De Groote Oorlog.
No. 104.
Woensdag 2 September 1914.
Tiende Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
IUU of oog; IUU duim; UU wijsvinger.
BUITENLAND
BINNENLAND.
UIT ZEELAND.
Welk weder zullen wij hebben
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten 0.95
Aizonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor <1. Administratis; Ganiepoortstraat C 209. GOES
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de gS® ÉiStk gulden bij verlies van beide P* gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de fi jW 9181 handen, voeten of oogen. Bw. I I verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, I Z| H Rl H Voorts bij ongeneeselijke I 11 [hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: I verstandsverbijstering; of oog; ^0 duim;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
I P- gulden bij gulden bij gulden bij 3»
H li. I I verlies van een fl H 11 I verlies 9 verlies van M
I 1 [hand, voet I R9 van een 9 f' een M Z 1
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Leuven als zetel van Katholieke
wetenschap.
Hartverscheurend zijn de beschrijvin
gen van den droeven uittocht van vrou
wen en kinderen uit het brandende
Leuven, terwijl de mannen door hard
vochtige soldaten werden achtergehouden
voor zooverre zij reeds niet gefusilleerd
waren.
Treurig is ook het lot der enkeleD, die
als vluchteling in ons gastvrij land aan
gekomen, niets anders dan het veege lijf
konden redden. Hoe menig welgesteld
burger der oude hoofstad van Brabant
werd in den onheilvollen nacht van 25
op 26 Augustus straatarm
„Maar wat beteekent persoonlijk onge
luk tegenover de ramp, welke de weten
schap en vooral de Katholieke wetenschap
heeft getroffen". Zoo klaagde een ge
vlucht Leuvensch hoogleeraar bij den
oorlogscorrespondent van „DeMaasbode".
En dre klacht wordt begrijpelijk uit het
geen hij er ter verklaring bijvoegde.
Het onderwijs aan de Leuvensche
unrversiteit putte zeer veel uit de Duit-
sche wetenschap. Tal van professoren
hadden hunne studies in Duitschland
gedaan en stonden in de beste relaties
met de universitaire kringen van Duitsch
land.
Zeker! er bestond in België in zekere
socialistische en liberale kringen anti
pathie tegen Duitsclüand, maar ik ver
zeker u, aldus de hoogleeraar dat
deze antipathie niet in de Katholieke
partij bestond en allerminst aan de
Katholieke universiteit van Leuven.
De Leuvensche universiteit beleefde
in den laatste jaren een schitterenden
tijd. Er waren bijna 3000 studenten. Het
onderwijs ontwikkelde zich in alle rich
tingen op buitengewone wijze. En zie,
nu komt het Durtsche leger, door eene
onbegrijpelijke verdwazing, een onher
stelbaar oulieü over haar brengen
Van de Hoogeschool-gebouwen met hun
prachtige, beroemde boekerij zijn alleen
de naakte muren blijven staan.
Die bibliotheek aldus de hoogleer-
aar bevatte een groute hoeveelheid
werken uit de 16de en 17de eeuw, waar
van men elders geen exemplaar vindt.
Men was jurst bezig den inventaris op
nieuw op te maken en een lijst op te
stellen van werken voor de geschiedenis
van de Hervorming en het Jansenisme
in de Nederlanden. Wat zegt de Duitsche
wetenschap daarvan? Hoe zal de Prui
sische generale staf zulk een wandaad
kunnen vergoelijken? Niets is er over,
ook niet van de particuliere bibliotheken,
collecties ea studies der professoren. Eu
wat is er van de meesteu van hen zelf
geworden I
Alle Katholieken van de wereld zijn
door die ramp getroffen.
De toestand.
De hoop der FranschenenEngelschen
dat de Russen door hun actie in Oost-
Pruissun de Duilschers zullen beletten
zich tijdig van Parijs meester te maken
verflauwt door de nedtr.agen, die de Duit-
schers hun Moscovitische tegenstanders
iu den vierdaagschen slag bij 'bannenberg
hebben toegebracht. De bevordering tot
veldmaarschalk en de decoratie met lret
IJzeren Kruis, die de Duitsche bevel
hebber in dien slag, generaal von Hinden
burg, van den Keizer ontving, bewijst
hoezeer men in het hoofdkwartier met
deze overwinning is ingenomen en welk
een gewicht men er aan hecht voor het
verder verloop der krijgsbedrijven in Oost-
Pruissen.
De zesdaagsche slag in Gallicië tus-
schep Oostenrijkers en Russen duurt
voort; de berichten uit Oostenrijksche
bron zijn vrij vaag, een beslissend resul
taat is nog niet verkregen.
De opmarsch der Russen naar Lem-
berg wordt vertraagd door den tegenstand
der sterke vesting Brzuchowma.
In het westen is de toestand niet veel
veranderdhet officieele Eransche com
muniqué vermelde gisteren, dat de alge
meene toestand slechts gewijzigd werd,
wat de uiterste vleugels betreft.
Op den linkervleugel wonnen de Duit-
schers eenig terrein. In het centrum kwam
geen noemenswaardige verandering tot
stand.
In Lotharingen behaalden de Eranschen
nieuwe voordeelen.
Dit laatste schijnt van Duitsche zijde
te worden toegegeven, want uit Duitsche
bron verluidt van gevechten aan den
Eranschen rechtervleugel, die weer aan
vallend te werk gaat, niets.
De voornaamste overwinningen, door
het Duitsche bericht genoemd, betreffen
de inneming van de forten Montmedy,
dat, Westelijk van het reeds genomen
Longwy gelegen, bij een uitval der
Eransche bezetting gevallen is, en Les
Ayvelles, een fort ten Zuiden van Givet
gelegen, dat den overgang van de Maas
beheerscht.
Hiertegenover staan de volgende na-
deelen
Te Inchy in Artois (15 K.M. ten W.
van Kamerijk) moet een Duitsch mfan-
terie-regiment ziju afgesneden en bijna
geheel vernietigd door de troepen der
bondgenooten. öetfert Vrijdagavond moet
ook een groot aantal Duitsche troepen
zijn omsingeld in 't groote bosch van
Havrincourt (15 K.M. ten Z.W. van
Inchy), dat van alle kanten hevig onder-
vuur is genomen door de troepen der
bondgenooten.
De theorie van Bismarck of, zooals
anderen weenen, van Sheridan; men moet
een volk, dat men beoorloogt niets laten
dan oogen om te weenen, wordt door de
Diutsehei's in België wel streng toegepast;
het verwoesten van Leuven, tiet hertiaal-
deiijk bombardeereu der open stad
Mechelen, het terroriseeren der platte
landsbevolking en nu liet voornemen,
naar men zegt, om Antwerpen te be
schieten bewijst dit.
Moet er dan rn België niet een steen
op den anderen blijven? Het is ver
schrikkelijk I
Pichon, de Eransche oud-minister van
buiteniandsche zaken, heeft een artikel
in het Petit Journal geschreven, waarin
hij de vraag stelt, waarom niet ook een
Japausch ieger zou deelnemen aan den
oorlog in Europa.
Eu de Petit Parisien wist te vertel
len, dat de Japansche gezant te Rome
de mogelijkheid heeft doen uitkomen,
dat Japan ook in de krijgsverrichtingen
in Europa zou ingrijpen door de uitzen
ding van een eskader naar de Adriati-
sche Zee.
De militaire medewerker van de Times
wees er dezer dagen op, dat het aandeel
van Japau in den oorlog zal bestaan iu
de eerste plaats in de de verdrijving van
de Duitscners uit Kiau-tsjau, en in de
tweede plaats in het schoonvegen der
oostelijke zeeën van Duitscüe kapers.
„Dat is liet werk van een goed eu be
trouwbaar vriend, en we kunnen er zeker
van zijn, dat dit werk zal worden gedaan
met alle grondigheid en bekwaamheid,
die de militaire actie van onzen bondge
noot kenmerken". De toekomst zal moe
ten leeren, of Japan op die wijze ingrijpt.
Eigen berichten (per telegraaf en telefoon!
I Sept. 8'/2 uur 's namiddags.
Baarle-Nassau. Een onzer correspon
denten seint''héden, namiddag: Mechelen is
sedert hedenochtend weer gebombar
deerd ofschoon er geen Belgische bezetting
is. Aersohot is door de Duitschers verla
ten. De spoorwegverbinding in de Kem
pen is vrijwel hersteld.
Den Haag. Bij Koninklijk besluit is de
uitv'oer van vloeibare brandstoffen verbo
den.
Den Haag. Blijkens mededeaüng van de
Japansche negeering is sinds 27 .Augus
tus een blokkade gelegd voor de kust
van Kiautjsau. Schepen van bevriende
en neutrale mogendheden, die bónnen het
blokkadcgebied liggen hebben thans nog
24 uur tijd om dat gebied te- verlaten.
Milnchen. Een uit Parijlsi aangekomen
Zwitser .meldt, dat de Eransche regeeïing
den rei koop van Engelsche bladen heeft
verboden omdat de correspondenten diep
bladen crjtiek nitceitenen op de leiding
der Eransche legerbesturen.
Berlijn. Onder yoor.duirende gevechten
trekken de Russische troepen uit Oost-
Rruisen terug, daar zij' ten gevolge van
de [Verplettering der, Russische strijdkrach
ten in het district Narew; en van de Duit
sche. overwinning1 bij' Ortelsburg- gevaap
loopen omsingeld te worden en van de
hoofdmacht afgesneden.
2 Sept. 2 uur 's namiddags.
Antwerpen. Hedenmorgen om half vier
wierp een Zeppelin een tiental hommen op
do stad, die geen g'rooto schade aanricht
ten. D[rie personen werden licht gewond
en twee huizen .vernield. Mpt kanonnen
en mitrailleuses [werd °P den Zeppelin
gevuurd, die ten slotte werd neerge
schoten. De bevolking: is zeer kalm.
LOSSE BERICHTEN.
LONDEN, 1 September jReuter, Part).
Du Daily Telegraph verneemt uit Brussel
dut daar scliaarscüte aan voedsel begint
te heerschen. Slechts weinigen kunnen
nog vleesch, eieren en melk krijgen. De
voorstad Öt. Gilles moet de Uuitsche
militaire overheid dagelijks 4UU flesschen
wijn leveren, Curegtiein 40,000 pond
vleesch en Brussel V 0,000 pond brood.
Wat is te Leuven verwoest?
Een oorlogscorrespondent van „De Tijd"
die in het verbrande Leuven is gewieest,
seint
De kathedraal is verbrand, evenals 2
gebouwen der hoogeschool, waaronder de
bibliotheek. Het stadhuis is ge
heel onbeschadigd en de militaire
autoriteiten dragen er zuig voor, dat het
neg steeds branuende Vuur dit gebouw, niet
aantast.
Het aantal dooden uit de bevolking,
wordt tusschen 70 en 80 geschat.
Fusi.lades.
OSTENDE, 1 Sept. (R.O.) De Duit
schers hebben te Leuven twee Jezuïeten
professoren aan de universiteit, gefusil
leerd, wijl bladen op hen bevonden wa
ren, waarin Duitsche gruwelen beschre
ven stonden.
Daarenboven veerden zij 30 Jezuïeten
op een wagen naar Brussel; dezen wer
den echter, dank zijl de tusschenkomst
van een Hollander, vptji gelaten.
Uitdrijving van Engelschen.
OSTENDiE, 1 Sept. (R.O.) De Duitsche
gouverneur heelt bevolen, dat de EngeL
schen, die Je Brussel verblijven, binnen
24 uren de stad moeten hebben verlaten.
De Engelschen hebben biji den gezant
der Vereenigd© Staten geprotesteerd.
Het gebeurde te Luik en Leuven.
Onze Middelburgsche correspondent had
gisteren een onderhoud met een Neder
lander, die reeds jaren in BeLgië woon
de en die te Leuven de verseürikkelijkja
dagen van 25 en 26 Augustus medemaak-
fce. Deze heer gaf oen nieuwen kijk op
de zaak. Hij wees er namelijk op dat zoo
wel |te Luik aJs te Leuven het eersffc
ongeregeldheden voorkwamen jn de buur
ten, waar de meeste Poolsche en Rus
sische studenten, die in groote getale de
academies daar bezoeken, wonen. Daar
onder deze studenten tal van revolutio
naire elementen zijn, meand© de Leuve
naar jn die richting d© eerste aanleiding
tot het bericht dat er door, Belgen ge
schoten zou, zijn, te moeten zoeken. Ook
deelde deze vluchteling, mede, dat de Bel
gen thans onverschillig zijn voor het
geen verder zal gebeuren. Zij verwijten
de Franschen en Engelschen hen in de
steek te hebben gelaten en velen zouden
willen dat men de Duitschers maar stil
hun gang jrad laten gaan.
vWij kunnen hieraan toevoegen, dat „Die
Tijd" Heeds het vermoeden uitsprak, dat
de verwoesting van Leuyen misschien te
wijten is aan de ongeregeldheden van
die Vreemde elementen, welke Leuven,
evenals iedere universiteitsstad, her
bergde.
Leuven verwoest.
Officieele berichten uit Belgische bron
melden dat de middenstad is verwoest.
St. Pieterskerk, universiteit en bibliotheek
zijn verbrand. Omtrent het stadhuis, dat
gothisch prachtjuweel van Mattheus Leij-
ens die er aan bouwde van 14471463
zijn de berichten verdeeld. Volgens som
migen is het verwoest, volgens anderen
alleen maar beschadigd.
Oorlogsschatting van Charleroi.
Gent, 31 Aug. (Eigen bericht). In Rijssel
is de rust weergekeerd. Te Charleroi zijn
duizend burgers gedood. De Duitschers
eischen een oorlogsschatting van I '/a mil-
lioen francs van Charleroi. (De Tijd.)
Te Ostende.
Osfende, 31 Aug. (Eigen bericht). Te
Ostende zijn Vrijdag verscheidene En
gelsche oorlogsschepen verschenen ter
ontscheping van troepen. Een Duitsche
bestuurbare ballon verscheen aan den
gezichtseinder en daalde aan de kust. Tal
van auto's, fietsen en vliegmachines wa
ren spoedig ter plaatse. (De Tijd.)
Een Yankee-vermaning aan Duitschland.
New-York, 30 Aug. (Reuter). De Ame-
rikaansehe bladen geven hun afkeuring
te kennen over de Duitsche wijze van
oorlogvoeren en adviseeren Duitschland
de handelingen van den Zeppelin-ballon
boven Antwerpen te desavoueerenzij
vragen een verklaring voor de verwoes
ting van Leuven of bestraffing dergenen,
die deze daad pleegden.
0e bevelhebber van Namen krijgsgevangen.
Keulen, 29 Aug. (Eigen bericht). De
Belgische bevelhebber van Namen is als
krijgsgevangene naar Brussel gevoerd en
vandaar, na eenig oponthoud, in gezel
schap van eenige officieren over Aken
naar Keulen gebracht, vanwaar hij wel
dra verder zal reizen naar een vestingstad.
De stad Namen heeft weinig geleden.
Alleen de huizen rondom het marktplein
zijn licht beschadigd. (De TijdJ.
Parijs in staat van verdediging.
Londen, 27 Aug. (Eigen bericht.) Parijs
is, ook buiten zijn fortengordel, in sterken
staat van tegenweer gebracht. Men be
reidt zich op een langdurige belegering
voor. De door de regeertng genomen
energieke maatregelen geschieden zonder
de bevolking te alarmeeren. Zij hebben
niets verontrustends en dienen alleen tot
beveiliging der bevolking voor het geval
de Duitscners erin mochten slagen, de
Fransche liniën door te breken.
(De Tijd).
ALBAXIË.
De vorst van Albanië is met zijn gezin
naar Brindisi vertrokken om dienst te
nemen in het regiment, de Uhlanen van
Potsdam, waartoe hij behoort-
Italië zal verhinderen, dat de Epiroten
zicli meester maken van Valona.
YALONA, September. (W. B.) Een Stefa-
nibericht meldt; Tusschen de Muzelman-
sche opstandelingen de bevolking van
Valona is een overeenkomst getroffen.
De rood zwarte vlag werd geheschen.
De opstandelingen trekken morgen als
vrienden de stad binnen, nadat de afzet
ting van den vorst en der regeering erkend
zal zijn. De notabelen van Valona aan
vaardden onder groote geestdrift der
bevolking de regeering der stad,
Verwachting tot den avond van3 Sept.:
Meest zwakke, uiteenloopende wind. Licht
tot half bewolkt. Weinig of geen regen Zelf
de temperatuur met eenige kans op nacht
vorst.
Hofbericht.
De Koninklijke familie betrok heden
het paleis in het Bosch bij Den Haag voor
een verblijf gedurende de maand Sep
tember.
Kloetinge. Op Abbekinderen is van
morgen omstreeks acht uur brand uit
gebroken in een nieuw geschilderde
schuur van den landbouwer Gijsel. Ter
wijl men ons dit bericht zond, was reeds
een gedeelte door de vlammen verteerd.
Nader meldt men ons
De schuur, pas gevuld mot den binnen-
gehaalden oogst, is in een uur tijds tot
deu grond toe afgebrand. Het woonhuis
kon door de brandweer behouden wor
den. Eenig klein vee kon bijtijds worden
gered, het beestiaal was in de weide.
Het vaste goed behoort aan den heer
Trinrpe Burger. De oorzaak van den
brand is onbekend.
Het vast goed is verzekerd bij de
Zeeuwsche Brandwaarborgmaatschappij
te Zierikzee, het los goed bij „De Neder
landen" te 's-Gravenhage.
Hoedekenskerke. In de Dinsdag gehou
den vergadering van dezer gemeente was
dlir. W. G. Verbeek afwezig. Tot wet
houder werd herbenoemd dhr. W. C.
Groenewege met 5 stemmen X biljet was
in blanco ingelveverd. De rekening van
het burgerlijk armbestuur 1913 werd
goedgekeurd iu ontvang ad f9642.43 in
uitgaaf ad f7497.16, dus met een goed
slot van f 2145.37.
Een voorstel van B. en W. tot aankoop
van een stukje grond voor verbreeding
van den Steigerweg, tverd tot de volgen
de vergadering aangehouden.
Daarna werd de gemeente-begrooting
1915 behandeld en vastgesteld in ont
vang en uitgaaf tot een bedrag van
f15450. met posten van onvoorziene uit
gaven samen groot f209.89.
De hoofdelijken omslag is daarbij uit
getrokken of 3850 tegen f4000 voor
19J5-
De timmermansknecht W. M. alhier
had Dinsdagavond het ongeluk, doordat
een sport van de ladder brak, van het
dak van het in aanbouw zijnde wacht
lokaal voor de nieuw te openen Prov.
stoombootdienat te vallen.
Hij kneusde zich daarbij inwendig in
die mate, dat geneeskundige hulp moest
wijrden inheroepen, die werd verleend
door dr. H. v. Ingen Schouten alhier.
's Gravenpolder. In de gisteren gehou
den raadsvergadering waren alle leden
tegenwoordig. Na opening der vergade
ring deelt de voorzitter eenige minder
belangrijke ingekomen stukken mede. De
rekening over het dienstjaar 1913 werd
goedgekeurd. Deze bedraagt in ontvang
f 137U1.485 en in uitgaaf f 13749.99, alzoo
sluitende met een nadeelig saldo' van
f 48.50"'. De begrooting voor 1915 werd
den Raad aangeboden. Deze bedraagt in
ontvang en uitgaaf 11376.92" met een
post voor onvoorzien van f318.065. Be
sloten werd tot uitbreiding der algemeene
begraafplaats. P. M. de Looff te Goes
werd met algemeene stemmen ontslagen
als secretaris-penningmeester van het Bur
gerlijk Armbestuur.
Eene wijziging in de begrooting voor
1914 tot een bedrag van f50 werd goed
gekeurd. i
Ossenisse. Dinsdagvoormiddag had al
hier een vergadering van den gemeente
raad plaats. Afwezig de heeren P. J.
