Dit nuBiffler bestaat nit s Madzüflen.
No. 69
Zaterdag 13 Juni 1914.
Tiende Jaargang.
EERSTE BLAD.
De Kerk en de dieren.
BUITENLAND.
HW ZEEUWSCHE COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten 0.95 VorCflliint olLon MiAUDAR WOFURIlifi. 01) 110111)11)11101111 Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent. IBfaClll|iH oUBll mflnnUflu ITULllduHU 0(1 inlJuHUHIUnU. Advertentiën van 1—5 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend,
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags. Kantoor V. a. Administratis: Ganxepoortstraat C 209> GOES Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. 5 contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de gulden bij verlies van beide I gulden bij Jj gulden bij gulden bij gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de (I I 11 I handen, voeten of oogen. m I verlies van een M I 11 I verlies] I I verlies van M verlies van
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, I 11 11 I Voorts bij ongeneeselijke I Z 11 I |hand, voet I I II I van een I I een M Z I eiken anderen
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: verstandsverbijstering; V w of oog; %0 duim; wijsvinger. bhH vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
lOns kwam detzer dagen in handen de
Maartaflevering (1914) van het Katholieke
tijdschrift „Van Onzen Tijd", waarin eeA
zekere L. L. beschouwingen geeft over
„Do Spaansche Sport" in het algemeen en
het stierengevecht in het bijzon
der. De schrijver' is tamelijk vel over
deze „sport" anderen zouden zeggep.
deze „slachterij" te spreke». i
Ziehier eenige citaten:
f 1 l
i
„Nu zijn stierengevechten lang niet
zoo erg als hun reputatie. Al zijn ze
onvermijdelijk wreed '(wij spa
tieeren, Red. „N. Z. Crt.") toch is
wreedheid geen doel. Bovendien hij de
corrida zijn haast uitsluitend dieren helt
slachtoffer1), terwijl dit bijl bokserijen
ep Mensuren (het bekkensnijden der
Duitsche studenten, Red. „N. Z. Crt.")
hl tijd twee, vier of meer mepsohen
zijp.
1 Zeker bij een stierengevecht komt
eenboel kweller ij (wijl spatieeren,
Red. „N. Z. Crt.") en als dei stier kon
kiezen, zou hij ongetwijfeld liever bij
den slager dan in de arena gedood wor
den, doch race- en circuspaarden, mena
geriebeesten en aangeschoten hazen zijn
ook niet voor hun pleizier uit. En Wan
neer is de visseher erg in zijn ele
ment? Juist wanneer zijn slachtoffer
er uit is, bungelend aan een scherpen
Jiaak. Toch js de wreedheid van tore
ros en dresseurs, jagers en vissohers,
maar professioneel en niet op^
zettelijk.
Men zegt ook, dat chirurgen de zacht
aardigste mensohen zijn
Er komt dan ook heel wat bloederig
heid „in 'tspel".
[Waarschijnlijk echter vindt d,e lezer
ingestampte 'boksersmagen, gebroken
jockeybeenen en paardenpooten of ont
wrichte ledematen van voetballers en
fietsrenners nog wel zoo akelig, al zijn
die verwondingen minder uiterlijk dan
de bloedende van het stierenge
vecht.
De buitenlander ziet veelal enkel de
griezeligheid van het scho pw)-
epel (wij spatieeren, Red. „N. Z.
Crt."), de £panjaard gaat erheen om
te genieten van het moedsvertoon, de
gratie en behendigheid enz.''
i i .1,1
Met bovenstaande luchtige en vluchtige
beoordeeling van het Spaansche stierenge
vecht draagt de heer L. L. koren op
den molen dergenen die ofschoon ten
onrechte in de meening verkeeren,
dat de Katholieke Kerk de dierenbescher
ming, zoo ifiet vijandig, dan toch onver
schillig tegenover staat. En nu vinden wij
juist in h«t artikel van den heer L. JA
over „De Spaansche Sport'' een gereede
aanleiding, over de dierenbescher
ming ren het Katholicisme een
enkel woord in het midden te brengen,
dat, naar wij hopen, veel misverstand
moge opruimen hij hen, die omtrent, het
standpunt der Katholieke Kerk in deze
kwestie verkeerde ideeën koesteren.
Aanstonds dient gezegd, dat de vergoe
lijkende wijze, waarop de heer L. L. over
de stierengevechten spreekt, n i e t de gang
bare Katholieke opinie in deze Uitdrukt.
Trouwens, hijzelf bpkent, en daarom
spatieerden wij enkele zijner woorden
dat de stierengevechten onvermijde-
1 ijk wreed ,zijm, dat er een boel;
dierenkwel Ier ij bij te pas komt en
een griezelig schouwspel ople
veren. Toch vindt hij zie interéssant eu
keurt hij ze gqed. jWaar is hier de loi-
gica?
Neen, dan was het oordeel geheel an
ders, zooals wij het vinden uitgesproken
in de bulle van paus. Pius V, „de salute
gregiis" („over hiet heil der kudde"), die
de stierengevechten kortweg „schouWr
Spelen van duivplen, niet van
mensahen'' (daemonium et non ho
minem spectacula") noemt, zich beroe
pend op een uitspraak van het Concilie
van Trente.
Zoo de heer L. L. onsl wijst op' heil
chronologisch verband dezpr bulle met
de ruwere tijden der z'estiende eeuw, zoo
dat het oordeel van Kus V, bezien in
het licht van onzen tijd, een mildere in
terpretatie verdient, dan wijzen wij helm
op de „herderlijke instTuotie en
mandement omtrent het hou
den van stierengevechten en
s tieren rennen'' .(instruction pasto
rale et mandement sur les combats et
les courses de taureaux) door Mgr. Bes-
son, bisschop van Nimes den 15en Augus
tus 1885 uitgevaardigd.
In dit Officieele stuk van vrij recen-
ten datum lezen wij o.m. het volgende:
„Ja, zes ^tieren zijn gedood en het
program is geheel ten uitvoer gebracht.
Ze hebben dwais door het lijf de drie
degenstooten gekregen, die de gewoonte
vereischt; zij hebben van woede ge
bruld en geschuimbekt; zij hebben zich
in dolle vaart op de paarden geworpen;
zij hebben deze onder hunne hoeven,
vertrapt; zij hebben den ruiter, die hen
aanviel, van zijn paard doen vallen
en gewond; zij hebben wijd gPP'ende
wonden te zien gegeven en hebben voor
twintigduizend toeschouwers hun laat
ste gebrul van woede en hun laatsten
ademtocht uitgestooten; zij hebben Ster
vende voldaan aan al de voorwaarden
van een groot Spaansoh stierengevecht.
De liefhebbers mogen zich daarover
verheugen; wij, die va,n verre staan,
Isluiten de oogen voor dergelijk tafe
reel. Zoo afschuwelijk is',het.
'tLot der paarden is niet gelukkiger
geweest dan dat der stieren. Wij heli
hen dit edele dier, een der beste vrien
den van den mensch liefGa, arm
slachtoffer in dit strijdperk, hetwelk ont-
eerd is door een schandelijk vermaak'.
Lever uzelf tot schouwspel van deze
nieuwsgierigen, die betaald hebben om
u te zien vallen, vaneengereten door
de horens van een stierGis
teren w,as de mensch uw; vriend, van
daag levert hij u uit als een. verachte
lijke prooi. (Gisteren vierde men uw
triomfen in het renperk, vandaag is
bet feest om uw ondergang en uw
doodVS)
I.
Hef mandement eindigt met een streng
verbod aan de diocesanen van NïmeS
betreffende Ihet bijwonen van stierenge
vechten en aan de katholieke pers van
het bisdom, wat betreft het aankondigen
en aanbevelen der stierengevechten, zelfs
op de advertentiepagina.
Deze besliste taal van Mgr. Besson
zal velen, en wellicht ook den heel' L.
L. vreemd doen opzien. Toch is zij niet
anders dan het uitvloeisel der denkbeel
den, welke een met rede en verstand!
begaafd mensch, een cliristen bovenal,
moet bezitten, aangaande de behandeling
der dieren.
Al j's het van den eenen kantj volkomen
juist, dat er nimmer van dierenrech
ten kan of mag worden gesproken, wijl
het die;r het vermogen mist z,èdelijk
goed en zedelijk kwaad te onder
kennen, uit welk vermogen juist èn plicht
èn Irecht geboren Worden, zoo staat het
toch van den anderen kant even onom-
stootbaar vast, dat de. mensch zijn heer
schappij over de dierenwereld slechts
mag uitoefenen binnen de perken
d er ld o o r den S ch ep pre r ges tej de
orde, welke orde o.m. zachtheid en
-goedheid ten opzicht© der dieren insluit.
De heerschappij van den mensch over
de lagere schepselen is wel onbeperkt wat
het gebruik derzelve 'betreft, maair
niet w,at betreft de manier waarop
hij ze gebruikt.3)
In dit ver-hand passen zeer juist; de
woorden van kardinaal Donnet, aartsbis
schop van Bordeaux, gesproken bij een
lahdbouwfees.t in 1866.
t
„Het dier heeft slechts een ziekere
mate van kracht en zijn arbeidsvermo
gen is 'beperkt; de grenzen ervan wot-
den door leeftijd en gebreken nader
omschreven; 'zij verschillen naar gelang
van klimaat en aanleg. Zoolang men die
.grenzen eerbiedigt, nemen de kraehten-
gedurende 'zekeren tijd toe, het leven uit
'zich met meerdere Volkomenheid en hejfi
lichaam stijgt in waarde naar mate het
meer dienstien bewijst. Maar indien ge
die grenzen overschrijdt, stelt gij den
Schepper op de proef, daar gij de orde
Zijner Voorzienigheid yerstoovt. Vandaar
dit woord, door de Goddelijke Wijs
heid geopenbaard: „omnia in numero,
mensura, p'ondere posuit Dominus", „da
Heer heeft alles geschikt volgens ge
tal, maat en gewicht."
Waar dus blijkens het voorgaande dieren
mishandeling als een vergrijp tegen Gods
beschikking geldt, daar is het begrijpe
lijk, dat een gezagvol commentator van
St. Thomas yan Aquine, kardinaal Zig-
liari, niet schroomt wreedheid tegenovejr
dieren zonde je noemen4), terwijl de
Kerk, |die het .Oude Testament niet gelijken
eerbied als het Nieuwe bejegent, nimmer
heeft verzuimd haar gedragslijn tegenover
de dieren ite regelen naar betgeen door God
aan de Joden in deze werd voorgeschre
ven en zich het woord van den H. Geest
tet herinneren, die wreedheid ten opzichte
va.n de dieren ioen bepaalde eigenschap)
der goddeloozen noemt.5)
Zonder tof, de uitersten eener ziekelijke
dierenliefde te yervallen, welke als zoo-1,
vele uitwassen pnzer moderne hypercul
tuur zijn te beschouwen, heeft de Katho
lieke Kerk de verstandige dieren
bescherming altijd voorgestaan, bij
monde en geschrifte hater hoogste, waar-
digheidsbekleieders, den Paus niet ui'tgte-
zlonderden 'voor wien de levens: van
Gods iieve heiligen geen onbekende lic-
tuur vormen, hij Weet, hoe de omgang
dezer bevoorrechte dienaressen en diena
ren Gods met de dieren vaak idyllische
verhoudingen aannam. Denk aan de ere
mieten Pachomius, Gerasimus e.a., die
der wereld en ;het gezelschap van men-
schen ontvlucht, in vriendschap met die
ren, (pok met verscheurende, leefden.
Denk aan St. Franciscus van Assisië „onze
zusters en broeders de vogelen" uitnoo-
digende met hem den Schepper te loven
en te danken. Denk aan Sinte Gertrudis,
Sint Barnardus, Sint Norbertus, de (H-
Rosa van Lima, ,enz- en gij hebt het meest
overtuigend bewijs hoe ook in de kwestie
der behandeling van dieren leer en prac-
t'ijk der Kerk hand aan hand gaan.
Wanneer dus het weekblad „De Dieren
vriend" schrijft: „Hoe jammer dat dö
Katholieke Ke;rk, tot wier zónen en dochte-
ïen duizenden en duizenden hehooren,
zich over het Dierenbescherm'ingspro-
bleem niet duidelijk uitgesproken heeft",
dan toont het weekblad totaal onbekend
te zijn met het theoretisch en praotisch
standpunt, da,t de Katholieke Kerk in deze
kwestie inneemt: het theoretische, Zooals
we het b.v. vinden uitgedrukt in dein
Oostenrijkschen Volkscatechismus.? van F.
Spirago
„De mensch is verplicht de dieren
welke hij' in |z,ij,n dienst heeft, te verzor
gen, feic-h te hunnen opzichte v a n a. 11 e
wreedheid te onthouden; het is
hem verder verboden eenig nuttig dier
zonder reden te dooden, maar ook voor
de diexen ©en overdreven teederheid
te koesteren."
Het praetische, zooals het vervat is in
tal van pauselijke len bissschoppelijke aan
moedig,ingón van dierenbeschermingsver-:
eenigingen 'e,n van hoeken en geschriften
die op dierenbescherming bietrekking' heb
ben.
Ten opzichte der dierenbescherming
zoowel als ten opzichte van iedere goede
cultuurbeweging' geldt uog altijd het. woord
van kardinaal Donnet:
„Als altijd, heeft de Kerk ;iin
den persoon van zijn Opperher
der zich (geplaatst aan het
hoofd van deze beweging. Het
komt haart tore die te leiden
overal waar haar woord kan
d o o 'rd r i n gen."
Tot welk een hartstochtelijke opgewonden
heid intusschen de stierengevechten leiden, met
gevaar zelfs van menschenlevens, moge blijken
uit navolgend bericht, dat wij dezer dagen ont
vingen
In een stadje in de nabijheid van Bordeaux
gelukte het den stierenvechter Vasquez bij een
stierengevecht niet om den stier te dooden,
hoewel het dier reeds 17 steken waren toegebracht.
Het verwoede publiek drong in de arena en viel
Vasquez aan. die door de politie moest worden
beschermd. Evenwel kon niet verhinderd worden,
dat hij ernstig verwond werd.
Deze passage, alsmede andere aanhalingen
in dit artikel voorkomende, ontleenen wij aan
een serie beschouwingen over het dierenvraagstuk,
welke in „De Tijd" van 20, 23 en 27 Sept. 1913
het licht zagen.
3) Het feit dier heerschappij kan wel niet
ontkend worden, waar in het scheppingsverhaal
uitdrukkelijk staat, dat God den mensch tot
heer en meester stelde over alle levende wezens.
(Gen. I 26 en 28.)
4) De catechismus van het bisdom Mainz zegt
bij den uitleg van het vijfde gebod„Dieren
zonder noodzakelijkheid of nnt te dooden of te
kwellen is zondig."
5) „De rechtvaardige zorgt ook voor zijn vee,
maar het hart der goddeloozen is wreed." (Prov.
XII 10
6) De Pausen Pins V, Deo XIII en Pius X,
de kardinalen Gibbons, Donnet, Manning Vau-
ghan, Goossens, Newman, Rampolla. de bisschop
pen Besson, Ryan, Colgan enz. enz.
7) Nog in 1906 prees Pius X zeer de uitgave
en verbreiding van geschriften als „les saints et
les animaux". „l'Eglise et la pitié envers les
aniiuaux". Kardinaal Goossens, aartsbisschop
van Mechelen, spreekt van de „hooge zedelijke
beteekenis" van het werk der dierenbescherming.
Kardinaal Manning, als echte zoon van het
Angelsaksisch ras, was een warm dierenvriend
en persoonljjk zelfs een absoluut tegenstander
van elke vivisectie.
V Anti Hollandsche koers in Italië.
Italië, waar Essad Beij met open armen
werd ontvangen toornt heftig tegen onze
Nederlandsche officieren in Albanië en
gedachtig aan het: „l'ironie tue" tracht
de Italiaansche pers Fabius, Thomson
en Sluijs belachelijk te maken in de
oogen van het publiek.
„De Nederlandsche officieren, die op
last van hun tijdelijken Souverein naar
Italiaansche onderdanen, als verdacht van
hoogverraad ,de hand dorsten uitsteken,
kunnen niet streng genoeg worden ge
laakt en, zoo noodig, gestraft. Maar die
twee brave Italianen zijn natuurlijk blan
ker dan de blanke onschuld-zelve. Aan
eenigen misstap hunnerzijds kan of mag
onder geen voorwaarde ook maar gedacht
worden
Zoo schrijft „Romanus" uit Rome in
een zijner jongste brieven aan „De Tijd"
en hij besluit zijn correspondentie aldus
De anti-Hollandsehe koers dagteekent
van enkele weken herwaarts, toen Essad-
bey in voorloopig arrest genomen weid
door majoor Sluys. Tegelijkertijd toefde
baron Aliotti, de Italiaansche gezant te
Durazzo, met verlof in Italië, 't Is zeker
niet gewaagd te veronderstellen, dat deze
diplomaat en vrijmetselaar dus schoots-
veibroeder van de Jong-Turken niet
geheel vreemd was aan de plotselinge
zwenking, die hier te lande tegen de
Nederlandsche officieren in Albanië plaats
had en die gaandeweg toeneemt in
bruuskheid.
Eenige Italiaansche bladen spraken
alvast den wensch uit dat de Neder
landsche officieren, die met „hunne on
handigheid" te Durazzo „alles bederven
spoedig worden teruggeroepen. Andere
bladen wisten deze terugroeping zelfs
voor te stellen als een voldongen feit.
Immers, wat men gaarne wenscht, dat
gelooft men ook gaarne.
Voor den goeden naam van het Neder
landsche leger, dat te Durazzo waardig
vertegenwoordigd is, schijnt het zeer
raadzaam, dat ernstig worde aangedron
gen op een nauwkeurig en onpartijdig
onderzoek van het tussehen Essad-'bey
en de Hollandsche officieren voorgeval
lene, alsook van het jongste incident, ten I
opzichte der twee gearresteerde Italianen.
Daar is stellig gekuipt en voorbarig op-
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 13 Juni
Zwakke tot matigen, Noordelijke tot Ooste-
lijken wind. Half- tot lichtbewolkte lucht.
Waarschijnlijk warm droog weer, behou
dens kans op onweer.
getreden. Alleen is de vraagdoor wie
of door wien
Mocht, ten gevolge van dit onderzoek
blijken, wie de ware onruststokers zijn,
dat dan absoluut niemand worde ontzien,
hoezeer ook uitstekend door een officieele
positie. De vrede van Europa, door het
telkens oplaaiende twistvuur in Albanië
dagelijks gevaar loopend, zal bij een eer
lijke toepassing van waarheid en recht
opnieuw worden vezekerd.
Waar rust en orde te herstellen zijn,
mogen vooral geen stokebranden worden
gelaten, om hun sinister werk voort te
zetten. Hunne aanwezigheid alleen bij
den oven is slechts olie op liet vuur.
GXClËhAND.
Wandaden van kiesrecht
vrouwen. De kiesrechtvrouwen heb
ben Donderdag een bom doen ontploffen
bij het hoogaltaar der Westminsterabdij;
twee vrouwen werden gearresteerd maar
weer losgelaten, 't waren vreemdelingen.
Yolgens het officieele politierapport
over den aanslag op de Westminsterabdij
ontplofte een kleine bom in de onmiddel
lijke nabijheid van den kroningstroon.
Men vermoedt, dat ze daar is neergelegd
door een lid van de veel verspreide
sightseerpartij. De aangebrachte schade
is gering. Een gedeelte van het houtsnij
werk van den zetel werd weggeslagen
eenig beeldhouwwerk in de nabijheid
werd beschadigd, waarschijnlijk door
stukken ijzer uit de bom.
De bom zelf was vervaardigd uit dun
metaal. Een vrouwen-boa, een gids en
een klein zwart handtaschje werden in
de nabijheid gevonden.
GKIUKINNLAX».
Gespannen verhouding met
T u r k ij o. Men seint uit Londen
Hier zijn onrustwekkende mededeelin-
gen nopens de Turksch-Grieksche spanning
ontvangen. U»t Athene Wordt aan de
„Daily Telegraph" geseind, dat de Turken
een aantal snelvuurkanonen in de om
geving van Ayvallik in stelling hebben
gebracht. Een. groot aantal Turksche sol
daten is in de nabijheid van deze stad,
die door -25000 Grieken is bewoond, ver
schenen, evenals benden Basji-Bezoeks.
Volgeins de laatste berichten zonden
de Turken Teeds met den aanval zijn
begonnen. In Athene heerseht g'roote opt
winding. i
De min.iiater-'plresident Venizelos legde
in de gisteren gehouden Kamerzitting eel}
verklaring af, waarin hij zeide, dat de
Grieksche regeering zich bewust is van
de voortdurende vervolgingen waaraan de
Grieken van de zijde der Turken bloot
staan en dat de regeeringi niet voorne
mens tis dit zonder nicer aan te zien.
Op deze verklaring volgden luide toejué
chingen. I
Voortgaande zeide de minister, dat hij
geloofde te kunnen verzekeren, dat be
halve de vervolgingen van Grieken, er
geen dag voorbij gaat zonder dat aan de
rechten van Griekenland geweld jyoraft
aangedaan.
Op de eilandm Chios en Mythiltne zijn
12000 'Grieksche vluchtelingen. In het ge
heel hebben onder Turksche pressie
40000 Grieken uit Klein-Azië moeten
vluchten.
(Zie verder Tvyeede Rlad.j.
