PIANO'S!
1ST AL
a.s.
nedwang
iRARENS Jr.,
- 'EN,
M. GRIMMINCK,
No. 18.
Dinsdag 10 Febrnari 1914.
Tiende Jaargang.
Verschijnt eiken MAAHOAG-, WOEHSOAG- en VRIJDA6AV0N0.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
UIT ZEELAND
PIERSON,
;he roode klaver
.ucerne
ïzaad en
3r.
ker-Griffier.
ichines en
(unstmoeders,
V Burgemeester Ter Laan.
Welk weder zullen wij hebben
11 aap diep en ver
doet! te versterken
j met vaste hand
clie verschijnselen,
van do nourasthe-
p e nu vv v e rmooidhcad
waarde lezer, aan
[iselen lijdt, en gjj
tegenwoordige be-
dan ook eens met
lik haar eens een
n gij zult er u niet
dj voor honderden
leeft, doet zij gaarne
It verkocht in
liin 300 gram; 1 fl.
il. f 15. Twee maal
lis in den regel vol-
nothekers en eerste
Sangumose.
'dit NAMAAK.
VAN DAM Co.
Iin de School met
bendijke op te treden-
den Bond,
■p:
et Bestuur der Afd.
1 J. DE KONING.
A. VEKHAGE.
C. VAN BOVEN.
Minstens 5 cent.
tin o- en zal wor-
|de Hengst
tgeld f 7.50, veu-
krden, die gedekt
lit of verruild wor-
lopcr aansprakelijk
piel. Voor depaar-
zijn en naar den
Itikken zal f 5 be-
svorden.
Aanbevelend,
Ovezande.
's-HEERENHOEK.
tRADIG:
icature
[looming van bovenstaan-
i aanmerking wenschen
hen verzocht zich vóór
R aan tc melden bij den
iet waterschap, die de
igen zal verstrekken.
)e Dijkgraaf voornoemd,
J. GELE Hz.,
tlas fabrikaat, munten
ilieden bouw, vollen, "O
toon, en uitstekende
ii alle stijlen en hout-
rijgbaar. leder ge wenscht 2
Idoor ons geleverd. Wij O
mze instrumenten recht- r"
lefabriek en kunnen U
oordeeligste aanbiedingen
i Speciaal adres voor
an, repareeren,
|en en inruilen. t
kastraat A 22, GOES.
p. en gemakkelijk werken,
tkt en verkocht met dui-
■icht door
roek (Z.)
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes ƒ0.76, daarbuiten ƒ0.96
Afzonderljjke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganaepoortstraal C 209, GOES
Reclameberichten 26 Ct. p. r. Bjj abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 16 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct. b contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de gulden bij verbes van beide gulden bij
directie uitgereikte pobs, zijn, overeenkomstig de H fl 1 8 I banden, voeten of oogen. |E jjW I I verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekerings voorwaarden, fl fl I fl fl Voorts bij ongeneeselijke fl 11 fl hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: fl verstandsverbijstering; fl of oog; 1^#^# duim;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
150 Hf 100 60 25
gulden bij
verlies van
eiken andereu
vinger.
Duijs en de Volksverdomming.
De roode burgemeester van Zaandam
doet ons denken aan den rooden wet-
houder derzelfde stad, den veelsprakigen
lieer Duijs, die wij releveerden het
onlangs als Statenlid van Noord-
Holland in de vergadering van dat college
het Katholieke lid mr. P. Reijmer toeriep,
dat in de middeleeuwen alleen maar
sprake was van volksverdomming.
Gvei dit kletspraatje want meer is
net met werd mijnheer Duijs door
„De Voorhoede (nummer van 31 Jan.
j.l.) geducht a faire genomen.
Zeer juist en zeer scherp redeneert
„He Voorhoede" aldus: Wie scholen
opricht, wie krachtig op het volks
onderwijs aandringt, wil toch het
volk met domhouden, wèl
AVelnu dan!
Reeds op de zesde algemeene Kerk
vergadering van Constantinopel in 680
werd b v. verordend, dat alle priesters
op de plaatsen, waar zij de zielzorg uit
oefenden, in dorpen en gehuchten, sclio-
len moesten oprichten. In het jaar 826
beva Paus Engen.ius II, dat aan de
bisschoppelijke zetels en overal, waar liet
noodig was, voor kundige leermeesters
moest worden gezorgd, die „met ijver
m de wetenschappen en vrije kunsten
zouden onderwijzen". (C. 12 D 37)
Volgens een besluit van een Kerkelijke
Synode in 1078 onder Paus Grceo-
J,|USJII,te Rome gehouden, „moesten
alle bisschoppen aan hunne kerken de
vrije kunsten doen onderwijzen". (Maiisi,
a ï'm 0 Een besluit van
de eltde algemeene Lateraansche Kerk-
vergadering under Paus Alexander
lil in llf'j vordert kosteloos onder-
wijs voor de behoeftigen, opdat dezen
„de gelegenheid niet ombreke, om te
leereu lezen en vorderingen te maken,"
IV. 1, X. 5.5.).
Ja, zelfs de leerplicht was in de
middeneeuwen niet geheel onbekend.
Zoo zegt b v een besluit, waarschijnlijk
VanEngelbert II, Aartsbisschop vin
Keulen, uit liet jaar 1270: „De ingeze-
12nMarVn r uP,!f1 ,zijn °P boete van
srh™? t /P l»' /u® hinderen naar de
42u° (bij Michael, t.a.p.
Dit alleen over de zorg van de Kerk
M il men uit dien tijd nog iets meer
He beroemde universiteiten van P a-
njs met haar 30.000 studenten, van S a-
vonIln' j0l"Sna» va» Keulen,
van Oxford, alle hadden haar stich-
ting aan den P a u s te danken en wer-
den door deze geldelijk gesleund.
R?nJ, rke Kerk_schrijft
K e n d u generaal-mspecteur der Uuiver-
dans a,'. rkruk' E'bistruction populaire
dans lAllemagne du Nord) had
Duitschiaud evenals het ove-
vng!t gedee.lte van Europa met
h! ft j Ln overdektZij
heelt den hoeksteen gelend
het°ïolkta<indera ijs' zoowel vaa
Al 2 Va,n de b'eletterden."
Aan dit even kernachtig als afdoend
na ter 8 w°T ZiC" Vast Wat de Eapucijuer-
deelt C1?Uf over. dlt chapiter mede
lied* ~i ,0tscll0.0I11 hlJ zich niet tegen
13e hl ia "V tn "Het Centrum"
vin Trn J Ge reuzeniiguur
van Karei den Groute teekenend, schrijft:
„Karei, de overwinnaar in zoovele veld-
slagen sclirijlt de Oostenrijksche ge-
schmdschnjver Dr. J. B. v. VVeisz, „de
man, wiens regeermgsjaren gelijken od
een schoone leute, tusscben een dieoen
naCheJ"ÓHet^e(en r®n volg.endön nacbt
na iiem .Hut schoolwezen is door hem
gebracln HilT31 f?ltg?breid eu tot Moei
gcuraciit. Hij heelt zijn volk in christe.
ij en zin de wetenschap medegedeeld
Naar Karel's voorschriften moesten bÜ
ieder klooster en bij iedere hoofdkerk
scholen bestaan, die overeenkomst aan
wijzen met onze gymnasiön. Men ont
ving daar onderricht in de moedertaal,
de klassieke letteren, de wiskunde, de
kunst en den kerkzang, enz. De keizer
heeft wel geen der bestaande universi
teiten opgericht, maar hij is toch in den
geest der algemeene, alles omvattende
wetenschap werkzaam geweest, gelijk
Alcuiuus in zijn brief aan den keizer
aangaande de school van Tours duide
lijk laat zien. Karei ging persoonlijk een
onderzoek instellen naar den toestand
van het onuerwijs en naar de vorderin
gen der leerlingen. Treffend schrijft hij
aan de Evangelie-predikers over de be
vordering van het onderwijshij beveelt
het in iiun grootste zorgen aan en hij
spoort hen aan, om ook de armen aan
het onderwijs deelachtig te maken. Na
zijn dood, als zijn krachtigen arm is
neergezonken, zijn de bisschoppen in die
moeilijke tijden denzelfden weg zoo goed
mogelijk gevolgd, en geen synode ging
er voorbij of in bestaande scholen wer
den verbeteringen aangebracht, of nieuwe
scholen werden weer opgericht.
Zou de heer Duijs niet gaan inzien,
dat voor hem vooral ons vaderlandsche
spreekwoord gemaakt schijnt: „Spreken
is zilver, maar zwijgen goud"
De „roode" burgemeester van Zaandam
is einde der vorige week geïnstalleerd
en heeft op de tot hem gerichte wel-
komstspeech geantwoord, dat hij de be
langen der gansche bevolking zal
voorstaan, bij werkstakingen en sociale
conflicten de wet zal handhaven, ja, dat
hij, mocht Neerland's souvereine Zaan
dam bezoeken, Haar met gepasten eer
bied zal ontvangen.
Men ziet, een verklaring, geheel in de-
lijn van die, welke de meest burgerlijke
en anti-socialistische „bourgeois-burge-
meester" zou hebben afgelegd.
Hoe dit alles te rijmen met 's lie eren
Ter Laan's roode princiepen, daar hij
toch met lang geleden verkondigde, dat
onder zijn burgemeesterlijken rok het
hart blijft kloppen van den echten sociaal
democraat
„De Maasbode", zich dezelfde vraag
stellende zegt, dat wij het vraagstuk
veilig ter beantwoording kunnen over
laten aan de partijgenooten van Zaan-
dam's burgemeester.
„Wel willen we verklaren", zoo zegt
het geacht orgaan der Maasstad, „dat
het ons volmaakt onverklaarbaar is, hoe
in denzelfden persoon de „burgerlijke"
burgemeester en de bewuste kunnen
samenhuizen; de alzijdige en de een
zijdige de man, die door dik en dun
met de roode arbeiders is en de man,
die tegen hen is de sociaal-democraat,
die de hoogste gezag draagster in den
Staat beschouwt als de opperste verte
genwoordigster dier brutale, onderdruk
kende maclu van eén klasse over de
andere, en de burgemeester, die Haar
als draagster van liet wettelijk gezag
eere brengt.
Hoe die tegenstrijdigheden iu één
borst samenleven kuunen, niet aan óns
om dat te verklaren.
Dat zielkundig raadsel is beter toever
trouwd aan de genieën der roode partij.
Voor ons is het genoeg, dat de heer
Ter Laan een goed burgemeester wil zijn.
ITAL1J6.
De Paus en de dansen. De Ro-
meinsche correspondent van de (R.K.)
Köiuische Volkszeitung spreekt het ver
haal van den paus en tango en furlana
tegeu. Het verhaal is in de wereld ge
komen, omdat men voor het Carnaval
een nieuwen dans noodig had en daarvoor
reclame wilde hebben. Als men nu weet,
dat Pius X uit Venetië slechts een kok
heeft meegebracht, die echter al zes jaar
geleden is ontslagen, dan weet men wat
voor waarde er te hechten is aan het ver
haal, dat de paus een van zijn Venetiaan-
soue dienaren de furlana liet clausen 1 Afge
scheiden nog hiervan, dat dergelijke ver
tooningen volstrekt met naar den smaak
van den paus ziju. De heele geschiedenis
is van a tot z verzonnen.
Het is gewoonweg afkeurenswaardig,
dat de liberale bladen zulke sensatie-
berichten zoo maar klakkeloos overne-
nemen.
Maar och ja, het is immers maar de
Paus wien het geldt
«UliUlÉ.
De socialisten. Het hoofdbestuur
der socialistische partij heeft op zijn
laatste vergadering ui liet „Maison du
Peuple" te Brussel, besprekingen gevoerd
over de aanslaande verkiezingscampagne.
Br werd besloten een liarduekkigen strijd
op touw te zetten voor grondwetsher
ziening. Verder heeft men het besluit
genomen, dat men niet woord en geschrift
de Katholieke regeermg moet trachten
hatelijk te maken bij het volk.
üp leugens en laster komt het er niet
op aan, voegt een Belgisch blad er aan
toe, hoe meer er zelfs gelogen en gelas
terd wordt, hoe bever de „eerlijke" rood-
politici het hebben. (Msbode.)
i; i; I. v
Scheuring onder de s u f f r a-
g e 11 e II. In do EngelsChe suffragetteu-
beweging is sinds enkele dagen een
sclieunng ontstaan. Deze oueemgheid is
het gevolg van een openlijken twist
tussciieii de zusters Christable en Sylvia
Pankhurst, de leidster der kiesrechtviou-
wen.
Er hebben zich nu twee partijen ge
vormd, waarvan de eene, ouder Ohnstable
Pankhurst, met de tot nu toe gevolgde
methode van gewelddaden wil brekeii,
zooais ook mevrouw Pankhurst, de moe
der der twee kampioenen voorliet vrou
wenkiesrecht wenscht, terwijl de andere,
onder Sylvia Pankhurst op den ouden
weg wil voortgaan en van geen vrede
lievende actie wil weten. [Msbode)
Ketelontploffing In een malerij
te Manchester [Kentucky) ontplofte Zater
dag een ketel. Vijf personen werden ge
dood en vijftien gewond.
De malerij viel geheel iu puin en acht
huizen werden eveneens vernietigd.
He ontplolling is verinoedelijk daaraan
te wijten, dat de ketel te lang gebruikt
I» Mi .11 AUkK
Het huwelijk van prinsAage.
Iu een Hoiulerdag gehouden minister
raad heeft de HeensClie koning het hu
welijk van pnns Aage officieel bekend
gemaakt, met de verklaring, dat de prins
voor zich en al zijn nakomelingen afstand
doet van alle aanspraken op deil Heen-
scheii troon en op de titels „koninklijke
hoogheid" «n „prins van Denemarken".
Als lid van het koninklijk huis behoudt
hij slechts zijn titel „hoogheid."
Zijn titel zal m liet vervolg zijn graaf
von Rodenborg, terwijl ziju gemalin een
zelfde rang veneend is.
He prins, «aarvan hier sprake is, is
dezer dagen in het huwelijk getreden
met een Katholieke Eloreutijnseue dame.
H IlSIiAA».
Naar uit St. Petersburg gemeld wordt,
werd de onderofficier der reserve, Jako-
weff, wegens het verkoopen van geheime
militaire stuxken aan de Oostenrijksch-
Hoiigaarsclie regeering tot yier jaar tucht
huisstraf veroordeeld.
Amendement Van Raalte.
Over het bewuste amendement-
VanRaalte en de vernietigende staats
rechtelijke kritiek daarop uitgeoefend,
door den heer He Geer schrijft o.a. de
(lib.) Nieuwe Courant:
„Het was een volkomen vernietigende
kritiek, die het amendement-Van Kaalte
eenvoudig vermorzelde en wij vroegen
ons reeds voor de slappe repliek welke
er op volgde, af, hoe een oud-minister
van Justitie zich voor de introductie van
zulk een onding in de parlementaire be
handeling heeft kunnen laten vinden."
Heeft Middelburg met dien liberalen
„depute" zich soms een kat in den zak
gekocht
De Oeeterkwestie.
Volgens het „Vaderland" zou Zaterdag
het bestuur der Visscherij-Colleges bijeen
komen tot het onderzoek van de oesters-
quaestie. Zooals men weet, geeft het
bestuur certificaten uit voor goedgekeurde
oesterputten. Van groot belang is het
dus, uit te maken, of de besmette oesters
afkomstig zijn uit een gecertificeerden put.
Het onderzoek bij de leveranciers in
Den Haag moet uitgewezen hebben, dat
de oesters hoogstwaarschijnlijk uit eén
put afkomstig zijn.
Naar gezegd wordt, moet de inspecteur
der volksgezondheid omtrent de schuld
der oesters nog niet direct overtuigd zijn
en zou hij room de schuldige achten.
Ziju twijfel zou berusten op de om
standigheid, dat in zijn heele inspectie
verder geen typhusgeval is vastgesteld
terwijl toch hoogstwaarschijnlijk veel
meer mensehen van dezeil'de oesterbe-
zending eu van oesters uit denzelfden
oesterput gebruik hebben gemaakt.
In net V ad. van Zaterdagochtend lezen
we echter nog het volgende
Een familie in Den Haag, bij wie in
het eind van December, de ouders der
vrouw logeeiden, gebruikte op Oudejaars
avond oesters. Een paar weken later
werden mijnheer en mevrouw ongesteld
eu de dokter constateerde typhus.
Kort daarop kwam het bericht dat de
ouders, in Duitschland woonachtig, even
eens ziek te bed lagen en bij navraag
bleek dat ook zij dour typhus aangetast
waren. (M. Crt.)
Staatsraad Mr. Borret.
Naar men verneemt, zal de Staatsraad
Mr. Borret wegens gezondheidsredenen
gedurende de eerstvolgende maanden
nog geen deel nemen aan de werkzaam
heden van den Raad van State.
Een gedenkteeken voor Dr. Schaepman.
Te Tubbergen heeft zich, zooals onze
bladen melden, een comité gevormd, dat,
onder bescherming van kardinaal Van
Rossum en gesteund door een eere-co-
nnté, zich voorstelt, daar een gedenk
teeken voor dr. Schaepman op te richten.
Op 2 Maart a.s. zal het 70 jaar zijn
geleden, dat dr. Schaepman te Tubbergen
geboreii werd.
Dr. Cuypers.
Men meldt uit Roermond aan de „Tijd"
Dr. P. J. H. Cuypers is opgenomen in
het St. Louisahuis voor een operatie. Men
make zicli echter voor den 86-jarigen Eere-
burger v an Roermond niet ongerust. Hij
bleek bij het voorafgaand onderzoek nog
zóó vol levenskracht, dat hij met gemak
een operatie kon ondergaan, die dan ook
met het beste gevolg is afgeloopen en
hem allerwaarschijnlijkst na enkele dagen
het Sint Louisahuis weer zal doen vaar
wel zeggen.
Katholieken en examen commissies.
Lange lijsten van deskundigen bij
allerlei examen commissies gaan weel
de bladen vullen. Het doorioopen van
die lijsten scheukt dikwijls de overtiu-
Verwachting tot den avond van 10 Febr.
Meest matige zuidelijke wind. Gedeeltelijk
bewolkte lucht. Weinig of geen regen. Wei
nig verandering van temperatuur.
ging, dat de katholieke bijzondere onder
wijzers worden beschouwd als een
„quantité négligeable".
Dat is een toestand, die niet zoo mag
blijven.
Keu der middelen tot verbetering is
publiciteit van het tekort, dat tot dus
verre bij onderzoek altijd bleek te bestaan.
Reeds eenige jaren publiceerden wij
over de samenstelling der examen
commissies voor onderwijzers cijfers, die
een achterstand te onzen nadeeie maar
al te duidelijk aanwezen.
De autoriteiten moeten dit weten.
Maar anderzijds rust op hen, die aan
gezocht worden om zitung te nemen in
eenige commissie de plicht, om niet dan
bij uiterste noodzakelijkheid zich aan die
opdracht te onttrekken.
Er is gelijkstelling noodig op velerlei
gebied, schrijft „Het Katti. Öchoolbl."
ook op dat van de samenstelling der
examen-commissies.
Goes. Zaterdagmorgen liad de 19-jarige
C. Verboom, timmermansknecht bij dhr.
D. alhier het ongeluk een zijner handen
aan een spijker te kwetsen. Eerst werd
hieraan met veel aandacht geschonken,
doch Zondagmorgen begon de hand en
geheel de arm danig op te zwellen en
had de ongelukkige hevige pijnen. De
oiilbodeu geneesheer constateerde bloed
vergiftiging.
Onze vroegere stadgenoot, den heer
J. P. den Heider, thans electr. techn.
ingenieur te Hengelo is met Maart be
noemd aan de gemeente-centrale te Gro
ningen.
- Over het circus Althoff, dat zoo
wel hier als te Middelburg, en Vlissingen
in de maand Juni voorsieilingen komt
geven, schrijft de „Viis. Oh":
Let circus Corty-Altholf, hetwelk thans
reeds 61 jaar bestaat, is het grootste
van de thans reizende inrichtingen. Dit
Moderne reusachtige circus reist met eigen
treinen, waarop de 66 transportwagens
zijn geplaatst, welke den geheeien inven
taris van het reizend circus bevatten.
De inrichting biedt plaats aan 5200
personen. Behalve de girootc tent voor
het publiek zijn er nog aclit kleinere ten
ten, waarin dc dieren zijn gehuisvest.
Do voorstellingen geven blijk, dat het
circus' blijft op de hoogte van zijn tijd,
'tnieuwste wordt daar 'vertoond, üp het
gebied van paardendressuür heeft het cir
cus Corty-Aithoff een uitnemenden naam,
dien het heeft hoog te houden. Dc dres-
suren zullen worden vertoond met groepen
"van 2, 4, 6, 8, 12, 16, 20, 24, ja, zelfs
mot 80 paarden tegelijk.
In dit reizend circus zullen dezelfde
dressuren worden vertoond als door den
directeur Althoff iu „Olymp'ia" te Lon
den met zoo buitengewoon succes zijn
gedemonstreerd.
In elke voorstelling z.ullen minstens ICO
paarden in de manege komen, bovendien
olifanten eii andere Oostersche dieren,.
Aan dit circus zijn verbonden twee mu
ziekkapellen en een. aantal clowns, die
met hun grappen het publiek in de pauzen
zullen bezighouden.
Middelburg. Volgens heden alhier ver
spreide circulaire worden de ingezetenen
omi steun gevraagd voor het op 15 Mei al
hier te houden onafhankelijkheidsfeest, zal
aan de verschillende kerkelijke gezindten
worden gevraagd den feestdag te willen
inleiden door het houden van Godsdienst
oefeningen. Vervolgens zullen, indien daar
toe vergunning wordt verkregen, de klok
ken worden geluid, hqtgeen een oproep;