De Groote Oorlog.
No. 96.
Katerdag 15 Augustus 1914.
Tiende Jaargang.
Verschijnt eiken MAAHDAG WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Terug naar
den eenvoud der vaderen.
Welk weder zullen wij hebben
UWE ZEEUWSCHE COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten ƒ0.95
Alzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor d. Administratie Gangapoortsfraaf C 209, GOES
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de gulden bij verlies van beide I P> 4% gulden bij gulden bij 4% gulden bij jfe
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de Lt I 11 I handen, voeten of oogen. I I verlies van een verlies] I I verlies van U
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, I Tl I 11 I Voorts bij ongeneeselijke I Tl I I .hand, voet I 9 van een I I een J
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: B verstandsverbijstering; I \0 of oog; duim; wijsvinger. feüH
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Wegens den feestdag van 0. L. Vrouw
Hemelvaart zal morgen (Zaterdag) de
„Nieuwe Zeeuwsche Courant" niet verschij
nen. Aan ons bureau Ganzepoortstraat,
Goes zal het oorlogsnieuws op de gewo
ne wijze worden gebulletineerd.Red!
lie Haagsche briefschrijver in „De Tijd"
die zoo menigmaal bewijzen gaf, een uit
stekenden kijk op; de dingen te hebben,
legde zijn gevoelens over den oorlog in
onderstaande correspondentie neer:
Den Haag, 8 Aug. 1914.
In 1870 liebben wij esn toestand gekend,
die met de tegenwoordige in meer dan
een'opzicht groote gelijkenis vertoont. De
zelfde bange uren, die wij thans, door
leven, hébben wij toen meegemaakt. Niet
minder dan nu hebben wij in dien tijd
gevreesd, "dat eene schending van onze
neutraliteit ,ons in den oorlog zou mee-
sleepen. Er was zelfs in die dagen meer
reden wellicht tot bezorgdheid dan nu
voor onze mobilisatie, thans schitterend
verloopen, die destijds een maar al te
treurigen indruk gaf van onze weer
baarheid. Is het vanwege den grooten
afstand, waarop wij ons leed van toen
thans zien, of is het, omdat ,wij toen
waren in de kracht van onzen manne-
lijken leeftijd en wij thans, naar den avond
des levens neigen V Is het, omdat de gou
den zeventiger jaren, die zijn gevolgd,
het leed spoedig hebben doen vervagen?
Ik kan op deze wjjze geen antwoord ge
ven, maai- ik ,weet alleen, dat de week,
die achter ons, ligt, een schok 'heeft ge
geven in ons leven, als wij ons niet
herinneren, dat het ooit onderging. Het
is, alsof wij plotseling in een andere
wereld zijn geplaatst, alsof de eene maat
schappij plaats maakt voor de andere.
Wij leefden een weeldeleven. In aile stan
den en in alle rangen der maatschappij
werden altijd door 'hoogere eischen ge
steld. Huizen rezen uit den grond als
paleizen, door inrichting en jgemak den
eenvoudigen 'burger meer biedend, dan
een koning nog niet zooi lang geleden,
voor zich zou durven vragen. Maaltijden
worden aangericht met gerechtental en
een wijnovervloed, als waarvan een Lu-
cullus nauwelijks droomen dorst tot in
kringen, waarin vroeger een enkel stuk
sappig vleesch met een dikke soep voor
af en een taart toe een feestelijken brui
loftsmaaltijd vormde. In omgevingen,
waarin de prijs van een auto voorheen
een kapitaal was, dat den man, na ja
ren zwoegens, rast na arbeid verzekerde,
steekt men dit kapitaal in een enkelen
auto, die in pracht en snelheid moet wed
ijveren met die van alle andere.
Voor weekloomen, die niet eens in mijn
prille jeugd, maar op' mijn rij'peren leeftijd
inkomens vertegenwoordigden, die den ge
zeten burger maakten, 'wordt .thans de
neus opgehaald. De werkman kan daar
van het is werkelijk zoo niet rond
komen. Aah zijn huis, aan zijn kleeding
en aa(n zijn voeding zijn zoo andere
eischen gesteld, dat met het klimmen
van liet loon het leven eer moeilijker
dan gezelliger wordt. Hij moet vacant'ie
hebben en reizen, een genot, vijftig ja
ren geleden slechts in enkele kringen ge
kend, in den regel niet eens kils iets,
dat telken jare terugkeerde, maar dat,
enkele malen of maar eenmaal in het
leven genoten, iemand tot een bevoorrech-
te maakte. De arme, de ondersteunde
zelrs, stelt zijn hoogere eischen aan het
leven, en niemand onzer, die de billijkheid
ervan tegenspreekt. Wij vragen voor hen
een hetere voeding, een'betere kleeding,
een betere huisvesting, met liooger aal
moes betaald, dan waaraan vroeger werd
gedacht. Het is alles het gevolg van een
economische welvaart, een ma'terieelen
vooruitgang, een voorspoed van handel,
van landbouw en nijverheid, in welker
vrachten wij allen deelden.
Op zich zelf, binnen grenzen, ligt in
dit alles zeker slechts reden tot blijd
schap. 'D© vooruitgang op alle gebied,
ook in materieel welzijn, is een gave
Gods, waarvoor wij den Gever niet anders
dan erkentelijk kunnen zijn. Men Vergat
echter den Gever steeds meer. "De mensoh
zag in dat alles vooral zijn eigen werk.
Hij werd niet, naar de gaven toenamen,
dankbaarder, maar naijveriger, zag niet
naar wie minder gezegend was dan hij,
maar alleen naar wie in welvaart hem
overtrof. Tevredenheid ik heh het nog
onlangs ergens gelezen werd tot on
deugd. Zooals wij voorheen hadden ge
leerd ten aanzien van het eeuwig leven,
van den hemel, dat alle lijden op deze
aarde daarvoor blijmoedig moest worden
gedragen, zoo moest thans alles geofferd,
berusting en tevredenheid ingesloten, voor
den nieuwen .hemel, materieel genot en
voordeel, zingenot pn streeling van het
lichaam.
Zoo nu en dan volgden een kleiner
of grooter vermaning. Kleinere oiorlogen,
oorlogen op grooten afstand, rampen van
onderscheiden aard, als aardbevingen,
pest, schipbreuken, enz. herinnerden ons
enkele oogenblikkken aan andere dingen,
maar nearer toGod, zooals men op de
„Titanic" zong, brachten zij de wereld
niet. Zij antwoordde met den tangodans
en met een wuftheid in kleecting, tot op
straat, zooals nog niet zoolang geleden
voor café-chantantzangeres en balletdan
seres als gedurfd gold. Te midden van dit
weeldeleven, dat zich alles veroorloofde,
is thans de schok gekomen, onverwacht,
ongedacht. Wij staan plotseling voor een
algemeenen, Ëuropeeschen oorlog. Wie
hem heeft gewild, wie hem (beeft ge
maakt, waarom hij gaat, niemand weet
het. In '70 kon men een Bismarck
aanwijzen, die het Duitsche Rijk tot kei
zerrijk had te maken; in het begin der
vorige eeuw een Napoleon, een genie, dat
in zijn reuzengestalte voor zich de we
reldmacht opvorderde. Thans zeggen allen,
dat zij: den oorlog niet hebben gewild, en
ik geloof hen, die het zeggen. Het kan
wel zijn, dat met vuur is gespeeld, dat het
geen onvermijdelijk leek, om het gunstige
van het oogenblik is verhaast, maar dat
een J' ijk of een man den oorlog als doel
heeft nagejaagd, het lijkt mij' ondenkbaar.
Hoe zou het anders mogelijk zijn, dat in
onzen tijd elke regcering den steun heeft
van het. geheele volk, dat achter haar
staat en dat elk in zijn land den oor
log aan zich opgedrongen beschouwd?
Hoe zou een land het economisch gebouw,
dat in de laatste jaren met zooveel zorg
is opgericht, zoo wild kunnen neerhalen,
als thans alom is geschied? Neen, Europa
ondergaat den oorlog dien het niet wil.
Is er iemand, ook onder hen, die een
oorlog zeggen voorzien te hebben, die
gedacht heeft, zelfs bij het uitbreken van
den oorlog aan een schok, als waaraan
ons leven deze week blootstond? Heeft
iemand gedacht aan de mogelijkheid dat,
midden in ons weeldeleven, en een tijd
perk van financieelen bloei voor indi
vidu en staten, op een oogenblik feite
lijk rijk en arm een geldgebrek zouden
hebben gevoeld, als nooit gebeurd is?
Heeft men 'tooit denkbaar geacht, dat
ten slotte op één dag alle rijkdom waar
deloos zou lijken en dat de man, die
op de soliedste wijze zijn geld heeft be
legd, het gevaar zou loopon het geheel
te zien verloren gaan Heelt men 't mo
gelijk geacht, dat zoovelen, zij 'took
maar in hun verbeelding', den dag zouden
meenen te zien, waarop het allernoodzake
lijkste levensonderhoud hun zou ontbre
ken? Zeker in dezen angst was veel,
was wellicht alles irreëel, 's Grayenhagp
heeft van af Zaterdag tot Maandag Veel ge
had van een gesticht voor zenuwlijders.
Allen mannen, vrouwen en kinderen
waren overstuur. Be een zag met
schrik en beven zijn zoon of zijn echtge
noot onder de wapenen geroepen en
vreesde voor een lange scheiding, ja,
zag ons al in oorlog en aan de dier
baren het ergste gebeuren. De ander zag
zich ten prooi aan het ergste gebrek bij
afwezigheid van den kostwinner of door
stilstand van zaken. Een derde dacht zich
geruïneerd, nu de rente der effecten
zijn eenig inkomen tijdelijk onbetaald
bleef en de bankier hem zijn eigen geld
niet .terugbetaalde. Een vierde was een
en al angst, omdat hij; de portefeuille
vrij goed gevuld met bankpapier, door
gemis aan zilver of goud elke leverantie
geweigerd zag. Nogmaals er was veel
irreëels in dit alles. Het gevaar dat Ne
derland in den oorlog betrokken wordt,
is, dank de voorbereiding van ons leger
bestuur, niet groot. InJie.i men niet al te
veel aan het liefhebberen gaat, zullen zij,
die werkloos werden, tijdelijk allicht de
plaatsen kunnen innemen van hen, die
onder de wapenen zijn. In ieder geval zal
de gemeenschap voor hen en voor de ach
tergeblevenen niet nalaten te zorgen. De
behoefte aan crediet, welke de overwin
naar en de over#onnene zullen gevoelen,
maken .zeker het gevaar klein, dat de
rente later niet zal worden uitbetaald
err nog kleiner, dat zij' zal dalen. De le
veranciers hebben de prijzen van hun
artikelen, ik zou haast zeggen, met graagte
verlaagd, daar als. gevolg daarvan de be
storming van hun magazijnen ophield.
De zilvernood, door den voorzichtige en
vreesachtige gewekt, is ten deele al ge
weken. Met 'het gezond verstand keert
de kalmte weer terug. De zoogenaamde
zeventiger jaren, dat zijn de jaren van
den Fransch-Diuitschen oorlog, zeggen
trouwens landbouw, handel en nijverheid,
dat ook een bitter leed spoedig kan ver
geten zijn.
Wat ik schrijf, schrijf ik dan ook zeker
allerminst om iemand te verontrusten.
Men meet echter ziende blind zijn, om
niet te erkennen, dat aan ons, wufte rjien-
schen, het ijdelheid der ijdelheden en alles
is ijdelheid in deze week in zeer spre
kende letters op deuren en vensters is
geschreven; dat, wat ook gebeure, ons
weeldeleven het weeldeleven voor in
dividu en gemeenschapsorganen voor
een tijdje heeft gedaan en dat wij, rijk
en arm zonder uitzondering, tijdelijk terug
moeten naar den eenvoud der vaderen.
Indien wij daarvoor wat terugkrijgen van
de oude tevredenheid en den ouden gods
dienstzin, dan zullen we bij den rail
niet verliezen. Erkennen wij toch maar
rondborstig, dat ons weeldeleven, onver
schillig stand of rang het was waar
te nemen op elk terrein, in elk gezin,
bij' ieder individu ons niet gelukkiger
heeft gemaakt, dat het in vele gevallen
was een dwaze wedstrijd in ijdel ver
toon, om voor elkaar niet onder te doen.
Berichten van 13 Aug. 8 uur 's avond?.
Maastricht. Deze middag is wederom
kanongebulder gehoord in zuidelijke rich
ting. In de laatste dagen kwamen geen
gewonden hier binnen. De gewonde com
battanten, die genezen zijn, zullen naar
het interneeringsdepöt te Alkmaar wor
den overgebracht. De 3 Hollanders, die
teEijsden zijn gevangen genomen, wegens
lijkenschennis, zijn naar het huis van
bewaring overgebracht.
Een oorlogscorrespondent san een Ne-
derlandsch dagblad is te Oudvroenhoven
vanuit België aangekomen. Hij was te
dicht doorgedrongen naar het operatie-
veld der Belgen, die hem terugstuurden
en zijn rijwiel in beslag namen.
Parijs. Volgens een bericht aan de
„Excelsior", zou, naar uit Nisj aan de
Messagero wordt geseind, de Balkanbond
opnieuw worden opgericht tusschen 4
staten, die de zijde van Rusland zouden
kiezen. Hiermede zijn andere berichten
in tegenspraak volgens welke noch Ru-
menië noch Bulgarije lust gevoelen, zicli
bij Rusland aan te sluiten.
Londen. Naar hier bekend is geworden
vaii den correspondent van de Daily
Mail zou Duitschland nog laatstleden
Maandag door middel van Nederland aan
België hebben doen weten, dat het nooit
twist met België had en ook geen oorlog
met België wil voeren. Duitschland heeft
toen België nogmaals zijn houding ten
opzichte van Duitschland in overweging
gegevenBelgië weigerde opnieuw.
14 Augustus II uur voormiddags.
Brussel. De Rumeensche gezant ont
ving een telegram van koning Carol van
Rumenië, die hem mededeelde dat Ru
menië de neutraliteit zal bewaren en zij
grenzen verdedigen.
Brussel. Koning Albert zond den ko
ning van Engeland een telegram om hem
te bedanken voor zijn warme geluk wen-
schen.
Luik. Hier heerscht groole rust. De
Duitschers, die ten getale van 3UOO hier
verblijven, schijnen te betreuren, de stad
te zijn binnengetrokken daar zij die niet
meer durven verlaten uit vrees voor de
forten.
Brussel. Gistermiddag had een gevecht
te Geetbetz plaats, de Belgen streden te
gen 40u Duitschers, die moesten vluchten
bij Haelen werden 200 Belgen gewond.
Parijs. De Nederlandsche regeering
hernieuwde aan Frankrijk de verzekering,
dat zij de neutraliteit des lands zal hand
haven. (Dit met het oog op den ingetre
den oorlog tusschen Frankrijk en Oos
tenrijk. Red.)
Parijs. Twee Duitsche luchtschepen
achtervolgden een Fransche vliegmachine,
die verkenningen deed in Lotharingen
het Fransche vliegtuig ontsnapte.
Parijs. De Fransche troepen behielden
hunne stellingen in de Vogeezen en
wierpen alle Duitsche aanvallen terug.
Zij maakten 500 gevangenen aan de oos
telijke grens.
Een Duitsch luchtschip vloog over
Vesoul en wierp bommen op de stations
De toegebrachte schade was gering. Het
vuur der gendarmen noodzaakte het lucht
schip tot de vlucht.
Brussel. De verliezen der Duitschers
Woensdag j 1. bedroegen 2000 aan dooden
en gewonden.
Sfokholm. Zweden mobiliseert ter hand
having zijner neutraliteit.
LOSSE BERICHTEN.
Tusschenkomst van het Vaticaan?
BRUSSEL, 13 Aug. (R.O.). p© „Indépen-
dance Beige" zegt ,uit zekere bron ver
nomen te hebben, dat de vertegenwoordi
ger van het Vaticaan te Berlijn den
Diuitschen keizer gewezen heeft op dei
zedelijke gevolgen van den gewelddadigen
inval, tegen het onzijdige en vredelieven
de België. Evieneens wees deze op het
Verlies van vertrouwen, dat hieruit vcor
die Duitschers zou ontstaan, de geheel©
wereld door. Volgens hetgeen wij meenen
te weten, werden "wenken en raadgeivinr
igen ten gunste van België gegeven, voor
zoover dit in de huidige omstandigheden
mogelijk is. „Msbd."
Uit Frankrijk.
PARIJS, ,13 Aug. (Part.) De bijzondere
correspondentie t© Brussel van do Pletit
Parisien seint, dat een groote slag op
hande n ii,s in Belgisch-Luxemburg. He J
belooft, zegt hij, eèn geweldige worsteling
te worden. De Belgische troepen zullen er
waarschijnlijk slechts voor leen klein deel
in betrokken zijn. Het Fransche leger,
dat tot nog too zijn stellingen heeft weten
te verbergen en niets van zich liet ver
luiden, wacht met vertrouwen het oogen
blik van den strijd af. „N. R. Ct."
De militaire toestand in België was
Donderdag j.l. volgens de Soir als volgt:
De Belgische troepen hebben de Duit
schers teruggeslagen en hun belangrijke
verliezen toegebracht, zoowel op het front
van Diest, waar de Duitschers waren te
ruggekeerd om hun geschut terug te halen,
als op het front van Eghezee.
De chef van den Belgischen staf is
te Brussel teruggekeerd om den minister
van oorlog en den koning verslag te doen
van de gunstige resultaten van dezen dag.
Verwachting tot den avond van 15 Aug:
Zwakke tot matigen, Noordelijke tot Ooste
lijken wind, lioht tot half bewolkt, droog weer
in het Zuid-Westen, in het Noord-Oosten,
gedeeltelijk bewolkt, met weinig of geen
regen, zelfde temperatuur.
De handel met Engeland.
LONDEN, 43 Aug. (R.O.). Volgons ©en
communiqué der Ëngelsche admiraliteit
kunnen, de buitenlandsche cargadoors, die
handel drijven op Engeland, hun brie
ven en ladingen met onzijdige .of Ëngel
sche schepen blijven verzenden.
Op het oogenblik bevaren de Ëngelsche
schepen den Atlantischen Oceaan met
bijna oven groote zekerheid als in vre
destijd. lederen dag wordt de controle van
Engeland op de handelswegen over zee
(grooter.
Een wijbisschop soldaat.
Volgens mededeeling van een Lourdes-
pelgrim aan „Do Maasbode" zou zich on
der de opgeroepen Fransche soldaten de
wijbisschop van Nancy bevinden.
Os beide Duitsche kruisers
„Goeben" en „Breslau", waarover reeds
zoo veel is te doen geweest, en die thans
in de Dardanellen zich bevinden, zouden
aan Turkije worden verkocht.
Schending van het volkenrecht.
BRUSSEL, 13 Aug. (Particulier). (Uit
Belgische bron). De „Peuple" verneemt,
dat de minister van buitenlandsche zaken
alle te Brussel geaccrediteerde vertegen
woordigers van vreemde mogendheden,
die niet in den oorlog gewikkeld zijn, zal
bijeenroepen teneinde hen in kennis te
stellen van de schending van het vol
kenrecht en van de inbreuken op de con
ventie van Genève en de besluiten van
Den Haag, welke door de Duitsche troe
pen gepleegd zijn, ofschoon Duitschland
deze conventies had onderteekend.
De „Peuple" verneemt voorts, dat het
internationaal socialistisch bureau deze
afschuwelijke daden ter kennis zal bren
gen der socialistische partijen der neu
traal gebleven landen, opdat door par
lementaire interpellaties een beroep ge
daan kan worden opj de openbare meening.
(Msbode.)
De Duitschers in België.
BRUSSEL, 13 Aug. (R.O.). Die gevechten
Wan gisteren zullen den naam van „den
slag bijl Haelen" dragen. Zij duurden
gisteren den geheel-en dag voort, de gra
naten vielen om half acht nog neer op
de wegen, welk© op piest uitkomen.
Het centrum' van den slag lag bij1 Hae
len. Om zeven uur in den avond was
het geheel© terrein tusschen Diest, Hae
len .em Ziellick van Duitschers gezuiverd
maar overdekt met dooden en gewonden.
Daar d© Belgische linkervleugel een
oogenblik achteruitweek, werden verster
kingen 'gevraagd uit Diest. De brandweer
lieden verzochten toen om in het vuur
te mogen gaan, drie van hen werden ge
wond.
De Belgische genie deled 2 bruggen over
de Demer in de lucht vliegen. De kerk,
een brouwerij fen ©enige huizen van
Haelen zijn in brand geschoten.
Over een lengte van 50 M. wérden
meer dan 200 gedoode Duitschers geteld.
De vij'and was ongeveer 5000 man sterk.
De Belgische troepen bestonden uit:
jagers te paard, lansiers, carabiniers en
artillerie. I
Een buitengewoon groote hoeveelheid
buitgemaakte voorwerpen ligt voor h(e(
stadhuis van Diest opgestapeld.
Talrijke paarden zijn opgevangen.
„Msbd."i
