EXTRA EDITIE TAN O UUR.
De Groote Oorlog.
No. 94a.
Dinsdag 11 Augustus 1914.
Tiende Jaargang
BINNENLAND
EÜWE ZEEUWSCHE COURANT
Berichten van 10 Aug. 8 uur 's avonds.
Londen. Het Central News verneemt
dat de Oostenrijkers zich uit Servië te
rugtrekken. Men verwacht binnenkort
een aanval der Serviërs.
Maastricht. Reusachtige Duitsche troe
penmachten zijn metj Belgische legeraf-
deelingen vannacht tusschen Luik en
Tongeren slaags geweest. Vele gewon
den zijn hier binnengebracht.
Maastricht. Een Oostenrijksche voor
hoede, die spoedig door meerdere Oos
tenrijksche troepen zal worden gevolgd,
is te Aken aangekomen.
Maastricht. Het Nederlandsche Roode
Kruis heelt vergunning ontvangen zich
op het slagveld te begeven.
Londen. Asquith heeft verklaard dat
tusschen Oostenrijk en Engeland noch
oorlogsverklaring noch vijandelijkheden
zijn voorgevallen.
Brussel. Het ministerie van oorlog
maakt bekend, dat de forten rondom
Luik zich in uitstekenden toestand be
vinden en van leeftocht en ammunitie
ruimschoots zijn voorzien.
li Augustus II uur voormiddag.
Keulen. Uit Boekarest wordt aan de
Köiiiische Zeitung geseind, dat koning
Karei van Ruuieinë er de hoogste
burgerlijke en militaire autoriteiten van
wist te overtuigen, dat alleen aansluiting
aan den Driebond (Duitschland, Italië en
Oostenrijk} Ruemeiuó van Rusland kan
redden. De ministerraad besloot daarop
dat Ruuienië de zijde van den Driebond
zal kiezen.
Keulen. Uit Chemnitz wordt aan de
Köhi. Zeitung geseind, dat 8 Servische
schepen met 228 koppen en een lading
meel en kolen, teMoidau doorHongaar-
scke gendarmen en grensbeambten zijn
in beslag genomen.
Berlijn. Door den minister van bin-
nenlandsche zaken is bij decreet aan
alle regeerings- en pohtiepresidenten
bevolen zeer tegemoetkomend te zijn
tegenover Amerikanen die zich nog m
Pruisen bevinden.
Keulen. Uit Berlijn wordt aan de „Köl-
nische Zeitmg" geseind, dat de Ameri-
kaausche gezant te Berlijn m een pers-
gesprek aan den vertegenwoordiger van
den „Berliner Lokal Anzeiger" heeft ver
klaard, dat Duitschland in de huidige
omstandigheden geen beteren vriend
heeft dan Amerika. De gezant zeide nog
een telegram uit Washiuhton te hebben
ontvangen waarin de zending van een
hospitaalschip naar Duitschland ten
dienste van liet Roode Kruis wordt
gemeld.
Keulen. Uit Parijs wordt aan de Köl-
nische Zeitung geseind, dat liU.UUÜ Ita
lianen uit Frankrijk zijn gezet.
Keulen. Vóór 8 dagen werd officieel
aan de dagbladen meuegedeeld dat een
aantal auto's, wier nummers bekend wa
ren, op weg waren van Frankrijk naar
Rusland met belangrijke goudzendiiigen.
Thans wordt medegedeeld, dat 8 auto's
zijn aangehouden.
LOSSE BERICHTEN.
Uit de moigenbladen van heden:
BERLIJN, 10 Augustus. De van Bel
fort tot in Mühlbausen doorgedrongen vij
and, waarschijnlijk het zevende Fransche
legenkorps en een divisie infanterie van
de bezetting van Belfort, zijn vandaag door
onze tlroepen uit een versterkte stelling
zuidwaarts teruggeworpen.
De verliezen aan Duitsche zijde zijn
weinig fieteekeiierid, die der Fransehen
groot.
LONDEN. 10 Augustus. Volgens een
telegram uit Rome aan het Exchange cor-
respondentiebureau is de Diuitsche keizer
te Aken .aangekomen en heeft zich hij
het leger gevoegd. i
iWEENEN, 10 Augustus. (Part.). De ver
klaring van Japan, dat het zijn houding
afhankelijk maakt van de gebeurtenissen
in Oost-Azië, wordt uitgelegd in dien zin
dat Japan zich in den Ëuropeesohen oor
log onzijdig zal houden, daar er geen
reden is om aan te nemen, dat de oor
log ook ïn Oost-Azië zal ontbranden.
.(N- R- Ct.)
PARIJS, 10 Augustus. De Oostenrijk
sche- gezant heeft Parijs hedenavond te
kwart over zevenen verlaten.
WEENEN, 10 Augustus. (R. O.) Langs
de geheele grens van Oost- en Midden-
Galicië hernieuwden de Russen gister
morgen de vergeefsche poging-en om Oos-
tenrijksch gebied binnen te vallen. De
kleinere marsehen, door Oostenrijksche
grenstroepen ondernomen, tot het uitvoe
ren van speciale opdrachten op Russisch
gebied, hadden succes. i
BERLIJN, 10 Aug. (R. 0.) De Russi
sche dreadnought „St. Andreas" zit vol
gens berichten van uit Finland terugkee-
rend© Duitschers voor Hango tor halve
lengte op den grond.
Het schip werd door een Russischen
loods gestuurd.
Sindsdien voelen de Russen zich in
deze wateren bijzonder onveilig.
Fransch vlieger neerge
schoten.
TRIER, 10 Aug. (Eigen dienst.) Een
Fransch vlieger is bij Amanweiler neer
geschoten.
Bij het spoorwegcentrum Karthaus wier
pen Fransch© vliegers zonder succes bom
men neer. - (Msbode.)
BERLIJN, 10 Aug. (R. 0.) Drie com
pagnieën, die bij Eydtkuhnen stonden ter
-bewaking van de grens, wierpen, onder
steund door toegesnelde veld-artilierie, de
derde Russische cavalerie-divisie, die via
Romiken op Schteuben aanrukte, over de
grens terug. i
GONSTANTINOPEL, 10 Aug. (R. 0.)
lil de Turkscho pers komt openlijk sym
pathie voor OosLenrijk-Hongarije en
Duitschland tot uiting. Engeland wordt
voortdurend door de Maden aangevallen
wegens het in beslag nemen van Turksche
dreadnoughts. I
■BERLIJN, 10 Aug. (R. 0.) Volgens de
„Kreuzzeitung" hoopte België bij' Luik het
.Duitsche leger drie tot vier weken op
te honden.
Des te grooter zal in de geheel© wereld
de indruk zijn, dien het snelle succes
wekt, door den moed en de dapperheid
onzer troepen bij dit eerste groote wapen
feit van den oorlog behaald.
k
Geïnterneerden.
Eeuige malen is in de couranten ge
meld, dat in Maastricht krijgsgevangenen
zouden zijn binnengebracht. Dit is min
der juist. Nederland voert gelukkig geen
oorlog en maakt dus ook geen krijgsge
vangenen.
Evenwel gebiedt de strikt neutrale
houding, dat militairen, tot de legers
der oorlogvoerenden behoorende, van
ons gebied worden geweerd. Daar het
echter niet mogelijk is, langs de grens
in hare geheele uitgestrektheid een
postenketen te plaatsen, kan het voor
komen, dat kleine afdeehngen of enkele
personen tot de oorlogvoerende legers
behoorende nabij de grens op Neder-
landsch gebied worden aangetroffen. In
dat geval worden die atdeelingen of
personen ontwapend en hun tot het
einde van den oorlog een bepaalde ver
blijfplaats aangewezen, waar zij onder
bewaking worden gesteld. Men noemt
dit interneereu en de aangewezen ver
blijfplaats het interneeringsdepot.
Nog gisteren werd gemeld dat een
twintigtal Belgische Uhlanen, die van
hun makkers waren afgesneden, zich te
Maastricht hebben aangemeld, waar zij
ontwapend zijn.
Het prachtige Duitsche gezautschaps-
gebouw te St, Petersburg is geheel ver
nield. Men voert daarvoor als reden aan
dat de bevolking der Russische hoofdstad
woedend was wijl, naar het heette,
grootvorst Konstantijn mishandeld zou
zijn geworden door Duitschers en de
trein der Tsaritza-weduwe zou zijn aan
gehouden. Beide beweringen zijn echter,
naar Reuter uit Berlijn meldt, geheel
onjuist. De Tsaritza-weduwe werd dezer
dagen bij aankomst van haar trein te
Berlijn met alle eerbetoon door vertegen
woordigers van het ministerie van bui-
tenlandsche zaken, den generalen staf
en het ministerie van spoorwegen ont-
vanged. De trein werd in plaats van
door het Oostelijk gebied, dat zich in
oorlogstoestand bevindt, door Sleeswijk-
Holstein naar Denemarken geleid. Dit
geschiedde uit hoffelijkheid voor de
hooge reizigster. Evenzoo is grootvorst
Konstantijn op zijn reis door Duitsch
land niet aan de geringste mishandeling
blootgesteld geweest en geheel zonder
letsel gebleven.
Duitschland heeft Italië niet uitgedaagd
door een ultimatum.
Toch is, zooals uit een oproeping in
de bladen blijkt, ook door de regeermg
te Rome een gedeeltelijke legermobilisa-
tie bevolen. De „Daily Telegraph" meent
dezen maatregel te moeten verklaren
door het feit dat het in „gued ingelichte"
Britsche kringen niet onwaarschijnlijk
wordt geacht dat Iiahë aan Oostenrijk
den oorlog zal verklaren, daar het ver
bond met dat land nooit populair is
geweest.
De Nieuwe Gazet van Antwerpen
schreef in haar editie van Vrijdagmiddag
2 uur
De stad Luik stond dus gisterenmid
dag open voor liet Duilsche ieger.
Dat moet echter niet verkeerd verstaan
worden.
De inneming van Luik was in ons ver
dedigingsplan voorzien.
Onze tweede ltgerdivisie, die tusschen
Luik en de Duitsche grenzen postgevat
had, had geen ander doel, dan zoolang
mogelijk den vijand tegen te houden en
liem de grootst mogelijke verliezen toe
te brengen, om aan het veldleger den
tijd te geven, zich op stellen tusschen
Luik en Brussel, en om aan de Franschen
en Engelscken, die ons tomen helpen,
den tijd te geven om ons land te be
reiken.
Deze taak heeft onze 2e legerafdeeliiig
op schitterende wijze volbracht, met ont
zaglijk grooter succes, dan wij ooit had
den durven hopen.
Maastricht en de Oorlog.
Men schrijd vanuit Maastricht aan „De
Maasbode"
Maastricht put zich uit in opofferingen.
Onder de fluitende kogels, werden, de ge
troffenen van 'het siachtveld gesleept.
Duitsche soldaten zoowel als Belgisone
burgers (De Belgische soldaten die vallen
zijn niet bereikbaar van hier uit, wegens
den grooten atstand der grens op den
rechter Maasoever). En de inwoners of
feren zich op, de dames, die de gewon
den verzorgen, en kleurloos, bleet van
aandoening en inspanning door het Augus
tijnen-gebouw omgaan, waar de siachtof.
fersi vertoeven; maar ook de simpele be
woners die het hospitaal letterlijk be
stormen met hun aanbiedingen van vee-
ding en noodig materiaal.
Dat is diep aangrijpend, flier in Maas
tricht onder deze omstandigheden, is men
fier en trotsch er. op Limburger te zijn.
Hebben dan zij, 'die den oorlog van
thans wijten aan „twintig eenwen Ghris-
tendom", een blik geslagen in het Katho
lieke Maastricht gedurende' deze dagen?
Dan moet de lof der Maastrichtsc-he naas
tenliefde ook klinken over heel het land.
Maai1 'heel de bevolking is voorbeeldig
in haar optreden. Evenzeer als ik den rijke
verdienstelijk heet, die zijn auto' voor het
Roode Kruis ter beschikking stelt, most
men ook de massa prijzen, die de orde
weet te bewaren, haar plicht van burger,
kennend en volbrengend en alles, vermij
dend wat slechts eenigszins laakbaar
mocht zijn.
,Waar is het „donkere Zuiden" thans?
Er gaat een groot licht op over, Maas
tricht. De oude stad die schittert in den
glans haren voorbeeldige naastenliefde, nu
hare zusterstad daarginds misschien reeds
in lichte laaie staat. Wilt gij weten, hoe
Limbuig waarlijk is in het diepste van zijn
wezen, in zijn intiemste waarachtigheid,
dan sla een blik op Maastricht in deze
dagen.
Bij het vallen der duisternis jiegint het
indrukwekkend schouwspel, dat een der
schoonste bladzijden vormt van de ge
schiedenis van Katholiek Limburg,
Zoodra de schemering neerstrijkt,
strijk!, stroomt de Katholieke bevolking
naai- het Heiligdom der Moeder Gods,
die de Mater Afflictorum is, en hier ver
eerd wordt als Maria Sterje der Zee.
Dan begint do ommegang door de stra
ten, die de Maria-processie volgt op Hemel
vaartsdag, 15 Augustus. Wijl zijn jn de
voorbereidingsdagen van dat feest, maar
aan de massa en aan de innigheid, Wiaar-
mee gebeden wordt, voelt de toeschouwer
dat wijl zijn in oorlogstijd. Ongeroepen en
ongegroept trekken de bidders op, vrou
wen en kinderen, gesteund bij het einde
door een koor van mannen. Na het dreu
nen der kanonnen, thans het gedreun des
gebeds. Duizenden en duizenden schrij
den er voort en bidden met luider stemme.
Het is een geweldig' leger van bede
vaarders door d© stilte straten tot laat,
als 't licht der lantaarns brandt. Het is
'n saamgesloten rij, een massa van dui
zenden saamgepakt, ik durf verzekeren,
wel tienduizend personen, die als dicht
aan elkaar gediomd als een zwarte stroom
van louter menschenmassa door de straten
golft. Het is een geweldig gestuw van
smeekende gebeden. Het is een voortgol-
vend ïieuzengebed, dat godsdienstlooze
harten vermurwt. De enkele late voorbij
gangers ontblooten liet hoofd bij het voor
bijgaan der smeekende menigte en de
andersdenkenden staan bij de hoeken der
staten stil om het middeleeuwsche schouw
spel gade te slaan.
Zoo wentelt de Zwarte stoom naar het
Lieve Vrouwe Plein terug om er saam
te vloeien als in een meer. Uit het mid
den der menigte staat de pastoor der
parochie op. Ik zag, hem niet, in de mas
sa verloren, midden in 't donker van de
ruimte, maar zijn stem klonk krachtig,
in zijn aanroepingen tot de Regina Pacis:
„Sterre der Zee, Sterne der Zee" en
als het geklok van golven gonsde het
antwoord 'telkens dreunend, donderend te
rugvallend: „Bid voor ons, bid voor ons".
Dan gaan ze uit elkaar, allen, rustig,
zonder eenig gejoel, als was de bloote
hemel over de stad heen het hooge ster-
rige gewelf eener wijdgebouwcLe kathe
draal. In dat biddend heiligdom, zooals
de stad er zich dan voordoet, zijn de
harten der menschen da brandende toort
sen op het altaar hunner gezamenlijke
godsvrucht.
Ziet dat godvertrouwen der Maastrich
tenaren gloeien tegen den achtergrond van
het „donkeie Zuiden".
In den Moedigen avond der oorlogsver
schrikkingen stijgt de ster van Maastricht
met vernieuwden glans omhoog
En den avond door bidt het volk voor
het beeld zijner Schutsvrouw©, dat tot
het late uur baadt in een gloria van licht.
T'ot wijd op .straat knielen de menschen
Voor de deur van hot heiligdom. En de
buitenwijkers, die van verre kwamen om
den beêgang mee to doen, keeren luidop
biddend over de Maasbrug naar hunne
woningen weder. De voorstad Wijck be
zoekt heel den avond bare kerk met het
beroemde wonderkruis.
Zelfbeheersching, naastenliefde, gods
vrucht - - daarvan geeft Maastricht op dit
oogenblik een schitterend voorbeeld.
Duit&che krijgsplannen.
De beschouwingen van de Engelsche
kranten stemmen hierin overeen, dat
Duitschland het overwegende deel van
zijn leger naar Frankrijk zal zenden om
te trachten dit te verpletteren, vóór
Rusland klaar is. Herhaaldelijk is reeds
gewezen op de langzaamheid der Rus
sische mobilisatie. In Fransche militaire
kringen erkent men dit als een groot
nadeel, en zegt, dat eerst twintig dagen
na het bevel tot algemeene mobilisatie
ongeveer vier legercorpsen, die hun basis
te Wilna hebben, gereed kunnen zijn
voor een inval in Oost-Pruisen. Na
dertig dagen kunnen dan nog vijf corp
sen, die van Warschau, gereed zijn. Dat
is nog een gunstige schatting; er zijn
anderen die spreken van twee maanden.
Daaruit volgt, dat Frankrijk in de
eerste maand weinig aan zijn bondge
noot zal hebben, en dat de Duitschers
er daarom alles op zetten, om het
Fransche leger binnen den kortst moge
lijken tijd tot een treffen te dwingen.
Vandaar dat zij, om het militaire voor
deel, de groote politieke fout hebben
begaan, België's onzijdigheid te schen
den en dat de leeuwenmoed, waarmede
de Belgen die verdedigen en dus kost
baren tijd voor de Duitschers verloren
doen gaan, zoo'n leelijke tegenslag voor
hen is.
Als Duitschland er niet in slaagt,
Frankrijk in het begin van den oorlog
zware nederlagen toe te brengen, heeft
het den strijd verloren, zegt o. a. de
militaire medewerker van een bekend
liberaal blad. Ook daarom kan men
veilig aannemen, dat het met man en
macht zal trachten door de Belgische
linies heen te breken.
Een warme ontvangst.
Niet in Luik zelf, maar in de voorstad
Herstal, even ten noorden, heeft de be
volking een zoo warme ontvangst aan
Duitsche infanterie en Uhlanen bereid,
dat de vijand, verslagen, moest afdeinzen.
Ieder huis, zelfs de kleinste mijnwerkers
woning, was in versterking herschapen.
Barricaden werden opgeworpen, kinderen
en vrouwen sleepten ammunitie aan.
De Duitsche infanteristen gingen in
tirailleursgevecht verder, elke soldaat
vocht op eigen gelegenheid, achter strui
ken en greppels werd dokking gezocht;
doch veel dekking was er niet, wijl alles
wat daartoe gelegenheid bood, tevoren
was afgebroken of afgebrand.
Het belegeren van ieder der huizen
was ondoenlijk, zoodat verzamelen werd
geblazen en de reeds sterk-gedunde
Duitsche legerafdeeiing terugtrok in de
richting van Vivegnis.
Eén oogenblik kregen toen de inwoners
van het mijnwerkersdorp, den indruk,
dat de vijand zou aftrekken. Tot ander
maal trompetgeschal weerklonkhet sig
naal „Te paard" voor de afgestegen
Uhlanen bestemd.
Het aanstormen dezer koene ruiters
was verschrikkelijk, maar vreeselijker
nog de tegenstand van de verwoede
bevolking.
De eerste linie van liet Duitsche
paardenvolk werd weggemaaid. De ruiters
verspreidden zich onder het gevecht en
staken alles neer wat ze ontmoeten:
vrouwen, grijsaards, kinderen, want er
waren geen niet-strijdenden. Meer de
kom der gemeente genaderd, op den voet
gevolgd door de manschappen der in-
lantene, meende de ruiters liet reeds te
hebben gewonnen. Doch toen werd hun
ontvangst bereid, zóó heet, dat slechts
een klein gedeelte het heeft kunnen na
vertellen. üit de huizen werd gevuurd,
vrouwen en kinderen goten kokende olie
op de aanvallers. Het werd zoo ver
schrikkelijk, dat de Duitschers genood
zaakt waren terug te trekken, na ruim
de helft van hun legerafdeeiing te hebben
verloren.
Oiinoodig te zeggen, dat van Herstal
niet veel is overgebleven, en de bevolking
ook zwaar geleden heeft.
De Nederlanders in België.
De „Soir" van 8 Augustus schrijft on
der den titel „dwaze betoogingen" Naar
't schijnt hebben dwazen betoogingen
gehouden tegen te Brussel wonende Ne
derlanders. De Nederlanders zijn onze
broeders en vrienden en wij hopen dat
het genoeg zal zijn op de dwaasheid van
dergelijke betoogingen te wijzen om ze
te doen ophouden. Weg met de Pruisen,
leve de Nederlanders
Generaal Joffre heeft tot den Elzas een
proclamatie gericht, die onmiddellijk met
de meeste geestdrift overal door de El-
zassers werd aangeplakt. Zij luidt aldus:
„Kinderen van den Elzas, na 44 jaren
van smartelijk wachten, betreden, de É'ran-
sche soldaten opnieuw den grond van uw
uw edel land. Het zijn de eerste wierkers
aan het groote werk der wrake.
Hoe groot moet hunne ontroering zij'n
en lio© fier zullen zij' wezen. Om dit
wierk te volbrengen hebben zij het offer
van hun teven gebracht.
Het Fransche volk, één van zin, stuwL
hen voorwaarts, en in de plooien hunner
vaandels staan de tooverwoorden ge
schreven: „Recht en vrijheid. Leve de
Elzas. Leve Frankrijk."
Het zout.
Het overleg met de conventie van zout-
fabrikanten liier te lande heeft tengevolge
gehad, dat de prijs van hel z,out onder
de tegenwoordige omstandigheden met 1
cent boven den normalen prijs mag wor
den verhoogd.
De zoutprijs zal dus yoor onze gemeen
ste vervolg pagina 4).