Tibiirg, Boxfeil,
St. Oedenrode, Best, Aalst, Eindhoven,
Helmond;
in Limburg: Thorn, Sittard, Roeirmond,
Venlo, ICessel, Venray.
in Gelderland :"Millingen, Pannerden, on
derdeel Hoornenburg, Herwen en Aerdt;
in GroningenDelfzijl, Ulrum1, en Olden-
hove.
in Friesland: Ameland, en Harlingem;
in Noord-HollandTexel, Vlieland, Ter
schelling, Den Helder, en Velsan;
in Zuid-Hollandonderdeel Hoek van
Holland (gemi. Rotterdam), Brielto, Hplle-
voefeluis, Stellendam, en Scbeveningen.
Goes. In een Dinsdagavond gehouden
buitengewone vergadering der wierklieden-
vereemging „Eigen Hulp", werd het be
stuur gemachtigd de som van 250 uit
te trekken uit de reservekas der vereeni-
ging. Zulks voor |een eventueel steunco
mité voor werkloozen waarvoor liet initia
tief genomen is door den Burgemeester
dezer gemeente.
De vergadering was door ruim 100
leden bezocht.
Middelburg. In de Maandagavond ge
houden vergadering van de vereeniging
tot verzorging van Zeeuwsche blinden
werd door den voorzitter den heer L. A.
van der Harst, het jaarverslag over het
afgeloopen boekjaar uitgebracht, waaraan
het volgende is ontleend
Door mejuffrouw A. C, Dockheer werd
aan de vereeniging f 1000 gelegateerd
welke som dankbaar werd aanvaard.
De jaarlijksche verloting beantwoordde,
dank zij het stijgend lotendebiet, weder
aan de verwachting, en het gevolg hier
van was verhooging der loonen en het
toekennen van gratificaties. Als nieuw,
bedrijf werd de vervaardiging van borstel
werk ter hand genomen, Op voorstel van
het bestuur werd besloten tot verbou
wing van de inrichting aan de zijde der
Geere en het plaatsen aldaar van een
winkelkast om de vervaardigde voorwer
pen te etaleeren. In den loop van het
jaar overleed de trouwe huisbewaarster
mejuffrouw van Kameren, die gedurende
een reeks van jaren haar beste krachten
wijdde aan de inrichting en hare blinden.
De aanvragen tot plaatsing van blinden
in de werkinricliiing moesten wegens
voldoend aantal werkkrachten alle van
de hand worden gewezen.
Viissingen. Maatschappij Zeeland.
Op de booten, die tot nader order alleen
den dagdienst onderhouden, kunnen geen
gratis bedden vooruit worden besproken.
Haar passagiers die te Viissingen geen
onderdak kunnen bekomen wordt toege
staan de nacht op de booten door te
brengen.
Wemeldinge. Hedenmiddag te 1 uur
had hier een treurig ongeluk plaats. Een
elfjarig meisje, dochter van de Belgi
sche familie Den Hollander, die hier bij
bloedverwanten logeert, viel in hel water
kort hij de tweede sluis van het ka
naal. 'Terwijl zij reeds zinkende was,
kwam de schippersknecht van het schip,
„St. Helena", Sliedreoht, ijlings in zijn
roeibootje toegeschoten en smaakte het
geluk de drenkelinge te redden. Daarop
haastte men zich geneeskundige hulp te
halen, teneinde de bewustelooze bij te
brengen.
Oostburg. Men meldt aan de „N. R.
Crt."
In vierhand met het groote aantal ge
vluchte Belgische families is op de stoom-