EXTRA EDITIE VAX 6 UUR.
De Groote Oorlog.
EEM,
'EN
fabriek.
3EEM,
BEEM,
No. 105a.
Zaterdag 5 September 1914:.
Tiende Jaargang.
BRUINE
ITTEN,
■reerend.
S.V. P.
SPRUIJT,
»EEfl,
fieboonen
iptember 1914,
BINNENLAND.
UIT ZEELAND.
GOES.
F maakt bekend dat
laken
op. 25 cent
25
PRIJSCOURANT.
|anbe velend,
l'dstraat, Goes,
'itmi
18 ct. per doos.
24
I' 24
24
I. 9 stuk.
9 pond.
9 stuk.
1. 10 pond.
oorten worden
verkocht.
Goes.
zijn
I.L. 50 ets.
57
Irzegelde zakken 5
15100 H.L. 2'/j
en meer 5 cents
:s en half anthra-
(stof voor Uw vul-
s voor cokesbestel-
an het Politiebu-
.m. 8.30, n.m.
12.50.
Peekoffie
ct.
- GOES.
JRIFFIER van het
<erke zal tot ont-
ot enz. over 1914/15
9'/a tot 11 uur te
F. van Tichelen
van 12'/a tot 2 uur
in het Gemeentehuis.
linstens 1/3 van den
md verzocht.
Grilfier voornoemd,
v. d. DRIES.
- 2'/a ct
6'/a ct. per pak.
sch 6
n n
li
3
4 ii ii
ii ii
20
GoeSj
Hopjes houdt,
tan ,te loopen,
le thee
Bergh kan
[koopen,
lier,
bekende
[pakjes
onder fout
;lk der zakjes.
NIEUWE ZEEUWS» COUP
De toestand.
De Duitsche Generale staf deelde 3
September aan liet hoofdkwartier het
volgende mede
Bij de verovering van het hoog in de
rotsen gelegen sperfort Givet zijn evenals
bij Namen, de uit Oostenrijk toegezonden
zware motorbatterijen door haar gemak
kelijke verplaatsbaarheid en haar zeker
heid van schot voortreffelijk gebleken.
Deze batterijen hebben ons uitstekende
diensten bewezen.
De sper forten en versterkin
gen Hirson, Ayvelles, Condé,
ha Fère en Laon zijn zonder
strijd genomen.
Alle sperforten in Noord-Frankrijk, b e-
halve de vesting Maubeuge,
zijn in onze handen.
De aanval op Reims is Be-
gonnen.
De cavalerie van generaal-naajoor Kluck
is tot in de nabijheid van Parijs doorge
drongen. Het Westelijk leger overschreed
de Aisne-linie en rukt naar de Marne op.
Enkele afdeelingen der voorhoede hebben
de Marne reeds bereikt.
De v ij and trekt terug voor de
leger van Gene ra al-Majoor Von
Kluck, Von Bülow, Von Hausen
den Hertog van Würtemberg
op en achter de Marne.
Steunend op de vesting Verdun bood
het Fransche leger weerstand aan het
leger van den Duitschen kroonprins. Het
werd echter naar het Zuiden terugge
slagen.
De legers van den Kroonprins
van Beieren en Generaal Von
Heeringen staan nog steeds
voor een sterken v ij and, die
op de vestingen in Franseh
Lotharingen steunt.
In den Boven-Elzas opereeren Fransche
en Duitsche afdeelingen. Herhaaldelijk
hebben gevechten plaats.
(w.g.) Generaalkwartiernieester
Frhr. VON STEIN.
In de door ons gespatieerde passages
van deze mededeelingen, die door de
Franschen niet worden ontkend, ligt de
beteekenis der Duitsche wapensuccessen.
Immers blijkt hieruit, dat ae forten aan
de Fransch-Belgische grens grootendeels
in Duitsche handen zijn en de tweede
verdedigingslinie La Fère-LaonReims
door de Franschen is prijsgegeven, hetzij
door die sterkten te ontruimen, hetzij
door ze na een vergeefschen strijd in
handen te hebben gelaten van den vijand.
Ook Reims, dat in bovenstaand bericht
nog werd aangevallen, is blijkens een
vanmorgen door ons ontvangen telegram
zonder strijd gevallen.
De legers der verbondenen zetten zich
nu vast in de positie van de Marne,
daarbij steunend op de Parijsche stellin
gen. Maar door het achteruitslaan van
het Fransche leger bij Verdun, heeft de
Duitsche kroonprins gelegenheid een om
trekkende beweging te maken en zoo
doende de Fransche positie aan de Marne
te bestoken.
Rooskleurig ziet het er voor de Fran
schen niet uit en het moet hun diep
grieven, dat de Duitsche Keizer na zijn
kwartier te Koblenz te hebben opge
broken, thans in zijn leger verwijlt op
Franschen gr o n d, na het op Fran
schen grond, zooals wij gisteren
meldden, tot nieuwe krijgsdaden te heb
ben aangespoord.
Alleen in de omstandigheid, dat de
Fransch-Engelsche troepenmacht een
beslissend ireiïen ontwijkt en systema
tisch terugtrekt, ligt een grond om te
vermoeden dat het de taktiek der
verbondenen zou kunnen zijn, de Duit-
schers diep in Frankrijk te lokken,
om dan plotseling met groote kracht uit te
breken en de Duitschers aan te vallen'
waarbij dan het nog altijd flinke en frissche
Belgische leger, dat zoo pas met 14000
soldaten uit de Namensche stellingen is
versterkt, den vijand in den rug zou
kunnen bestoken.
Zijn wellicht de 100000 man diegene-
raai French naar het gevechtsterrein af
zendt, aangewezen om die taktiek mede
te helpen uitvoeren Het woord is aan
de toekomst.
Doch zooals thans de zaken staan,
hebben de Franschen tegenslag op tegen
slag alleen in Franscli-Lotharingen hou
den zij de Duitschers in bedwang.
Voor Oostenrijk luiden de berichten
al even weinig gunstig als voor de Fran
schen. Lemberg, de hoofdstad van Galicië
is gevallen. En een ander corps aan den
uitersten linkervleugel der Russische
troepen heeft zich meester gemaakt van
Halicz, ten Zuid-Oosten van Lemberg,
niet ver meer van den voet der Kar-
pathen.
Generaal Roeski, die Lemberg ver
overde, staat bekend als een eerste
vechtersbaas uit den Russisch-Japan-
schen oorlog.
Ook de bezetting van Koningsbergen
is voor de Duitschers een tegenslag,
waarover zij in hun berichten weinig
spreken, maar dat toch ontegenzeggelijk
bewijst, dat de aanval der Russen alles
behalve gering is te schatten.
Eerlijkheidshalve dient hier echter aan
toegevoegd, dat aan Duitsche zijde de
generaal Von Hindenburg, aan Oosten-
rijksche zijde de generaals Auffenberg
en Dankl de Russen geducht afbreuk
doen.
Eigen berichten (per telegraaf en telefoon)
van 4 September 8'/a uur 's avonds.
Londen. Volgens een officieele en be
trouwbare mededeeling hier ontvangen,
zijn 7 Duitsche torpedobooten en torpedo
jagers in beschadigden toestand naar Kiel
teruggebracht. Het is waarschijnlijk, dat
andere in het Kielerkanaal zijn gezonken.
Gent. Uit Londen wordt aan de „Ga-
zette van Gent" gemeld, dat het Russi
sche leger uit Archangel is vertrokken,
gebruik «nakende van. de dag- eri nachteve
ning op de Witte Zee, waarbij deze be
vaarbaar is.
Glocester. Talrijke troepen trokken hier
door om do troepen aan het front te gaan
versterken.
Gent. Het gerucht loopt, dat Dendcr-
monde (Termonde) half verwoest is, do
spoorwegverbinding is opgebroken, men
venmoedl dat daar in de buurt wordt
gevochten.
Hierojmtrent |Seint Reuter nader uit Ant
werpen
Termonde werd bij hot krieken van
den morgen door zeer belangrijke Duitsche
troepenmachten van alle wapens aange
vallen. Het gevecht duurde den ganschen
morgen voort.
Voor de verpletterende overmacht van
den vijand moest het garnizoen de stad
verlaten en zich ten Noorden van de
Schelde terugtrekken, zonder iets aan den
vijand in handen te laten vallen.
liet doel van deze operatie schijnt te
zijn door de bezetting van Termonde do
linkerzijde te beschermen van de obser
vatiepositie, ten Noorden van Brussel op
gericht.
Londen. Hedenmiddag heeft in Guild
hall een meeting plaats gehad, waarin
minister Asquith en Bonar Law als spre
kers optraden. De minister wees op het
schaamtelooze in de houding van Duitsch-
land om te onderhandelen over de schen
ding der neutraliteit van België. Groot-
Brittanië zal niet toelaten, dat Nederland
er verder het slachtoffer van wordt. Voorts
Wees hij op de gruwelen door de Duit
schers in België bedreven en op de on
eervolle werkeloosheid van de Duitsche
vloot. Tenslotte, een beroep doende op
de rekruten om voor het vaderland te
strijden, verklaarde de minister dat En
geland vast besloten is om het zwaard
niet in de schede te steken al moest de
oorlog ook 20 jaar duren.
5 Sept. 8V2 uur 'a morgens.
Berlijn. (Off.) De vesting Reims is
zonder strijd gevallen. De buit is groot.
(Reims is een aanzienlijke stad van
ruim 400000 inwoners, hoofdstad yan het
Marniediepartement, oude K.roningstad der
Fransche Koningen. Sint Itemigius doopte
er koning Clovis. Ze bezit een prachtige
kathedraal en is, békend om haar fabri-
cage van champagne, circa 5 millioeu
flesschen per jaar. I11 1870 hadden de
Duitschers er hun hoofdkwartier van
—14 Sept. Red.)
LOSSE BERICHTEN.
Stichtend tooneeltje.
Men heeft veel leelijks verteld van don
Duilfsc,he«i soldaat. Ifet volgende, aan de
„Tijd" ontleend, vormt er een scherp1 Con
trast mee.
In Thienen ging ik even de kerk binnen
(die niet verbrand is zooals men verkeer
delijk bericht heeft), in welke kerk juist
het Lof werd gehouden. Mij trof in het
bijzonder de houding van eenige Duitsche
soldaten, die met 't geweer naast zich
eerbiedig bij de deur lagen neergeknield.
Binnen zag ik er nog verscheidene zoo.
Het zijn mannen uit Beieren die sinds
enkele dagen hier wachtposten hebben
betrokken.
Van Thienen af tot Leuven kom (k in
onafgebroken rijen groote scharen vluch
telingen tegen, die niets of slechts eenige
hoogst noodige kleeren meedroegen. De
mensohen zagen er dood-vermoeid uit,
doch niet minderde Duitsche soldaat,
die het geweer op den rug dragend, in
iedere hand nog een groot en zwaar pak
sjouwde van een der allerarmste families.
Hulde aan deze menschlievendheid
Frankrijk en België
Burgemeester Max liet te Brussel aan
plakken, dat de Franschen nooit gezegd
hebben, dat zo niet te hulp' kondén ko
men, en dat de desbetreffende bekend
making .van den Duitschen commandant
van Luik „gelogen was. Daarop volgde een
verbod van den Duitschen gouverneur van
Brussel, om voortaan aanplakbiljetten
zonder zijn verlof aan te slaan.
Naar „de Times" meedeelt zijn talrijke
groothandelaars in Engeland bereid groote
voorraden levensmiddelen naar Antwer
pen te zenden.
„De Times" keurt dit zenden van mond
voorraad naar Antwerpen goed en doet
een .beroep ,op vrijwillige giften, met name
van zout en meel voor behoeftigen.
De jongste bomaanslag te Antwerpen.
ANTWERPEN, 2 Sept. (V,a,n onzen Bel
gischen oorlogscorrespondent). Met enke
le woorden aan 'tsilot van miju laatste
jnélding, dia ik afsluiten moest, anders
wa'rö ze 'te laat gekomen, heb ik kunnen
berichten over den tweeden aanslag uit
de lucht, die Antwerpen hedennacht je
doorstaan had. Gelukkig is deze lang' zoo
ernstig niet géwéest als de eerste. Te
'circa half vwar in den nacht ontdekte
do artillerieafdeeling der burgerwacht aan
de Tu.i'nhoutisoho poort ©en Zeppelin in
de lucht. Onmiddellijk wend er op gescho
ten en aklus, ieder,eeu gewaarschuwd. Het
luchtschip dreef van Oostelijk© in Zuid
westelijke lichting en werd later tegen
G uur in den ochtend boven Gent gesigna
leerd. Ditmaal werden er geen eigenlijke
bommen geworpen doch een 10-tal hand
granaten. Zes vielen in een weide, en
vernielden een leegstaande diamantslijper
ril aan do Steen,enbrug. Do gelukkig juist
onbewoonde woning yan den heer yan
(Geel, eigenaar Van de fabriek, werd door
een ^ndere granaat Vernield. De bewo
ners van de tweede verdieping waren,
bij 't lawaai der eerste ontplolfingen, naaf
beneden gevlucht en ontkwamen aldus den
dood. Een keuken van een huis in gezalfde
straat weid mede Vernield. Een granaat
viel in het water van het Half-Maantje.
Niemand is gelukkig gekwetst, enkelle
personen, een 10-tal, bekwamen lichte
verwondingen en schrammen, di© verbon
den werden.
Het luchtschip werd des avonds 11
uur reeds gesignaleerd op de zuidelijke
forten. Het dreef teen naar Aalst, Dender-
monde, Gent en keerde vervolgens, naar
Antwerpen terug. Het heeft zich in de
richting van Machelen weer verwijderd.
In Mechelen is) de verwoesting door
het nieuwe bombardement neg yerineer;-
derd. Gansche huizenrijen zijn velrnield
en hoornen versplinterd. Het oude Sche
penhuis, het oude Stadhuis (posthotel)
op de Groote /Markt en tal van mooie
stadsgedeelten Zijn vernield of ernstig be
schadigd. Het eijgste is ©r de oude St.
Rombcmtskerk er aan toe. Binnen is het
één puinhoop/. (Die Tijd.)
Erratum.
Een Reuiertelegram maakte melding
van het fusilleeren van twee paters
Jezuïeten, professoren der Leuvensche
Hoogescliool. Er zijn echter geen paters
Jezuïeten professor te Leuven. Onze
eigen oorlogscorrespondenten hebben
trouwens niets van dit feit gemeld, wel
van den dood van een Belgisch pate
Jezuïet Eugéne Dupiereux. (De Tijd.)
Vliegmachines boven Parijs.
Boven Parijs vertoonen zich steeds meer
Duitsche vliegmachines, met verderf drei
gende monsters. Gistermiddag om één uur
vielen er in dichtbevolkte wijken van het
Oosten van Parijs eenige bommen uit de
lucht, die intusschen slechts weinig schade
aanrichtten.
De bestuurder van het moordend vlieg
toestel, waaruit ze kwamen, wierp ook
een brief naar beneden, gewikkeld in een
Duitsche vlag, die bezwaard was met een
zak zand, waarin werd gezegd, „Het
Duitsche leger staat voor de poorten van
Parijs. Er rest u niets anders dan u over
te geven."
Oorlogsgruwelen.
Men schrijft van de Hollandscli-Duit-
sclie grens aan „De Tijd":
Wij vernamen, dat idoor Duitschland
een transport is vervoerd van gevangen
genomen Belgische burgers, inwoners
van Leuven, beschuldigd van op de
Duitsche soldaten te hebben geschoten.
Hun aantal bedroeg bijna duizend. Onder
streng geleide werden de ongelukkigen,
die van hun vrouwen en kinderen waren
weggerukt, in gesloten spoorwegwagens
naar het binnenland overgebracht. Ge
durende de reis ontstond in een der
wagens een kleine opstand. Een der
wanhopigen vloog plotseling een soldaat
naar de keel. Met eenige bajonetsteken
in den buik werd hij door de andere
soldaten afgemaakt. Tevens werden
eenige andere gevangenen door geweer
schoten verwond; daarna was de orde
weer hersteld. Het is te begrijpen, dat
na dit voorval de bewaking van de
zoogenaamde franc-tireurs nog gestrenger
is geworden. Zij worden niet meer als
gewone krijgsgevangenen behandeld en
krijgen slechts het noodige voor hem
levensonderhoud.
Mijnen.
Donderdagochtend is op 30 mijlen van
de Britsche kust de Engelsehe kustvaar
der Linsdell op een mijn gestooten en
gezonken. Een kwartier later is de oude
torpedo-kanonneerboot Speedy, welke een
deel van de bemanning van de Linsdell
had opgepikt, eveneens op een mijn ge
stooten en gezonken. Laatstgenoemde
boot diende ter bescherming van de En
gelsehe visschersvloot.
Emile Hullebroeck en de oorlog.
Een verslaggever van de N. Rott. Crt.
heeft te Gent Emile Hullebroeck ge
sproken
„Met uitgestrekte handen kwam hij op
me toeloopen en hij vroeg me met van
aandoening trillende stem „Ach, mijn
vriend, wat zegt ge wel van ons arm,
klein landje
Emile Hullebroeck haalde de schouders
op voor het dwaze wantrouwen der Bel
gen (jegens ons). Hij kent ons land en
ons volk door zijn vele zangavonden in
Nederland voldoende.
Het verschil tusschen Waal en Vlaming
is verdwenen, maar toch vertelde hij met
voldoening, hoe op den dag van de oor
logsverklaring het volk de stad doortrok
en zong: „U mijn Vlaanderen heb ik lief."
En hoe de Vlaamsche soldaten het vuur
in gingen, onder het „Ze zullen hem niet
temmen, den fieren Vlaamschen Leeuw".
Van dit lied, dat geestdriftiger is dan de
Brabangonne, is de tekst vertaald in het
Fransch en thans heffen ook de Walen
het aan, als zij voor liet land in het vuur
gaan.
De stemming in België.
De stemming in België is verdeeld.
Het volk, dat alleen waarneemt en
alleen belangstelt in hetgeen voorvalt
in de nabijheid, is moedeloos en spreekt
er van, verraden te zijn door Frankrijk
en Engeland. De intellectueelen echter
bjijven hoop koesteren op een goeden
uitslag van den strjjd. Maar algemeen
is de onuitsprekelijke verbittering tegen
Duitschland.
Duitsche verliezen.
In een der Brusselsche hospitalen heeft
een gewond Duitsch officier aan zijn ver
plegers verklaard, dat de oorlog tot heden
den Duitschers te staan komt op 80.000
man aan dooden en vermisten.
In Duitschland mogende couranten de
verlieslijsten niet meer publiceeren.
EERSTE KAMER.
In de vergadering Donderdagavond
door de Eerste Kamer gehouden heeft
de voorzitter mededeeling doende van
de aanbieding van een gelukwensch aan
H.M. de Koningin op 31 Augustus, en
hetgeen H.M. daarop antwoordde in
krachtige, welgekozen woorden getuigd
van de eenheid van Volk en Vorstin; daar
na eindigend met een wenseh voor Konin
gin en Vaderland.
Voorts werd in deze vergadering dooi
den voorzitter herdacht wijlen de heer
Bloembergen, Eerste-Kamerlid voor Fries
land.
Vrijdagochtend werden in de afdeelin
gen onderzocht de Beurswet 1914, het
wetsontwerp ter voorkoming van dadelijke
uitwinning en dat betreffende de amnestie
voor koloniale deserteurs.
Dank der Belgen.
De Belgische Minister van Buitenland-
sche Zaken heeft in verband met een
rapport van den Belgischen gezantschaps-
raad te 's Gravenliage, Prince de Ligne,
omtrent diens bezoek aan de in Limburg
verpleegde uitgeweken Belgische gezin
nen, den Belgischen gezant te 's Graven-
hage opgedragen aan onze Regeering de
gevoelens van groote dankbaarheid der
Belgische Regeering over te brengen voor
de hulp en sympathie die de Belgische
onderdanen in zoo ruime mate op Neder-
landsch grondgebied ondervinden.
Het graanvraagstuk.
Als liet buitenlandscli graan zoo duin-
blijft als tot lieden zal men hier te lande
althans in de eerste weken op een
gedeeltelijke vervanging van het tarwe
meel door een andere meelsoort bedacht
moeten zijn.
In den jongsten tijd zijn bij de brood
bereiding, met goeden uitslag, reeds en
kele proeven genomen met een zeker
percentage rijstemeel of aardappelmeel
in de verhouding van 3/i tarwemeel tegen
'/i van het andere meel.
Eerste-Kamerverkiezing.
Bij Kon. Besl. van 3 Sept. is aan den
Commissaris der Koningin in Friesland
machtiging verleend tot het bijeenroepen
van de Staten dier provincie in buiten
gewone zitting op Vrijdag 18 Sept., ten
einde alsdan aan de orde te stellen de
verkiezing van een lid van de Eerste
Kamer der Staten Generaal ter voorzie
ning in de vacature, ontstaan door het
overlijden van den heer R. Bloember
gen Ezn.
Middelburg. Wij hebben al lieel wat
muziekuitvoeringen op het Molenwater lOff-
gowoond en hopen dit nog heel wat meer
toeren te kunnen doen, maar zulk een
111 alle opzichten g/ced geslaagde als gis
terenavond kunnen wijl ons er geen herin
neren. Naast het yootr dezie ernstige tijden
zeer passende programma hebben zeker
bet mooi» weder en de rustige stemming
onder het publiek 'tot dit welslagen mede-
gewekt. Rij ieder stuk, dat ten gehoore
wérd gebracht, was er van de zijde der
duizenden, die een gang naar het Molen
water^ hadden gemaakt, groote aandacht
en bijna niemand liep heen en weder,
waardoor veel meer van de muziek geno
ten werd. Applaus werd na ieder nununer
gehoord, bewijs hoe goed ons muziekkorps
staat aangeschreven en hoe dankbaar men
was voor de wijze waarop do heer Jan
itforks: en zijne mannen zich ook in deze
tijden op gepaste wijze van hun taak
wisten te kwijten. Of was het niet stemmig
die „Bede voor het Vaderland" van Va
lerius, of doen stukken als „Mijn Neder
land", van Hol, Het Beleg van Bergen
op Zoom, D© Nederlandscho Vlag, [Wijf
leven vrij, het Vlaggehed, en de heide
volkgiiedéiten niet' bij ieder het hart .van
