EXTRA EDITIE VAX 0 UUR.
De Groote Oorlog.
No. 101a. Donderdag 27 Augustus 1914. Tiende Jaargang.
De dood des Pausen.
Rome, '26 Aug. (R. 0.) De Braziliaan-
sche kardinaal, Joachim Arcoverde de
Albuguerque Cavalcanti, aartsbisschop
Rio de Janeiro, vertrok dadelijk, bij het
vernemen van den dood des Pausen naar
Rome, waar hij heden aankwam.
Voortdurend is men in het Vaticaan
ijverig aan het werk en worden vertrek
ken in gereedheid gebracht voor het con
claaf.
De telefoon centrale van het Vaticaan
is geïsoleerd om elke verbinding van
het conclaaf met de buitenwereld af te
snijden. (Msbode.)
De toestand.
De „Echo de Paris" zegt dat de gege
ven cijfers van den slag in Zuid-België
(450.000 verbondenen tegen 800.000 Duit-
schers) niet juist zijn. Dat zal dan wel
beteekenen, dat het getal der Duitsche
troepen te hoog is aangegeven, met de
bedoeling wellicht te doen zien dat alleen
de overmacht, niet de dapper
heid der Duitschers de Franschen tot
terugtrekken dwong.
Typisch vaag zijn ook sommige z.g.
officieele Fransche oorlogsberichten b.v.
dit over den strijd in Fransch Lotharingen:
„Na 3 dagen van vechten en ontzagge
lijke verliezen is het moreel van de troe
pen uitstekend en zijn de manschappen
nog verlangend om te vechten."
Hieruit blijkt niet of de troepen nog
verlangen te vechten teneinde een ge
leden nederlaag te herstellen dan wel
om een nieuwe overwinning te, behalen.
Toch wordt in een officieel bericht van
Dinsdagmiddag medegedeeld dat de Duit
schers op de Fransch-Belgische grensde
aanvallende beweging hebben hervat
zij zijn dus op hun verhaal gekomen van
den vreeselijken strijd in Zuid-België, die
vooral in Charleroi dat geheel ver
woest is allerbloedigst moet zijn ge
weest. Reeds zijn hun verkenners en
voorloopers de cavallerie gezien
te Douai, 25 K.M. landwaarts in en kan
men er zeker van zijn dat zij den op-
marsch naar Parijs zullen forceeren, \vat
het ook moge kosten.
Want dat het offers kost, blijkt uit
een bericht volgens hetwelk een Duitsche
cavallerie-coloune bij Boucbain door de
Fransche artillerie werd vernietigd.
En de val, die in België voor de Duit
schers zou openstaan, blijkt óf niet gezet
te zijn öf een klem te zijn geworden
voor hem die den val zette.
Men schijnt in Frankrijk dan ook het
gewicht van den toestand te begrijpen.
De opperbevelhebber van het Fransche
leger heeft, daar de krijgsverrichting
tusschen Maubeuge en den Donon over
het lot van Frankrijk en den Elzas moet
beslissen, al de krachten der natie op
geroepen, inbegrepen die welke zich in
de Rijn-vallei bevinden.
Een donker punt blijft voor de Duit
schers het oosten van hun rijk, waar de
Rus groote vorderingen maakt, zoodat
de generale staf de strategische basis
heeft moeten verleggen en de grens
districten tijdelijk moet prijsgeven.
Arme grensdistricten, wat zullen zij
het oorlogswee moeten voelen.
Het Belgische leger blijft teekenen
van leven geven en door 'goedgemikte
uitvallen de Duitschers verontrusten, die
Mechelen en verschillende dorpen met
groote verliezen moesten ontruimen.
Dat de Duitschers een open, onbe
schermde stad als Mechelen beschieten
en daarbij hun geschut op den monumen
talen Sint Romboutstoren richten, doet
verre van sympathiek aan en het is te
begrijpen dat de Amerikaansche gezant
te Berlijn tegen een even onedele oor
logsdaad het werpen met bommen
uit den Zeppelin op Antwerpen heeft
geprotesteerd.
Oostenrijk heeft tegenslag in Servië,
zooals uit de telegrammen blijkttegen
de Russen schijnt het zegevierend op te
treden.
De spoedige val der Namensche forten
wordt door het Engelsche dagblad de
„Times" opzienbarend genoemd.
Eigen berichten (per telegraaf en telefoon)
26 Aug. 8 uur 's avonds.
Nlsj. •In het gevecht bij het Tzerge-
bergte aan de Druna streden 300.000
Oostenrijkers, zij zijn door de Serviers
verslagen, er werden 15000 Oostenrijkers
gedood, 30.000 gewond en 15000 krijgs
gevangen gemaakt. De Serviers maakten
75 kanonnen buit.
Berlijn. Alle forten bij Namen zijn
gevallen, Longwey is na korten tegen
stand genomen, de boven Elzas is tut op
onbeduidende deeleu westelijk van Col-
mar door de Franschen ontruimd.
Milnchen, De Koning van Beieren is
naar het oorlogsterrein vertrokken, de
Koning van Wurtemberg kwam in het
hoofdkwartier aan; de Keizer bezoekt
eiken dag van 111 uur de gewonden.
Frankfort, Alhier zijn 50 gewonden
van het 81e regiment aangekomen, Prins
Friedrich Karl von Hessen verhaalt, dat
toen zijn vaandrig werd doodgeschoten,
hij zelf het vaandel had gegrepen en
zijn regiment ter overwinning geleid.
Antwerpen. In den afgeloopen nacht
trachtte een Zeppelin boven de stad te
komen, doch was door de genomen voor
zorgsmaatregelen genoodzaakt terug te
keer en
Mechelen. Gisteren en van nacht heb
ben gevechten plaats gehad waarbij de
Duitschers met groote verliezen werden
teruggeslagenmen beschoot hen uit de
forten Wolhein en Wiilebroeck; de Belgen
veroverden een kanon.
Ostende. Een Duitsch eskadron is door
90 gendarmen verslagen, een officier werd
krijgsgevangen. Te Kousen zijn de Duit
schers door de Franschen teruggeslagen.
Brussel. Alles is hier kalm.
Ostende. De Engelsehen zullen binnen
kort manschappen ontschepen. In Oost
en West-Vlaanderen maken de Belgische
gendarmen jacht op de Ulanen, aan de
Zuidergrens is een gevecht geleverd tus
schen Franschen en Duitschers.
LOSSE BERICHTEN.
Van de Brabantsche grens.
In Budel meldt de Meyerijsche Crt.
komen van uur tot uur vluchtelingen
uit België hun intrek nemen.
Gansche families komen ijlings over de
grens en huren woningen en kamertjes,
hokjes zelfs tot eiken prijs. Deze lieden
zijn razend van schrik en weten de on
zinnigste vertelsels op te disschen over
Duitsche weerdheden.
En wij vreezen, dat nog velen naar hier
zullen vluchten, daar het totnogtoe meest
al de notobelen der gemeenten zijn, die
het voorbeeld tot uitwijken geven.
Uit Rusland.
LONDEN. 26. Augustus. (Part.) Een
Exchangetelegram uit St. Petersburg be
helst, dat, naar men gelooft, de hoofd
macht van het Russische leger heden den
opmarsch naar Posen zal aanvangen.
Uit Engeland.
FALMOUTH, 26 Augustus. (Reuter.)
Hier is het Nederlaudsche stoomschip
Postdam aangekomen uit New-York. Het
schip had 4UU Duitsche en eenige Oosten-
rijksche reservisten aau boord. Dezen bijna
allen, zijn krijgsgevangenen gemaakt.
Gevechten bij Antwerpen?
ROOSENDAAL, 26 Aug. (Partt.) Naar
wij van personen hooren, die vanmorgen
van over de grenzen hier aankwamen,
werden den geheelen nacht en ook he
denmorgen gevechten geleverd in den om
trek 'van Caimpthoujt. (Msb.)
Een Oostenrijksche overwinning in Polen.
WEENEN, 26 Aug. (C'orr. Bur.) He,t
hoofdkwartier meldt
De (hiedaagsehe slag hij Krasnik (ton
0. v. d. AVeichsel) is gisteren met oen
volledige overwinning van onze troepen
geëindigd.
De Russen weiden uit hun gèheele,
ongeveer 70 K.M. breede front geworpen
en sloegen op de vlucht in de rich
ting van Lublin.
De positie van Frankrijk.
WEENEN, 26 Aug. (W.B.) De Spaan-
scho gezant alhier verklaarde in een in
terview. aan een man van het „None
Weiner Abendbl.", dat hem ov,er het uit
breken 'van een revolutie in Parijs niets
hekend was.
De toestand was .echter, voor Frankrijk
buitengewoon ernstig; blijkens boven al
len 'twijfel verheven berichten van den
Duitschen generalen staf was het Fransche
leger in het centrum teruggeworpen. Bin
nen zeer korten 'tijd zou het Duitsche leger
Recht op Parijs aanrukken.
Do gezant verklaarde verder: Het zege
vierende Duitsche volk was steeds met
het vurigste verlangen naar den vrede
bezield. 'De traditioneele geest der Duit
sche 'politiek is een geest van edele
grootmoedigheid. Indien Duitschland nu
definitief met Frankrijk afrekent, verze
kert het zich niet een vrede, maar den
vrede. (Msh.)
Het gevolg van schieten door niet-
combattanten.
Uit de mededeeiiugen van een reiziger
die van Spa dwars door België naar
Nederland ging:
Nadat wij allerlei binnenwegen ge
volgd hadden en allerlei hinderpalen,
zooals omgekapte hoornen, vermeide brug
gen en met prikkeldraad afgezette wegen
gepasseerd waren, kwamen wij doorliet
dorp Louvigné. Een vreeselijk treurigen
aanblik hadden wij bier. Het geheeie
dorp (ongeveer 80U zielen) was afgebrand
en de IijKen van tai van mensclien van
de ongelukkige bevolking lagen schots
en sclieef over den weg, allemaal door
schoten, sommige met de ingewanden
uit het lichaam puilende.
Vrouwen en kinderen had men ver
jaagd en dezen is dan ook geen leed
geschied, uitgezonderd degenen die niet.
wilden vertrekken. Van dezen heb ik er
eenige gezien, waaronder twee zeer oude
vrouwtjes, die met iugeslageu schedel
over de lijken van de mannen op den
grond lagen.
De reuen van deze barbaarsche moord
partij was, naar een Duitsch ofheier mij
verzekerde, dat, terwijl de soldaten dien
nacht in dat plaatsje ingekwartierd waren
eenige van tien verraderlik waren dood
geschoten onder hen was een liooge
officier, die, ua een ontbijt gebruikt te
hebben, betaalde met een 20 markstuk,
en terwijl bij geld terug ontving, a bout
portant uoor den zoon van den waard
zeiveu doodgeschoten werd.
Eu alleen om den schrik er in te bren
gen, was men toen overgegaan tot dezen
barbaarsclien maatregel I (N. R. C.)
Tsingtau.
Blijkens nadere berichten is deze haven
plaats niet gebombardeerd doch alleen
geblokkeerd dour de Japanners. Of het
echter daarbij blijven zal, is een andere
vraag. Vrijdagavond werd een cijfer-tele-
gram van den Duitschen keizer, het gar
nizoen bevelende de positie tot het uiter
ste te verdedigen, op het appèl voorge
lezen en door de Duitschers met Stoïcijn-
sche koelbioedigiieid ontvangen.
Zij bliezen met dynamiet alle hooge
gebouwen op, die bij den aanval van
de vloot als uitkijk konden dienen.
Evenzoo werd gedaan met de spoorburg
op de grens van het gepachte gebied.
De Ciiiueesche dorpen binnen dit ge
bied werden met den grond gelijk ge
maakt de inwoners ontvingen gedeelte
lijk eeue vergoeding.
Zeer wordt door de Duitschers ge
waardeerd, dat keizer Frans Jozef aan
het Uostemijksehe oorlogsschip „Keizerin
Elizabeth", dat in de DuitschUhineesche
wateren ligt, gelast heelt dapper mee
te vechten.
Van iemand die te Canne was en het
huis bezocht van den burgemeester, waar
de dubbele moord bedreven werd door
Dunsche soldaten verneemt een corre
spondent van „De Maasbode".
Voor bet dorp lag het .lijk van een
man, onder een bundel stroo. We zagen
het gezicht gewond en bebloed en een
zwernr van vliegen woelde er over heen.
VV at vei der lagen twee vrouwen-lijken.
We durfden er niet naar omzien, zoo
had het eerste gezicht ons ontroerd en
vervuld met afgrijzen.
In de kamer waar de misdaad plaats
greep, waren spatten bloed te zien tegen
de zoldering. Alle meubelstukken waren
er kort en Klein geslagen. Er was geen
stuk meer heel.
De wacht bij de grens vertelde, dat
tien Pruisen, die schuldig gehouden
werden aan het misdrijf, door de Duitsche
overheid werden gefusilleerd.
Het is interessant, dat de Duitschers op
den dag der bezetting van Brussel de
Belgische vlag niet van het stadhuis heb
ben verwijderd.
Een correspondent schrijft daarover:
Van het stadhuis wapperden drie vlaggen:
in het midden (en het hoogst) de Belgi
sche vlag, rechts de Fransche en links
de Engelsche. Toen de Duitschers het
gebouw hadden in bezit genomen kwam
de vlag van Brussel in top en daarnaast
maar lager de Belgische vlag en de
Duitsche vlag. (N. R. Ct.)
De verliezen der Engelsche troepen
in den slag in Zuid-België bedragen vol
gens mededeeling van generaal French
ongeveer 2000 dooden en gewonden.
De toestand in Elzas-Lotharingen.
PARIJS, 26 -Aug. (R.O.) Een officieel
communiqué deelt mede, dat de rechter
vleugel der Fransche troepen gisteren na
tegenaanvallen gedaan te hebben in
Lotharingen terugtrok. In den Elzas sloe
gen de Fransche troepen over het alge
meen de Duitsche tegenaanvallen af.
Het communiqué voegt er aan toe, dat
de operaties in den Elzas in ieder geval
slechts van secundair belang zijn.
Belgische waardeering.
MAASTRICHT, 26 Aug. (Particulier).
Gisterenmiddag stapte hier aan het grand
hotel Du iévrier et de l'aigle noir af
prins Albert de Ligne, gezautschapsraad
van Z. M. koning Albert van België met
zijn gemalin.
Na een bezuek te hebben gebracht aan
Z.Exc. den commissaris der Koningin in
Limburg en den burgemeester van Maas
tricht, om namens den koning van België
dauk te brengen vuor de verleende gast
vrijheid en de goede zorgen besteed aan
de Belgische vluchtelingen te Maastricht,
bezocht de prins de verschillende zieken-
iiirichtingen van het Roode Kruis.
Hedenmorgen bezochten de prins en
de prinses de Belgische vluchtelingen,
waarbij de burgemeester de hooge gasten
vergezelde. (Msbode.)
Diezelfde Prins de Ligne is zwaar ge
troffen door den dood van zijn broeder,
die in België sneuvelde. De gezant zelf
heeft tot zijn droefheid voor eenige dagen
vernomen van den dood van zijn neef,
graaf Van der Burch, luitenant bij het
regiment Belgische lanciers, gedood bij
Dieat in een voorpostengevecht,
(N. R. Ct.)
Franctireurs.
Uit een brief van een beambte van
een reisbureau, die vorige week te Luik
vertoefde
Terwijl nu onze reizigers bij de Kom-
mandaniur stond te wachten, werden er-
een zestig franctireurs binnengebracht.
Hen allen wachtte de kogel.
Den volgenden morgen werden er des
morgens 40 gefusilleerd en nauwelijks
was dit droevig tooneel ten einde, of op
een kar werd weer een tweetal francti
reurs binnengebracht. Een boer en zijn
vrouw, de laatste doodsbleek, haar arm
om den hals van haar man geslagen.
Beiden zagen er vreeselijk ellendig uit.
De aanblik van dit tweetal zou onzen
zegsman altijd bijblijven, naar hij ons
verzekerde. Alle omstandeis waren zeer
ontroerd. Twee uur later behoorden man
en vrouw niet meer tot de levenden.
Uit een brief van een Duitsch officier
opgenomen in het „Düsseldorfer Tage-
biatt"
„Wij moeten wel alle dorpen platschie
ten, zooals gisterenwant de burgers,
vooral de vrouwen schieten op de
oprukkende troepen. Gisteren schoten
burgers van den Kerktoren bij X op in
fanterie en vernietigden een halve com
pagnie brave soldaten. De kerels werden
naar beneden gehaald en gefusileerd en
de plaats in brand geschoten. Een vrouw
hakte een gewonden ulaan het hool'j aj-
Zij werd gepakt en moest het hoofd iii
haar boezelaar naar Y dragen en werd
daar gedood. Ondanks dit alles trekken
wij voort. Mijn fameuze kerels zijn moe.
dig. Zij snakken naar wraak. Zij bescjler.
men hun officieren en als wij franctjreurt.
enz. betrappen, worden zij aan de boomen
langs den weg opgehangen".
De ellende van den Oorlog.
„Wat ik zag, was een honderdste
deel van wat er gebeurt in België, en
er is geen zee zoo groot, die in tientallen
jaren uitwischt de ellende en de schande
van dezen oorlog, en nog langzamer dan
het bloeiende land zich herstelt van
oogstvernieling en dorpenbrand, zal het
hart van den Belg weer mild en zacht
worden, wijl er vrouwen ronddwalen nu
zonder dak en kinderen zonder ouders."
Zoo schrijft Joh. Luger in „de Tel." en
vervolgt dan: Er zijn nog menschen die
je gaan verdenken van jagerlatijn en
zeggen „zou dat nou wel allemaal waar
wezen", alsof men lust zou hebben de
ellende te vermenigvuldigen die het
moderne oorlogsbedrijf stelt. Als de
verschrikkelijke slachting voorbij is, dan
kan België, het bloeiende land, welks
grenzen zoo ongemerkt ineenvloeien,
met de onze, een bedevaartsoord worden
voor met nationale eer spottende vader
landers, en voor de kleine volken, die
niet genoeg waarde hechten aan hun
eigen verdediging, „omdat ze er toch
niet tegen op kunnen."
Van de Duitsche grens tot Luik
wat kilometers die een auto in een paar
kwartiertjes even afkrabbelt dat
meende de Duitsche armee in een vier-
en-twintig uur klaar te spelen. Dat had
den ze dan ook klaar gekregen, wanneer
er in de forten geen Belgische jongens
hadden gezeten, die wisten hoe je met
een kanon moet doen en die dan ook
hun tanden op elkaar klemden, wijl ze
misschien van Luik tot de grens ergens
een huisje hadden staan, waar een oude
vader of een jong meisje woonde en er
bij een wereldoorlog op oude vaders en
jonge meisjes minder gelet wordt.
Het is dus zeker, dat iedere Belg
precies weet waar het om gaat, wanneer
liij met een stevigen ruk de grendel
van zijn geweer openschuift en er een
nieuwen patroonhouder induwt.
De stelling Antwerpen.
Uit gezaghebbende bron werd aan het
„Handelsblad van Antwerpen" gemeld
„De werken van het in staat van ver
dediging stellen der versterkte stelling
Antwerpen zijn met de grootste bedrij
vigheid voortgezet.
„De inrichting der verdediging heeft
breede vrijmaking van schietvelden noo-
dig gemaakt, wat voor gevolg had huizen
tot op den grond te doen verdwijnen,
booinen en struikgewas neer te halen, enz.
Wij zijn gelukkig vast te stellen, dat
niettegenstaande de uitgebreidheid der
opofferingen, welke men heeft moeten
opleggen aan talrijke inwoners van den
Antwerpschen omtrek, allen, zonder uit
zondering, eene rechtzinnige vaderlands
liefde hebben aan den dag gelegd en
zonder de minste klacht in die opoffe
ringen hebben toegestemd.
„Wij zijn fier en gelukkig hulde te
brengen aan de vaderlandsliefde van de
Antwerpsche bevolking en wij zijn over
tuigd, dat heel België haar diep erken
telijk zal zijn voor die edele houding.
Wij zijn gemachtigd te verklaren, dat
dank aan de aan den dag gelegde werk
zaamheid en dank aan de zelfopoffering
van onze bewonderenswaardige troepen,
meestendeels bestaande uit soldaten van
de oudere, binnengeroepen klassen, Ant
werpen, moest het aangevallen worden,
onmneembaar zou zijn.
„Wat er van zij, het Antwerpen van
1914 zal in staat zijn eene belegering
uit te houden, die ia de geschiedenis
onder de beroemdste belegeringen zal
mogen gerangschikt worden.
„Moeten wij herinneren, dat met be
perkte verdedigingsmiddelen Antwerpen
in de XVIe eeuw gedurende dertien
maanden heeft weerstand geboden (1584-
1585) aan de geweldige troepenmacht,
die Alexander Faruèse, hertog van Par
ma, een der grootste veldheeren van
zijnen tijd, tegen Antwerpen had afge
zonden
Op eerewoord vrij.
De burgemeester van Bree, een dorpje
bij Hamont, niet ver van onze Brabant
sche grens, was door de Duitschers met
den pastoor als gijzelaar gevangen ge
nomen, omdat door burgers op de Duit
schers zou zijn geschoten. De burgemees
ter houdt vol dat het schot is gelost door
