NG
koop.
GOES.
'eel - Goes.
PELLO,
Inner hestaat nit s Maflziiflen.
EERSTE BLAD.
'EN.
No. 17.
Zaterdag 7 Februari 1914.
Tiende Jaargang.
Idelburg,
SE,
ier.
Iat op alle
(GOEDEREN,
fETTEN.
IMROKKEN,
PONNEN.
IROKKEN
fi
ewerking
lacliine
praiming
ekerings-Bank
r
BEKERINGEN,
ERINGEN.
ivige voorwaarden.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
BINNENLANDT
UIT ZEELAND
Welk weder zullen wij hebben
I IN G
(lillende uitvoeringen,
^n, Wiedmachines.
ïaarders.
bij de vergelijkende
bldaan en ten vorigen
jeffend te zijn.
|t geachte publiek van
Lanbevelend,
F 25 - MIDDDLBURG-
ING van alle voorhanden
onze vooraad buitengewoon
irs-Artikelen, zijn wij ditmaal
de prijzen te noteeren.
af in den winkel.
r VRIJ ENTREË.
hts korten tijd.
■den.
Ilioen gulden.
or Zeeland
Iburg.
NIEUWE ZEEUWSCHE Mil
Abonnementsprijs p.. 3 maanden voor Goes 0.76, daarbuiten 0.96
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór eeu uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratis: Gangepoorfsfraaf C 209, GOES
Reclameberichten 26 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct. A contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de I gulden bij verlies van beide I gulden bij 1 4% 4% gulden bij gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de A I I B I handen, voeten of oogen. M pm I I verlies van een jl I 11 I verlies I I verlies van M
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, I Z 11 11 I Voorts bij ongeneeselijke I Z 11 I hand, voet I I I van een I I een M Z1
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: verstandsverbijstering; ||r V of oog; I duim; VU wijsvinger, mm WW
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Een fopspeen.
Ziedaar het ware woord voor de om
schrijving der beteekenis van de motie
Ter Laan iuzake de onderwijzerssalaris
sen, Donderdag door de Kamer met na
genoeg links tegen rechts aangenomen.
Men kent de geschiedenis. De bond van
Ossendorp leverde aan links in Juni de
hulptroepen in den strijd om de stembus
overwinning. Links won ende
salarisverhetering der onderwijzers werd
door de regeering tot nader orde ver
schoven, hoezeer zij de wensehelijkheid
eener regeling, d. w. z. verbetering der
wedden erkende. Zoodra de midde
len het toelieten zou de regeering
deze kwestie ter hand nemen.
Deze verklaringen werkten als een koud-
waterstraal op de gemoederen der Ossen-
dorpiaansche bondsmannen, die het vuur
uit hun sloffen hadden geloopen om links
aan het bewind te helpen.
De ontnuchtering gaf zicli reeds hier
en daar door ontstemmende woorden
lucht en nu begrijpt men, dat links, bang
Zijn Majesteit den Kiezer van zich te
vervreemden, het geraden achtte, hem
te toonen, dat men wil iets wil doen, om
hem tevreden te stellen.
Vandaar het amendement Van Raalte
spoedig door hem weer opgeslokt
de motie Ter Laan, de gewijzigde motie
Ter Laan en de motie van Raalte.
De heer Troelstra verdedigde de aan
neembaarheid van ditallesmet een geweld
en een pathos, totaal ongeëvenredigd aan
de beteekenis ervan.
Zeer juist was de interruptie van den
heer Van Wijnbergen, dat bijaldien de
heer Troelstra achter de groene tafel
zat, hij insgelijks de motie niet zou aan
nemen.
Na de verklaring van den heer Cort
v. d. Linden, dat de aanneming of ver
werping van een amendement of motie
als door de heeren Van Raalte en Ter
Laan c.s. bedoeld, niet den min
sten invloed zal hebben op
het gedrag van de regeering;
na de verklaring dat de regeering die
moties niet behoeft noch als uitspraak
eener wensehelijkheid (de regeering deed
dit reeds in de memorie van antwoord)
noch als het uitoefenen van aandrang
(de regeering is doordrongen van de
wensehelijkheid eener salarisverhooging)
noch als middel om de regeering aan die
wensehelijkheid te herinneren na de
verklaring, dat hij (min. Cort v. d. Lin
den) zich niet verbonden had om, hetzij
in 1915 hetzij in 1916 met een salaris-
regeling te zullen komen, was het voor
wie de zaken met nuchteren blik be
schouwt, duidelijk, dat de moties niets
anders waren dan schijnpapier, zooals de
heer Lohman zeide, en hun aanvaarding
niets anders dan comedie, gelijk de heer
Rutgers betoogde.
Toch moest de comedie gespeeld, met
het sloteffect, dat de onderwijzers met
een motie Ter Laan') in hun zak den
buikriem wat nauwer kunnen aanhalen.
Jammer dat enkele Katholieke Kamer
leden, door vóór de motie Ter Laan te
stemmen, in deze comedie medespeelden.
Als men dan denkt aan hetgeen het
ministerie Kuijper deed voor den onder
wijzersstand, als men denkt aan de t o e-
s 1 a g w e t van Heemskerk ook een
voorloopige maatregel, echter niet
in den vorm eener papieren motie
maar in uien vorm van klinkende
s c h ij v e n, tot vreugde van menig onder
wijzersgezin dan eerst ziet men, hoe
de linkerzijde gisteren de onderwijzers
met een kluitje in het riet heeft ge-
Deze (gewijzigde) motie luidt: „De Kamer,
vau oordeel, dat de minima, genoemd in art!
26 der Wet op liet Lager Onderwijs, dienen te
worden verhoogd met tenminste 1100, gaat over
tot de orde van den dag."
stuurd en haar kiezers blijde maakte met
een doode musch.
De heer Oosterbaan, die van „Onder
wijzersverlakkerij" sprak, gebruikte zeer
zeker geen parlementaire uitdrukking
het kostte hem een hamertik van den
voorzitter maar drukte hij feitelijk
niet juist het karakter uit van de houding
der motie-mannen
TWEEDE KAMER.
Binnenlandsche Zaken, Onderwijs.
Zitting van Woensdag.
Dhr. Otto betoogde dat de toestand
van het onderwijs zorgwekkend is. Vele
klachten rijzen over onvoldoende resul
taten van het onderwijs, als oorzaken
noemt hij den slechten maatschappe-
lijken toestand zoowel als de inrichting
van het onderwijs. Daarom moet de voor
bereiding van het onderwijs geregeld
worden, de leerplichtige leeitijd, uitge
breid, het herhalingsonderwijs behoorlij
ker geregeld, de ree. uteering en opleiding
van den onderwijzersstand verbetera
worden, waartoe kostelooze opleiding
dient afgeschaft.
Dhr. Gerhard betoogde dat de verwil
dering en baldadigheid der jeugd toe te
schrijven is aan het feit dat 60 pCt. der
jongens tusschen 12 en 17 jaar van alle
onderwijs verstoken zijn, terwijl bijna de
helft niet voor een beroep wordt opge
leid. De Staatscommissie oriderzoeke wat
het particulier initiatief doet voor de
geestelijke en moreele verheffing der
jeugd en hoe dit door subsidieering kan
gesteund worden
Dhr. Ketelaar betoogde dat zonder
belangrijke financieele offers geen ingrij
pende urgente onderwijshervormingen
mogelijk zijn.
Dit betoog werd ondersteund door dhr.
van Wijnbergen, die zich aansluit bij
het protest van dhr. v. d. Molen tegen
het betoog van dhr. Ter Laan (den Haag)
dat verschillende M. EJ. L. O. scholen in
het Zuiden des lands zich aan subsidie-
sleeperij zouden bezondigen. In verband
met het gesprokene door dhr. Sannes
omtrent antisemitisme in een Groningsche
gemeente, betoogde dhr. Van Wijnbergen
dat bij onderwijsbenoemiugen mag gelet
worden op godsdienstige en politieke
gezindheid van den sollicitant, waarbij
evenwel rechtvaardigheid dient betracht.
De Voorz. er aan herinnerende dat in
het weekblad v. h. minder marineperso
neel een stuk is opgenomen, gelijklui
dend aan een voor de Kamerleden ter
griffie gedeponeerde nota betreffende de
marine begrooting, dringt krachtig bij de
leden aan op geheimhouding, daar de
regeering zich anders van het overleggen
van nota's zou kunnen onthouden.
De minister, de sprekers beantwoor
dende, verklaarde dat verschillende wen-
schen op onderwijsgebeid onvervuld moe
ten blijven, omuat sociale maatregelen
moeten voorgaan.
Alleen die verbeteringen welke geen
bijzondere offers van de schatkist vragen
kunnen tot stand komen.
De beer Van Wijnbergen heeft weer
flink van zich afgesproken. Toen de heer
Gerhard klaagde dat men niet weet wat
het particulier initiatref doet voor de
geestelijke verheffing der jeugd, antwoord
de de afgevaardigde voor Eist zeer ter
snede: In Juir wordt te Utrecht een
Katholiek congres der Patronaten gehou
den. Daar kunt U veel uit leeren.
De foutieve beweringen van den heer
De Jong over de analphabeten in België
stelde hij met onomstootelijke bewijzen
in het licht.
De heer Otto was zoo vriendelijk ge
weest te verklaren dat de Linkerzijde
meer belangstelling koestert voor het
onderwijs dan de rechterzijde.
Hiertegen protesteerden met klem èn
de heer Van Wijnbergen, èn het strekt
hem en zijn partijgenooten tot lof de
heer Roodhuyzen (U. L.) afgevaardigde
voor Brielle. De heer Roodhuyzen ver
klaarde dat wat de heer Otto had gede
biteerd de uitdrukking van een eenling
was.
„Hoe deze uitdrukking gebezigd kon
worden, nadat door de rechterzijde mil-
lioenen en millioenen voor het onderwijs
is besteed, is spreker een raadsel. Hij
had gehoopt dat dergelijke uitdrukkingen
niet meer in de Kamer gehoord zouden
worden en dat ze zouden zijn bijgezet in
het museum van antikwiteiten waar ook
de uitdrukking dat alleen bij links liet
intellect zetelt is opgeborgen. Er komen
blijkbaar bij sommige onderwijsmannen
opvattingen voor, die van een eenzijdig
heid blijk geven, die spreker niet anders
kan dan betreuren".
De heer Otto kan het hier voorloopig
mee doen.
Zitting van Donderdag.
Dhr ,v. Raalte verdedigde een amende
ment op den begrootingspost: Bijdragen
aan de gemeenten in de kosten van het
Lager Onderwijs, beoogende, een voorloo
pige wettelijke regeling te treffen ter ver-
liooging van de onderwijzerswedden.
Dhr. Ter Laan diende een motie in
om de midimum-salarissen f 600 te doen
bedragen.
Dhr. De Geen opperde staatsrechtelijke
bezwaren tegen het amend.-van Raalte.
Dhr. 'Ketelaar verklaarde zich voor Ter
Laan's 'motie en kondigde initiatief van
een wetsvoorstel aan, dat ook een nood
maatregel zou zijn, maar waarbij do Ka
mer in concreten vorm zal aangeven, wat
gedaan zal moeten worden.
Dhr. Tydeman en van Wijnbergen wa
ren tegen het amendement en tegen de
motie.
Do Minister eveneens. Hij beloofde als
de tijd gunstig is iets voor de onderwij
zers te willen doen.
Dhr. v. Raalte trok zijn amendement
in, doch diende een motie in voor ver
hooging van de minima, onder waarbor
gen, dat de verhooging uitsluitend strekt
ten hate van de onderwijzers.
Bij het verdere debat verklaarde de heer
Lohman, dat aangezien juist de bij
zondere onderwijzers de minima-trakte
menten hebben de openbare onderwij"
zers verkeeren, dank zij de publieke kas
sen, veelal in gunstiger omstandigheden,
de motie Ter Laan, op het eerste
gezicht aan sprekers kiezers welgevallig-
moest zijn en door spreker gaarne wor
den aanvaard. Maar de kiezers van spre
kers district zijn zeer nuchter en solide.
Als nuchtere menschen zouden zij niet
begrijpen, dat spreker stemt voor een
motie, die geen gevolg zal hebben en als
solide menschen, zijn zij sterk tegen
schijnpapier. Zij houden er niet van wis
sels te trekken, die niet worden betaald.
Omdat spreker nu afgevaardigde is voor
Goes, zal spreker niet stemmen voor mo
ties, die geen beteekenis hebben.
De heer Van Wijnbergen achtte zich niet
geroepen zijn stem te geven aan ijdele
verklaringen, die zooals deze motie nog
het gevaar scheppen, dat zij tal van ge
meenteraden minder geneigd zal maken
de minima te verhoogen.
De heer Troelstra betoogde, dat de mo
tie behoorde aanvaard te worden.
De heer Van Wijnbergen interrumpeer
de, dat als de heer Troelstra een porte
feuille had aanvaard, hij deze motie niet
zou aanvaard hebben. Deze interruptie
verwekte rumoer.
De heer Nolens herinnerde aan de pa
cificatiecommissie en haar taak. Hij ried
intrekking der moties aan. Moties, die
de Kamer in niets behoeven te binden,
zooals de heer Troelstra zelf zeide, ma
ken een stemming onzuiver.
De heer Bos pleitte voor aanneming
der moties, wijl hij een uitspraak wil der
Kamer.
Minister Cort van der Linden zegt bij
de repliek naar aanleiding van hetgeen de
heer Troelstra vroeg, dat hij bij een voor
loopige regeling, wanneer de financiën het]
toelaten, geen bezwaar heeft tegen een
wijze van doen als de moties willen,
maar ten aanzien van de definitieve re
geling moet men wachten tot de reorga
nisatie van het onderwijs.
Aangenaam is het hem te vernemen, dat
men geen wantrouwen wil te kennen ge
ven door het steunen van de moties. Al
leen in de woorden van den heer Bos
kwam niet uit, dat hij de Regeering vol
komen wil vrij1 laten ten aanzien van
de bepaling van het oogenblik voor de
voorloopige voorziening.
De heer Bos zegt, dat dit toch niette
min zijn bedoeling was, waarmede de
Minister zich bevredigd verklaart.
De heer Nolens acht de zaak nu juist
onduidelijk geworden.
Men gaat over tot stemmen.
De motie-Ter Laan wordt aangenomen
met 40 tegen 31 stemmen, de motie-Van
Raalte is daarmee vervallen.
Onder de voorstemmers waren de Ka
tholieken Juten,. Arts en Janssen (Maas
tricht).
De motie-v. Raalte was hierdoor ver
vallen.
In de middagvergadering heeft dhr. De
Stuers, die sedert zijne verkiezing wegens
ongesteldheid nog niet kon worden ge
ïnstalleerd, na eedsaflegging zitting ge-
Hoek van Holland.
Woensdag heef t de eerste stemming plaats
gehad ter verkiezing van de twee leden,
die Hoek van Holland in den Rotterdam-
schen Raad heeft te benoemen. A. Prins
(a.r.) 121 st., A. D. van Doorn (1.) 160,
L J. j. Hazelzet (r.k.) 116, P. J. Hels-
dingen (s.d.a.p.) 132, VV, J. M. Heijne-
ker (s.d.a.p.) 125 en T. de Meester (1.)
151 istemmen. Herstemming tusschen libe
ralen en socialisten.
Behalve de nieuwe 1 '/j-cente-postzegels,
zijn ook nu in omloop gebracht nieuwe
50 cents-postzegels, waarvan de komsli
indertijd reeds in het vooruitzicht werd
gesteld
Zij hebben een paars medaillon in grij
ze omlijsting. Er zijn dus nu drie soor
ten 50-cents-postzegpls in omloopde oude,
de nieuwe en de jubileumzegels.
(Msb.)
Het Tweede Kamerlid Joost van Vollenhoven.
Volgens de bladen is de ongesteldheid,
welke den heer J. van Vollenhoven, lid
der Tweede Kamer voor Rotterdam IV,
belet de vergaderingen bij te wonen, van
vrij ernstigen aard.
De heer Van Vollenhoven, die te
's-Gravenhage woont, behoort tot hen die
aldaar tengevolge van het gebruik van
oesters aan typhus zijn gaan lijden.
Donderdag was zijn toestand wat beter.
V olgens de Nieuwe Courant zou van
die typhusiijders reeds een zijn overleden.
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van Van der
Graaf Co's Bureaux voor den Handel
zijn over de afgeloopen week in Neder
land uitgesproken 39 faillissementen
tegen 31 faillissementen in dezelfde week
van het vorige jaar.
(Zie verder Tweede Blad.)
Boes. Woensdagavond vergaderde het
PI. Com. van de K. S. A. in het ge
wone lokaal.
De opkomst was vrij goed, doch tot
ons groot leedwezen was de ZeerEerw.
Deken wegens ongesteldheid afwezig.
Na opening met gebed werden de no
tulen gelezen en goedgekeurd. Onder de
talrijke correspondentie was o.a. schrijven
van dhr. J. H. Rhoen, dat hij bedankt
wegens vertrek naar elders.
Het jaarverslag van den secretaris
werd goedgekeurd, alsmede de rekening
en verantwoording van de penning-
meesteres.
De rekening van kosten voor het op
halen van oud papier sloot met eeu klein
nadeelig saldo, dit komt hoofdzakelijk
omdat bij aankomst bij het hoofdbestuur
blijkt, dat er waardelooze rommel bij
Verwachting tot den avond van 7 Febr.
Zwakke tot matigen, meest Zuidelijken
wind. Gedeeltelijk bewolkte lucht. Waar
schijnlijk nog droog weer. 's Ochtends iets
zachter.
liet papier gevoegd wordt, en deze dus
van onze rekeningen wordt afgetrokken,
de wensch werd uitgesproken dat de
verzamelaars dit voortaan zouden nalaten.
Dhr. Boel werd dank gebracht voor het
bereidwillig afstaan van zijn bergplaats
en kar.
Dhr. Kösters werd weder als voor
zitter herkozen, hij nam deze benoeming
weder aan onder dankzegging aan het
Comité voor het genoten vertrouwen en
zeide zijn best weder te zullen doen
voor de K. S. A.
In plaats van dhr. Rhoen is gekozen
de heer P. van Hest, welke van deze
benoeming zal worden in^kemiis gesteld.
Talrijk waren de informatieën door
den secretaris ingenomen ten opzichte
van de wintercampagne, doch allen waren
voor Goes niet even geschikt. O. a. was
gevraagd aan het R. K. blindengesticht
te Grave voor een uitvoering door de
blinden, voor eventueele oprichting van
een afdeeling tot bevordering van den
Volkszang, voor het geven van bioscoop
voorstellingen, het houden van spreek
beurten, enz.
Besloten is, le een goede spreker te
laten komen, 2e de onderhandelingen
met de Lelie-Bioscoop voort te zetten
voor het opvoeren van de beroemde film
„Yan kribbe tot het kruis", hetgeen naar
wij hopen wel zal gelukken, en waarvoor
a.s. Maandag weder zal vergaderd worden.
Bij de rondvraag vraagt dhr. Polfliet
of de penniDgmeesteres al kon zeggen,
hoeveel het aandeel bedraagt, dat de
St. Willebrordus Vereeniging moet bij
dragen voor de gegeven uitvoering; de
penningmeesteres zal de rekening gereed
maken.
Hierna niets meer aan de orde zijnde
sluit de voorzitter onder dankzegging
voor de opkomst de vergadering.
Naar wij vernemen zal het welbe
kende circus Althoff te Goes eenige voor
stellingen geven, vermoedelijk in in de
le dagen van Juni.
Voor de Militie, lichting 1915, zijn
dit jaar in deze gemeente ingeschreven
82 personen.
Dinsdag j.l. vergaderde de Nationale
Bond van Handels- en Kantoorbedien
den „Mercurius", afdeeling Goes, in de
bovenzaal van het hotel „Centraal". Bij
acclamatie werden herbenoemd tot voor
zitter de heer L. W. A. Sillevis en tot
2en secretaris de heer A. Rogge, die
hunne benoeming aannamen. Tot com
missieleden voor de curcussen werden
benoemd de heeren Th. R. Lunenburg
en L. W A. Sillevis, die hunne benoe
ming eveneens aannamen.
Het verslag van den penningmeester
gaf blijken van tevredenheid, ook wat
betreft de cursussen. Tegenwoordig was
ook de heer Jac. T. Vogel, uit Rotter
dam, lid van het hoofdbestuur.
Middelburg. Hedenmorgen omstreeks ne
gen uur is een bijwagen van de electrische
tram bij den wissel op den Tramsingel'
uit de rails geloopen. Een wagen met
materieel werd uit Vlissingen ontboden en
na ongeveer één uur was de wagen weer
in de rails. De dienst was natuurlijk eeni-
gen tijd ongeregeld.
In de tweede helft van Januari
zijln ingekomen:
E. R. HoJlebrands, Houttuinen Q 43
uit VlissingenD. Steenaart, Heeren-
gracht M 27/z8, 's Heer Arendskerke; W,
P. Bal, Lange Singelstraat N 188, Sluis; A.
A. Schuurman, verpleegster, O. Vlissing-
sche weg V 29, Haarlem; W. A. van Gar
deren, Loskaai P 267, Gorinchem; A.
Matzinger, huishoudster, Segeeretraat H
99, Rotterdam; A. Flipse, Beenhouwers-
singel K 71a, Koudekerk©; J. A- Koop-