ie.
iof
pte
en.
No. 58.
Zaterdag 16 Mei 1914.
Tiende Jaargang.
[COSTUUM dan 1
- GOES.
ach i nes.
amers.
Dit nummer bestaat nit 8 blaflzjjflen.
EERSTE BLAD.
Vredesbeweging.
BINNENLAND
JBBENS.
DIELEMAN.
riEBSEMA.
TERPSTRA.
110 en 130 c M.
Co., Goes.
en, Rugsproeiers,
bovenbesproeiïng.
Welk weder zullen wij hebben
irdrecht, Hout-
juinose.
1 van krachten,
irden en thans
van de eerste
mbliek maken.
ne verslapping,
eft, en probeer
pe Sanguinose
eren en leeken
rmoede, zenuw-
>0; de 6 flacons
Den Haag
Ivan de Groninger 1
i de Rekening
iOUWER en F.
jjen nagezien en I
cteuren van hun
aanbevelen,
lui 1914 de heer
als mede-Direc-
i heer D. H. VAN
Itaten van Zeeland.
ar dit voorval zeer ter
1 wanneer zij haar echt-
mismoedige stemming
in de daaropvolgende
iet geval was.
nog verder zijn zonder-
opzichte van den gods
its bezocht hij; na hun
.eer de kerk, maar wees
t om 'smorgens en 'sa
fe een' kort gebed te ver-
an de hand. Dat nu was
zij niet zoo gemakkelijk
rij! zij voor haar huwelijk
t>r stellig beloofd had, het
t opzicht niet aan pp-
te zullen laten ontbre-
op zekeren avond Brandt
id bad, haren wensch te
aardde hij haar driftig
ia, maak niet zulke aan-
t deze oudewijiven-vroom-
ïs toe dient dan om de
oofd te verdraaien, en iu
oor een man passend is-
(Wordt vervolgd.)
NIEUWE ZEEtlWSCHE COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór.
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de gulden bij verlies van beide I gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de H IE handen, voeten of oogen. I I verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, 9 11 11 Voorts bij ongeneeselijke IZ 11 I hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: 0 verstandsverbijstering; of oog; I duim;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
I P" gulden bij gulden bij A gulden bij P>
I I verlies van een fl I 11 I verlies') I verlies van m
I I I hand, voet 11 11 I van een I I een W B
I VU of oog; duim; wijsvinger. mm\3
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Men vraagt zich soms afnemen de
Katholieken wel van harte en geestdriftig
deel aan de beweging ter bevordering
van den wereldvrede, waarvoor zoovele
onzer andersdenkende broeders en zus
ters zich met ijver inspannen.
Er bestaat een Katholieke Vereeniging
ter bevordering van den wereldvrede,
waarvan, als wij ons niet vergissen, Mgr.
dr. prof. Nolens voorzitter is, doeh maakt
zij wel het gerucht, evenredig aan haar
beteekenis
Is liet soms de vrees, dat wij Katho
lieken door ons met de vredesbeweging
in te laten iets vreemds, iets „noch nicht
dagewesen" in de Rooinsche wereld gaan
ondernemen
Welnu, die vrees zou werkelijk een her
senschim ziju. Niels tocli strookt zoozeer
met liet wezen en den aard van den
Katholieken godsdienst als het streven
tot het bevorderen van den vrede en
daarom valt het alleszins toe te juichen,
dat een Prins der Kerk, een dier man
nen, welke door den H. Geest zijn gesteld
ter besturing van Gods Kerk, Mgr. Ca-
sartelli, bisschop van Salford, in een
herderlijk schrijven een lans breekt voor
de vredesbeweging, zijn vredes-propagan-
da niet ontleenend aan eigen fantazieën
maar aan de leer der Kerk.
Wij achten het in het belang van den
vrede, de korte samenvatting van dat
bisschoppelijk schrijven, zooals „De Tijd"
het in een zijner jongste nummers af
drukte, ouder de oogen onzer lezers te
brengen, opdat de sclioone harmonie in
het licht trede tusschen de leer der
Katholieke Kerk over den vrede en haar
gebed dat zij dagelijks haren priesters in
den mond legt„da propitius pacem
in diebus nostris", geef genadiglijk vrede
in onze dagen".
„Na eene korte verhandeling over den
Vredevorst, den Oorlog, de traditie der
Kerk en de bemoeiingen der Kerk voor
den vrede, waarbij hij verschillende
malen met instemming de woorden van
Mgr. Giesswein aanhaalt, vraagt de bis
schop van Salford ten slotte, welke ten
deze de plichten zijn van den Katholiek.
En dan zegt hij, dat wij, ais leerlingen
van Christus, den Vredevorst, als leden
van Zijne Kerk, welke tot taak heeft,
den goeden wil en den vrede onder de
menschen te bewaren, niet alleen de
vredesbeweging moeten volgen, maar dat
wij er zelfs leiding aan moeten geven.
Wij moeten ons beijveren aposten en
herauten te worden van den vrede
Christi.
Allereerst moeten wij deze kwestie
niet als een politieke of partij-zaak be
handelen. Als burger is ieder katholiek
vrij om politieke ideeën, die hij goed acht,
te verdedigen. Maar als Katholieken
moeten wij de verheven belangen, die
boven de partijkwesties verheven zijn,
bezien van uit het standpunt der kerkleer.
Laten wij ons niet te buiten gaan aan
het overdreven anti-inilitaiiisme vau
Tertullianus, Origenes of Tolstoï, want
ten slotte is de militaire macht even
noodzakelijk voor het bestaan van den
Staat als de politie voor de goede orde
en de geneesheer voor de openbare
gezondheid. Doch aan den anderen kant
moeten wij een buitensporig en ongezond
militairisme vermijden, want wij beschou
wen den oorlog als een kwaad, dat wij
uit alie macht moeten bestrijden even
goed als ziekte of hongersnooden wij
zijn het volstiekt niet eens met hen, die
den oorlog goed achten, omdat de betere
hoedanigheden van den menscli, zooals
vaderlandsliefde, moed etc. daardoor
ontwikkeld wordenwant liet doel
heiligt de middelen niet.
Ook moeten wij, Katholieken, al onzen
invloed gebruiken, om de beginselen van
den internationalen vrede te verspreiden
die langzaam maar zeker de noodzake
lijkheid, om aanstonds naar de vreeselijke
wapens te grijpen, overbodig zullen ma
ken, en de geloovigen moeten worden
aangespoord lid te worden van vereeni-
gingen, die de arbitrage willen in plaats
van den oorlog en die een hartelijke
verstandhouding onder de verschillende
naties wenschen.
Doch bovenal moeten wij bidden en
dikwijls bidden, dat de oorlog oplioude
en dat hot koninkrijk van den vrede Gods
kome. In de litaniën vragen wij „Breng
vrede en eendracht onder de koningen
en christelijke vorsten, dat bidden wij u,
verhoor ons!" Wij bidden ook: „O
God, geef aan uwe dienaren den vrede,
dien de wereld niet geven kan, opdat,
terwijl onze harten aan uwe bevelen zijn
onderworpen en niet schromen voor den
vijand, onze dagen rustig mogen zijn
onder uw bescherming."
Wanneer wij aldus, besluit Mgr. C a-
r a t e 11 i, onze krachten zooveel wij ver
mogen in dienst stellen van de heilige
zaak des vredes, dan mogen wij hopen,
deel te hebben aan de zaligheid,'die onze
Heer Jesus Christus heefi beloofd in Zijn
bergred?„Zalig de vreedzamen, want
zij zullen kinderen Gods genoemd wor
den."
Nuchter aangelegde lezers zullen, hoe
zeer zij ook instemmen met bovenstaande
woorden van Mgr. Casartelli, zich afvragen:
wat willen de Pacifisten (bevorderaars
van den wereldvrede) eigenlijk Met één
slag allen oorlog afschaffen?
Neen, zegt mr. 11. J. de Lange in zijn
artikelenreeks „Het Vredespaleis", dat
ware een onmogelijkheid.
Het Pacifisme, zooals dat op
het oogenblik be gr epen wordt,
wil door organisatie tusschen
de staten zooveel mogelijk
alles, wat oorzaak kan zijn tot
oorlog, wegnemen.
Dat klinkt heel anders.
Daaruit blijkt dus, dat we niet opeens
alle legers willen afschaffen. Om de een
voudige .reden, dat de legers niet de
oorzaken van den oorlog zijn. De oorzaken
van den oorlog zijn hoofdzakelijk te
vinden in het ontbreken van wetten en
lichamen tot handhaving en toepassing
van die wetten in het verkeer der staten
onderling.
De burgers, die samen de staat vor
men, leven onder wetten, onder politie
en onder rechters.
De staten, die samen de wereld vormen,
hebben bijna geen gemeenschappelijke
wetten, geen politie en voor lang niet
alle geschillen rechters.
Daarin zit de fout.
De Pacifisten willen meehelpen tot
het langzamerhand verkrijgen van
meerdere wetten, betere rechtspraak en
politie tusschen de staten. Ze begrijpen
dat dit een werk is, dat niet in eens
uitgedacht en uitgevoerd kan worden. De
beschaving der menschheid moet mee
helpen bij het opbouwen. En dit gaat
langzaam, steentje voor steentje.
In vroeger jaren zijn er ijveraars voor
de Vredesbeweging geweest, die ineens
als het ware het Duizendjarige Kijk op
de aarde wilden uitroepen, die een stelsel
van wereldbestuur uitgevonden hadden,
dat zij terstond aan de wereld wilden
opleggen.
Dit bracht natuurlijk teleurstelling en
bespotting. Op het oogenblik heeft het
Pacifisme nog dikwijls moeite, omdat men
denkt, dat het nog altijd met die oude,
lang losgelaten opvattingen te doen heeft.
Dit sluit niet uit, dat we onze voorgan
gers van honderd en meer jaren terug
dankbaar zijn voor het goede, dat ze
desniettemin ter wereld brachten.
Tot zoover de heer De Lange.
Moge het bovenstaande er toe bijdra
gen om ook onder onze geloofsgenooten
een geestdriftige sympathie te wekken
voor de vredesbeweging, met uitsluiting
van alle excessen, zich uitende niet in
woorden maar in daadwerkelijken steun
aan eene zoo voortreffelijke zaak.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Dinsdag, Woensdag
en Donderdag.
Wegens onvoltalligheid begon de zit
ting eerst om 12 uur en werden na
eenige mededeelingen van den voorzitter
de amendementen in behandeling geno
men der commissie van rapporteurs, wel
ke amendementen de bedoeling hebben de
aanslagregeling in hoofdzaak op te dra
gen aan het dienstvak der directe belas
tingen, doch voor de juistheid der aan
slagen samenwerking te verkrijgen tus
schen dit. dienstvak en de Registratie. De
voorgestelde wijziging beoogt., dat ieder
wien een biljet tot aangifte van vermo
gen wordt uitgereikt, tevens een biljet,
tot aangifte van inkomen wordt uitgereikt.
In iedere inspectie wordt een commissie
van aanslag gevestigd (oorspronkelijk ont
werp). De standplaats van den inspec
teur is ook standplaats der Commissie.
Art. 64 is gewijzigd in dien zin, dat.
de inspecteur der registratie ook zitting
krijgt in de commissie van aanslag wan
neer reclames worden behandeld.
In verband met een en ander wordt
ook Art. 8o in zijn oorspronkelijke lezing
hersteld.
Het voorstel werd verdedigd door de
heeren Patijn, Tydeman, Gerretson, De
Meester en J. Ter Laan. De Minister
vond alleen steun bij den heer Van Nis
pen tot Sevenaer (Rheden) en vermocht,
met zijn rede, gehouden in de zitting
van Woensdag niemand te bekeeren, zoo
dat, gelijk wij reeds meldden, de amen
dementen der commissie van rapporteurs
z. h. st.. werden aangenomen.
Wat dat voor het prestige van den
heer Bertling beduidt, behoeft wel niet
aangegeven te worden zegt terecht de
Kameroverzichtschrijver van „De Maas
bode"
„Had hij niet hij de algemeene beschou
wingen veel gevoeliger, doodelijke, ste
ken ontvangen van de heeren Patijn en
Bos, dan zou het beteekenis kunnen heb
ben het moreel effect van dezen afloop
van het belangrijke geschil over do uit
voering der belasting in bijzonderheden
na te gaan.
De Kamer wilde eenvoudig niet. Zij
luisterde nauwelijks naai' de lede van
den Minister en gaf door haar houding
gisteren en heden al duidelijk genoeg aan,
wat het eind zou wezen.
Parlementaire ervaring zou hem een
andere houding hebben aangegeven. Waar
om niet de voordeelen van het stelsel
der commissie van rapporteurs, die toch
ieder tot op zekere hoogte kan waardee-
ren, erkend? Een volkomen welgemeende
en eerlijke vriendelijkheid tegenover het
amendement ware mogelijk geweest. De
minister evenwel bleef bij een hardnekkige
verdediging van zijn eigen stelsel. Alleen
was 't een uiting van parlementaire voor
zichtigheid, dat hij het „onaannemelijk"
niet uitsprak. Hij schudde dus wel niet
met de portefeuille; maar overigens was
zijn terugtocht geheel en al ongedekt.
Wat hebben wij, liberalen, wij, het „den
kend deel" der natie, toch knappe Mi
nisters 1"
Nog werden twee interpellaties toege
laten. in de zitting van Dinsdag.
Een aan den heer Kleerekoper (S.-D.)
tot het richten van vragen aan den Mi
nister van Waterstaat betreffende het feit,
dat door de directies der spoorwegmaat
schappijen de vervulling van het lidmaat
schap van een gemeenteraad aan haar
personeel wordt verboden of wel door het
weigeren van het noodige verlof wordt
onmogelijk gemaakt, en een aan den heer
Mendels (S.-D.) tot. het richten van vragen
aan den Minister van Koloniën ten aan
zien van strekking en draagwijdte der
nieuw ingevoerde artikelen 63a en 63b
van het Wetboek van Strafrecht voor in
landers in Nederlandsch-Indië.
In de zitting van Donderdag werd lang
gediscussieerd over het amendement Van
Yuuren, dat intrekking gedoelde van de
bepaling, dat bij' aanslag in de belasting
inzage kan worden gevorderd van de
boeken.
Minister Bertling achtte deze bepaling
noodig, daarentegen meenden de heeren
Gerretson, Kooien en Lohman, dat de
bepaling te ver gaat.
De heer Kooien diende een amende
ment in om de regeeringsbepaling te be
perken tot hen die wettelijk verplicht
zijn hoek te houden, dus tot de kooplie
den.
De Minister beperkte de bepaling tot een
verplichte overlegging van boeken of an
dere bescheiden het beroep of bedrijf be
treffende. De heer Kooien toonde zich
hierdoor bevredigd en trok zijn amende
ment in, dat daarop door den heer Loh
man opnieuw werd ingediend.
De heer Vliegen diende een. amende
ment in tot herstel van de oude reactie
van het regeeringsartikel. De minister ont
raadde echter alle amendementen.
Het amendement-Van Vuuren werd
daarop verworpen met 40 tegen 34 st.
en dat. van den heer Lohman aangenomen
met. 39 tegen 36 stemmen.
In den geest van dat. amendement, ge
wijzigd, werd het regeeringsartikel ten
slotte goedgekeurd.
De heer Limbairg verkreeg! het Woens
dag door hem gevraagde verlof om derf
minister van waterstaat te mogen inter-
pelleeren naar aanleiding van het rapport
over het spoorwegongeluk bij Beilen. De
dag der interpellatie zal later worden be
paald.
De troon te Buitenzorg.
Als ernstig in aanmerking komende
voor den post van Goeverneur-Generaal
van N ederlandsch Oost-IndiëIdenburg's
tijd is bijna om wordt genoemd het
vrijz. dem. Kamerlid Dr. Bos. Aldus „De
Telegraaf"
„De lijd" verneemt, dat in koloniale
kringen meer geloof wordt gehecht aan
de benoeming van den lieer Van Deven
ter en dat dit geloof ook reeds in Indië
is doorgedrongen en men de verwerke
lijking er van vreest.
Koninklijk Bezoek aan Amsterdam,
Naar de „Tel" verneemt, is H. M. de
Koningie voornemens, haar jaarlijks be
zoek aan Amsterdam, evenals dit, in af
wijking met de vroeger gevolgde gewoonte
verleden jaar geschiedde, ook thans weer
in September te brengen.
Het Oeensche Koningspaar.
Na aankomst van den koning en de
koningin van Denemarken op Vrijdag 25
dezer m het centraalstation te Amsterdam
zullen in de koninklijke wachtkamer de
autoriteiten van regeering, provincie, ge
meente tn en van zee- en landmacht wor
den voorgesteld.
De ministers, departementshoofden,
zullen mede daar tegenwoordig zijn.
Van het station wordt in gala-rijtuigen
naar het Paleis op den Dam gereden.
Ten halfzeven 's avonds zal koning
Christiaan m audiëntie ontvangen de hooi
den van vreemde missiën, standplaats
hebbende te 's-Gravenhage.
De galumaaltijd ten paleize wordt ge
geven voor ongeveer 12U genoodigden.
Na afloop van den maaltijd wordt er
cercle gehouden in de Troonzaal. (Msb.)
I
Departement van Defensie.
Bij Kon. besluit is ingetrokken liet
besluit van 3 December 1912, waarbij
de departementen van marine en van
oorlog werden opgeheven, een departe
ment van Defensie werd ingesteld en
eenige in verband daarmede noodzake
lijke regelingen werden getroffen.
Congres Zondagsrust.
Naar wij vernemen 'hebben de heeren
Talma, oud-minister van Landbouwm,
Nijverheid en Handel en Dr. Bos, Lid
van de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal, zich gaarne bereid verklaard als
Verwachting tot den avond van 16 Mei
Zwakke tot matigen, Noordelijke tot
Oostelijken wind. Afnemende bewolking.
Waarschijnlijk droog weer. Kans op nacht
vorst, vooral in het Oosten. Warmer over-
sprekers op liet in September te houden
3e Nationaal Congres voor Zondagsrust
op te treden. „Centrum."
Katwijk.
Men meldt ons uit Katwijk: Het Be
stuur van de R. K. Centrale in het.
districtKatwijk heeft vergaderd en zal op de
vergadering van de Centrale Kiesvereen.
adviseeren de candidatuur Wassenaar met
te bespreken, voordat deze definitief
vast staat. Wanneer Baron van Wasse
naar van Catwijck zijn benoeming heeft
aangenomen, zal de houding worden vast
gesteld. f
Naar „De Nederlander" verneemt heeft
de heer mr. O. J. E. baron v. Wassenaei'
v. Catwijck besloten zijn benoeming tot
lid van de Eerste Kamer aan te nemen.
Hij wacht echter met zitting te nemen
tot de stemmingen over de aanhangige
wetsontwerpen zullen zijn afgeloopen.
Het amendement-Knobel.
De antirevolutionaire heer Beniner ver
klaarde zich Woensdag tegen het amen
dement-Knobel dat. voorstelde ook vrou
wen benoembaar te verklaren in de
schaftings-commissies, omdat, vólgens
hem, de vrouw van het gezin naar het.
terrein van openbare werkzaamheid zou
worden gevoerd. Nu achten wij voor ons
het standpunt van den heer Beumer wel
wat te doctrinair en al licht had hij zijn
argumenten bondiger kunnen ontvouwen.
Maar wij begrijpen volkomen, dat. eeni
ge leden der rechterzijde zich onttrok
ken aan de (stemming, welke door den.
heer Schaper zoo onzuiver was gemaakt.
Deze beschaafde spreker verklaarde, dat.
voornamelijk in christelijke kringen de
opvoeding der vrouw geen ander doel
had dan haar te laten trouwen, moeder
en grootmoeder te laten worden. Boven
dien had geheel in den stijl van de
achterbuurt. deze welopgevoede soci
aal-democraat de onbeschaamdheid, om
zelfs1 de echtgenooten van de heeren Beu
mer en Duymaer van Twist in het de
bat te betrekken.
De heeren de Geer en Lohman ver
klaarden, dat zij vóór het amendement
zouden stemmen, hoewel hun dat moeilijk
was gemaakt door den heer Schaper.
Is er nu niemand ter Linkerzijde in
'staat, den propagandist van zoo ordinair
socialistische reclame duidelijk te maken,
dat hij allerminst de man is, {om het
linksche fatsoen in het Parlement op te
houden? „Be Tijd."
Staatsraad Struycken.
Bij de benoeming van prof. mr. dr.
A. A. H. 'Struycken tot lid van den Raad
van State is van verschillende zijden de
vrees uitgesproken, dat de hoogleeraar
thans geheel voor het universitaire on
derwijs zou verloren zijn. Naar wij ver
nemen worden echter thans ernstige po
gingen aangewend, alsnog den gevierden
hoogleeraar voor de Amsterdamsche Uni-
'versiteit te behouden. In het belang der
hoogeschool is 't te hopen, dat deze .po
gingen zullen slagen. („De Tijd".)
Geloofsdwang of7
In de N. Rott. Crt. kwam dezer dagen
een stukje voor over een verschrikkelijk
iets. Een dominee had het. daar over een
„schandelijk geval van geloofsdwang",
door de Roomscihen bedreven. Een on
ervaren meisje van Protestantse!» hui
ze werd bij een Rooinsche oom en tante
(te Bergen cüp Zoom) opgevoed en deer
lijk geestelijk gehavend enfin verschrik
kelijk.