KOLONIËN. Sociale Berichten. Gemengd Nieuws. genblik strekte hij de armen uit en viel in den auto terug. Een schot had den aartshertog aan de keel getroffen, de halsslagader was doorboord en een bloedstraal spoot uit de kleine wond. In weinige minuten was de uniform van den aartshertog geheel met bloed bedekt. Ongeveer tien passen nog reed de auto door, vóór de chaffeur haar tot staan bracht. De landschef van Bosnië, Potiorek, die niet den aartshertog in denzelfden auto reed, rukte de uniform van den aarts hertog open. Dit alles speelde zich in weinige oogenblikken af. De hertogin richtte zich nog eenmaal op en greep met bevende handen den hals van haar gemaal. Het scheen als wilde zij de kleine, doch vreeselijke wonde, waaruit onophoude lijk bloed vloeide, met de handen toe dronken. Onder den uitroep „Mijn God mijn Godzonk ze echter dadelijk weer machteloos ineen. Het is onmogelijk de bijzonderheden van dit vreeselijk| oogenblik te beschrij ven. Wij zagen, dat alle menschelijke hulp hier vergeefs was. De aartshertog en zijn gemalin had den reeds het bewustzijn verloren, toen de auto met razende snelheid door de parkpoort naar het regeeringspaleis reed. Wij droegen de twee stervenden den zoogenaamden Turkschen salon binnen De aartshertog sloeg, toen men hem de trappen opdroeg, meermalen de oogen op, als zoekend in de lucht. De Franciscaner pater Mihacevic uit het naburige klooster gaf den stervenden de H. Absolutie. Zes doktoren waren dadelijk ter plaatse, maar ze konden niets meer verrichten. (Msbode.) De Hofrouw in O o s t e n r ij k. De „Wiener Zeitung" meldt: De keizer heeft een hofrouw van 6 weken gelast. Hij zal 3 Juli beginnen en de eerste 4 weken een zware rouw zijn. Het testament. Dinsdag is op het bureau van den opperceremonie- meester van het hof in tegenwoordig lieid van een notaris en van den advo caat van den vermoorden aartshertog, dr. Fonder, het testament geopend. Naar verluidt heeft de aartshertog zijn drie kinderen tot zijn eenige erfgenamen benoemd. Zijn nalatenschap bpstaat uit zijn bezit tingen te Konupischt, Chlumetz en Artstetten. Het slot Konopischt wordt evenals het landgoed te Chlumetz op 10 millioen kroon geschat. Het landgoed te Artstetten is van veel minder waarde. Het baar vermogen is niet aanzienlijk. De kasteelen Belvedère en Miramar waar de aartshertog herhaaldelijk ver bleef, zijn kroondomeinen. Fanatisme. De „Pesti Hirlap" ver neemt uit Serajevode militaire autori teiten alhier hadden vernomen, dat een aanslag beraamd was op den trein, die het stoffelijk overschot van het aartsher togelijk paar naar Metkowitsj zou brengen. Dientengevolge was de geheele spoorlijn door militairen afgezet. De deelneming. Het Duitsche keizerspaar zond aan vorstin Sophie van Hohenberg, oudste dochter van het ver moorde aartshertogelijk paar het volgend telegram „Wij kunnen nauwelijks woorden vin- en om aan u, kinderen, te zeggen, hoe onze harten bloeden bij het gedenken van uw nameloos leed. Nog voor veertien dagen bij u zulke schoone dagen met uw ouders doorgebracht, en u thans te weten, in deze onmetelijke droefheid 1 God sta u bij en geve u kra"lit om dezen slag te dragen. De zegen der ouders gaat over het graf naar u uit. Wilhelm I. E. Victoria." Nadere b ij z o n d e r h e d e nDe Burgemeester van Sarajewo en de chauf feur der automobiel worden openlijk van medeplichtigheid beschuldigd. Men zegt dat ae chauffeur het zoo ingericht liad dat de automobiel langzaam reed om den moordenaar Princip gelegenheid tot schieten te geven. De chauffeur is een Serviër. Deze geruchten zijn nog niet officieel bevestigd. De uit Sarajewo teruggekeerde leden van het gevolg van den aartshertog vertellen, dat heel Bosnië een groote val was, waarin de aartshertog onvoorwaar delijk moest omkomen. Voor den terug keer zou de liei tog om 12 uur het tweede ontbijt gebruiken. Onder de gedekte tafel heeft men twee bommen met uur werken erin gevonden. In den schoor steen heeft men ook een bom gevonden. In Ilidze vond men bij een vrouw 7 bommen die zij te bewaren had. Een der Berlijnsche bladen merkt op, dat de samenhang van den aanslag met de samenzweringen in Servië niet te ontkennen valt. De moorden, sedert 1909 in Zuid-Slavonische landen begaan, komen allen uit die samenzweringen voort. In 1909 werden in Belgrado in het militaire arsenaal bommen gemaakt, die door de moordenaars Zalascic en Rajewic naar Cettinje werden gebracht voor een aan slag op Koning Nikita en Prins Danilo. Een andere aanslag geschiedde door Zerajia in 1910 op generaal Veressanni, bijna op dezelfde plek waar thans Cabri- novic zijn bom slingerde. In 1911 schoot een uit Belgrado komende bedel-student te Agram op den banus Cuvaj dezo werd niet gekwetst, maar de naast hem zittende banaatsraad Hrvojic werd doodelijk ge wond. Deze moordenaars werden in de Servische bladen als nationale helden vereerdhet blad van de Servische officiersvereeniging bevatte gedichten ter eere der bedrijvers van die aanslagen, die als martelaren der Zuid-Slavische beweging werden voorgesteld. Ook de Aartshertog Frans Ferdinand was in de Servische bladen herhaaldelijk fel aange vallen als een vijand der Zuid-Slaven en het is wel kenmerkend dat hij den Servischen gezant Johannowitsh, hoewel deze er vier malen om verzocht, sedert twee jaar geen audiëntie had verleend, wijl hij hem als een der organisators van de „Narodna Ochrana" in Belgrado beschouwde. De nationalistische beweging in Servië en de Servische landen in Oostenrijk strekte zich ook uit tot de schooljeugd van middelbare scholen en gymnasia. Op ieder Zuid-Slavisch gymnasium is een geheime vereeniging, die stakingen or ganiseert, de leerlingen tot tegenstand aanzet en een geheim leesgezelschap voorziet met uit Belgrado toegezonden tijdschriften en pamfletten. (De Nederl.) De aartshertog zou begin dezer maand met zijn gezin te Blankenberglie komen, waar de kamers reeds gehuurd waren. Ilij bracht er reeds verschillende bad seizoenen door en leefde er met vrouw en kinderen hoogst eenvoudig. Van zijn eenvoud en minzaamheid in den omgang releveert „De Maasbode" het volgende treffend staaltje Toen aartshertog Frans Ferdinand vroeger eens in Blankenberglie verbleef, maakte hij kennis met een ouden bad knecht. Hij stelde veel belang in dezen man en telkens, als hij in de badplaats terugkeerde, moest hij den man spreken. Op zekeren dag vernam hij, dat de vrouw van den badknecht ziek was. Eiken mor gen liet de aartshertog naar haar toe stand informeeren en toen de vrouw ge storven was, zag men den aartshertog Frans Ferdinand, die eens keizer van Oostenrijk en Hongarije zou worden, in het kleine doodenhuis, en in den bur gerlijken lijkstoet en bij de laatste plech tigheden op het kerkhof. De overbrenging der 1 ij ken. Op alle stations waar de rouwtrein met de lijken van den aartshertog Franz Ferdinand en zijn gemalin voorbijreed van Triest af, waren de autoriteiten en vertegenwoordigers van vereenigingen en corporaties aanwezig, om een stille hulde aan de overledenen te brengen. Donderdagavond om 10 uur is de trein met de lijken van het aartshertogelijk paar op het Zuiderstation te Weenen aangekomen. De aartshertog Karei Franz Jozef, de hofdignitarissen en tal van hoofdofficie ren waren op het station aanwezig. De lijken werden naar den Hufburg overgebracht, die in een enorme chapelle ardente was veranderd. Op de straten stonden dichtopeenge- pakte menschenmassa's in rouwkleedij. Bij het voorbijrijden van den lijkstoet hoorde men overal weenen en weeklagen. Heden wordt der bevolking vergund voorbij de lijken te defileeren. In den namiddag heeft de plechtige inzegening plaats gehad. Morgenochtend zal in de slot- en dorps kerk te Artstetten de uilvaart plaats hebben. Mogen do zielen der doorluchtige ont slapenen, die in leven en dood met el kander onafscheidelijk vereenigd bleven, rusten in den vrede des Heeren. BELOIË. Onder Katholiek Bestuur. Het mag nog wel eens met cijfers aan getoond worden, hoe België onder Katho liek Bestuur vooruitgegaan is. Waar België herhaaldelijk in liberale bladen wordt voorgesteld als ongeveer aan den rand van den afgrond, juist door zijn Katholieke Regeering, kan 't niet ge noeg herhaald worden, hoe onjuist, en geheel in strijd met de feiten zulke be wering is. Aan de Action Economique zijn de volgende cijfers ontleend omtrent den gestadigen vooruitgang van den handel sinds 1841 Jartn Invoer. Uitvoer. (in 1000 francs). 1841 210,030 134,180 1851 218,085 200,130 18(31 556,789 453,613 1871 1,276,977 888,659 1881 1,629,872 1,302,670 1891 1,799,814 1,519,033 1901 2,220,901 1,828,232 1911 4,508,472 3,580,349 1912 4,958,099 3,915,478 1913 5,049,850 3,715,813 Het „Handelsblad van Antwerpen'' voegt hieraan toe „Zooals men ziet, is de Belgische han del gestadig in vooruitgang, ondanks de crisissen, die van tijd tot tijd woeden. „En men zal opmerken, dat, ondanks al de jammerklachten eener vooringeno men pers, die vooruitgang vooral groote sprongen heeft gemaakt in de laatste 30 jaren, juist van het zoogenaamd „ach terlijk" Katholiek bewind. „Het doet ons dan ook genoegen „Le Nouveau Précurseur" te liooren verklaren: „Ziedaar de krachtige krachtsinspanning, door welke ons land eene der eerste naties in den wedijver blijft." (N. Koerier.) Het feest van Mgr. Still e- ma n s. Tb Ctenl is Zondag' met groote luis ter het feest van Mgr. Stiltemans ge vierd. Een lange stoet, bestaande u'.t meer dan honderd maatschappijen en zteven muziek corpsen werd gevormd. De stoet was verdeeld in vijf groe pen: le groep: Jongelingen, 2e groep: Weikltedengroepen3c groepOnderwijs 4e groep: BiUigerij; 5e groep:Hoogere standen. Onder het speten van opwekkende mar- schen trok die stoet, welke omtrent een half uur lang defileerde, en op ruim vijf duizend man moet geschat woeden, naar bet Bisdomplein. Mgr. Stillemans, omringd door Mgr. Van Rechem en de aartspriesters' De Bock en De Bast, nam plaats op hel balkon van de bisschoppelijke woning, terwijl de corp sen blijde aria's speelden en eene af vaardiging, bestaande uit acht personen, aan Zijn Hoogwaardigheid, in naam der katholieke werklieden van het bisdom, oen allerprachtigst zilveren kruisbeeld met ivoren Christusbeeld aanboden, alsook een kunstadres, de namen der vierhonderd deelnemende .maatschappijen en kringen vermeldende. ail ITM UI. WI» Keizer Wilhelm heeft een koude gevat en dientengevolge van zijn reis naar Weenen afgezien. Volgens anderen geschiedt dit laatste om den ouden keizer Frans Jozef de vermoeienissen eener ceremonieele ont vangst te besparen. 1 T A I. I K Verdachte sympathie. Te Bo logna, waar de socialisten de meerder heid verkregen in den Raad, werd na het bekend worden van den aanslag op aartshertog Fians Ferdinand de roode vaan op het stadhuis geheschen en van het balcon een tede gehouden, waarin de moordenaar als „de bevrijder van Serajewo" weid gehuldigd. En dan zijn er nog deftige menschen die, vooral ten tijde van verkiezingen, met het socialisme koketteeren v i, it a v i i: De toestand. Met het oog op den gevreesden nachtelijken aam al op Du- razzo zijn de commandanten van het internationale eskader overeengekomen 900 man te landen om den konak en de Europeanen te beschermen. Over de nederlaag van Prenk-bib-Doda wordt aan het „Berl Tagebl." nog het volgende gemeldPrenk Pacha had zijn kamp te Ischmi opgeslagen. Eergisteren rukten Malissoren en Mirdieteii op om Prescha te bezetten. Zij werden door de rebellen aangevallen, die poogden het leger van Prenk-bib-Doda te omsingelen. De Malissoren sloegen op de vlucht en lieten de Mirdieten alleen vechten. Deze trachtten den heftigen aanval van den vijand af te slaan. Na eon hevig gevecht werden zij echter verslagen. Ongeveer 4O0 dooden en gewonden bleven op het slagveld. Prenk-bib-Doda brak zijn kamp op en keerde naar Aliessio terug. Do minister van financiën Noga die met Reiïd Bey Toptaui den slag bij Ischmi medemaakte, bracht de Jobstijding naar Durazzo. Do Fransclie gezant te Weenen, Du- maine, heeft aan minister Berclitold medegedeeld, dat de Fransclie regeering het plan, dat de overste Philips, met medewerking van de internationale offi cieren in Skoetari, een leger van 3000 man zal vormen, hetwelk uit Albaneezen zal bestaan en door Europeesche officie ren worden aangevoerd, volkomen goed keurt. (Msbode.) «RIÜKIÜSILAIÏD. Te Saloniki heeft de Vicaris der Bul- gaarsche Katholieken tot den gouverneur- generaal een protest gericht wegens liet feit, dat drie priesters in de kerk door soldaten en officieren zijn aangevallen; de eene kreeg een slag tegen 't getaat, de andere een sabelhouw, de derde werd aan de haren voortgesleept en ten slotte werden zij gevangen gezet. Hun werd verweteD, dat ze de H. Mis volgens Oos- terschen Ritus hadden opgedragen, dat ze het feest der H.H. Cyrillus en Metho dius vierdeD, en dat ze hadden gebeden voor koning Ferdinand van Bulgarije. Alleen het laatste zou op Grieksch gebied als een vergrijp kunnen gelden. De Vicaris verklaart dan ook, dat er in deze aantijging niets waar is. („C.") De verwoesting van Benkoelen. De „N. Ct." schrijft Blijkens hier ontvangen particuliere telegrammen hebben te Benkoelen op j.l. Donderdag (25 Juni) snel op elkaar vol gende aardschokken de bevolking op het ergste voorbereid, zoodat tegen den avond toen de ergste stooten kwamen, zoowat niemand zich in de huizen ophield. Alle slachtoffers zijn dan ook gevallen in het Chineesche kamp, waar hooge, meeren- deels slecht onderhouden huizen nauwe straatjes en sloppen vormen. Hier zijn dan ook tal van Chineezen en eenige Maleiers onder stortende muren en da ken verpletterd. In de Maleische kampongs is niemand gedeerd. Hier en daar onstond slechts begin van brand, wat vrij gemakkelijk kon worden gebluscht. De bastions en kazematten van het fort Marlbourough zijn gescheurd, maai de chambreés (sinds vijf-en-twintig-jaren met lichte materialen herbouwd) hebben weinig geleden. De militaire kantine, de ziekenzaal, de militaire apotheek, de wo ningen van het militaire verplegingspcr- soneel (meest vrij oude steunen gehou wen) zijn grootendeels ingestort, doch waren tijdig ontruimd. De groote residentswoning en bureau's (vóór enkele jaren grondig gerestaureerd), de Europeesche school, de sociëteit, het gebouw van het agentschap der Paket- vaart-Mij., het kantoor der in-en uitvoer rechten, het zoutpakhuis, het monument van wijlen den Britschen president Parr, zoowat alle Europeesche en Chineesche woonhuizen en toko's zoomede tal van groote houten gebouwen zijn ingestort Van den Boom tot Pasar-Benkoelen, rond de Aloon-Aloon, Gang Bessie en het uitgestrekte Chineesche kamp is het een en al puinhoop. Groote voorraden in- en uitvoerartikelen zijn bedorven. Drankbestrijding. De R. K. Drankbestrijdersvereeniging in het bisdom Breda, genaamd Breda's Kruisverboiid, hield den 29en Juni j.l. haar jaarvergadering. Op die vergade ring werd een teruggang geconstateerd in liet aantal leden on het aantal Jongens- bonden. Deze achteruitgang, zoo lezen wij in een onzer katholieke bladen, bood den secretaris gelegenheid tot een vinnig pro test tegen het ageeren van zekere zijde tegen de katholieke drankweer. Hij stel de die „zijde" aansprakelijk voor de ver slapping, die op sommige p'aatsen viel waar te nemen. (Langdurig applaus). Ook de voorzitter, de heer A. van dei- Kallen, koos dien achteruitgang tot uit gangspunt van zijne sluitingsrede. Hij herinnerde aan de Roomsche Reis. Daar was door Jhr. Ruys, onze nationale voorzitter in een adres van hulde een scherp omlijnde verklaring omtrent ons doel en streven en onze organisatie aan Z. H. overhandigd. Z. II. de Paus Heeft na gezette studie dat adres beantwoord met de vei klaring, dat onze beweging een rechtstreeksche uiting was van den geest van het H. Evangelie en ons werk genoemd als een der meest urgente van onzen tijd. Daarop heeft hij ons werk gezegend en geprezen. Dezer dagen is Z. H. nog verder ge gaan en heeft tal van kerkelijke schat ten toegezegd aan allen die ons werk bevorderen. Laat dan anderen, aldus de voorzitter, ons maar verguizen en belas teren. Z. H. is met ons en met Hem staan wij sterk, ondanks alles en allen. Laten wij dien laster doen verstommen met het eenig mogelijke antwoord, n. 1. met kracht te ijveren voor de uitbreiding van ons leger ter eere Gods en tot heil van den naaste. (Langdurig applaus.) Overreden. Men schrijft uit Amers foort aan de Maasbode Een ernstig ongeluk had Maandagmor gen omstreeks 10 uurplaats terhoogte van mijlpaal 8 op den straatweg Amersfoort Apeldoorn (Terschuur). In de scherpe bocht, die aldaar de weg maakt, reden twee onderofficieren, ge kampeerd in Harskamp, per fiets ieder op een kant van den weg, toen zij een automobiel zouden passeeren. Een hunner, de sergeant Koster, van het 2e batj. 4e comp. grenadriers uit Den Haag, die aan de verkeerde zijde van den weg reed, wilde hem oversteken, doch werd daarbij door den automobiel gegrepen. De sergeant greep zich nog vast aan een lantaarn van den auto, doch deze brak af, zoodat de sergeant overreden werd. Zwaar inwendig gekneusd, werd hij in het aldaar staande schoolgebouw ge dragen. Toen de onmiddellijk ontboden dir. officier van gezondh. dr. S. de Jong en de officier van gezondh. dr J. J Snel uit Amersfoort ter plaatse kwamen, was de sergeant reeds overleden. Zijn lijk is 's middags per fietsbraneard naar het hospitaal te Amersfoort vervoerd. Zooals we reeds melden, treft den bestuurder van den automobiel geen schuldde inzittenden, eene familie uit Amsterdam, legden bij het ongeval de grootste zorg aan den dag. Moor d a a n s 1 a g. Men schrijft uit Kerkei-ade Maandagnacht te half een is de veertig jarig© mijnwerker Hansen vermoord. De ongelukkige viel nog een café binnen zeg gende: „Ik heb een messteek 1" Onmid dellijk daarop zonk hij neer. nadat hij nog den naam van den man die hem de messteek in de hartstreek had toegebracht, gemurmeld had. De verdachte, zekere N. gehuwd en vader van drie kinderen werd 's nachts van zijn bed gelicht en naai de marechaussee's-kazeme overgebracht. De verslagene laat een vrouw en zes kin deren na. Een geheimzinnige inbraak. Men meldt uit Enschedé aan de „N. Ct." Zaterdagnacht heeft door uitbreking van een glazen ruit op liet dak een dief zich toegang verschaft tot de gloei- kousjesfabriek der firma Gebr. Hazenberg aan het Lazonderpad. In de naaizaal heeft hij verschillende weefsels nagegaan en enkeie monsters daarvan meegenomen. Afgebrande lucifers duiden den door hem gevolgden weg in de fabriek. Het schijnt den inbreker te doen zijn geweest om technische bijzonderheden machtig te worden. Ook zijn in de weefzaal alle machines nauwkeurig nagegaan, asch van verbrand papier geeft ook hier het go- volgde spoor aan. In de kantoorlokalen is geen spoor van inbraak te ontdekken. Alles wijst er op dat men tot hoofddoel heeft gehad een technisch geheim te weten te komen. Een e r k e n t e n i s. In de praktische oefeningen van staatswetenschap, die aan de universiteit van Berlijn worden geleid door professor Sering, werd laatst het probleem van de geboorteverminde- ring besproken. De professor veroordeelde het N. Malthusianische dat hij verderfe lijk achtte, wegens de economisme ge- volgen, omdat daardoor de volksmo- raal wordt ondermijnd, omdat de positie der vrouw wordt verlaagd omdat de reinheid van het huwelijksleven wordt bezoedeld. „Slechts op één plaats heb ik dat vraagstuk behandeld gezien met den noodigen ernst en met vrijmoedige aan duiding van de ethische goederen, die op het spel staan," zei de professor, „en dat is in den herderlijken brief der katholieke bisschoppen geweest." („De Tijd.") Door een leeuw verscheurd. Een vreeselijk drama wordt volgens de „Tel." uit Chicago gemeld. Toen een temmer in een circus de leeuwenkooi binnentrad, werd hij door een leeuw aangevallen en verscheurd. Slechts met de grootste moeite kon men het doode lichaam uit de kooi te voorschijn halen. Een andere leeuw ontsnapte en liep de straat op, waar het beest een paniek veroorzaakte. In het bisdom Brugge is het volgende in de kerken aangeplakt „Daar de kerk het huis Gods is, moe ten de dames en jonge meisjes, voor welke plechtigheid het ook weze, er slechts in zeer behoorlijk toitet komen. „De Sacramenten, eene boven alles heilige zaak wezend, eischen zij van hen, die ze benaderen, een nog dieperen eer bied. „Bijgevolg kunnen de dames en jonge meisjes ze niet ontvangen in de even on fatsoenlijke als onvoldoende toiletten, die de huidige mode haar tracht op te drin gen. Zij kunnen zich enkel aanbieden in hoogsluitende kleeren.". 'tls toch ongehoord, schrijft het „H. v. A.", wat men moet doen om zooveel deftige vrouwen af te brengen van die ongelukkige gewoonte, zich altijd te klee- den zooals zekere soort, waar zij eene eer zouden moeten stellen niet te kunnen aan vergeleken worden. Als we vrouwen van dit soort opzichtig gekleed zien gaan, doen ze ons denken aan de galeiboeven, die men ook seffens erkent aan hun pak Hoe komt het in den geest van deftige vrouwen, zich ook te kleeden als de trot toir-heldinnen der groote stad Te Parijs is er een blad gesticht tegen de bestaan de toiletten, die even wansmakelijke als versleten mode, die men hier volgt. Mis schien werkt dat argument op zekere vrouwen meer dan alle zedepreeken. De bisons. In 1800 leefden in de Vereenigde Staten en Canada nog 60 millioeB bisons. In 1895 bestonden er nog slechts een goede zesduizend. De geweren der Buffalo-Bils dragen de schuld van deze geweldige ontvolking, maar nu de bultenaar uitgemoord is, zal men er gaan teelen. Zwitserland zonder gemzen en arenden zou het echte Zwitserland niet zijneene prairie zonder bisons is geen prairie. Er zijn dus „nationale parken" opgericht, zoowel in Canada als in de Vereenigde Staten,uitgestrekte landerijen, waar de jacht op bisons verboden is de „Yellowstone", de „Montana" Range" en de „Wictana Range" in de Vereenigde Staten, de fokkerijen van Bomff en Wain- wright in Canada De laatste is de groot ste en zij herbergt een duizendtal bisons.

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1914 | | pagina 6