T!
mr
V-
EXTRA EDITIE VAX 6 UUR.
armg.
id.
De Groote Oorlog.
Goes
rELD.
aten,
en,
No. 92a.
Donderdag 6 Augustus 1914.
Tiende Jaargang.
Onze Onzijdigheid
ugustus
rkoapin-
spannen,
en Boom-
f vermist
erkdagen
9—5 uur.
land.
l AL WIJK.
te Goes,
:en.
Heinkenszand,
en.
Kattendijke,
en Bouwland
Kamperland,
lan.
s Heerenhoek,
en,
leene Paarden-
te 's-Gra-
le van 1895)
ade van mijn
eft, geeft mij
,ppij aan te
WITKAM.
inge Kerkstr.
RT, Notaris.
jmen bij M.
25.
Juli 1914 voor
irleden en op
iklijke Bewilli-
it van den 4en
HlzljinSen se-
oprlchlinj van
iap „DE KAN-
IK", gevestigd
ininklijk besluit
ïen in het bij-
ndsche Staats-
li 1914 no. 177
H. PILAAR,
Notaris.
ing op 't leven.
8 Maart 1843
klijk Besluit
No. 41.
pi taal f 300.000.
f2.077.596.326
■aagd.
zouden plaats
oudiging
aris PILAAR.
loord-Brabant
T
1SBEST
ndbekleeding,
z.
T
i kleuren. Le-
concurre eren-
strengste keur.
inlichtingen.
NIH ZEIMCHE COUP
Met smartelijke verbazing is alom de
neutraliteitsschennis van België door
Duitschland vernomen, gevolgd door een
oorlogsverklaring, toen België weigerde
zijn plicht te verzaken.
Zóó is de oorlog; niet het recht, maar
de macht stelt haar wetten. Of die neu
traliteit al gewaarborgd heette doorplech-
tige verdragen, dat hindert niet
Duitschland vindt het voor zijn veld
tochtplan noodig door België te mar-
cheeren, dus het gebeurt óf goedschiks
óf kwaadschiks. Het gevolg Enorm leed
in duizenden harten, verlies aan goede
ren, en het smartelijkste van alles ver
lies van honderden, duizenden nienschen-
levens, die aan „de krijgstaktiek" worden
opgeofferd.
lntusschen blijken de Belgen met hel
denmoed voor hun onafhankelijkheid te
strijden. Naar de telegrammen van gis
terenavond en hedenmorgen melden, heb
ben zij de aanvallen der Duitschers ron
dom Luik zegevierend algeslagen. De
lof die in een der Belgische couranten
aan den militairen commandant van Luik
werd gegeven„zijn kenuis en moed zijn
een geheule legerdivisie waard" blijkt
niet overdreven te zijn.
Uit den loop der gebeurtenissen blijkt
dat Duitschland zich door België in zui
delijke richting langs de Maas een weg
naar Frankrijk wil banen, daar de noord
grens der republiek minder versterkt en
beter toegankelijk is dan de oostgrens.
De Duitschers hebben echter blijkbaar
het gewicht der Belgische l'ortillcaties
rondom Luik, Hooi en Namen onderschat.
De groote vraag is thans: zullen wij
vrij blijven? Nu de Duitschers een gat
hebben gemaakt in België, is van die
zijde voor ons het gevaar minder, maar
de mogelijkheid bestaat, dat Engeland
België wil helpen en inet een vlootdevisie
de Schelde opstoomen. Kan dat zonder
neutraliteitsschending van ons land?
Op de tweede Vredesconferentie, waai
de algemeenc overeenkomsten betref
fende neutrale Staten zijn vastgesteld, is
o.m. bepaald, dat „de bloote doorvaaart
door neutrale territoriale wateren nooit
als schending der neutraliteit mag wor
den aangemerkt, derhalve den oorlogvoe
renden niet verboden is en den neutralen
Staat niet verweten kan worden". (De
Louter, 11, 423).
Omtrent de toepassing van dezen regel
merkte kolonel Van Oordt op„Wel zou
een oningewijde wellicht uit eene bepa
ling van de neutraliteit gedurende den
zeeoorlog kunnen afleiden, dat Nederland
reeds op grond van die bepaling alleen
aan eene vloot of transportschepen, die
België te hulp zouden komen, vrijen
doortocht zou moeten verleenen.... Die
regel is op de W.-Schelde niet toepas
selijk omdat zij niet is een territoriaal
water, maar eene rivier, dus behoort tot
het gebied van den 8taat, waardoor zij
stroomt". (Krijgswetenschap 190/1, 244).
Vrijwel algemeen is men het er tegen
woordig over eens, dat, zoo politieke
belangen Nederland niet aanleiding ge
ven om partij te kiezen, het onze vol
kenrechtelijke plicht is, om onze neu
traliteit op de Wester-Schelde met alle
ten dienste staande krachten te hand
haven; immers, zij is binnenwater, en,
daar beide oevers aan Nederland belmo
ren, Nederiandsch grondgebied.
Uitliet voorgaande blijkt,dat onze, op
en aan Wester Schelde te treffen mili
taire maatregelen, rechtstreeks gericht
zijn tegen Engeland. Zijn zij afdoende,
dan zal dit land vermoedelijk onze onzij
digheid eerbiedigen en Beigië de hand
reiken via Oostende, Zeebrugge tn
Nieuwpoort, iets, waarop vroeger reeds
door verschillende schrijvers is gewezen.
Kolonel Fop (215/6) achtte de operatie-
lijn langs de Schelde, ook met het oog
de c.q. door België te treffen maatre
gelen, zeer gevaarlijk voor groote sche
pen (o.a strooimijnen) Hij was daarom,
evenals generaal Den Beer Portugael,
van gevoelen, dat Engeland België even
tueel via de Belgische Noordzeekust en
de genoemde havens de hand zal reiken.
Laten wij hopen, dat het zal gaan,
zooals deze krijgskundigen beweren en
dat ons land zooals minister Cort van
der Linden het uitdrukte, van directe
oorlogsverschrikkingen zal gespaard
blijven.
Toen wij bovenstaande geschreven
hadden, kwam ons onder de oogen een
beschouwing over onze onzijdigheid van
de N. Rott. Crt. Dit blad komt tot de
slotsom dat op het oogenblik noch van
Üuitschland's noch van Engeland's zijde
ons gevaar dreigt.
Berichten van 5 Augs. 6 uur 's avonds.
Londen. Het Fransche gezantschap al
hier deelt mede, dat de Fransche vloot
een Duitschen kruiser heeft genomen.
Den Haag. „De Nieuwe Courant" meldt
in een extra-editie, dat de Duitsche krui
ser „Augsburg", die de Russische ha.ven
Liban beschoot, met man en muis is
vergaan.
Brussel. Volgens ingekomen berichten
zijn de Duitschers bezig Luik en Namen
te beschieten. De aanval der Duitschers
concentreerde zich hedenmorgen om Bar-
chop. Cavallerie opereert ten N. van Luik.
Infanterie tracht den Maasoever te forcee-
ren, maar wordt onophoudelijk bestookt
door het vuur uit de Belgische forten.
Den Haag. Officieel wordt tegengespro
ken, dat 20 vreemde oorlogsschepen bij
Den Helder zouden gezien zijn en dat do
Duitschers neutraliteitsschennis in Ned.
Limburg zouden hebben gepleegd.
5 Aug. 8 uur 's avonds.
Den Haag. De Nederlandsche regeering
maakt bekend, dat de lichtschepen Ter-
schellingerhoc'k en Haaks zijn binnengeko
men en dat alle kustlichten, uitgezon
derd die van JJmuiden, Scheveningen,
Hoek van Holland en Westerhoofd zijn ge-
bluscht. De vaart voor koopvaardijschepen
naar l.Tmuiden, Hoek van Holland en hij
daglicht op Dordrecht, Scheveningen en
via Texel op Harlingen, blijft met de noo-
dige voorzorgsmaatregelen en loodsvoor-
lichting open.
Londen. Asquith zal morgen een
oorlogscrediet van 100.000.000 p. st.
f 1200.000.000) aan het parlement aan
vragen.
Dit Odessa wordt, gemeld, dat alle vuur
torens in de Zwarte Zee gedoofd zijn en
dat Rusland den uitvoer van graan heeft
verboden.
Weenen. De Reichspost ontvangt een
bericht 'uit Krakau, meldende, dat de Polen
een oproep verspreiden voor den opstand
tegen Rusland. Ze raden de bewoners
aan het Russisch© leger zooveel mogelijk
hindernissen in den weg te leggen en on
afhankelijke overheden in de gemeenten
aan te stellen.
De onafhankelijkheid van Polen is ge
proclameerd.
Den Haag. De Staatscourant van heden
bericht, dat de kapiteins Fabius, Sar en
van Volenhove in Nederlandschen dienst
zijn overgegaan. Fabius bij de artillerie,
de 2 overigen bij de infanterie.
De Staatscourant van heden bericht,
dat in verband met de critieke tijdsom
standigheden het tot nader order verboden
is, binnen het rijk gebruik van de draad-
looze telegrafie te maken.
Luik. Boven Luik heeft een Belgische
aviateur zich met zijn vliegmachine boven
een Duitschen aviateur geworpen en diens
vliegtuig middendoor gesneden; de Duit-
scher werd gedood, de Belg bleef onge
deerd.
Ten Noorden van Visé is een brug,
die door de Duitschers opnieuw gelegd
was, door de Belgische forten stuk ge
schoten.
Den Haa3. In verband met de critieke
omstandigheden zal de Regeering goever-
neur-generanl Idenburg voorloopig niet
vervangen.
Brussel. (Officieel). Er komen goede
berichten uit Luik, waar de strijd zeer
hevig was. De positie der Belgen is uitste
kend. De aanval der Duitschers is glans
rijk teruggeslagen; het verlies van den
vijand is aanzienlijk. Melding wordt ge
maakt van schitterende heldendaden van
het 2e regiment van het escadron George
tegenover 6 Duitsche escadrons.
De Belgische vliegtuigen staan ver bo
ven de Duitsche. In Visé houden de Duit
schers schandelijk huis.
Antwerpen. 5 Aug. (Eigen dienst van
„De Maasbode"). Koningin Elisabeth, de
prinsn en de prinses zijn zich in het
koninklijk paleis op de Meir komen
vestigen.
Volgens een particulier telegram aan
de „N. Rot. Crt." blijft het koninklijk
gezin in Brussel.
Brussel. 5 Aug. (Eigen dienst van „De
Maasbode"). Er is order gegeven door
gansch het land de postduivenhokken
open te zetten, om hierdoor, als zij er
zouden zijd, de vreemde duiven gelegen
heid tot vertrekken te geven [en er op
ileze geen spionn-endiensten kunnen ver
richt worden.
6 Aug. 5 uur 'smorgens.
Brussel. (Officieel). De Belgische troe
pen hebben den algemeenen aanval van
liet zevende Duitsche legerkorps op Luik
afgeslagen. De Duitschers leden enorme
verliezen. De Duitsche troepen wei-den
vervolgd en verstrooid. De Belgen streden
met bewonderenswaardig élan. De Engel-
sche koning zond een warmen geluk-
wensch met de Belgische overwinning.
6 Aug. I uur 's namiddags.
Het consulaat van Zweden te Amster
dam maakt het volgende bekend
De Zweedsche regeering maakt hekend,
dat de kustlichten aan de Westkust vanaf
de Noordsche grens tot aan Kullen, doen
met uitzondering van Kullen zelf, gedoofd
zijn.
Batavia. Het Nederlandsche stoomschip
Houtman is in zee aangehouden door het
Duitsche oorlogschip- „Geder".
De uitvoer van rijst is verboden.
Brussel. Berichten hier melden, dat
Duitschland aan Italië een ultimatum
heeft gesteld, waarin de Duitsche regee
ring dden steun eischt van Italië, indien
Italië weigert zal Duitschland aan Italië
den oorlog verklaren.
Parijs. De President der Republiek ont
ving de Parijzer Dagbladdirecteuren en
dankte hen voo-r de uitstekende mede
werking. De Amerikaansche kolonie heeft
zich tot een vrijwilligerskorps gevormd.
Petersburg. De Börsen Zeitung deelt
mede, dat de Duitschers den Grootvorst
Constantijn in Bad-Ildungen krijgsgevan
gen hebben gemaakt.
IJmulden. Op de hoogte van Tessel
werd een Engelsch oorlogschip met 21
torpedobooten door een stoomtrawler, die
naar Holland terugkeerde, gezien. De flot-
tille stoomde in N. O. richting.
Londen. De Daily Telegraph en de
Daily News deelen mede, dat de regee
ring besloten heeft om een expeditie-
strijdmacht naar het vasteland van Europa
te zenden.
Washington. 'President Wilson heeft
een telegram gezonden aan de oorlog
voerende mogendheden, waarin hij zijne
bemiddeling aanbiedt.
Washington. Staatssecretaris Bryan
riep hedenavond de vertegenwoordigers
van alle Europeesche mogendheden te za-
men. Waarschijnlijk heeft hij het bemidde
lingsvoorstel van Wilson met de noodige
aanvullingen meegedeeld.
Petersburg. Volgens bij het Staatsdepar-
tement ontvangen mededeelingen is het
Duitsche gezantschapsgebouw alhier door
oproerlingen vernield; verschillende per
sonen zijn dit dit oproer gedood.
Londen. Lord Kirchner is benoemd tot
minister van oorlog.
Bristol. Door de Engelschen werd in
in het kanaal van Bristol (een Duitsche
Stoomboot met een aanzienlijke lading
en 70 Duitsche reservisten genomen.
Maastricht. De Duitschers slaagden er
in bij' Visé over de Maas te komen, dit
geschiedde op pontons. 7 Troepen ruk
ken Verder op naar de stelling van Luik.
Londen. Officieel wordt medegedeeld
dat de Ëngelsche torpedojager „Amphion"
de Duitsche zeeboot-mijnenlegger „Königin
Marie Louise" heeft doen zinken.
Malta. Een Britse he torpedoboot heeft
in de Middellandsch© Zee een Duitsche
Levantstoomboot buit gemaakt.
Washington. Op verzoek van den En-
gelschen zaakgelastigde heeft de Ameri
kaansche regeering ziqh belast met de
waarneming der Britsche belangen in
Berlijn.
LOSSE BERICHTEN.
Uit België.
Maandagavond te zeven uur zijn nabij
het station van Etterbeek zeven Duit
schers aangehouden, die pogingen aan
wenden telegraafdraden door te snijden.
Na hun aanhouding bleek, dat zij in het
bezit waren van allerlei werktuigen,
geschikt voor dergelijk werk. Na een
formeele jacht, waaraan agenten, soldaten
en burgers deelnamen, werden zij ge
vangen genomen.
Enkele uren vroeger had een patrouille
twee Duitschers gearresteerd, die pogin
gen aanwendden in een geschutpark te
komen. Zij hadden geladen brownings
bij zich.
Het „Handelsblad van Antwerpen"
schrijft naar aanleiding der schennis
van België's neutraliteit door de Duitsche
troepen
„Tegenover deze aanmatiging van een
land, dat mede onze onafhankelijkheid
gewaarborgd heeft, is er geen ander
antwoord mogelijk;
„Liever tot den laatsten man offeren,
dan ons te onderwerpen aan zulken
ongehoorden, zulken schandelijken eisch.
„België is oen vrij land, dat tegenover
al zijne naburen zijn rechten staande
houdt en voor geen vreemde orders liet
hoofd buigt."
„De houding van Duitschland tegen
over een land, dat niets te stellen heeft
in zijnen twist met Frankrijk, zou in
gansch het land indien de geruchten
bevestigd werden een kreet van af.
schuw en verontwaardiging doen oprij
zen en in onze oogen voortaan de Duit
sche natie als buiten de beschaving
staande doen beschouwen."
De kloosterorden hebben al hare ge
bouwen ter beschikking van liet Gouver
nement gesteld. De Provincaal dei-
Paters Capucijncn heeft bovendien de
leden zijner orde als aalmoezeniers aan
geboden. Yan den provinciaal der Je
zuïeten wordt hetzelfde gemeld Koningin
Elizabeth stelde zich aan de spits van
den verpleegdienst in de inrichting van
het koninklijk paleis tot Roode Kruis-
Ambulance.
Tegenspraak.
ALGIERS, 5 Aug. (Reutor.) De ver
nietiging van den kruiser „Panther" en
de inbeslagneming van twee Duitsche
schepen worden niet beves'igd.
Ook de beschieting van de Russische
haven Libau wordt tegengesproken.
De gevechten in de Belgische Maasdorpen
De correspondent van „De Tijd" meldi
uit Maastricht d.d. 5 Aug. Over den
afloop der gevechten verkeert men nog
in onzekerheid. De Duitschers hebben
echter schrikkelijk huisgehouden in de
Maasdorpen. Brand en vernieling ken-
teekenen hun doortocht. Van heuvels en
torens kan men de brandende huizen
zien.
Nu en dau doorkruisen vliegtuigen,
evenals gisteren, de lucht boven Maas
tricht en omstreken; ook een bestuur
bare luchtballon wordt gezien. De Duit
sche cavalerie schijnt hevige verliezen te
hebben geleden, te oordeelen naar de
zwervende gezadelde paarden zonder
ruiters, die overal worden opgevangen en
het aantal gewonden, in de grensdorpen
binnengebracht. De kloosters te Eysden
liggen reeds volhet liefdewerk, aldaar
door de oerwaarde zusters uitgeoefend,
is bewonderenswaardig. Groote scharen
vluchtende Duitschers van de Belgische
grensgemeenten worden naar Aken door
gezonden, na hier gevoed te zijn.
Volgens een later bevestigd gerucht zou
het den Duitschers, samenwerkende met
een gedeelte van hun Maasleger, dat
opereert met Aken als basis, gelukt ziju
langs slinksche wegen, eenige voorname
stellingen van de provincie Luik to ne
men. Bij Hervé moet vreeselijk gevoch
ten zijn. De troepen, die door Luxem
burg kwamen afzakken, ondersteunen het
Duitsche Maasleger, dat op Visé lostrok.
Frankrijk biedt hulp aan België.
BRUSSEL, 5 Aug. (Van denzelfden
correspondent.) Bij liet Ministerie van
Buitenlandsche Zaken is een telegram
der Fransche regeering ingekomen, hulp
biedende tot wering van den Duitschen
vijand. De Fransche regeering beroept
zich op de bestaande vredestractaten,
waarbij de neutraliteit door de groote
mogendheden, en ook door Frankrijk, is
gewaarborgd.
Tot dusver heeft België deze hulp nog
niet aanvaard, verklarende, dat het zich
alleen in staat acht, 0111 de forten dei-
Maas en de grenzen te verdedigen. Eerst
door force majeure gedwongen, zou onze
regeering een beroep doen op de groote
mogendheden ter handhaving van zijn
neutraliteit.
Een Engelsch expedietie leger naar België.
BRUSSEL, 5 Aug. (Van denzelfden
correspondent). Tusschen onze regeering
en de Engeische wordt op het oogenblik
onderhandeld, om een Engelsch expedie-
leger door de Britsche vloot naar do
Schelde te doen overbrengen en te Ant
werpen te ontschepen, zoodra door
Duitsche overmacht de neutraliteit van
ons land geforceerd is.
Proclamatie van Koning Albert.
Alvorens naar liet front te vertrekken,
heeft de koning een proclamatie gericht
lot zijn leger, waerin hij o.m. zegt:
„Zonder de minste uitdaging vau onzen
kant geeft een naburig rijk, trotsch op
zijn macht, de verdragen verscheurd,
welke nochtans ook zijn handteekening
dragen.
Dat rijk heeft het grondgebied onzer
vaderen geschonden en ons aangevallen,
omdat wij weigerden onze eer te bezoe
delen.
De geheele wereld staat in bewonde
ring voor onze loyale houding. Dat de
achting en de eerbied, welke de wereld
u toedracht, u versterken.
Toen zij haar onafhankelijkheid be
dreigd zag, is de natie opgesprongen en
zijn haar kinderen naar de grenzen
geijld om deze te verdedigen.
Dappere soldaten voor een heilige
zaak, ik heb vertrouwen in uw taaien
moed; ik groet 11 in naam van België.
Gij. zult overwinnen, want gij zijt de
macht, gesteld in den dienst van het
recht.
Glorie aan u, leger van liet Belgische
volkherinner u voor den vijand, dat
gij strijdt voor de vijand van uw bedreigde
haarden."
BERLIJN. De aan Russen toebehoo-
rende waarde gedeponeerd bij groote
Berlijnsche banken zijn door deregeenng
in beslag genomen. Van de Duirsche
grenzen komen berichten jdat er onder
de Russische troepen ontevredenheid
zou heerschen. Men dient teil opzichte
van al deze berichten echter steeds een
groote voorzichtigheid in acht te nemen.
Het Engeische landleger,
waarmede Brittannië zijn bondgenooten
ter liulp kan komen, beloopt hoogstens
160 a 180.000 man en is dan alleen in
volle getalsterkte disponibel, wanneer
de Duitsche zeemacht zou zijn lamge
slagen. Immers zoolang dat niet het geval
is, moet Engelaud bedacht zijn op een
inval van Duitsche landingtroepen en dus
de noodige manschappen voor kustbe
waking reserveeren. Daarbij heeft Brit
tannië 50.000 man noodig voor Ierland,
luO.OOO voor de fortificaties en 100.000
voor de bewaking der steden enz.
Van den anderen leant is een landing
van Duitschers in Engeland zoo goed
als uitgesloten wegens de enorme sterkte
van de Britsche vloot.
Aan de „N. R. Crt." wordt uil: Maas
tricht geseind dato- 5 Augustus:
Hier is het kanongebulder duidelijk te
hooi/en. Van de torens ziet men bet. vuren.
Hedenmorgen zag men voortdurend
vliegmachines kruisen.
Hedennacht stormde een massa geza
delde Duitsche cavallerie-paarden hier bin
nen, welke werden opgevangen.
Vijfduizend vluchtende Duitschers zijn
Maastricht doorgetrokken en 11a van voed
sel voorzien, te zijn geworden, per trein
naar Aken gezonden.
De ambulance te Eysden ligt vol Duit
sche gewonden, die hij Visé getracht had-
