/a
„Doder de Plak Rome".
Van Houten's
norm Cacao
No. 25.
Donderdag 26 Februari 1914.
Tiende Jaargang.
NENLAND
le.
B U I T E N L A N D.
JANTJE WEET hoe lekker
|t het niet verkocht mocht
het (tijd wordt, dat er
.ordt gelet.
ijst er nog op, dat vol
ei fers eigenlijk ook niet
nkels mogen worden ver
een kleine hoeveelheid
Het besluit is genomen
len o:p te ruimen. De a,mb-
requisitoir nemen,
iwee dergelijke zaken he
rn A. C. J. B. te Vlissingen
ïg'en C. Cr. v. L. te. Aïid-
werden echter uitgesteld,
geleden werd behandeld
J. J. B. uit Vlissingen,
et jagen op patrijzen na
de 'jacht op die vogels,
destijds en daarom waren
trd de rijksveldwachters
)urg en Voerman uit Vlis-
:1 aarden, dat zij een einde
rflagen aan een dijk en
idere zijde B. zagen loo-
and en schieten cup1 eenigc
r te raken. Zij hielden 11.
dachten \dat liij daar ter
jen mocht, dit bleek ech-
d te zijn. Op: da.t oogenblik
disanten niet, dat de jacht
esloten was, maar zagen
gende politieblad.
U'de, dat de getuigen on
een, zijl kunnen hem niet
ebben en hij heeft op ko
op patrijzen geschoten. De
maande bekl. aan kalm te
igerde een getuige die 11.
rht, te 'hooren, daar hij die
van oen valschen eed wildo
eide bekl. dien getuige dan
rechtbank te doen verschijt-
0 of 1 dagen en verbeurd
het. in beslag genomen ge
il de waarde te schatten
V. uit Biggekerke, die vol-
i,ringen van de getuigen J.
Roelse hen in den weg
wagen toen zij per fiets
?n, waarvan aanrijding en
et rijwiel van Louws het
iverd f 10 of 5 dagen ge-
eide het hellen niet te heb-
loch de kantonrechter wees
la.t hij ook doorgereden is
jding had plaats geliad.
DM ZE
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht pp Maandag en Woensdag vóór
halt drie en .Vrjjdag vóór een uur 's namiddags.
Reclameberichten 26 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels vviooi 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor
1500
gulden bij verlies van beide
banden, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oog;
gulden bij
verlies
van een
duim;
M gulden bij A
verlies van M
wijsvinger.
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
Het verschil
1 tusschen hetgeen de wet-
■n dat hetwelk het ontwerp-
Jnze ouden van dagen over
al te zeer in het oog.
■p-Treub geeft een pensioen
delen in de week aan 70-
:in gehuwde 70 jarigen man
men drie gulden,
ir nu tegenover wat de wet-
ven indien zijn opvolger niet
moed had deze wet op
c punt, te weten de invalidi
ng, stop te zetten,
ren de cijfers die trouwens
troleeren kan aan „Do
r" (antirev. orgaan),
ïale premiebetaling, welke
voor in-gebreke-blijven gedu-
ere weken, krijgen de a.rbei-
ïder dan f 5 verdienen, een
nsioen van f 2.50, die lus-
f8 verdienen, een pensioen
pchen f8 en f 12 een pen-
tusschen f 12 en f 16 een
f 5, nveer dan f 16 een pen-
|van invaliditeit op 56-jangen
de bedragen respectievelijk
f3.40, f4.30, f 5.15.
|nu zet Treub de invaüditeits-
>top, verlaagt slerk de uilkee-
J-jarigen leeftijd, zonder dat.
ivenredige vermindering van
er gegadigden gepaard gaat.
:lt alles ontredderd,
wat zijt ge begonnen?" merkt
lammer" terecht op.
egplannen te Rotterdam.
,Tel." verneemt, moet bij dc
3n de spoorwegmaatschap-
voornemen bestaan, om het
rkeer te Rotterdam een groo-
te doen ondergaan,
is om de stations Rotterdam
3 en Dell'tsohe Poort een alge-
uwing te doen ondergaan en
n verband liet Boeregat, nabij
ition, te dempen,
m men dan de viaducten, die
lorsnijden, als een sta in-den-
verdwijnen, terwijl het stati-
3rd eveneens groote verbetc-
ondergaan.
dad goed ingelicht, dan zal
fisie benoemd worden, ter uit-
3zer plannen, waarin zitting
>en een lid van den Raad van
p de Spoorwegen als voorzit-
verttgenwoordiger van den
an waterstaat, als secretaris,
:en lid aan te wijzen door de
Rotterdam, een door de Hol-
pooi-, een door de Staatsspoor
>r den rijkswaterstaat.
Aan onze abonné's zij medegedeeld
dat na deze week geen vooruit
betaling abonnementsgeld 1914 ad
f 3.50 meer kan worden aangenomen.
De Administratie.
Onder dezen titel is Maandagavond j.l,
to Middelburg de afgevallen priester Jos
van Veen eenigc onbenulligheden komen
debiteeren over do Katholieke Kerk, die
ons Hand heet te overheerschen of te willen
overheerschen, om te eindigen „met een
krachtige opwekking" zoo luidt het
verslag van de „Middelburgsche Courant"
„om samen te werken ter verhindering,
dat het eene deel van de maatschappij
op het andere parasiteert".
't Is eigenlijk dwaasheid om den hon
derd- en nog eens honderdmaal weerleg
den onzin op de kaak te stellen, die er
dien avond in het Schuttershof weer is
verkondigd. Maar „het getal der dwazen
is' oneindig", zegt do H. Schrift en het
is treurig maar waar de leugen vindt
altijd gretiger hoorders dan de waarheid.
Het begon al met den voorzitter der
vergadering, tevens president van de socia-
listenvcreeniging „Middelburg" u weet
lezer, dat de socialisten beweren, geheel
niet tegen den 'godsdienst te zijn die
er op wees, „hoe de Kerk de(n) vooruit
gang der maatschappij belemmert" (zie
het verslag der „Middelb. Crt.").
Nu is er onder de „Gesc.hichtslüge" geen
brutalere, dan dat de Katholieke Kerk
tegen ontwikkeling en vooruitgang zou
zijn. Geheel de geschiedenis der Kerk is
één welsprekend pleidooi voor hot tegen
deel. Ja, van geheel die moderne cul
tuur, waarop onze tijd zoo prat gaat, is
door do Katholieke Kerk dc grondslag ge
legd. Ware zij er niet geweest, mensche-
lijkerwijze gesproken, zou geheel Europa
en de Nieuwe wereld in de harbaarschheid
verzonken liggen, gelijk die landstreken
in Afrika en Azië, welke aan den invloed
der christelijke beschaving met geweld
werden onttrokken. Nooit is door de Kerk
ook maar ééne poging gedaan om den
monschelijken geest in zijn vlucht te kort
wieken, nooit werd een uitvindig door
haar belemmerd. Wie maakte het eerst
I gebruik van de boekdrukkunst tot heil der
menschheid? De Kerk, die de landen
Spanje en Italië niet uitgezonderd over-
dekte met bijbels in de volkstaal lang vóór
dat de Reformatie uitbrak.
Wat de Kerk deed voor het onderwijs,
jvij stelden het nog kort geleden in het
licht,, toen wij de Concilie-decreten en bis
schoppelijke verordeningen aanhaalden
van 680, 1078, 1179, 1270, waarbij het
volks onderricht en de leerplicht
werden voorgeschreven. (Zie „N. Z,-Ct:"
van 10 Febr. j.l,).
En dat Germanje, dat volgens den heer
Jos van Veen „eeuwen had gezucht onder
het juk van Rome" tusschen twee
haakjes, mijnheer Van Veen, een verba
zend afgezaagde gemeenplaats wat zegt
Rendu er van in zijn werk: „1'instruction
populaire dans l'Allemagne du Nord"?
„De Katholieke Kerk had
Duitschland gel ij k het overige
gedee 11e v,an Europa met volks
scholen overdekt. Zij heeft den
hoeksteen gelegd voor het on
der w ij s zoowel van het volk
als van de geletterden."
Is dat zuchten onder het juk van Rome?
Indien het Germaansche ras heeft ge
zucht, dan is het geweest onder despoten
als een keizer Hendrik IV, waartegen niet
zonder beschikking der Voorzienigheid een
paus Gregorius VII optrad met apostoli
sche vrijmoedigheid en hoogepriesterlijken
ernst en tevens met een staatsmanswijs
heiden grootheid van ziel, die aaneen Na
poleon zeker een wel ietwat beteekenis-
voller personage als onze vriend Van Veen
de kreet ontlokte: „Als ik geen Napo
leon was zou ik een Gregorius VII wil
len zijn".
En dan het bakerpraatje, dat de paus
van Rome den invloed, die oorspronke
lijk berustte bij het Romeinsche keizerrijk,
handig tot zich getrokken zou hebben-
Zelfs indien de heer Van Veen met alle
herinneringen, die hem aan de Katholieke
Kerk hinden, ook zijin cahiers en dicta
ten van het Klein- en Groot-Seminarie
zou hebben vernietigd renegatenwoede
vermag veel, behalve het onuitwischbaar
merkteeken des priesterschap vernietigien
dan nog moest hij weten, dat hij hier
een historischen leugen verkondigde.
De Pausen hebben niet tot zich ge
trokken, maar ontvangen; van Con-
stantijn do burgerlijke vrijheid, van Pepijn
en Karei den Groote het grondbezit der
Kerkelijke Staten. Zeer zeker, hun aan
zien en macht namen toe met de jaren.
Maar wat was daarvan de oorzaak? Ilun
hooge waardigheid, hun weldadigheid, hun
zorg ever de hun toevertrouwde kudde, de
bescherming, welke het volk bij1 hen vond
tegen de hardheid en rechtsverkrachting
van misdadige vorsten. Zoo vroeg men,
hoe kon het anders, dc bemiddeling der
Pausen, ook in staatkundige geschillen
en kon in latere dagen de Protestant
Leibnitz schrijven: „De vier scha ai-
des Pausen, boven de vorston
verheven om hun (len weg te
w ij z e n, zou b ij ons de gouden
eeuw terug; voeren."
En wat den onormen onzin betreft, als
zou do Kerk speculeeren op do zinnelijk
heid der mcnschen, weet de heer Van
Veen niet meer of wil hij niet meer
weten, want geen erger doovcn dan die
niet hooren willen dat de Katholieke
Kerk Europa heeft bewaard voor vorste
lijke harems en een erfelijke priesterkaste
en tot op den huidigen dag in haar rei-
nen priesterstand en haar boetvaardig
kloosterwezen der zinnelijkheid een strijd
verklaart op leven en dood? Of gelooft
hij soms, dat de waarschuwende stem
van paus en bisschoppen, nog in den
allerlaatstcn tijd tegen wuften dans en
wulpsche kleeding aangeheven, de zinne
lijkheid in het gevlei komt? Alleen reeds,
het kabaal, dat in de liberale pers over
deze waarschuwingen wordt gemaakt, be
wijst het tegendeel.
Ten slotte want één dwaas kan meer
zeggen dan tien wijzen kunnen antwoor
den nog de opmerking van den heer
Van Veen, dat de Kerk de kloosters ex
ploiteert om haar invloed tc vestigen.
De man weet, dat hij ook met deze op
merking de waarheid in het aangezicht
slaat. Meer dan iemand anders moet hij
de zegenrijke werkzaamheid der kloosters
kennen. Hij heeft wel eens gehoord van
de Montalembert's beroemd werk: „Les
moines d'Oocident" (de monniken van
het Westen)? Welnu hij leze het chapiter
over den inval der Barbaren en de op
komst van het monnikenwezen in het
Westen, waar de regel van St. Benedictus
wordt genoemd een „phare de salut", „en
lichtbaak des heils" en zijn orde een
instelling, bestemd om het verwoeste
Europa vruchtbaar te maken, de bouw
vallen te herstellen, de verlaten akkers
te bebouwen, de woestenijen te bevol
ken en de veroveraars te brengen onder
het zachte juk des evangelies (töme 1
3738). Slechts in het kort op te sonv
men wat de verschillende kloosterorden
in den loop der eeuwen èn in 'de oude-
èu in de hièuwe wereld hebben tot stand
gebracht voor het' zedelijk en stoffelijk
heil der menschheid, voör de leniging
van nood en rampen, voor 'dc verbreiding
van kunsten en wetenschappen, voor de
ontwikkeling van den me'nsc'helijken geest
zou meer plaats vereisehen, dan een
flinke courant aan plaatsruimte biedt. En
zoo is het ook nog thans. Als de heer
Van Veen twijfelt, moet hij, bij „de Maas
bode" maar eens de nummers vragen met
het mooie feuilleton over het blinden
instituut te Grave, waar kloosterbroeders
hun levc-n opofferen voor arme blinden.
Of anders maar eens informeeren naar
het werk van de Barmhartige broeders
de Deo aan het ziekbed van kranken
en ongelukkigen, onverschillig van wel
ken godsdienst.
„Onder de plak van Rome". Zoo werd
het al voorspeld aan de goê gemeent', 60
jaren geleden, toen de bisschoppen in
ons land bezit kwamen nemen van hun
zetels.
En thans vragen wij in gemoedo aan al
degenen, die Maandag naar het abracada,-
bra van den heer Van Veen zijn gaan
luisteren: merkt u iets van die plak? Is
de Paus hier baas? Moet u hem schatting
betalen? Knevelt hij u ia uw vrijheid
vau handelen? Is Nederland een winge
westvan „Rome"? Is kardinaal Van Ros-
surn verschenen zomer ons land voor
den Paus komen opeischen? Heeft Pius
ook maar een greintje in te brengen in
het bestuur van Nederland? U zult op
al die vragen volmondig „neen" moeten
antwoorden. Al die bedreigingen met „on
der de plak van Rome" en wat dies
meer zij, zijn niet als een goedkoope specu
latie op een der laagste menschelijke
passies, den godsdiensthaat. Wee ham, die
dien haat opwekt, want hij vergrijpt zich
aan (le rust, do eendracht en liet geluk dei-
burgers van het eene gemeenschappelijke
vaderland, waarin de Katholieken willen
leven, niet minder verknocht aan hun
wettige Souvereine, aan 's lands instel
lingen en aan al onze glorievolle nationale
tradities dan aan hun Kerk en Paus.
Slechts ééne zaak streven zij boven alles
na, cle uitbreiding van het Godsrijk op
aarde met al de middelen, welke hun
heilige en eerbiedwaardige godsdienst hun
ten dienste stelt. Maar is dit niet iets
waarover zich ten slotte ook de eerlijk-den
kende Protestant tenzij hem alle gods
dienstig gevoel vreemd is meet verheu
gen?
Wij gaven èn den heer De Lange èn
het auditorium van den hoer Van Veen
den welgemeenden raad om de inrichting
van do Katholieke Kerk en haar invloed
op de maatschappij eens te hestudeeren
uit do hoeken, door bekwame Katholieken
geschreven de openbare leeszaal te
Middelburg zal die wel hebbed, die lees
zaal is immers neutraal, d.w.z. voorzien
van boekwerken van elke richting? Het
woord v,an een afvallige is uitteraard
minder geschikt om een juist en betrouw
baar beeld te geven van het Katholicis
me, maar er zijn bronnen in overvloed.
De Kerk is geen Vrijmetselaarsloge. Niets
wordt verheimelijkt, zelfs niet te „Rome"
in het Vatikaan. Daar liggen alle archie
ven open en bloot ter kennismaking. Voor
uit, dames en heeren, gaat uw gang en
profiteert van de gelegenheid. Later spre
ken wij elkander nader.
En den hoor Van Veen? Hem, lezer,
geven wij geen raad, wijl hij voor goeden
raad ontoegankelijk is. Alleen herinneren
wijl hem aan het spreekwoord, dat dwalen
menschelijk, maar volharden in de dwa
ling duivelsch is.
F H A lli K K IJ K.
Vastenbrieven. Eenige vastenbrie
ven van Fransche bisschoppen handelen
over de slechte pers. Mgr. Sagot, bisschop
van Agon en andere bisschoppen van
Zuid westelijk Frankrijk herinneren in hun
vastenbrieven aan het verbod om het vrij
metselaarsblad, de „Dépêche dc Toulouse"
te lezen. Een zware zonde bedrijft hij
luidt het die zonder ernstige redenen,
welke aan hot bisschoppelijk gezag ter
beoordeeling staan, de „Dépêche" pleegt
te lezen en 'te koopen.
Mgr. Turinaz, bisschop van Nancy,
waarschuwt in zijn 'vastenbrief eveneens
tegen de slechte bladen en boeken. „Er
zijn boeken en dagbladen verklaart
hij die de goede zeden en den gods
dienst openlijk, grof en heftig aanvallen;
andere doen dit op perfiede wijze, hun
doel' verbergend en somwijlen zelfs onder
het mom van ijver voor de godsdienstige
belangen. Dc laatsten zijn slechter en ge-
I vaarlijker dan de eersten". Aan de biecht
vaders wordt verder gewezen op hun
plicht, om de veelvuldige illusies weg te
smaakt, en zijn moeder
weet hoe gezond het voor
hem is.
RONA Cacao is een
ideale dagelijksche drank
voor kinderen. Voedend
en toch licht verteerbaar.
nomen van penitenten op het stuk der
lectuur van de slechte pers.
In naam der v r ij h e i d en ge
lijkheid. Te Bourg en Bresse, in het
Fransche departement Ain, had een jonge
dame, die de noodige bekwaamheid bezat,
verzocht om als volontaire op het post
kantoor dezer stad dienst te doen. en
zich zoó tot oen post-examen voor te be
reiden,
Enkele dagen geleden werd zij1 op het
politiebureau(uitgonoodigd om inlich
tingen te geven over de godsdienstige en
politieke overtuigingen van hare familie.
Do vader, die zijn dochter vergezelde,
verklaarde dat hij Katholiek was, en zijn
familieleven daarnaar geheel inrichtte; zoo
gingen bijv. zijn kinderen op de Katholieke
school.
Het gevolg was, dat de directeur van het
postkantoor op hevel van den prefect van
Ain het verzoek van de jonge dame niet
inwilligde.
niilTHCHLA I I».
K a r d i n a a 1 K o p p. Ofschoon de ziek
teverschijnselen afnemen, is, volgens een
telegram uit Ratibor aan de „Köln.
Volksz.", de algemeene toestand van kar
dinaal Kopp, die tijdens zijn verblijf in
Oostenrijksch Silezië door een longaan
doening werd aangetast, nog altijd weinig
bevredigend.
Socialisme en Onzedelijk-
h o i d. Dat de socialisten een geheel bij
zondere houding .aannemen 'tegenover het
geen onder openbare onzedelijkheid wordt
verstaan, mag bekend heeten. Ook in den
strijd, thans door den Duitschen Rijksdag
aangebonden tegen het neo-malthusianis-
me, den handel In desbetreffende artike
len en de publiciteit daarvan, stonden zij
geheel geïsoleerd. Voor hen is het neo-
malthusianismc immers een noodzakelijk
gevolg van de onvoldoende loonen, een
sociaal' wapen dus
Eenzelfde exclusivistisc.il standpunt na
men de Duitsche'socialisten verleden week
in ten aanzien der wet tot bestrijding
van do onzedelijkheid in beeld, woord en
geschrift. De afgevaardigde Liebknecht
sprak tegen het ontwerp, als schade toe
brengend aan kunst :en letteren. Tegen
over dc klacht van sommige afgevaar
digden, dat de 'slechte theater- en bioscoop
voorstellingen te Berlijn met de prostitu
tie samenwerken, verklaarde Liebknecht:
„Het is waar, dat het nachtleven te Ber
lijn veel erger is dan in eenige andere
hoofdstad van Europa; maar daar hebben
zedelijkheid en prostitutie niets mee te
maken."
Onder protest van alle partijen slóten
de „Genossen" zich bij deze verklaring
,aan(Tijd)
ZWITSFRLAWlt.
Zondag heeft in Midden-Zwitserland en
het Berner Oberland een hevige storm
gewoed, zooals in jaren niet is voorge
komen. In sommige dorpen is geen huis
onbeschadigd gebleven.
De storm was zoo geweldig, dat een
trein, die uit den Loetschberglunnel kwam,
uit de rails werd geslagen. Twee wagens
sloegen om en werden verbrijzeld, een
persoon uit Luzern is gedood en drie ande
ren liepen zware verwondingen op.
MFXICO.
In dit ongelukkige land is nog altijd
strijd tusschen de partij van président
Huerta en die der rebellen, welke laatsten
min of meer openlijk door de Vereenigdc
Staten worden gesteund.
De quaestie van den dag is op dit
oogenblik de executie van den Schotschen
landeigenaar Benton, door de soldaten van
Villa, voormalig struikroover, thans „gene
raal" der revolutionnaircn. Villa verklaar
de aan den Amerikaanschen consul te
Juarez, dat Benton door een krijgsraad is
gevonnisd en terechtgesteld, omdat hij
hem, Villa, met een revolver naar het
leven had gestaan. Doch de vrienden van
Benton geven een andere lezing van liet
gebeurde en verklaren dat Benton geheel
ongewapend naar Villa ging, om zich te
beklagen over de herhaalde plundering
zijner bezittingen.
Daar schijnen in de omgeving van Villa
dien men thans als den grootsten tegen
stander van Huerta te beschouwen heef
zonderlinge dingen te gebeuren. Zoo
heeft, naar uit El Paso gemeld wordt,
een Engolschman, Stewart geheoten, ver
klaard, dat hij twee Engelschen, Lawrence
en Stuart, die Woensdag naar Juarez gin
gen om Benton te zoeken, niet kon terug
vinden. Stewart doorzocht, vergezeld van
een lid van den staf van generaal Villa,
verschillende gevangenissen van Juarez,
doch kon van de beide vermisten geen
spoor vinden. Een en ander heeft langs
de Amerikaansch-Mexicaansche grens een
storm van verontwaardiging opgewekt. En
de partijgangers van Huerta hopen, dat
Engeland de Ver. Staten zal dwingen tot
een actie, die nu eindelijk eens leiden
zal lot interventie. Do Duitsche kruiser
„Dresden" heeft Zaterdagnacht naar het
Duitsche legatiegebouw te Mexico 2 ma
chinegeweren en 40.000 banden patronen
laten, vervoeren. De overbrengers werden
geëscorteerd door matronen in burgerkle
ding.