De Groote Oorlog.
No. 98.
Woensdag 19 Augustus 1914.
Tiende Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
IVU oog; IWW duim; WW wijsvinger, W
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 0.95
Alzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor d. Administratis: Ganxepoortsfraat C 209, GOES
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. h contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
<500
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
I f gulden bij gulden bij 4% gulden bij
I I verlies van een I I X I verlies^ I I verlies van M
I VI I hand, voet I I 11 I van een I I een M li
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
De toestand.
Nog steeds geen groote veldslag en
zoo goed als geen positieve berichten
over belangrijke wapenfeiten, maar veel
tegenstrijdigs wat betreft afzonderlijke
gebeurtenissen in de oorlogs- en diplo
matieke wereld. Gisteren heette het dat
Italië zich onzijdig zou houden, vandaag
verluidt, dat het zich in stilte toerust
tot een oorlog tegen Oostenrijk, die einde
dezer maand moet uitbreken.
Gisteren waren de forten, rondom Luik
zoo zei men, in handen der Duitschers,
vandaag wordt het officieel door het Bel
gische ministerie van oorlog tegenge
sproken.
De Duitsche Kroonprins ligt volgens
sommigen gewond te Aken, volgens
anderen bezocht hij de gewonden te
Herck.
Generaal Van Emmich ontving volgens
sommigen een onderscheiding van den
keizer, volgens anderen is hij dood en
vervangen door generaal Von Dalwitz.
En zoo volgen de tegenstrijdige be
richten elkander op.
Toch blijkt wat de Luiksche forten be
treft, de waarschijnlijkheid groot, dat zij
door de Duitschers genomen zijn of
althans op het punt staan genomen te
worden. Daarmede verzekeren zij zich,
in geval van een nederlaag bij den te
verwachten veldslag, een veilige aftocht
voor hun troepen naar Aken.
De noordwestelijke opmarsch van de
Duitschers in de richting Antwerpen
wordt door het blad „La dernière heure"
voor een schijnbeweging aangezien om
de hoofdbeweging voor den vijand te
verbergen, die zelf al even geheimzinnig
te werk gaat. Volgens een ons gezonden
bericht is het Engelsche hulpleger geland,
maar waar, dat is door den militairen
censor geschrapt en zoo gaat het met alle
tijdingen. Het doel der strijdende partijen
is den tegenstander te verrassen met een
overmachtigen, onverwachten overval.
Twee dingen zegt „De Tijd" vallen
echter bij deze voorbereidende oorlogs
operaties te constateerenhet bewonde
renswaardige, alverwinnende doorzet
tingsvermogen van de Duitsche strijd
macht, die binnen zoo korten tijd een
machtige vesting als Luik wist te doen
vallen, en betreurenswaardige buiten
sporigheden, het gevolg van vertwijfeling,
nu eens buiten beschouwing gelaten
de buitengewone heldenmoed, het gloei
ende patriotisme en de verrassende strijd
vaardigheid van het Belgische leger,
waaraan zelfs in de tweede Duitsche
nota hulde wordt gebracht. Wat de
Franschen na ruim 40 jar. n rust
en de Engelschen op het slagveld ver
mogen de wereld ziet liet met span
ning tegemoet.
Terwijl wij dit schrijven, ontvangen
wij een telegram, dat begint met de
woorden „de groote slag is begonnen".
Of dit inderdaad zoo is?
Eigen berichten iper telegraaf en telefoon)
van 18 Augustus 8'/s uur 's namiddags.
Brussel. Er zijn hier berichten ge
komen dat het Engelsche leger is gezien
voor(naam door de censuur geschrapt);
het leger trok in slagorde voort en de
soldaten waren met bloemen bekransd,
een groot aantal proviandwagens werd
medegevoerd, de bevolking begroette het
leger met geestdrift.
Brussel. Vandaag hebben de Belgen
te Woluwe bij Brussel op een vliegma
chine geschoten, doch deze wist te ont
snappen.
Antwerpen. Een officieel bericht van
den generalen staf zegt, dat Duitsche
cavallerietroepen zijn gezien gaande.in
Noordelijke richtingde burgerwacht is
op voet van oorlog gebracht.
Parijs. De „Semaine Religieuse" van
Nancy zegt dat Pastoor Hennequin te
Marthiel is gefusileerd door de Duitschers.
Berlijn. (Handelsblad). De stad Mlava
in Rusland is door de Duitsche troepen
bezet.
DE GROOTE SLAG BEGONNEN?
Men seinde ons hedennamiddag te half
drie ure:
Brussel. De groote slag is begonnen
over het geheele front. Er zijn vele vluch
telingen uit de dorpen tusschen Brussel
en Antwerpen. De Duitschers nikken op
Brussel en Antwerpen aan. Vele vluchte
lingen zijn te Roosendaal aangekomen.
(Bovenstaande kan een begin zijn van
een grooten slag, maar niet van den
verwachten grooten slag tusschen de
Duitschers eenerzijds, de Franschen,
Belgen en Engelschen anderzijds. Ve
len zien hierin een toeleg van de Duit
schers om het Belgische veldleger te
verzwakken en vast te houden, teneinde
zich des te gemakkelijker in het Zuiden
van België een weg naar Frankrijk te
kunnen banen. De uitkomst, zal leeren
of bovenstaande verklaring der feiten
d© juiste is Red.).
Nog seinde men ons omtrent hetzelfde
uur:
Londen. In het zuidelijk deel der
Noordzee hebben kleine verkenningsge
vechten plaats gehad met Duitsche vloot-
afdeelingen.
Maastricht. Het grensplaatsje Canne
is door de Duitschers bezet. De geheele
bevolking is naar Maastricht gevlucht. De
vrouw van den burgemeester (van Canne)
en een logeergast zijn gedood.
19 Aug. 4 uur 's namiddags.
Washington. President Wilson deelde
mede, dat zijn bemiddelingsvoorstel door
al de oorlogvoerende mogendheden, Rus
land uitgezonden!, was van de hand ge
wezen.
Berlijn (17 Aug., vertraagd). De Reichs-
anzeiger publiceert, do 3e verlieslijst; ze is
4 pagina's lang.
Brussel. Volgens een telegram aan de
Dernière heure zou volgens te Huil ont
vangen berichten de Engelsche vloot alle
Duitsche mijnen in de Noordzee hebben
opgeruimd.
Tilburg. Een Duitsch leger rukt op
naar Turnhout. Gisteren werden reeds
hier en daar patrouilles Uhlanen gezien.
De bevolking vlucht; velen zijn reeds hier
(te Tilburg) aangekomen.
Te Goirle (Z.-W. van Tilburg) hoort
men duidelijk hevig kanongebulder.
Weenen. Een le luitenant van het 30e
regiment huzaren uit Lemberg heeft met
zijn afdeeling een tiental sterkere afdee-
ling Kozakken aangevallen. Ofschoon door
2 kogels getroffen, bleef hij het kommando
waarnemen. Hij. smaakte het genoegen den
vijand te doen vluchten.
Maastricht. Tongeren staat grooten-
deels in vlammen. Er komen hier (te
Maastricht) nog steeds vluchtelingen bin
nen. De logeergast van den burgemeester
van Canne, die gedood is, is advocaat
Derckx. De man werd door een bajonet
stoot getroffen.
Krakau. De Polenclub heeft een voor
stel aangenomen tot het vormen van een
Poolsch legioen ten dienste van Oosten
rijk. In een manifest wijst de partij op
den plicht der Oostenrijksche Polen de
monarchie in deze hachelijke tijden trouw
ter zijde te staan.
Lemberg. Het strategisch belangrijke
punt Petrokow in Russisch-Polen is door
de Duitschers genomen.
(Petrokow is een stad van 20.000
inwoners en de hoofdstad van het ge
lijknamig Russisch gouvernementsdis
trict aan de spoorlijn WarschauWee
nen Red.).
Uit de morgenbladen van heden:
BRUSSEL, .18 Aug. (Officieel). Het Bel
gische Ministerie van Oorlog spreekt met
beslistheid het bericht tegen dat verschei
dene forten van Luik in Duitsche handen
zouden, jzjjn.
BRUSSEL, 18 Aug. De „Vingtième
test, dat de Duitschers heden
opnieuw getracht hebben de Maas. over
te steken over de brug bij Houx, doch
dat de Fransche .batterijen groote ver
woestingen in de Duitsche gelederen heli-
hen aangericht.
Er is ook weer kanonvuur gehoord
van den kant. van Dinant. De bewoners
i an de stationswijk hebben hun woningen
veria ben.
18 Aug. (Officieel). De toe
stand blijft .uitstekend voor ons leper
Zonder dat wij dien nader kunnen aan
duiden, kunnen wij zeggen, dat elke in
vallende beweging in de richting vau
Brussel yoor goed is gestuit.
Uit Ortoignies wordt gemeld, dat eeen
enkele .vijandelijke troepenmacht in den
omtrek van Landen is gezien. Te Lan
den is geen enkele Duitscher. I)e Diuit-
sclie cavalerie is gelegerd tusschen Ot-
tenlioven en Helm. Uit Gembloux wordt
gemeld, dat, ook geen vijand is. waar
genomen.
18 Aug. (Wolff's Bureau),
tip Duitsche werven wordt nacht en dag
gearbeid aan den bouw van een groot
aantal oorlogsschepen tot versterking van
de vloot. Er zijn reeds drie nieuwe duik-
booten in dienst gesteld.
18 Aaf- (Wolff's Bureau),
let EngeJsche hencht over de vernietiging
van de Duitsche duikboot „U 15" wordt
thans door het Duitsche departement van
marine bevestigd. De Engelsche verlie
zen zijn nog onbekend.
LONDEN. Tusschen Engeland en Ja
pan is overeengekomen, dat het optreden
van Japan in den Stillen Oceaan, met
uitzondering van de voor de bescherming
van de Japansche scheepvaartlijnen in
dien .oceaan vereischte maatregelen, zich
noch zal uitstrekken buiten de Chinee-
WiSS n0°,h aa", gene ziJde van de
Aziatische wateren ten Westen van de
Chineesche Zee, noch tot eenig ander
vreemd gebied dan wat door Duitsoh-
Jand op het vasteland van Oost-Azië he
zet wordt gehouden. (jy. p
BRUSSEL, 18 Aug. (R.O.) Volgens, de
„Peuple drong Zondag omstreeks half
zes s avonds een honderdtal Duitsche hu-
vn^r^ hi T' Van den stationschef
van Gembloux (tusschen Brussel en Na-
chpf' r A "101' verjoegen den stations
chef die hen. niet wilde gehoorzamen
plunderden alles en lieten de voornaamste
spoorlijnen in de lucht vliegen.
18 Aug- (Eigen dienst van
„De Maasbode Berichten zeggen dat
WOOMT TITnen en ^amen ongeveer
tuo.ooo manschappen tegenover elkander
nlt!!!' i t?r zal„hler een gr°°te veldslag
plaats hebben. Het is evenwel nog niet
zeker dat daar zal geschieden wat zii
noemen: den beslis,senden slag.
BERLIJN, 18 Aug. (Particulier) (Offi-
nnifiilh h Dl1"ts,ch<? regeering spreekt de
onjuiste Lngelsche berichten over liet om
singelen van het Duitsche Oost-Aziatische
smaldeel door de Engelsche vloot tegen.
(Msbode)
MILAAN,18 Aug. (R.O.) Uit Belgrado
wordt aan de „Corriere della Sierjra" ee-
dan anm gedure,nde de laatste week meer
dan 3000 granaten op Belgrado gevallen
zijn. JJe stad schijnt hiervan echter wei
nig geleden te hebben. Een vijftiental in
woners zijn gedood.
LOSSE BERICHTEN.
Hoe het in Visé toeging,
verhaalt de „Limburger Koerier" aldus:
Den laatstep tijd was liet nogal tame-
din hóf 8 geweest in Visé> behoudens
dan het over en weer schieten tusschen
de forten. In verschillende huizen waren
officieren en minderen ingekwartierd De
burgemeester en Deken van de stad wa-
iu dt°°h f Duitschers gegijzeld. Telkens
als de beide autoriteiten met de ingeze-
tenen mochten spreken, drongen zij er op
aan, zich toch vooral rustig te houden
vooral alle twisten te vermijden en voor
al niet tot handtastelijkheden over te
gaan. Ook maande hij hen aan, als de
Duitschers hen aan de brug aan 't werk
zouden zetten, toch vooral niet te weige
ren. Als alles dan rustig bleef, had hij
des te eerder kans uit de gijzeling ont
slagen te worden. Nu gebeurde het bijna
dagelijks, dat groote troepen afdeelingen
langs of door de stad marcheerden, de
brug bij Lixhe overgingen, doch dat had
nooit tót eenige ongeregeldheden aanlei
ding gegeven, omdat de militairen slechts
doortrokken. Donderdagmorgen was het
hotel de l'Europe door een drietal gra
naten getroffen en bijna geheel verwoest.
Dat deed weer eenige bewoners naar Ne
derland vluchten, want zij voelden zich
in 'Visé nog altijd verre van veilig. Zater
dagmiddag, (een rustdag) kwamen tal
rijke militairen uit de omliggende kam
pen in de stad en deden zich daar te
goed aan alle mogelijke dranken. In het
begin betaalden zij alles, doch later werd
dit vergeten. Sommige militairen schij
nen zich toen vrijpostigheden te hebben
veroorloofd ten opzichte van vrouwen en
meisjes. Daardoor is twist ontstaan, en
hoe het nu juist in zijn werk is gegaan,
zal wel niemand met juistheid weten te
zeggen. Er klonken schoten die weldra in
een wilde schieterij ontaarden. Een pa
niek ontstond. Iedereen vluchtte in de
huizen. Overal waar de deuren gesloten
waren, werden zij met kolfslagen ge
opend, de huizen doorzocht, vrouwen ën
kinderen van de mannen gescheiden.
Sommige huizen, waarop geschoten werd,
waren als met kogels doorzeefd. Verschil
lende huizen stonden reeds in brand.
Niemand sliep dien nacht. Tegen den
morgen werd allen vrouwen aangezegd
dat zij de stad moesten verlaten, daar
Visè voor hen nu te gevaarlijk was ge
worden. Te voet gingen zij n'unaarEijs-
den, slechts eetwaren en de hoogst noo-
dige kleedingstukken medeslepende. Te
Eisden werd een trein in gereedheid ge
bracht, waarmede de ongelukkigen naar
Maastricht werden vervoerd. Velen heb
ben bij familie of kennissen een onderdak
gevonden. De meeste oude en jonge man
non zijn in Visé moeten blijven. Omtrent
hun lot verkeert men in onzekerheid.
Sommigen zeggen, dat zij zullen worden
gefusilleerd, anderen verzekeren dat zij
onder toezicht der Duitschers aan de brug
en versterkingen moeten arbeiden.
Opmarsch van Duitsche troepen.
Men schrijft uit Maastricht aan „De
Maasbode"
Van Donderdag 13 Aug. af zijn ver
scheidene dagen in 4 verschillende rich
tingen dag en nacht Duitsche troepen
uit Aken naar België vertrokken.
In het Belgisch dorpje Sippenacken,
nabij Epes-Wittem, heb ik Vrijdag gedu
rende 5 uur naar het voorbijtrekken der
Duitschers gekeken. Dat bleef maar altijd
aanhoudeninfanteristen, cavaleristen,
lanciers, artilleristen, vele wagens, vooral
munitiewagens.
In Sippenacken waren de menschen
niet zoo onverstandig geweest om bij de
nadering der Duitschers naar Nederland
te vluchten, zooals op andere Belgische
dorpen. Naar ik hoor, zijn de menschen
dan ook meestal weer naar België terug
gekeerd, die op onze grensdorpen vertoefd
hebben. Vele soldaten bleven in en om
Sippenacken overnachten. Iu ieder huis
werden er ingekwartierd velen moesten
echter buiten kampeeren. Zoo zagen we
op een weide twee lange rechte rijen
paarden, waarnaast de lansen der lanciers.
De Duitschers kwamen meest uit Oost-
Pruisen, uit de provincies Silezië en
Pommeren. Ze vonden het in de Rijn
provincie en in België zoo'n mooie streek.
Het was een interessant gezicht de kra
nige troepen naar het strijdperk te zien
trekken.
Onze neutraliteit.
Het Fransche socialistische blad L'hu-
nianité maakt een brief openbaar van
Mr. P. Troelstra aan liet soc. Kamerlid
ltenaudel, in welken brief de navolgende
passage voorkomt
Ik kan u verzekeren, dat ik liier aan
't werk ben om een strikte onzijdigheid
te handhaven en dat de minister van bin-
nenlandsche zaken en de minister van
oorlog mij gisteren de stellige verklaring
gedaan hebben, dat de regeering de noo-
dige maatregelen genomen heeft om een
schending der onzijdigheid te weerstaan
voor het geval die schending beproefd
zou worden. (N. Rott. Crt.)
Uit Lubeck komt het bericht, dat de
intendant van de Russische vesting (Wy-
borg (Finland) wegens malversatiën op
reusachtige schaal zelfmoord gepleegd
heeft. In de magazijnen van den staat
ontbreekt 700.000 kilo graan.
(N. Rott. Crt.)
1
Een spion
is, naar de Vingtième Siècle meldt, Za
terdag te Brussel gevangen genomen,
verdacht van in verbinding te staan met
den Duitsclien generalen staf. Het is een
Luikenaarzijn voortdurend heen en
wederreizen van Brussel naar Luik en
vice-versa kwam de politie verdacht
voor.
Het gevecht bij Diest Haelen.
Correspondenten te Brussel van de
Daily Telegraph deelen nog bijzonder
heden mee van den strijd bij Haelen en
Diest. Een der Belgische officieren, lui
tenant van Doren, had zelfs de brand
weer van Diest gerequireerd om mee te
vechten. Volgens een van deze bericht
gevers waren velen van de gevangen
genomen Duitschers zóó uitgeput, dat
zij flauw vielen en waren de paarden
uitgeput van den honger. De sterkte der
partijen, die hier tegenover elkander
stonden wordt op c.a. 17,000 man ge
schat n.l. 10,000 Duitschers en 7000 Bel
gen. De bedoeling der Duitsche aanval-
lars zou zijn geweest, de linkerflank van
het Fransch-Belgische leger om te trek
ken.
Proclamatie.
In Aken heeft de Burgemeester een
proclamatie doen aanplakken, waarin
wordt medegedeeld, dat gedurende de
eerste dagen groote troepenmassa's dooi
de stad zullen trekken.
Het fort Pontisse.
Hoe het fort Pontisse genomen werd,
verhaalt de oorlogscorrespondent van
„De Tijd" als volgt:
Nu, wat Pontisse betreft zijn ze er in
geslaagd, maar de prijs was wel zeer
hoog. Duizenden manschappen hebben
ze er gelaten. En ondanks de honderden
dooden, die ze er lieten, zagen ze toch
nog geen kans het fort te nemen. Welnu,
dan werden alle inwoners uit het nabij
gelegen dorp Vivignes gehaald en opeen
gedreven naar het fort, gevolgd door de
Duitsche troepen. Daarvoor verstomden
de kanonnen. Dan moesten de pastoor
en 12 notabelen nog verder gaan en het
fort betreden om te verhinderen, dat de
Belgen den gedynamieteerden grond
zouden doen springen. Zoo is het fort
Pontisse genomen. Vanmorgen heb ik 't
dorp Vivignes bezocht en vond er in vele
gezinnen vrouwen en zelfs mannen te
bed, ziek van de angsten, die ze hadden
uitgestaan. Uit 44 woningen steeg de
rook veroorzaakt door het vuur, dat de
Duitschers er gistermiddag in deden
ontvlammen, Er zou weer een schot op
de Duitschers gevallen zijn, door een
burger gelost, maar niemand weet er iets
van en ieder bezweert mij, dat niemand
van dit dorp tot zoo iets in staat Is.
Fransche en Duitsche successen.
Volgens de Franschen, rukken hun
troepen krachtig voort in den Opper-
Elzas en trekken de Duitschers in wan
orde terug. De Duitschers beschouwen
het feit, dat Frankrijk met koloniale
troepen uit Afrika gaat vechten, als een
