jj0 gg Zaterdag 6 Juni 1914.Tiende Jaargang.
Dit nnfflffler liestaat uit 8 blaflzüden.
EERSTE BLAD.
Meervoudig Kiesrecht.
BINNENLAND
UIT ZEELAND.
Welk weder zullen wij hebben
HIQIME ZEEUWSCHE COUfAHT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes ƒ0.75, daarbuiten 0.95 VprSrhÜllf plitpl) MAANDAG- WOENSDAG- fiÜ VRIJDAGAVOND Reclameberichten 25 Ct. p r Bij abonnement speciale prijs
Aizonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent. IBlbClll|lll 6111611 IMHnUHU ImlIOUAU 611 VnilUHOAVUnU. Advertentiën van 1—5 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend,
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags. Kantoor V. d. AdministratisGaruepoortilraa» C 209, GOES Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de tP gulden bij verlies van beide I lp gulden bij gulden bij 4% gulden bij gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de fl 1191 handen, voeten of oogen. <8 I I verlies van een verliesj I. I I verlies van U |ffe verlies van
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, I Tl I 11 I Voorts bij ongeneeselijke I Tl I I ihand, voet I I van een gj een M 1 eiken anderen
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor; I verstandsverbijstering; VV of oog; I duim; wijsvinger. Éfa WéF vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
Nu de komende Grondwetsherziening
ook een wijziging van de kiesrecht para
graat zal medebrengen, is het goed de
stemmen op te vangen die zich zoowel
bij geestvei wanten als politieke tegen
standers doen hooien over de verschil
lende systemen, die huns inziens de
voorkeur verdienen.
De aldeelmg Zwolle van den Algemee-
nen Bond van R. K. Kiesvereenigingen
in Nederland had op de agenda der
Jaarvergadering van 1914 een voorstel
doen plaatsen iel' verkrijging ter gelegen
heid uer Kiesrechtregeling van een dub
bele stem voor gehuwde kiezers en
weduwnaars met een of meer kinderen.
Dit voorstel het kwam op de jaar
vergadering van den Bond door toevallige
samenloop van omstandigheden niet in
behandeling biengt liet m e e r v o u-
dig kiesrecht op het tapijt en gaf
dezer dagen den heer Mr. Henri een
beschouwing in de pen, waarin deze
kwestie van verschillende kanten wordt
bekeken eu beoordeeld en dit niet zonder
talent.
Uit deze beschouwing, die in „Het
Centrum" verscheen, wenschen wij het
volgende onder de aandacht onzer lezers
te brengen
Van meerdere zijden is het stelsel
verdedigd, om aan de meer bekwamen
in den lande een grooteren invloed bij
de stembus toe te kennen. Het is bekend,
dat de groote liberale auteur Stuart Mill
met kracht de voordeelen van liet meer
voudig kiesrecht heelt verdedigd 0111 den
invloed van het intellect op den gang
van 's lands zaken den doorslag te doen
geven. Zoo ook Gageur iu Diutschland
en de Engelsche protessor Lorimer, om
slechts enkele corypheeen ie noemen,
welke laatste aan eiken burger één stem
wilde tuekennen en verder wegens ver
schillende graden van bekwaamheid a of
4 stemmen meer tot 25 toe.
Het is bekend, dat Dr. A. Kuyper in
„Ons Program" mede het meervoudig
kiesrecht vooropstelt als een eisch van
anti revolutionnair staatsbeleid, om nl.
naast het gezinshoofdenkiesrecht aan de
meer bekwamen een tweede stem toe te
kennen.
En eveneens, dat bij de behandeling
van het ontwerp-kieswet Tak van Poort
vliet van katholieke zijde door de
heeren Vermeulen, Harte, Haffmans,
Mutsaers en Travaglino een amende
ment is ingediend, om het meervoudig
kiesrecht iii te voeren, welk amendement,
echter wegens de intrekking vau het
wetsontwerp niet m behandeling is
gekomen.
Niet minder bekend is het, dat de
indertijd ingestelde kiesrecht commissie
van den Hond van K. K. Kiesvereeni
gingen met algemeene stemmen zich
heelt uitgesproken voor meervoudig kies
recht m theorie. Zij meende echter,
dat het m de piaolijk met zunder wille
keur te verwezenlijken zoude zijn. Dit
laatste nu is niet zeer duidelijk. Menigeen
althans zal het niet helder zijn, dat de
arithmetische verhouding 11 minder
willekeurig zoude wezen, dan 1:2 of
2:3; vooral wanneer men begint met
voorop te stellen, gelijk de kiesrecht-
commissio deed, dat eerstgenoemde ver
houding iu eik geval onjuist .is.
Ongetwijfeld zoude een kiesrecht naar
bekwaamheid zeer veel werk eischen voor
het samenstellen der kiezerslijsten. Mocht
dit het bezwaar zijn geweest voor de
kiesrecht commissie, dan geldt dit be
zwaar zeker met voor het boven bedoelde
voorstel-Zwolle. Het nagaan wie gehuwd
en wie weduwnaar met kinderen is, le
vert op het stadhuis natuurlijk geen
bezwaar op.
Bij de beschouwing van dit voorstel
dient vooraf de vraag gesteld; wat wil
men met het kiesrecht bereiken Waar
toe dient het kiesrecht?
Nu kan men van katholieke zijde bijua
onveranderlijk vernemen dat het doel
moet zijnDe best mogelijke regeering
te waarborgen een utiliteits-grond dus.
Deze regeling van het Kiesrecht is de
beste, die het zekerst een deugdelijke
regeering waarborgt. Niet omdat van na
ture aan iedereen invloed op den gang
van 's lands zaken zoude moeten toeko
men, wil men medewerken tot invoering
van liet algemeen kiesrecht b.v., maar
om aan agitatie voor deze, ten slotte
slechts louter formeele zaak, een einde
te krijgen.
Hoofddoel van onze kiesrechtregeling
moet dus zijnte bewerken dat van de
kiesbevoegdheid een goed gebruik worde
gemaakt.
En nu zal het wel geen tegenspraak
wekken, dat bij hen, die de verantwoor
delijkheid dragen voor een gezin bij hen,
die kinderen hebben, de meeste waar
borg bestaat, dat zij ernstig zullen over
wegen, hoe hunne stem uit te brengen.
Meer dan zij, die alleen voor zich zelf
hebben te zorgen, hebben zij belang bij
een rustig en deugdelijk bestuur van den
staat.
„Der laszt seinen Naelibar mit Frieden
Der Kinder hat in der Wiege,"
zeggen de Duitschers.
Juist het besef dezer verantwoordelijk
heid voor anderen en de noodzakelijk
heid van vooruit te zien in de toekomst,
moeten voor het gezinshoofd een prikkel
zijn, om met den meesten ernst zijne
keuze te bepalen. Dit verantwoordelijk
heidsgevoel kan er slechts door worden
versterkt, wanneer het mede erkenning
vindt in de toekenning van een tweede
stem aan den huisvader.
Daarbij komt, dat de huisvader veel
meer dan de enkeling meedraagt in de
lasten van den staat, maar vooral ook
dat de toekomst van land en volk bijua
geheel afhangt juist van de huisvaders.
En waar volgens een Fransch spreek
woord kan worden gezegd „gouverner
c'est prévoir", daar lijkt het juist, dat men
hun, die als lioofd van een gezin vooruit
u.oeten zien, meer stem geeft dan den-
gene, die zich met het heden kan tevre
den stellen.
Het was mede op deze gronden, dat
in de Belgische Kauier de radicaal Féron
in 1893 het dubbele stemrecht van den
huisvader voorstelde, waarbij hij nog wees
op het groote belang, dat op deze wijze,
indirect, ook de meening der vrouw tot
haar recht komt.
Dit voorstel is overgenomen door Jan-
son, den vertegenwoordiger der werk
liedenpartij van Brussel, eu vervolgens
door de gelieele liberale en radicale partij.
En daarop is het iu den vorm van een
concreet wetsvoorstel ingediend door
Albert Nijssens, namens de rechterzijde,
en inet bijna algemeene stemmen aange
nomen. Eu zulks op grond dat: aux
citoyens qui représeiitent l'hislitutlon,
qui est la base üe la société, („aan bur
gers die de vertegenwoordigers zijn eener
instelling het huwelijk n.l. welke
den groiidolag vormt van de samenle
ving." Red. N. Z. Crt.) een groutere
invloed moet worden gegeven. (Je grand
principe moralisateur, zooals Ferou het
noemde, dient ouk inderdaad wettelijk
eenige sanctie te krijgen door het toe
kennen eener tweede stem.
Bij de stembus toch lelt niet anders
danliet brute getal. Lichtzinnig in de
bus geworpen of wel bedacht het
stembiljet heelt volkomeu dezelfde waar
de. Geheel anders dan in eene deli-
bereerende vergadering, waar de wel
sprekendheid eu overredingskracht van
den een, den ander kan overtuigen.
Het Katholieke België heeft nu sinds
20 jaren zijn dubbele stem voor den
huisvader en heeft er zich wel bij be
vonden misschien zelfs heeft het zijn
behoud daaraan te danken.
Al moge er veel te zeggen zijn voor
het toekennen van meer stemmen aan
de meer bekwamen, en nog meer voor
het geven van grooteren invloed aan de
kiezers van hooge moraliteit afgezien
van de moeilijkheid om voor beide een
goeden maatstaf te vinden het aller
meest verdient zeker aanbeveling het
stelsel, dat aan hen een tweede stem
toekent, die door hunne verantwoorde
lijkheid voor een gezin eensdeels zooveel
meer belang hebben bij een deugdelijke^
regeeriiig en anderdeels zooveel meer""
waarborg opleveren voor ernstige behar
tiging van 's lands zaken, te meer nog
waar dit stelsel geen practische moeilijk
heid medebrengt.
Mr. HENRI.
TWEEDE KAMER.
De wet op de inkomstenbe
lasting ging er in de Tweede Kamer
door, zooals wij reeds in ons vorig num
mer meldden met 68 tegen 12 stemmen.
Tegen stemden 5 Antirevol., nl. dhh.
Brummelkamp, deMonte Verloren, Duy-
maer van Twist, van der Voort van Zijp
en Scheurer en 7 Katholieken dhh. Bon-
gaerts, van Vuuren, de Wïjkerslooth,
Beckers, Bogaart, Arts en van Vlijmen.
De Stuwadoorswet was in de
zitting van Woensdag het onderwerp der
discussies.
Bij arlikel 1, omschrijveude wat onder
stuwadoorsarbeid moet worden verstaan
verdedigde dhr. Spiekman een amende
ment, strekkende om cat begrip te ver
ruimen, door ook arbeid in een expeditie-
onderneming, voor zoover deze geschiedt
ten behoeve van het havenbedrijf voor
zeeschepen, onder de wet te brengen.
Dhr. Nierstrasz lichtte een viertal amen
dementen toe, beoogende de werkings
sfeer der wet te verkleinen.
Dbr. Van Kaalte opperde bedenkingen
tegen de amendementen van den heer
Van Nispen (Nijmegen) en betuigde zijne
sympathie met het amendement des
heeren Spiekman.
Dhr. Van der Voort, Van Zijp enRoo-
deuburg behielden zich hunne stem ten
opzichte van dat amendement alsnog
voor.
Tot een stemming over de amende
menten behoefde het niet te komen.
Tijdens en na de rede van Minister'L'reub
\erdwenen ze als sneeuw voor de zon.
De Minister had geen bedenkingen
tegen het amendement-Spiekman, mits
het zoodanig gewijzigd worde, dat het
sleepersbedrijf en 'het schuitenvoerders-
bedrijf buiten de wet blijven.
Dhr. Spiekman dankte den Minister
en verschillende sprekers voor hunne
welwillende houding en zou zijn amen
dement wijzigen naar 's Ministers wensch
betreffende de delinitie der opslagplaats.
Dhr. Nierstrasz trok, overeenkomstig
's Ministers wenk, zijn amend, betreffende
den arbeid op liet binnenschip in, waar
aan de Min. bij Art. 28 zou tegemoet
komen.
Na repliek werd Art. 1 z. h. st. aan
genomen.
In de zitting van Donderdag liepen de
debatten over de „toelating" tot het
stuwadoorsbedrijf. Het ontwerp-Talma
eischt een toelating, een permissie van
de overheid om het stuwadoorsbedrijf
te kunnen uitoefenen.
Is die toelating bedoeld als een ad
ministratieve maatregel ter contröleering
of als een middel om desnoods onge-
wenschte elementen uit het bedrijf te
weren
De lieer Spiekman liet in de verde
diging van zijn amendement de laatste
zienswijze doorstralen, terwijl de heeren
Van der Voort Van Zijp, Van Nispen
(Nijmegen) en Van ldsinga de eerste
zienswijze waren toegedaan.
Na eenige discussie vereenigden zich
de laatstgenoemde leden dtr rechterzijde
in een amendement Van ldsinga,
waarbij als een der verplichtingen van
een stuwadoors-onderneming wordt be
paald dat zij moet zijn ingeschreven in
een register.
Minister Treub nam dit amendement
over.
De heer Van der Voort Van Zijp trok
zijn amendement in.
De heer Spiekman handhaalde zijn
amendement. In stemming gebracht viel
het met 53 tegen 12 stemmen.
De heer Van Raalte uit Middelburg
wilde bij artikel over de werkingsl'eer
nog een artikel bis inlasschen, waarbij
werd verklaard dat de wet als niet be
staande kan beschouwd worden voor
havens waar minder dan 20 schepen in
het laatste jaar binnen kwamen.
Niemand in de Kamer wilde er aan
en toen trok de heer Van Raalte zijn
voorstel in.
Barbaarsch Nederland.
Op de beide vragen van prof. Eerd-
mans, lid van de l'weede Kamer, in
verband met de klachten van den heer
Jules Romani over de door hem en
eemge liem vergezellende Franscnen op
een reis üoor ons land in April 1914
ondervonden bejegening, heelt de muns
ter van Justitie, naar de N. Ct. meldt
schriftelijk geantwoord, „dat bedoelde
klachten onder zijn aandacüt zijn ge
bracht eu op zijn last worden onder
zocht eu voorts dat na afloop van dat
onderzoek en na kennisnemiug vuil de
juiste toedracht der zaak zijnerzijds ern
stig zal worden nagegaan, of er termen
aanwezig zijn om van justitiewege tot
het treilen van eenigerlei maatregel over
te gaan."
De Zeeuwsche Landbouw-Onderlinge.
In hotel „De Prins van Oranje" te.
Goes, werd heden, 5 J.uni, de algemeene
vergadering gehouden van de Zeeuwsche
Landbouw-Onderlinge, onder leiding van
den heer H. A. Hanken.
Uit het jaarverslag over 1913 blijkt,
dat op 31 December waren aangesloten
922 landbouwers. Er hadden in 1913
plaats 378 ongevallen, waarvan 362, die
binnen 2 maanden afliepen, en 16 onge
vallen die langer dan 2 maanden duur
den. In het bovengenoemde aantal on
gevallen zijn begrepen 2 gevallen, waar
bij de patroon zelf w,erd getroffen. Onge
vallen met doodelijken afloop zijn in het,
verslagjaar niet te betreuren.
Als oorzaken van de ongevallen worden
genoemd: voertuigen (29), paarden (50),
hoornvee (8), landbouwmachines. (17), val
van den arbeider (59), val van een voor
werp (13), beknelling (10), krachtsin
spanning (41), snijdende werktuigen (70),
infectie (39), oogkwetsing (15), brandwon
den (1), breken van gereedschap (4), be-
drijfsziekten (16) en diverse oorzaken (6).
Drie ongevallen gaven aanleiding tot
blijvende uitkeering aan een getroffen ar
beider. Een dezer brak bij een val van
het paard het rechterbeen hoven de knie,
hetgeen tot gevolg had, dat het been eeni-
gen tijd later moest worden afgezet. Voor
de aan dezen 21-jarigen man toegekende
blijvende uitkeering is een kapitaal ge
reserveerd ad f5417.
Bovendien kostte dit ongeval f791.90
aan geneeskundige behandeling en ont
ving de getroffene aan tijdelijke uitkee
ring reeds f236.25.
Vier van de getroffenen zijn thans, nog:
niet geheel hersteld. In hoeverre het noo-
dig zal zijn hun een blijvende uitkeerin||
toe te kennen valt thans nog niet te
zeggen.
De 378 ongevallen die door de Zeeuw;-
sche Landbouw-Onderlinge zijn behandeld
hebben opnieuw bewezen, dat het land
bouwbedrijf geenszins gevaarloos is. De
getroffen, knechts zijn, doordat hun pa
troons lid van de Landbouw-Onderlinge
zijn, gehplpen. Ze hebben van de Land
bouw-Onderlinge den steun gekregen, die
hun anders niet z,ou zijn verleend, omdat
voor de landbouw-ongevallen-verzekering
nog geen wet. bestaat.
Verwachting tot den avond van 6 Juni
Meest matige Noordelijke tot Westelijken
wind. Zwaarbewolkte lucht. Weinig of geen
regen. Iets warmer.
Do onkosten, die voor de patroons op
deze verzekering komen, bedragen f 1.22
per f 100 jaarloon, of voor een knecht,
die £400 per jaar verdient wiorden dc
kosten bijna O1/-; cents per week. Voor
deze kleine uitgaven worden ook de gel
delijke gevolgen van de zwaarste onge
vallen gedekt.
Ter vergadering werd nog mededeeling
gedaan, dat de Ziekte-verzekering voor,
inwonend personeel zich in het verslag
jaar wederom belangrijk heeft uitgebreid.
Op 31 December j.l. bedroeg het aantal
deelnemers 373, terwijl het aantal verze
kerden bestond uit 791 inwonende mei
den en knechts.
De kosten over het boekjaar bedroegen
per verzekerde f2.27, of bijna 41/2 cent
pen week. 1
Na behandeling van verslag, en balans,
en rekening en verantwoording .werd door
den heer Van Hasselt, chef van de Techni
sche afdeeiing van „Centraal Beheer" een
lezing gehouden over maatregelen tegen
ongevallen in den landbouw..
Spreker ging na wanneer bijzondere
maatregelen tegen ongevallen genomen
moeten worden. Alle ongevallen voorko
men zal wel niet mogelijk zijh, maar tegen
bepaalde ongevallen kan men bijzondere
maatregelen nemen.
Aan de. hand van een statistiek, waar
van een exemplaar aan alle leden der
vergadering werd uitgereikt, werden door
spreker de gevallen aangegeven, waarin
beveiliging in de eerste plaats noodig
is en de maatregelen die men daartegen;
zou kunnen nemen in het kort bespro
ken. f
Goes. Circus Althoff. De circus-
genoegens behooren tot het verledene.
Tot het laatst toe bleef Hermann Althoff
zijn bezoekers boeien met de interessante
prestaties van zijn gezelschap.
Gisterenavond was alles nog in vollen
gang, vanmorgen was van het circus niets
meer te zien. Geheel het reusachtig éta
blissement met paarden, machinerieën enz.
was in den nacht met bekwamen spoed
naar het station vervoerd met bestem
ming naar Bergen-op-Zoom.
Nu, aan belangstelling heeft het niet
ontbroken. Ook Woensdagavond was do
tent stampvol, waaronder tal van bezoe
kers uit de omliggende dorpen en uit
Noord-Beveland.
Door den enormen toeloop op Dinsdag
en Woensdag was het bezoek op den
laatsten avond uitteraard minder.
Het circus Hermann Althoff heeft een
goeden indruk achtergelaten; het is wel
het beste, wat in de laatste jaren hier
is gezien.
Middelburg. Iu de tweede helft van,
Mei zijn in deze gemeente ingekomen:
Wed. J. de Ridder, van Arnemuiden,
KI. Vlaandereen M 140; M. J. Smits, tim
merman, Pretoria, K. Geere IC 366b; G.
'Tilroe, postbode, Vrouwepolder, Stijfsel-
weg S '103; P. de ICeiser, blikslager, Dordt,
Hofplein E 297; L. J. Jongeleen, stoker,
Dordt, Hofplein E 297; mej. J. M. Lampe,
Hof van Delft, L. Noordstraat C 32; J. B.
van Liere, schilder Oud-Vossemeer, L.
Geere K 312; C. Sinke, fabrieksarbeider,
Koudekerke, Öostkerkplein N 114; R. A.
Bastiaanse, 'banketbakker, Dordrecht,
Langeviele K 195; mej. A. C. Roth, ver
pleegster, Rotterdam, Bogardstraat 11 48;
mej. M. C. W.illemse, coupeuse, Nijmegen,
Noordsingei R 53; T. 11. J. Bnurendijk,
opz. waterstaat, Alkmaar, Lange Giststraa.t
F 204; mej. W. in 'tVeld, verpleegster,
Wageningen, Noordplein M 292; j. J.
Heijne, kapper, Nijmegen, Lange Delft
Bi 129; F. G. J. v. d. Elsken, musicus,
Rotterdam, Seisdam Q 21; C. P. de
Jongh, winkelier, Zutfen, Rouaansche
