Dinsdag 14 Juli 1914
Tiende Jaargang.
No. 82.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIIDAGAVOND.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten ƒ0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. AdministratisGanzepoorfsfraaf C 209, GOES
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de f gulden bij verlies van beide I gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de m 1% I 11 I handen, voeten of oogen. m B I verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, B 11 III Voorts bij ongeneeselijke II I [hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: tjyP verstandsverbijstering; I of oog; ^0 duim;
"De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
I f 1% gulden bij #lk gulden bij gulden bij P"
m I I verlies van een I 11 I verlies] I I verlies van m Lv
I Tl I I [hand, voet I E I B I van een BB een M
I °f oogB duimwijsvinger.
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Wegens overvloed van nieuwsbe
richten heden geen feuilleton.
V Al te naïef.
Over den befaamden Nathan, oud-bur
gemeester van Rome, thans vervangen
door prins Prospero Colonna, schreef
dezer dagen de „Middelburgsche
Courant":
„lil de politiek zeer links staande,
maakte hij zich tijdens zijn bestuur
bij de Katholieken dermate wegens zijn
auti-clericaale gezindheid gehaat (Na
than is vrij metselaar !J dat de Katholie
ken in Amerika besloten het volgend
jaar de te San Francisco te houden ten
toonstelling te boycotten, daar delta-
liaansche regeering hem daarbij tot
commissaris had benoemd.
De „Middelburgsche'' is hier met haar
„vermeende anti-clericale gezindheid"
wel wat al te naïef.
't Is toch over heel de wereld bekend,
dat er weinig personen worden gevon
den die zóó onbeschoft hun Katholieken-
haat in het openbaar durven luchten
als Nathan het deed in zijn kwaliteit
van magistraatspersoon, bij iedere gele
genheid, die hij daarvoor kon vinden.
Ook weet de „Middelburgsche Courant"
wel, dat de Amerikanen te practische
zakenmenschen zijn om een tentoonstel
ling, waarbij zij belang hebben, te boy
cotten wegens de „vermeende anti-
clericale gezindheid" van een buiten-
landschen commissaris. Men kan er zeker
van zijn, dat aan zoo'n boycot de met
feiten gestaafde overtuiging ten grond
slag ligt, dat die buitenlandsche com
missaris, in kwestie monsieur Nathan,
door zijn aanhoudende laffe beleedigin-
gen van den Paus en den Katholieken
godsdienst de achting van elk fatsoen
lijk mensch heeft verbeurd. Zijn heen
gaan èn als burgemeester van Rome èn
als commissaris van Italië bij de Ameri-
kaansche tentoonstelling wordt dan ook
algemeen als een opluchting beschouwd,
zelfs door zijn geestverwanten.
Ten slotte willen wij de Middelburg
sche vragen of „vermeend e" anti-
clericale gezindheid koesteren en lid
van de Loge zijn geen „contradictio in
terminis" is, zoodat Nathan, als hij vrij
metselaar is, dan ook daadwerkelijk
anii-clericaai m oe 1 zijn. De Loge toch,
hoezeer ook uitwendig pronkend met een
apparaat van philantropie en mensclien-
nnn, is het lichtschuwe genootschap, dat
immer het machtige werktuig bleek in
de hand van het anti-clericalisme, om
den godsdienst in het algemeen, het Ka
tholicisme in het bijzonder een vinnigen
krijg aan te doen. En het is verre van
vermetel te beweren, dat menige revo
lutie, menige bedekte zoowel als open
lijke kerkvervolging, menige anti-gods
dienstige wetgeving door de opperste
machten van troffel en schootsvel wer
den gedecreteerd.
In dit verband is niet zonder betee-
kenis wat wij dezer dagen lazen in een
beschouwing over den moord op aarts
hertog Frans Ferdinand door de N. Tilb.
Courant
Het in 191-2 door de „Revue interna
tionale des Sociétés secrètes" (deel II p.
788) gepubliceerde woord van een hoog
geplaatst vrijmetselaar is duidelijk voor
ieder die hooren kan De Aartshertog
(Frans Ferdinand) is goed. Het is jammer
dat hij veroordeeld is. Hij zal op de tre
den van den troon sterven".
UKIiCi IK.
Pe gpudensporenslag. Zaterdag
herdacht het Vlaamsche volk den gouden-
sporenslag (11 Juli 1302) nabij Kortrijk,
waarin het Franscha ridderleger onder
Robert d'Artois werd verslagen door de
kerels van Vlaanderen, onder aanvoering
van Jan Breijdel, Pieter de Conittck, Jan
Borluut (van Gent) en Arnol van Oude
naarde.
Koning Albert heeft Zondag op
de Schelde onder Antwerpen, aan boord
van de stoomboot „Stad Antwerpen" de
flottilje van de „Jachtclub" in oogen-
schouw genomen.
II e t m o numen t Qu atr e-B ras. De
corr. van de „Gazette de Hollande" te
Brussel meldt reeds, hoewel de plannen
nog niet definitief vaststaan, het een en
ander over het monument.
Voor het gedenkteeken zal een buste
van den Prins van Oranje zich verheffen.
Op den achterkant zullen 7 medaillons
worden aangebracht: 5 voorstellend de
Belgisch-Hollandsche generaals, 2 voor
stellende graaf T'Serclaes en liuit.-gen. De
Bas, de beide mannen, die zich zoo hoog
verdienstelijk hebben gemaakt, met het
opdelven der waarheid omtrent Quatre-
Bras uit archieven en documenten.
FBtJlM It IJK.
De basiliek op Montmartre.
Eindelijk, 39 jaren nadat de eerste steen
is gelegd, zal binnenkort de H. Hart-kerk
op Montmartre ingewijd kunnen worden.
Den 17en October, den naamdag van de
H. Maria Margaretha, wie vizioenen en
stemmen kenbaar maakten, dat zij een
kerk moest bouwen op den heuvel van
Montmartre, zal de inzegening plaats
hebben.
Nadat men noch onder Lodewijk XV en
XVI. noch onder Napoleon tot den bouw
der kerk was overgegaan, machtigde op
23 Juli 1873 de Nationale Vergadering
den kardinaal-aartsbisschop van Parijs,
Mgr. Guibert, om het terrein voor den
bouw van de kerk, dat de minister van
oorlog wilde gebruiken voor het aanleggen
van een versterking, aan te koopen en
de noodige onteigeningen te doen plaats
hebben. Twee jaar later werd de eerste
steen gelegd.
De kerk is in tegenstellingmet de
13d'eeuwsche gothiek der kathedralen van
Chartres, Amiens, Rouaan en der Notre-
Dame opgetrokken in byzantijnschen stijl.
Zoowel steden en dorpen, als een me
nigte particuliere personen, droegen bij
tot den bouw, welke 40 millioen francs
heeft gekost.
De H. Hart-kerk, met zijn vele zijkapel
len, is geen parochiekerk, doch veeleer
een pelgrimsoord. Bijna dagelijks beklim
men pelgrims den heuvel, waarop de kerk
is gebouwd.
Z. E. kardinaal Amette, aartsbisschop
van Parijs, zal de wijding verrichten, ge
assisteerd door de andere Fransche kar
dinalen. („Tijd")
OUITSCHIiAN».
Het Labarum of vaandel, dat keizer
Constantijn na zijn visioen van het zege-
teeken des kruizes in de lucht deed ver
vaardigen, werd het vorig jaar door keizer
Wilhelm in absoluut juiste nabootsing ge
plaatst in zijn garnizoenskerk. De Bene-
diktijnen van Maria Laach hadden het
voor hem vervaardigd.
Thans wordt in een particulier tele
gram aan „De Maasbode" bericht, dat
de Keizer nog zoo'n labarum heeft doen
vervaardigen om het den Paus ten ge
schenke te geven. Zijn adjudant, graaf
Von Spee, zou er reeds mee op reis zijn
naar Rome.
Nader meldt men:
De Paus heeft met groote voldoening
's keizere geschenk in ontvangst genomen
en aan Graaf Von Spee een hooge deco
ratie verleend.
Het labarum is bestemd voor de nieuwe
Constantijnsche basiliek. Het bestaat uit
een 3 M. langen vaandelstok; aan den
top is het omkranste monogram van
Christus aangebracht; daaronder hangt,
aan een dwarsstok, het vaandel van pur
peren goudstof, dat met veelkleurige edel-
steenen bezaaid is.
j Onder het vaandel bevinden zich de
1 prachtig uitgevoerde medaillon-beeltenis
sen van keizer Constantijn en zijn drie
zonen.
Gevlucht? Den teekenaar „Hansi",
die Donderdag door het rijksgerecht te
Leipzig tot een jaar gevangenisstraf ver
oordeeld werd, is toegestaan, dat de aan
vangstijd van zijn gevangenisstraf tot Dins
dagavond is verdaagd, opdat hij zijn va
der zou kunnen bezoeken.
Men vermoedt intusschen, dat hij ge
vlucht is.
OOSTKJVR IJK— llOIfi Alt IJK
Be bommen, die te Serajewo zijn
gevonden en nog gevonden worden, ge
lijken sprekend op de Servische hand
granaten, die in den jongsten Turkschen
oorlog aan de soldaten werden gegeven
om ze 'bij bestormingen en bajonetaan-
vallen te gebruiken.
Zulk een bom heeft men thans ook in
het stadspark van Serajewo, vlak bij het
paleis der regeering gevonden. In verband
met deze vondst is dr. Stevan Popowitsj,
geneesheer aan het stedelijk ziekenhuis
te Serajevo in hechtenis genomen.
Thans zitten reeds 7 personen achter
slot en grendel, die allen met bommen
of revolvers gewapend tot uitvoering van
dan aanslag waren aangewezen en verder
een groot aantal medeplichtigen als hel
pers hadden.
Bestaat van beleg wordt de Sera
jewo nog steeds gehandhaafd. De Ser
vische families verkeeren in nood, wijl
men hun in de winkels weigert iets to
verkoopen. De regeering moest reeds tus-
schenbeide komen om de Servische fami
lies van levensmiddelen te voorzien. Het
grootste deel der ongehuwde Serviërs
heeft de stad verlaten om. in een vreemd
land werk te zoeken.
De bewaking is nog altijd zeer streng.
Verschillende bladen mogen niet meer
verschijnen; hun redacteuren zijn over
de grenzen gezet.
ALBAI1Ë.
Een dubbelganger? Essad Pasja,
de onruststoker, wiens streken door wijlen
majoor Thomson werden doorzien en die
dan ook uit Albanië werd verbannen,
is na in Italië mot open armen te zijn
ontvangen, naar Parijs gegaan en heeft
zich daar aan journalisten uitgelaten over
den toestand in Albanië, waarbij hij ge
noeg liet merken, dat hij nog altijd de
draden van de samenzwering en opstand
tegen den vorst in handen heeft.
Maar nu loopt in Parijsche bladen het
gerucht, dat Essad Pasja, die thans in
de 'straten van Parijs wandelt, niet de
echte, maar 'n dubbelganger is. De echte
'Essad Pacha zou om ongemerkt naar Con-
stantinopél te kunnen ontkomen, een ge
wone Pacha van Tirana, die veel op hem
gelijkt, met de opdracht belast hebben,
haar Parijs te reizen.
Niet waar is het volgens den hof
maarschalk te Neuwi'ed, dat de vorstin
van Albanië op het slot haar intrek zal
nemen. Naar Albanië zal zijl echter wel
niet terugkeeren, want de toestand van
den vorst wordt met den dag hachelijker.
8KB VIE.
De Russische gezant aan het
Servische hof, Von Ilartwig geheeten, is
Vrijdag j.l., terwijl hij op bezoek was bij
den Oostenrijkschen gezant, plotseling on
wel geworden en overleden.
Von Hartwig was de Slavische bewe
ging met hart en zieltoegedaan. Algemeen
wordt hij gehouden voor den stichter van
het Balkanverbond en den aanstoker van
den jongsten oorlog met Turkije.
Voor de Russische politiek is zijn dood
een groot verlies.
Dreigbrieven. Naar uit Bejgrado
gemeld wordt, heeft kroonprins Alexan
der van Servië in de laatste dagen tal
van dreigbrieven ontvangen, waarin hij
met hetzelfde lot bedreigd wordt als de
troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije.
Dientengevolge heeft de politie te Bel
grado de noodige voorzorgsmaatregelen
genomen. Kroonprins Alexander, die tot
nu toe, alleen door de straten van Bel
grado wandelde, wordt thans nauwlettend
bewaakt.
Eerste Kamer.
Bij de behandeling van het wetsont
werp, houdende nadere bepalingen om
trent den accijns óp den wijn, wees dhr.
Hovy in de zitting van Vrijdag er op, i
dat dit ontwerp reeds in December 1912
werd ingediend. In het belang der schat
kist had men er wel wat meer haast
mede kunnen maken, 't scheelt nu reeds
21/2 ton.
De Min. van Financiën zeide, dat het
ontwerp door alle soliede wijnhandelaren
met instemming begroet is. Nader overleg
met de Vgreeniging van Wijnhandelaren
was oorzaak van de late behandeling, dit
had n.l. een wijziging van het ontwerp
tengevolge gehad.
In zijn repliek zeide de Min. nog de
mogelijkheid van een klein export-entrepot
voor de wijnhandelaren in de provincie
te zullen overwegen.
Verschillende ontwerpen werden alsnog
aangenomen, waaronder een renteloos
voorschot voor den aanleg en de exploi
tatie van een spoorweg van Sittard en
Heerlen naar de Pruisische grens bij Bo
venste Locht en het ontwerp deelneming
van den Staat in het kapitaal van een
electrischen spoorweg in Zuid-Limburg.
Na behandeling der Huishoudelijke ra
ming voor 1915 in comité-generaal (totaal
f 64.U26,661/2) ging de Kamer tot nadere
bijeenroeping uiteen.
Bij de Eerste Kamer zijn bij haar uit
eengaan op reces nog onafgedaan geble
ken de wetsontwerpen betreffendebe
palingen in het belang van de personen
werkzaam bij het laden en lossen van
zeeschepen (Stuwadoorswet)heffing
eener inkomstenbelasting enz.; wijziging
van de wet op de Bijkspostspaarbank
voorziening in de gevolgen van het ge
lijktijdig aanhangig maken van een groot
aantal beroepen betreffende invaliditeits-
rente; wijziging van do Justitiebegrooting
voor 1914 betreffende diverse onderwer
pen en naturalisatie van verschillende
personen.
Hofbericht.
Na een kort bezoek aan Den Haag tot
het houden van besprekingen met ver
schillende ministers, keerde H. M. de
Koningin Zaterdagavond naar Het Loo
terug.
Eeredoctoraat.
Tijdens de academiefeesten te Gronin
gen is door de Universiteit te Groningen
aan H. M. de Koningin het eere-docto-
raat verleend in de Nederlandsche let
teren.
Ongesteld.
De vice-president van den Raad van
State, Jhr. mr. Roëll, is sedert Vrijdag
vrij ernstig ongesteld.
Staking.
Aan de Haagsche tram, die niet in
gemeentebeheer is maar door een af
zonderlijke maatschappij wordt beheerd
is staking uitgebroken onder het perso
neel. De staking is uitgeschreven door
de verschillende organisaties van Spoor-
en Tiamwegpersoneel die daartoe Zater
dagnacht vergaderen in het gebouw van
den R. K. Volksbond.
Volgens den Haagsehen chroniqueur
der N. Rott. Crt. is het publiek het
personeel gunstig gezind.
„Den Haag's sympathie is met de
beambten, zoo algemeen en zoo beslist,
als liet zelden voorkomtde maatschappij
verdient schatten, de loonen zijn zeer
laag, de eischen hoogst bescheiden, het
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 14 Juli:
Zwakke tot matigen, aanvankelijk veran
derlijke, later Zuidelijke tot Westelijken wind.
Half tot zwaarbewolkte lucht. Tijdelijk op
klarend. Droog weer, behoudens toenemende
onweerskans en wat koeler vooral in het
Midden en Noord-Oosten.
optreden van de vak vereen igingen jegens
de hoofden dei onderneming even correct
en hoffelijk, als dat van de leden zeil
jegens het publiek, meu heeft den werk
gever niet onverhoeds overvallen, kortom
het Recht staat hier tot nadere en betere
inlichting in volle wapenrusting aan de
zijde van den werknemer."
Marechausséo's zijn ontboden ter be
veiliging van eigendommen der maat
schappij, die beweert tot geen verdere
concessies te kunnen overgaan.
De Nederlandsche officieren in Albanië.
Te 's-Gravenhage is bij het departe
ment van oorlog van generaal de Veer te
Valona een telegram ontvangen, waarin
gemeld wordt, dat de officieren Snellen
van Vollenhoven, Doorman en Mallinkrodt
Vrijdag te Valona zijn aangekomen en
dat zij, evenals de andere officieren, zich
in goeden welstand bevinden.
Overste Thomson f
Men schrijft d.d. 1 Juli uit Durazzo
aan het „N. v. d. D.'
Hedenochtend om 8 uur waren bi;
het graf aanwezig alle Hollandsche gen
darmerie-officieren, de koning met het
geheele hof, de gendarmerie voor zoo
ver beschikbaar.
Aan het tijdelijk graf sprak een voor
naam Albanees uit Valona, den post,
waar Thomson het meest heeft geageerd,
en zei o.a.„Wij danken het Neder
landsche volk voor den grooten man,
dien het ons heeft afgestaan, en wij
zijn diep geschokt hem u zoo te moeten
teruggeven",
Langzaam kwam de stoet naar den
steiger, voorop de Albaneesche gendar
merie, gecommandeerd door een van de
twee Albaneesche adjudanten van wijlen
overste Thomson.
Dan volgden een groot aantal kransen,
gedragen door de voornaamste Alba
neesche ingezetenen de eerste krans
was die van commandant en officieren
van H. M. „Noord-Brabant", dan de
kist, door 8 gendarmen gedragen, dan
de hooge gestalte van den koning, ver
volgens de Hollandsche officierengene
raal De Veer, majoor Kroon, majoor
Roelfsema, de dir. off. v. gez maj. Red-
dinigus, kapitein der morechaussée
Thomson, kapitein Fabius; daarna het
geheele Albaneesche hof. Verder gen
darmen en belangstellenden. De geheele
stoet telde een 200 a 300 man, behalve
de velen, die bij den steiger waren en
beter nieuwsgierigen konden hu eten.
Daar aan den steiger stonden zeven
Hollandsche zeeofficieren 111 zoogenaamd
ceremoniëel tenue, dit is lange jas met
steek, épauletten en sabel. Drie sloepen
lagen langszijde, de binnenste voor de
kist, de tweede een groote sloep voor
den generaal en de majoors, dan nog
een voor de overigen. De kransen wer
den in de sloep gegeven. Doodstil water
maakte dit alles gemakkelijk.
In de sloep staan de roeiers in de
houding, met ontbloot hoofd. Zoo óók
wij officieren. Dan volgt de kist, gedekt
in de sloep door de Nederlandsche vlag,
en dan zegt majoor Kroon in 'tFransch,
dat de kapitein Thomson eenige woor
den wil spreken. Deze zeide ongeveer
dit
Avant de quitter 1'Albanië, je veux
exprimer a Votre Majesté, et a vous,
officiers hollandais et a vous, nos
camarades albanais, ma grande gra
titude. Je remercie infiniment Votre