So. 23.
Zaterdag 21 Februari 1914.
Tiende Jaargang,
EERSTE BLAD.
Dit miner bestaat nit 8 bladzijden.
BINNENLAND.
UIT ZEELAND
Welk weder zullen wij hebben
NIEUWE ZEEUWS® COUffll
Abonnementsprijs p. 3 maanden vootr Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht ,op Maandag en Woensdag vóór
half drie en .Vrjjdag vóór een uur 's namiddags.
RecLamebericKten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 1—5 regels ƒ0.60; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de I BH gulden bij verlies van beide I gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de fl^ 1181 handen, voeten of oogen. jfl fl^ fl fl verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, fl I fl fl fl fl Voorts bij ongeneeselijke fl Z fl fl fl hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: verstandsverbijstering; of oog; fl duim;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
I P1 gulden bij ft gulden bij A gulden bij P"
jfl fl B verlies van een I I II I verlies fl I verlies van M
hand, voet fl fl fl fl fl van een ^fl fl fl een M Z fl
of oogfl duimflj wijsvinger.
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
In het moeras.
Wij' zitten er weer tot over onze
ooren in.
Waarin
ln het moeras der partijdige benoemin
gen.
Het district Eindhoven, zoo goed als
geheel Katholiek, had een schoolopzie
ner noodig.
Benoemd is de niet-Katholieke heer I.
F. Clerx, hoofd eener openbare lagere
school te Breda, permanent lid der exa
mencommissie voor hoofd- en hulp&cte
en reiscorrespondent van hot N(eder-
Iandsch) O(ndenvijzers) G(enoot,schap).
Ja, maar de liberalen zien bijl benoe
mingen alleen op bekwaamheid. Misschien
waren de andere sollicitanten.
Mis! Naar „De Tijd" mededeelt, kwa
men de Katholieke sollicitanten naar deze
betrekking zeer beslagen ten ijls. Drie ver
toonden een middelbare acte, welke de
heer Clerx mist.
Een wais daarbij nog arrondissemenls-
schoolopziener, directeur eener R.-K.
kweekschool, schrijlver van een uitmun
tend paedagogisch werk, enfin, een onder
wijsman van de bovenste plank, maar
hij maakte een kruis en als je dat doet,
dan hg je bij het liberalisme in de goot.
Wees .atheïst, sociaal-democraat, Boed-
hist, theosophist, vrijmetselaar, de vrij
zinnigheid zal er je niet kwaad om aan
kijken. Maar hen je geloovig Christen,
overtuigd Katholiek, dan mag je allo be
kwaamheden der wereld hebben, je komt
er niet.
Ge ziet hot lezer bij deze schoolopzie
ners benoeming.
De drager van een middelbare acte en
tal van titels van bekwaamheid, maar
tegelijkertijd uitnemend Katholiek werd ge
passeerd, de niet-Katholiek, bezitter van
een reiscoupon van het N.O.G-. kwam er
met vlag en wimpel.
Toch staat in art. 5 van de Grondwet
van het Koninkrijk der Nederlanden:
„IEDER Nederlander is tot ELKE
landsbediening b en o e inbaar."
Wat zijn die woorden anders dan bittere
ironie I
En wat zijn de Nederlandsche Katho
lieken in het oog der vrijzinnigheid an
ders dan Heloten, die men duldt, doch
voor geen volle staatsburgers aanziet I
Wij roepen onze geioofsgenooten toe:
weest op uw hoede en controleert scherp
de benoemingen dezer regeering, opdat
wij nog niet dieper in het moeras terecht
komen.
EERSTE KAMER.
Woensdag j.l. heeft Minister Cort v.
d. Linden het bestaansrecht van dit „Ko
ninklijk Kabinet" uiteengezet en het pro
gram der regeering verklaard. Wat het
algemeen kiesrecht betreft, een der pun
ten van dit program, beweerde de minister
niet zwak te staan, wijl ook ter rechterzijde
do sympathieën voor dat kiesrecht niet
ontbreken. Z. Excellentie beriep zich o. a.
en met nadruk op het betoog van de min
derheid in de Kiesrecht-commissie van
den Algemeenen Bond van R. K. Kiesver-
eonigingen (welk betoog hij een van de
helderste noemde, welke hij ooit ontmoet
had) en op het beroep van deze minder
heid op St. Thomas van Aquine, „den
grootsten wijsgeer, welke ooit heeft be
staan".
Ten slotte wees Z.lïxc. er nog op, dat
algemeen kiesrecht in 's Lands belang is,
doordat het den vrede zou bevorderen
en de autoriteit der wetten zou bevestigen.
Ook de plannen van minister Treub
roerde Z.Excellentie aan, terwijl hij ver
klaarde op het gebied der defensie niet
■te willen schipperen en hoopvol gestemd
bleek omtrent de uitkomst van het werk
der onderwijscommissie.
Daarna kwam minister Bertling aan het
woord. De man was zeer weifelend op
hot stuk der staatsmonopolies, die de heer
Van Kol gaarne zag ingevoerd. liet eene
oogenblik was Z.Exc. er voor, het vol
gende er weer itegen. Ten slotte bleek
echter ook hij de nadeelen wel grooter
te achten dan de voordeelen. Er zai even
wel op gestudeerd worden, evenals op
een technische Tariefsherziening, waarvan
Z.Exc. in de Tweede Kamer niet wilde
hoorcn. Verder zagen we een uitbreiding
der zegel-belasting en een tabaks-belasting
in het vooruitzicht gesteld, met en be
nevens een heffing op schenkingen tus-
schen levenden.
De heer Regout had minister Treub uit
zijn tent gelokt, die dan ook Donderdag
te voorschijn kwam. Hij sloot zich aan hij
hetgeen door den minister-president over
zijn ontwerp was gezegd en ontkende er
toe te hebben medegewerkt, dat van artikel
309 der Invaliditeitswet-Talma zou zijn
misbruik gemaakt. Ook kwam l\ij er tegen
op, dat hij de wetten ran oud-mm. Talma
zou heeteu dood te drukken, hij wil ze
alleen wijzigen en verbeteren en de Raden-
wet vervangen door een hetere regeling.
Nog deelde hij mede, dat de door hem in
de Tweede Kamer aangekondigde sociale
wetsontwerpen omstreeks het Paaschreces
den Raad van State zullen hereiken en,
naar hij hoopt, voor het einde van het
zittingsjaar bij de Tweede Kamer komen,
om in het voorjaar van 1915 in openbare
behandeling te komen.
Doch de heer Regout liet zich niet zoo
gemakkelijk belezen. In een schitterend
betoog handhaafde déze senator zijn be
zwaren tegen het optreden van minister
Treub in het scharrelen met de wetten
van zijn ambtsvoorganger en bleef bij zijn
grief, dat de heer Treub de continuïteit
der wetgeving op onbehoorlijke wijze on
derbreekt. Het schijnt wel, zoo zei de
Katholieke afgevaardigde, of de Minister
zich heeft uitgesloofd en gedacht, hoe hij
maar de rechterzijde kon krenken en be-
leedigen.
Aan de moeilijkheden, om middelen te
vinden schreef de heer Regout de kracht
toe om de eventueele totstandkoming van
de wetten van Minister Treub in een ver
verschiet te plaatsen, zóó ver, dat het
achter den te verwachten levensduur van
dit Kabinet vallen zou.
Moge de heer Treub niet doof bljjven
voor den roep: Laat de arbeiders nu nog
niet weer meerdere jaren wachten op de
sociale verzekering.
H, M. de Koningin op reis.
Donderdagmorgen om 9.23 kwam B. M.
do Koningin te Gorcum aan, vergezeld van
een hofdame en twee officieren. In twee
auto's werd plaats genomen en door de
straten van Gorcum gereden naar de veer
boot hij Sleeuwijk. De Koningin was ge
kleed in muiskleuiigen mantel met blau
wen hoed. Omstreeks 12.40 arriveerde II.
M. met gevolg wederom te Gorkum. H.
M. had een bezoek gebracht aan de for
ten Steurgort, Giesen en Loevestein. H. M.
vertrok daarna in do richting van Gelder-
malsen, om via Kuilenburg naar Den
Haag terug te keeren.
Tegen de hedendaagsche Mode.
Dezer dagen verschijnt hij hel Centraal
Bureau voor de K. S. A., in samenwer
king met het secretariaat van de Derde
Orde, een vlugschrift, getiteld: „Vrouwen,
waakt voor Uwe eerbaarheid", waarin op
overtuigende en treffende wijze gewaar
schuwd wordt tegen de hedendaagsche on
zedelijke modes.
Wij hopen, dat dit helaas zeer actueel
vlugschrift alom in den lande ruim ver
spreid zal worden. Een schoone taak heb
ben hier de R. K. Vrouwenvereenigingen.
Dit vlugschrift moet besteld worden hij
het Centraal Bureau voor de K. S. A. te
Leiden.
Burgemeester en sociaal-democraat.
Mr. D. A. van Eek, oud-burgemeester
van Boskoop, hekend door zijn verzet in
„Hot Volk" tegen het aanvaarden van het
burgemeesterschap door een sociaal-demo
craat, heeft ontslag genomen als voorzitter
van de afdeeling Leiden der S.D.A.P.
Het Hofconcort.
De muziekpartij welke H. M. de Konin
gin Dinsdag avond ten Hove liet geven en
welke ook bijgewoond werd door H. M. de
Koningin Móeder, vond plaats voor een
auditorium van de volgende genoodigden:
de geheeie hofhouding, ook die van de
Koningin Moeder en den Prins de leden
van het corps diplomatique met hunne
dames, de ministers van Staat, leden
van den Raad van State, van de beide
Kamers dn- Staten Generaal en leden
van Gedeputeerde Staten met den Com
missaris der Koningin in deze provincie
leden van den Hoogen Raad, secretaris
sen-genereal der departementen en voorts
nog vele gasten uit de kringen van we
tenschap, letteren, toon- en schilderkunst
en een talrijke groep particulieren, zoo
wel dames als heeren.
Op dit hofconcert traden op het quar
tet uit het Concertgebouw-orkest te
Amsterdam de lieer Anton van Rooy en
de heer A. D. B, Vei hey. uit Rotterdam
piano.
Goes. Gezondheidscommissie.
In de Dinsdag gehouden openbare verga
dering van de Gezondheidscommissie al
hier, onder voorzitterschap van den heer
D. Mulder, is door den secretaris, den heer
Jac. Z,. Risch verslag uitgebracht van de
in 1913 verrichte handelingen. De commiis'-
sie bezocht verschillende gemeenten; er
werden in 1913 tien gewone vergaderingen
gehouden, waarop besprekingen over on
derwerpen van uiteenloopenden aard
plaats hadden. Wat den gezondheidstoe
stand in de gemeenten betreft, wordt opge
merkt, dat die te Borssele zeer goed is;
te Driewegen niet ongunstiger dan andere
jaren; te Ellewoutsdijk gunstig en ook
te Goes gunstig. In Februari, Maart,
Juli en Augustus kwamen de meeste
ziektegevallen voor. In Januari begon de
mazelenepidemie, die in 1912 zoo ernstig
heerschte, af te nemen. Er kwamen vele
gevallen van diphterilis voor; 89 gevallen
werden aangegeven, één geval van febris
thyphoidea. In de maand Februari zijn
niet minder dan 18 gevallen vastgesteld.
Andere ziekten kwamen minder voor. Wei
nige sterfgevallen. Het sterftecijfer is 187
tegen 103 het geboortecijfer. De gezond
heidstoestand te 's Heerenhoek is minder
gunstig (hoog sterftecijfer onder de kin
deren, vele gevallen van tuberculose, in
2 gezinnen roodvonk); Nieuwdorp vrij
goed (geen besmettelijke ziekte; sterfte-
gevailen onder 2025-jarige longtubercu
loselijders) 's Heer ArendskerKe zeer
gunstig (kinderensterfte gering)Heinkens-
zand bevredigend (1 geval van roodvonk)
Kattendijke uitstekend (2 gevallen van
diphterilis); Kloetinge gunstig (14 diphte-
ritisgevallen)Nisse goed (geen besmette
lijke ziekte); Oudelande vrij goed; Ove-
zand sterftecijfer vrij hoog, geen besmet
telijke ziekte; Wolfertsdijk goed (sterfte
en ziektecijfer laag). Wat (1 o e s betreft
wordt als een merkwaardigheid opgetee-
kend, dat in tegenstelling mot de andere
scholen, op school C weinige gevallen
van diphterilis geconstateerd zijn. Ver
schillende klachten werden ingebracht om
trent waterafvoer, in alle welke zaken
van advies gediend is, meestal met gun
stig gevolg. Rioleeringen weder op advies
der commissie verbeterd, slooten schoon
gemaakt, bouwvallige huizen na onbe-
woonbaarverklaring afgekeurd, gebreken
aan huizen verholpen, in ongunstige toe
standen op scholen (o.l.s. te Oud-Sabbinge
en Oostkerke) wijziging gebracht, drink
watervoorzieningen verbeterd, enz. enz.
In het geheel lelt de Waterleiding op
Zuid-Beveland 1532 aansluitingen, waar
van 620 in Goes, 70 in Ellewoutsdijk, 214
in 'sHeer Arendskerke, 55 in 's Heeren
hoek, 63 in Heinkenszand en 191 in Wol
fertsdijk.
Wat het melkonderzoek betreft, heeft
de commissie in een circulaire op groo
ter zindelijkheid aangedrongen. Het ligt
in haar voornemen nog een onderzoek
in te stellen, enkel naar de zindelijkheid.
Dr. Folmer bepleitte aan het slot der
Vergadering de wenscihelijkheid, om aan de
plaatselijke pers een kort resumé te ver
strekken van het in de commissïevergade-
deringen behandelde, evenals dit o.a. in
Gorinchem geschiedt.
De commissie besloot dit in den ver
volge te doen, wanneer het zaken van
meer algemeen belang geldt. (Z.)
Onze vroegere stadgenoot de heer
P. Wessels, thans rijksklerk ten kantore
der Registratie en Domeinen te Purme-
rend, is met ingang van 1 April 1914
als zoodanig alhier benoemd. (Zeeuw.)
Men vraagt ons opneming van het
volgende
Donderdagavond hield het comité voor
plaatselijke keuze van drankverbod een
vergadering waarbij ook de medewerkers
tegenwoordig waren.
Het plan van actie werd uiteengezet.
Dadelijk na de openbare vergadonng, die
op Dinsdag e.k. in de Prins van Oranje
gehouden zal worden zullen de lijsten
ter teekening worden aangeboden, tot
welk doel de stad in 23 wijken is ver
deeld elke wijk wordt bezocht door 2
personen.
N.B. Wij herinneren er onze lezers
aan, dat zoowel het verlangen van den
bisschop van Haarlem, om aan deze actie
niet deel te nemen als hel advies onzer
drankweerorganisaties, om zich van deel
name aan de local-option-beweging te
onthouden, het den katholieken ten
plicht maken geen lijsten of adhaesiebe-
tuigingen met hun naam te onderteeke
nen. Red. N.Z.Crt.
(Zie ook onder Zierikzee in dit num
mer.)
Naar wij vernemen zal binnenkort
in de zalen der sociëteit V. O. V. eene
uitgebreide tentoonstelling worden ge
houden van alles wat betrekking heeft
Op gasverlichting en gasverwarming. Deze
expositie gaat uit van de directie onzer
gasfabriek.
Naar wij vernemen zal op de aan
staande kermis alhier ook een zoogenaam
de Rodelbaan verschijnen, eene inrichting
van 75 M. lang en 12 M. breed, waarin
men op eene slede gezeten, met eene
grootc snelheid eene geheeie baanlengte
aflegt Deze inrichting is nimmer hier
aanwezig geweest. Zij maakte indertijd
op de vooi jaarskermis in den Haagschèn
Dierentuin veel opgang.
Middelburg. Dinsdag j.l. hield de It. K.
Kiesvereeniging hare jaarlijkscho vergade
ring. Na opening door den voorzitter wer
den de notulen van de vorige vergadering
voorgelezen en onveranderd goedgekeurd.
In zijn jaarverslag herdacht de voorzit
ter het werken dér Kiesvereeniging in het
afgeloopen jaar, dankte de leden voor hun
trouwen steun, waardoor het bestuur sterk
stond, ondanks onaangename incidenten,
die zich in den laatsten tijd hadden voor
gedaan, en bracht hulde aan de propa
ganda-club voor de krachtige hulp, die
zij aan de kiesvereeniging bracht. Jam
mer, dat. het resultaat zoo bedroevend
was.
Alsnu bracht de penningmeester reke
ning en verantwoording uit over het afge
loopen jaar. De ontvangsten bedroegen
f270,665 on do uitgaven f295,73, zoodat
er een tekort was van f25,Ó65. Echter
moest er nog betaald worden f 21 en ont
vangen f29.19.
De secretaris, de heer Epipings, had
een schrijven gezonden, waarin hij om
gezondheidsredenen ontslag nam als be
stuurslid. Do voorzitter betreurde het
heengaan van den heer E. en bracht hulde
aan hetgeen hij voor de vereeniging deed.
Met algemeene stemmen werd er veran
dering gebracht in de contributieregeling.
Verwachting tot den avond van 21 Febr.
Toenemende tot matige of krachtigen,
Zuidelijke tot Westelijken wind. Zwaarbe
wolkt tot betrokken lucht met kans op
regen, later opklarend. Weinig verandering
van temperatuur.
Do contributie zal voortaan zijn f 0,25,
f 0,50, f 1 en hooger.
Het concept-reglement der „CentraJe"
werd, behoudens enkele heel kleine wijzi
gingen, goedgekeurd.
Overgaande tot verkiezing van bestuurs
leden werden de beide aftredende leden,
do W.E.Gestr. heer Mr. Groot en de heer
Van Wijk, herkozen en werd in de vaca-
ture-Eppings voorzien door het -verkiezen
van den heer Van den Heuvel.
Niets meer aan de orde zijnde sloot de
voorzitter deze goed bezochte en geani
meerde vergadering.
Door Ged. Staten is benoemd tot
tweede klerk ter Provinciale Griffie de
heer P. W. Adriaanse te Middelburg,
thans notarisklerk te Vlissingen.
Dinsdagavond werd in de so
ciëteit „De Vereenigingeene verga
dering gehouden van de op 23 Januari
opgerichte „Middelburgsche IJsvereeni-
«ing"-
De heer R. Borggreve, voorzitter van
het voorloopig comité, heette de ongeveer
30 aanwezige personen welkom, en sprak
zijd spijt uit, dat niet meerdere toege-
tredenen waren opgekomen.
In verband met den op de oprichtings
vergadering geuiten wensoh, besloten is
voor te stellen de contributie voor le
den te bepalen op f0,25 voor een per
soonlijk lid en f0,75 voor gezinnen, in
begrepen kinderen beneden 15 jaar; voor
donateurs respectievelijk f 1 en f 2,50.
Het comité achtte het gewenscht, dit
punt dat in het huishoudelijk reglement
zal worden vastgelegd, af te handel en,
alvorens de ontwerp statuten worden be
handeld.
De heer Hering wilde eerst de verdere
plannen weten.
De heer F. Boasson wilde weten of
er reeds een begrooting is opgemaakt.
De heer Heijboer vraagt op 75 cent
nog niet te hoog is en waarom de namen
donateurs en leden zijn genomen.
De heer De Blouw vraagt of niet be
ter is fl voor gezinnen, maar dan ook
alle kinderen inbegrepen.
De voorzitter wees erop, dat men 25
cent reeds laag heeft geacht, een begroo
ting is niet wel te geven.
Thans werden het eerst de statuten
besproken.
Be hoofdzaak hiervan is, dat de ver
eeniging ten doel heeft bij' vorst de ba
nen op een of meer vesten der stad te
onderhouden, en zoolang de vesten niet
door het gemeentebestuur zijn goedge
keurd, andere banen in of bij de gemeente,
en ten tweede zoo mogelijk het organisee-
ren van wedstrijden, feesten enz.
Dit doel werd onveranderd aangeno
men.
Het vereenigingsjaa.1' zal loopen van 1
November tot 31 October, het eerste jaar
van 23 Januari 1914 tot 31 October 1914.
De vereeniging zal bestaan uit eere
leden, leden en donateurs.
De geldmiddelen bestaan uit contribu
ties, opbrengst der van niel-leden op
de haan te plaatsen bussen en alle
verdere haten.
Hot comité stelde voor op te nemen de
bepaling, dat, indien Vro der leden het
verlangt, het bestuur een algemeene ver
gadering moet beleggen. Uit de vergade
ring werd het voorstel gedaan het aantal
te bepalen op minstens 40.
Beide ideeën werden verdedigd, en hier
op het voorstel van 40 ingetrokken.
Als leeftijdsgrens voor toegang tot do
vergadering werd 18 jaar bepaald.
Een der leden vroeg of in deze vereeni
ging ook vrouwen stemrecht hebben.
Deze vraag werd door den voorzitter
bevestigend beantwoord.