§4 Zaterdag 18 Juli 1914. Tiende Jaargang.
Dit raraer bestaat rat 10 blaflziiden.
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
UIT ZEELAND.
De Zuid-Bevelandsche
Lokaalspoorweg
en de Goesche Raad.
HIEOHE iEEUWSCHE (HOW
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes ƒ0.75, daarbuiten 0.95 UpKrlliint pllfPn MAANDAG- WDFNSDAG- Pil VRIIOAGAI/OND Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Atzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent. IBIWilllllH Ü1!IBI! (lIHHnUHU TlULIIOUHU Bil iMJUHUHlUnU. Advertentiën van 1—5 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór T~~ Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend,
half drie en Vrijdag vóór een uur 'snamiddags. Kanfoor V. d. Administratis: Ganzepoorlstraat C 209, GOES Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de I gulden bij verlies van beide I gulden bij gulden bij gulden bij gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de H R* R I fl I handen, voeten of oogen. jl B I verlies van een I 11 verlies] I verlies van M R^ verlies van
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, 5 IR III Voorts bij ongeneeselijke I Z 11 I hand, voet I R 9 I vaneen I I een M Z 1 eiken anderen
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: %0 %0 verstandsverbijstering; I of oog; I %0 duim; wijsvinger. vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandscbe Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
Het ware te wenschen, dat de Goesche
gemeenteraad steeds met dezelfde een
drachtige samenwerking de belangen der
gemeente behartigde, als zij het gister
avond deed. Die saamhorigheid, vrij van
partijzucht, kwam vooral uit bij de behan
deling van het netelige vraagstuk der
subsidie voordennieuwenlokaalspoorweg
op Zuid-Beveland.
Het mag ongetwijfeld niet zondereen
huldigend woord worden voorbijgezien dat
Burgemeester en Wetheen open oog toon
den te bezitten voor, de welvaart van
Goes, door aan de subsidie-verleening de
voorwaarde te verbinden, dat een be
trekkelijk klein gedeelte van bet spoor
wegplan, de lijn WolphaartsdijkGoes,
worde gewijzigd in een directe ver
binding tusschen deze twee gemeenten
en niet via 's Heer Arendskerke, om
zoodoende zelfs de mogelijkheid uit de
wereld te helpen, dat reizigers uit Noord-
Beveland, Wolphaartsdijk en omstreken
zich naar Middelburg instede van naar
Goes zouden begeven door middel van
een spoorwegverbinding, waarvan Goes
het knooppunt en centrum vormt. Wat
echter heeft Goes aan dat centrum,
wanneer dat niet tevens beteekent een
brandpunt van reizigersverkeer.
Dat toch moet den handeldrijvende en
neringdoenden stand ten goede komen.
De spoorweg is geen pliilantropie maar
een zaak, een affaire, zegt men.
Accoord, doch waar de onderneemster
(de maatschappij) met den aanleg een
winstgevend bedrijf beoogt, dus zaken
doet, daar mag en kan men het der ge
meente niet euvel duiden, dat ook zij
zaken doet en zegtals gij, Maatschappij
van mij een aanzienlijke som als subsidie
vraagt, daar mag ik vragenwat krijgt
de gemeente Goes daarvoor, gaat zij er
voor zoover dit te voorzien is met
uwe exploitatie op vooruit of niet.
En waar blijkens de uitlatingen van
eenige raadsleden de maatschappij een
geheimzinnig en onverklaarbaar zwijgen
bewaart omtrent de redenen, die haar
nopen tot het vasthouden aan de lijn
Wolpliaartsdijk-'s-H.- Arendskerke-Goés,
hoogstens eenige vage algemeenheden
ten beste geeft, daarbij steeds de uit
drukkelijke bedreiging doet lioorenals
Goes niet toegeelt, komt er van de heele
spoor niets, daar vraagt men zich van
de eene zijde af, of een dusdanige hou
ding van de maatschappij wij baseeren
onze redeneering nog steeds op de uit
latingen van sommige raadsleden niet
geëigend is om de sympathie van Zuid-
Beveland met de nieuwe lokaalspoor te
doen verminderen wij houden hier in
Nederland nu eenmaal niet van dreige
menten terwijl van de andere zijde
de misschien booze gedachte post vat,
of de maatschappij allicht tracht om door
een, wij zeggen niet autoritair, maar
ultra-beslist optreden tegenover de ge
meente Goes, de voornaamste der sub
sidiegeefsters, zich een toestand te schep
pen, waarin voortaan het „nous traitons
chez vous, de vous, sans vous" de eenige
richtsnoer harer daden is.
ij kunnen zoo iets niet gelooven
van do maatschappij voor wij het zien
maar wij kunnen ook begrijpen, dat een
gemeente op zoodanige wijze voor de
vraag geplaatst: zal ik al dan niet subsidie
verleenen aan de maatschappij, voet bij
stuk houdt en met baar eigen belanden
voor oogen eerst duidelijk en zeker wil
weten, waarom de maatschappij de in
williging weigert van een conditie, aan
de gemeentelijke subsidie verbonden,
die geen levensbelang van den spoorweg
raakt, noch een ruïneuze stoornis brengt
in de berekeningen der maatschappij.
Wij juichen dus het bemiddelings
voorstel Dekker, zoo eendrachtig door
den ganschen raad ondersteund, van
harte toe. Moge de maatschappij be
denken, dat klaarheid, volle klaarheid
over haar plannen en bedoelingen zoo
wel haar onderneming als het groote
belang, dat én Goes èn Zuid-Beveland
bij den Spoorweg hebben, ten goede
komt. Spliinxen behooren tliuis in Egyp
te, hier, in Nederland geldt het„Recht
door zee".
De Haagsche tramstaking
duurt, voort al loopen dan ook trams op
enkele lijnen, b.v. 8 en 13 en de tiam
Den Haag-Delft.
Ten stadhuize had Donderdag een
bespreking plaats tusschen den burge
meester eenerzijds en de afgevaardigden
der drie organisaties (van elk2Janderzijds.
Door de ^afgevaardigden werd bereid
willige schikking van het conflict aan
geboden de maatschappij moet echter
bereid zijn met de organisaties te willen
onderhandelen op voet van gelijkheid.
Het onderhoud ten stadhuize duurde
een uur.
's Avonds had in het gebouw van den
R K. Volksbond een drukbezochte ver
gadering {flaats van stakend personeel
onder presidium van den heer van Delft.
Sprekers waren de heer v. d. Voort
Van Zijp, lid der Tweede Kamer (Anti-
rev.), Hoejenbosch (S. D. A. P.) lid van
den Haagschen Gemeenteraad en Wesse-
ling (R. K.) lid van den Haagschen
gemeenteraad.
Wij kunnen alles niet in bijzonderheden
weergeven, alleen uit de rede van den
heer v. d. Voort stippen wij eenige punten
aan, die ons belangrijk voorkomen., vol
gens het verslag in „De Maasbode".
Spreker herinnerde aan de poging
drie jaar geleden door hem met den lieer
Wesseling ondernomen, om de organi
saties erkend te krijgen. Dat bezoek was
een teleurstelling en reeds toen vreesde
spr., dat het te eeniger tijd tot een uit
barsting zou komen.
Zelfs nu nog weigert de directie de
organisaties te erkennen. Blijf staan,
zegt spr., want liet is niet onmogelijk,
dat we nog niet met de laatste troef
van de directie te doen hebben.
Spr. hoopt, dat de stakers ook van de
zijde der christenen steun zullen ont
vangen voor hun rechtvaardigen strijd.
Hij had ongeteekende brieven ontvangen,
waarin elke staking uit den booze ge
noemd wordt. Anderen achten een strijd
op een openbaar vervoermiddel als de
tram niet geoorloofd. Die opvattingen
bestrijdt spr. Wenschelijk acht spr. het,
de pogingen van den burgemeester aan
te grijpen. Dat het den burgemeester
ernst is, gelooft spr., doch van de directie
gelooft hij dat niet. Spr. hoopt, dat de
auto's heden geen succes zullen hebben
en de strijd door allen als één man zal
worden voortgezet. (Langdurig applaus.)
De z.g. laatste troef der directie is
haar aanbod om bestuurders en conduc
teurs, die dienst willen doen, met een
auto af te halen.
De komst van 30 nieuwe stakers ter
vergadering verwekte veel geestdrift.
Volgens den lieer Wesseling staat de
zaak der stakers er schitterend voor.
Goes. Gemeenteraadsvergadering op 16
dezer, des avonds te 8 uur.
Voorzitter: de heer Do Beaufort.
Aanwezig alle leden.
Na goedkeuring der notulen werd do
navolgende agenda behandeld:
1. Ingekomen stukken; 2. Aanvragen
om afschrijving van belasting; 3. Het uit
geven van gemeentegrond in erfpacht aan
de firma J. Dekker en Zoon, handelaarster
in. bouwmaterialen te Goes; 4. Het verlee
nen van eene gratificatie aan den Ge
meente-Bouwmeester, voor het verrichten
van. buitengewone werkzaamheden aan di
verse gemeentewerken in de jaren 1912
en 1913, waarvoor door hem tevens extra
kosten zijn gemaakt, door het in dienst
nemen van door hem betaalde hulp; 5.
Voorstel tot onbewoonbaarverklaring van
de woning wijk B, no. 121, bocht van
Guinea; 6. Verzoek van P. L. Buitendijk
on J. M. van Riet, om aanwijzing van
rooilijn voor te bouwen woonhuizen aan
den Straatweg naar Kloetinge op de per-
ceelen, kadastraal bekend gemeente Goes,
sectie B, no. 701/703; 7. Benoeming van
een tijdelijk leeraar in de wiskunde aan
de avondschool voor ambachtslieden, ter
voorziening in de vacature van den heer
Ittmann. Voorgedragen wordt de heer J.
P. Croin te Middelburg; 8. Af- en. over
schrijving van posten op de gemeente-
begrooting voor 1914; 9. Ie. Suppletoir
kohier van hondenbelasting, dienstjaar
1914; 10. Adres van Mej. P. A. Snoep,
houdende verzoek om eervol ontslag als
Hoofd der Openbare Meisjesschool, we
gens benoeming tot hoofd eener school te
Gouda; 11. Herbenoeming van den heer
A. F. Lasonder, als gemeente-geneesheer,
voor het tijdvak van 1 Januari 1915 tot
1 Januari i918; 12. Aanbieding der ge
meente-rekening over 1913; 13. Overeen
komst met de gemeente Kloetinge, tot het
leveren van gas aan die gemeente; 14.
Verzoek om subsidie te verleenen aan
de N. V. Spoorwegmaatschappij „Zuid-
Beveland"; 15. Rekening van het Burger
lijk Armbestuur over het jaar 1913; 16.
Voordracht, van twen leden voor het Col
lege van Zettere wegens de periodieke af
treding van de heeren P. A. de Ligny
en A. E. Janssen; 17. Verzoek van den
heer M. de Bokx om afkoop van jacht-
recht; 18. Vaststelling le Suppletoir ko
hier van den Iloofdelijken Omslag, dienst
jaar 1914.
f. Ingekomen stukken:
a. Goedkeuring der raadsbesluiten dd.
22 Juni 1914, no. 4 a en b, tot wijziging
der gemeentcbegrooting voor 1913.
b Goedgekeurd 2e suppletoir kohier
van schoolgeld voor school A, cursus
1913—1914.
c. Verslag omtrent do havenwerken in
1914
d. missive van Gedep. Staten van Zee
land, houdende niet goedkeuring van het.
raadsbesluit dd. 14 Mei 1914, no. 10,
betreffende afwijzende beschikking op het
adres van den heer H. Dronkers, om
teruggaaf van gestorte pensioengelden.
(Naar aanleiding dezer missive stelt de
voorzitter aan den raad voor aan adres
sant do gestorte gelden terug te betalen,
wat wordt goedgevonden.)
e. Goedkeuring van het raadsbesluit
dd. 22 Juni 1914, no. 5, betreffende rui
ling van grond imet het Leger des Heils.
f. Goedkeuring van liet raadsbesluit
dd. 22 Juni 1914, no. G, betreffende on-
derhandsche verpachting van gemeente
grond aan S. Boone te Goes.
g. Adres van de Vereeniging „Schutte-
vaer" houdende verzoek om stoppalen
te willen plaatsen bij de brag te Wil-
helminadorp.
(Hieraan wordt reeds voldaan door de
directie van den Wilhelminapolder. Het
adres was abusievelijk gezonden aan den
raad dezer gemeente).
Do punten 2, 4, 5, 6, 8, 9, 12, 15, 16
en 17 worden zonder discussie en zonder
hoofdei, stemming door den raad aange
nomen.
In de vacature Ittmann (punt 7 der
agenda) wordt voorzien door de verkie
zing van den heer J. P. Croin, te Mid
delburg, die met algemeene stemmen
wordt benoemd.
Aan mejuffr. Snoep (punt 10 der agen
da) wordt tegen 1 September a. s. eer
vol ontslag verleend.
De heer dr. A. F. Lasonder wordt her
benoemd als gemeentegeneesheer (punt 11
der agenda.) met 7 stemmen, tegen 3 Man
co's, 2 stemmen op dr. v. d. Harst en
1 stem. pp dr. Koenen.
Punt 3 lokte eenige gedachtemvisseling
uit. De heer Dekker had liever gezien,
dan B. en W. niet gekomen waren met
een bod van 25 a 30 ets., maar met een
beslist bod van óf 25 óf 30 ets., wijl
het in den aard der zaak ligt, dat de
aanvrager het voor hem voordeeligste bod
aanvaardt.
De heer Temperman meende, dat we
gens een vroegere uitgifte van erfpacht
aan de overzijde der liaven en ook wijl
het hier handelsterrein gold, best een
prijs van f 0.40 kon worden gevraagd.
De heer De Witt Hamer antwoordde
hierop, dat die hoogere prijs (trouwens
bij publieke verpachting door opgaven van
aanvragers onderling gemaakt) hoezeer
ook een voordeel, toch een nadeel heeft
gebracht, wijl thans op de voor dien prijs
verpachte terreinen onaesthetische lood
sen en bergplaatsen zijn verrezen, die
de haven ontsieren. Weigert de firma
Dekker, van wie zoo iets niet te vreezen
is, f0,40 te "betalen, dan moet een pu
blieke verpachting volgen en stelt men
zich aan hetzelfde onaesthetische euvel
bloot.
Terwijl de heer Temperman zijn mee
ning handhaaft, brengt de heer Dekker
de overweging naar voren, dat wij de
goede, degelijke firma's ter wille moeten
zijn en hier dus moeten blijven bij den
normalen prijs door B. en W. voorgesteld,
n.l. f 0.25.1)
De heer Fransen van de Putte is van
oordcel, dat de raad «ran den door B.
en W. genoemden standprijs, maar geheel
vrij, de som kan bepalen onder welke
zij den grond in erfpacht wil geven.
De heer Kakebeeko stelt voor f0.30 te
bepalen, het maximum door B. en W.
voorgesteld. Dit voorstel in stemming ge
bracht, wordt aangenomen met 7 tegen
6 stemmen (tegen Dekker, Donner, v.
d. Bout, Do Witt Hamer, Fransen v. d.
Putte, Pilaar).
De conceptovereenkomst met de ge
meente Kloetinge voor het leveren van
gas door Goes aan die gemeente, was door
do lieeren raadsleden naarstig bestudeerd,
wat bleek uit de verschillende opmerkin
gen, die de heeren De Paauw, Pilaar en
Hollmann ten beste gaven ter verbetering
en verduidelijking van het ontwerp. Van
den heer Pilaar waren de opmerkingen,
gegoten in den vorm van amendementen,
schriftelijk aan de raadsleden uitgereikt,
waarvoor genoemde heer zijn erkentelijk
heid uitsprak. Tocli waren de opmer
kingen zoo goed «als «alle van onderge
schikten aard en werden deels als defi
nitieve verbeteringen in het ontwerp aan
gebracht, deels na gehoorde explicatie van
leden der gascommissie of van den direc
teur der gasfabriek, die ter raadszitting
aanwezig was tot het geven van advies,,
voor kennisgeving «aangenomen. Aange
merkt «als van eenig belang zij, dat na
een desbetreffende opmerking v.nn den
heer De Paauw over «art. 3 der overeen
komst, na vrij drukke discussie een voor
stel van den heer Donner werd aange
nomen, waarbij de garantie door Kloe
tinge te betalen voor nieuwen buisaan-
leg zal bedragen f50 voor 30 M. en
voor eiken Meter daarboven
fl.70 per M. Het door ons gespatieerde
maakt do toevoeging uit, door den heer
Donner voorgesteld.
Ook werd na lang© discussie over het
al of niet bepalen van 1 Januari 1915 als
datum van gaslevering met 12 tegen 1
stem (die van den heer Dekker) besloten
op voorstel van den heer Pil.oar art. 16
te wijzigen en aldus te lezen:
„Deze regeling z«ol geacht worden to
zijn vervallen, wanneer niet binnen een
maand na den dag in art. 4 genoemd,
door de gemeente Goes gas wordt ge
leverd in de gemeente Kloetinge".
N.B. In «art 4 wordt gesproken van een
door Kloetinge en Goes in onderling over
leg te bepalen dag v.an gaslevering, zoo
dra de gaheele aanleg gereed is. De op
merking van den gasdirecteur, don heer
Teneinde misverstand te voorkomen, zij
aangemerkt dat de lieer Dekker, de woordvoerder
over dit punt. is de heer A. S. J. Dekker, de
paclitaanvrager daarentegen een geheel andere,
nl. de firma J. Dekker en Zoon.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 18 Juli:
Zwakke tot (matigen wind uit Westelijke
richtingen. Gedeeltelijk bewolkte lucht. Wei
nig of geen regen. .Weinig verandering van
temperatuur.
Bonthuis, dat reeds eerder officieus gas
zal worden geleverd, bleek met de op
vatting van bovengenoemde wijziging niet
te strijden, wijl de door Kloetinge en
Goes te bepalen officieele d.ag van gas
levering bedoeld wordt als (lie waarop
het garantiejaar wordt gerekend een aan
vang te nemen.
De goheele overeenkomst werd dfiarop
door den raad met algemeene stemmen,
aangenomen en bracht de heer Pilaar
èn gascommissie èn gasdirecteur hulde
voor do coulante wijze, wa«arop zij deze
reeds zoo vaak ter sprake gebrachte kwes
tie hebben opgelost. De raad juichte deze
woorden toe.
Hoe belangrijk ook de zoo juist genoem
de zaak voor Goes is, nog belangrijker is
hetgeen in punt 14 der agenda aan den
raad ter overweging en beslissing werd
voorgesteld, n.l. het geven van eene sub
sidie (f900 por jaar gedurende 20 jaar,
dus in het geheel f18000) aan de „N. V.
Spoorwegmaatschappij Z ui d-
B e v e 1 a n d" voor hot aan te leggen cein-
tuurnet op Zuid-Beveland met Goes als
knooppunt.
Volgens het onzen lezers bekende plan
van dezen lokaalspoorweg, loopt er een
lijn van Wolphaartsdijk naar 's Heer
Arendskerke tot op een halve K.M. af
stand Yan het station en buigt zich dan
om naar Goes, loopende ten noorden van
do bestaande spoorbaan.
Nu stelden B. en W. van Goes aan
den raad voor om de gevraagde subsidie
slechte te verleenen onder voorwaarde,
dat de lijn WolphaartsdijkGoes rechts
treeks, d.w.z. langs de z.g. Tiende Schuur
zou worden aangelegd en niet via 's Heer
Arendskerke.
Over dit punt nu liepen de debatten,
geopend door den heer De Paauw met
de vraag, waarom B. en W. er zoo op
ptonden die lijn te willen wijzigen, welke
vraag ook door don heer Riseh werd
geda.an, die er nog deze vraag aan toe
voegde: is er kans, dat wanneer wij de
subsidie niet verleenen, tenzij on dei' de
door B. on W. genoemde voorwaarde,
de geheel© spoorweg wegblijft? In dat
geval zou de beer Risch, gezien het groote
belang, dat Goes toch in allen,geval
le bij dien spoorweg heeft, den raad wil
len adviseeren zich toch niet blind te
staren op dit eene punt en te bedenken,
dat men om wille van 't misschien betere,
het werkelijk goede niet mag in de waag-
sch.aal stellen.
De voorzitter antwoordde béide heeren
met le zeggen, dat, zooals nu de lijn
Wolphaartsdijk—Goes ontworpen is, er ge
vaar bestaat dat velen, zoo niet de mees
ten, te 's Heer Arendskerke aangekomen,
naar Middelburg in stede van naar Goes
zullen gaan. Door Wolphaartsdijk rechts
treeks met Goes te verbinden, noodz.a-
ken wij de menschen eerst naar Goes te
komen. De heer De Witt Hamer voegt
hierbij, dat de heeren van de maatschappij
in hun brief zelf toegeven, dat de ver
binding Wolphaartsdijk's Heer Arends
kerke de reis naar Middelburg vergemak
kelijkt.
De heer Dekker begon met te zeggen,
d,nt Goes er wel eens van verdacht is
geworden Voor tramplannen op Zuid-Beve-
land niet al te veel te gevoelen. Wat
hiervan zij, zeker is, dat ten opzichte
dezer tram-(lokaalspoorweg) plannen met
Goes te weinig rekening wordt gehouden.
Daarna ontvouwde- hij in den breed©, dat
wij met dit plan niet het goede voor het
hetere, zooals de heer Risch wil, maar
bepaald het voel slechtere krijgen voor
Goes. Reeds is hot voor de Goesche mid
denstand een hard gelag te moeten er
varen, dat een groot, deel van het Goe
sche publiek voornamelijk de betere stand
