No. 15. Dinsdag 3 Februari 1914:. Tieude Jaargang. IVU oog; I W duim; W U wijsvinger. BUITENLAND. BINNENLAND. (IEIM ZEEUWSCHt CODRftHT Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes ƒ0.76, daarbuiten 0.96 Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent. Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór lialf drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags. Reclameberichten 26 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs. Advertentiën van 16 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 6 regels voor 26 Ct. k contant. De abonné's op dit blad, in het bezit der door de directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, GRATIS verzekerd tegen ongelukkenvoor 1500 gulden bij verlies van beide handen, voeten of^ oogen. Voorts bij ongeneeselijke verstandsverbijstering I P" gulden bij J A gulden bij 4% gulden bij gfy p® I verlies van een I 11 I verlies I verlies van pfe I 11 I hand, voet I I 11 I van een 1 I een M 1 gulden bij verlies van eiken anderen vinger. De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam. V Liberalisme-op-z'n-8malst. Het liberale orgaan „De Breskensche Courant" had onlangs een artikel met het bovenstaande als opschrift. Wij ge- looven gued te doen een deel van dit stuk te plaatsen. De vrijzinnigen worden er zóó m bekapitteld, dat men zou mee- nen met het een of ander „clericaal" blad te doen te hebben. Men leze „Het is een oud maar nog niet ver geten zwak van de in doorsnee vrij zinnigen, dat, als ze eenmaal zijn op de plaats waar de kiezers hen brach ten, zich weinig meer aan dezen laten gelegen liggen, tot op het tijdstip dat li uu mandaat moet worden vernieuwd en in welken tijd ze over het algemeen weer uitermate belangstellend zijn in wat men dan noemt, de belangen der ingezetenen en der streek, die men vertegenwoordigt. Men behoeft zich dan ook niet te verwonderen over de meermalen geuite klacht van de lauwheid der vrijzinnige kiezers. 't Is juist de weinige voeling die hunne mandatarissen met hen houden, waardoor de belangstelling vermindert en eer een onverschilligheid wordt aangewakkerd. V erschillende stemmingen na de alge meene verkiezingen waarbij de actie der vrijzinnigen tot op het kookpunt was gebracht, hebben van die verflau wing de gevolgen ondervonden. Om tot onze provincie te blijven, heeft Middelburg laatst de evenaar in het politieke huisje der Staten weer doen overslaan van links naar recüts. Brengt een tusschentijdsche of de periodieke verkiezing van 1916 daarin geen verandering, dan is het lot van den jongstbenoemden gedeputeerde vrijwel bepaald. Als de strijd gestreden is, trekt veelal de vrijzinnige partij de slaap muts over de ooreu, verdiept zich in onderlinge kibbelarijen, of staart zich blind op kleinissigheden, waardoor eene vervreemding ontstaat, terwijl andere, onverdeeld en over de geiieele lijn klaar en wakker, haar de kaas van liet brood nemen. De geschiedenis levert daartoe over- voldoeiide bewijzen." Wij zijn zoo vrij naar aanleiding hier van enkele vragen te stellen. Hoe kun nen de liberale kiezers toch zoo ouiioozel zijn, om telkens den doorsnêe-vrijzinnige, die zich heelemaal niet aan zijn kiezers laat gelegen liggen, weer terug op het kussen te brengen? Hoe kan het dan toch in 's hemels naam gebeuren, dat voor die egoïstische liberale afgevaardigden ten tijde van verkiezingen zulke schetterende aanbe velings-advertentien geplaatst worden in de liberale bladen en dus ook m de „Breskensche Courant" Hoe is het mogelijk, dat al wat intel lect wil heeten, zich m die dagen voor de liberale candidaten uitslooft? Is het wel waar, dat de liberalen zich de kaas van het brood laten eten En zoo zouden nog meerdere vragen te stellen zijnl Wat de laatste vraag betreft kumien we echter ter liberale geruststelling mee^ deelen, dat er voor de vrijzinnigen nog ruim kaas op het brood zit, vooral in het Vierde District. Daar worden nog steeds de oude libe rale leuzen gehandhaafd, waarvan de voornaamste twee ziju „Wij liberalen moeten de baantjes hebben 1" en „Liever Turksch dan Paapsch Hplt. X. UELUIB. slag gepleegd op den heer Lau.de, alge meen secretaris van het Verbond der Ka- tholieko Werkmansvereenigingen en par ticulier secretaris van minister Carton de Wiart. Laudo was te half 12 thuis geko men, na eene voordracht gegeven te heb ben. Omstreeks half 1 ging hij uit om een brief te posten. Eensklaps sprong een kerel op hem toe, en riep: „Hier, smerige calottin; gij zult geen preeken meer houden." En hij loste vijf revolverschoten op den heer Laude, die, een luiden kreet slakend, ten gronde stortte. Hij was getroffen door drie kogels, waar van twee in den bil en een in do rich ting van het hart, die echter op een lede ren portefeuille terecht kwam. Aan die omstandigheid heeft den heer Laude het leven te danken. De heer Laude heeft een beschrijving kunnen geven v,an zijn aanvaller. Het is een jonge kerel van twintig jaar, die thans door de politie wordt opgezocht. Men schijnt hier met een soort politieke misdaad te doen te hebben. De toestand van den heer Laude was gisteren ernstig. 1> UITSCIIJL AAI It. Hetmjjnongelukbij Dortmund. Het ongeluk in de mijn Minister Achen- bach 'bij Dortmund, dat gelukkig niet zoo veel offers heeft geëischt als eerst ge noemd werd, heeft in deze streek groote ontroering gewekt. En geen wonder I Nog slechts een goed jaar geleden bad in de zelfde mijn een grauw-vuur-ontploffing plaats, die 50 slachtoffers eischte en 48 families in rouw dompelde en in den avond van Vrijdag werd opnieuw de nood klok geluid I Op het eerste bericht van de ramp, waarin sprake was van 30 a 100 dooden, kwamen idan ook van alle kanten bloed verwanten en vrienden naar de ongeiuks- mijn gestroomd, waar weldra een groote onrustige menigte het resultaat der red dingswerken stond af te wachten. Den geheeien nacht heeft de weekla gende menigte in angstige spanning staan wachten en meermalen zag men het ge beuren dat vrouwen, die schreiend bij den mijningang stonden te wachten, plot seling blijde verrast werden door hunne mannen, die nog tijdig hadden kunnen vluchten, maar bij thuiskomst, alles ver laten venden. Inderdaad, de meesten der mijnwerkers hadden de mijn nog kunnen ontvluchten, wijl geen noemenswaardige brand op de ontploffing gevolgd was en geen instor tingen 'hadden plaats gehad. Dit werd later ook door de directie vastgesteld. Het aantal dooden bedraagt thans 19, vermist 'worden er nog drie, terwijl van de '13 gewonden drie in zoo'n ©mstigen toestand verkeeren, dat voor hen het erg ste wordt gevreesd. (Msbode.j C H 1 X A De beruchte Chineesche rooversbende van den „Witten Wolf", heeft dezer dagen de 'missiestatie van Liuanchow overvallen. Een pater Jezuïet werd vermoord en twee anderen gevangen genomen, een vierde missionaris wist te ontkomen. Voor de twee gevangen genomen missionarissen eischen de bandieten een losgeld. Een Fransche kanonneerboot kreeg be vel naar Anhui op te stoomen, en do roo- vers te achtervolgen. Tweede Kamer. Mislukking van den oogst. Het Voorloopig Verslag is verschenen nopens het wetsvoorstel van den heer Helsdingen c.s. om in de artikelen 1628 I en 1629 van het Burgerlijk Wetboek voor- Laffe aanslag. Vrijdagnacht is te komende bepalingen betreffende verminde- Scha«rbeek bij Brussel, een laffen aan- ring van den huurprijs van landerijen wegens mislukking van den oogst, met eonige uitbreiding, tot dwingend recht te maken. Sommige leden der Kamer betoogden, naar aanleiding van hetgeen in de memo rie van toelichting gezegd werd, dat de pachter tegenover den verpachter staat als een ondernemer, die kapitaal be hoeft, tegenover den geldschieter. De pach ter heeft bij de bepaling van de door hem geboden pachtsom rekening te hon den met het risico, aan zijn onderneming verbonden, dus ook met het risico van geheel of gedeeltelijk verlies van den oogst. Het argument, dat de verhuurder, zelf bouwende, ook het ris-ico zou hebben ge dragen, kan kwalijk wegen, want hij zou in dat geval niet enkel te lijden hebben de buitengewone winst van bijzonder gun stige jaren. Ook meende men, dat de voorstellers g-een rekening hebben gehouden met de groote verandering, welke in de exploitatie van landerijen is gekomen. Verder werd aangevoerd dat het voorstel de goede ver houding tusschen eigenaar en pachter zou verstoren. Tegenover deze beschouwingen werd o.a. opgemerkt, dat wel «enigszins uit het oog verloren scheen te' zijn, dat hier niet sprake is van vestiging van nieuw recht, maar alleen van het afsnijden van de mogelijkheid om een reeds erxend recht ter zijde te stollen. Verder werd er op gewezen, dat er zoo veel vraag naar land is, dat, althans in den regel, de huurders bij de bepaling der huursom geen rekening houden met onvoorziene omstandigheden, die misluk king van den oogst kunnen veroorzaken. Deze leden meenden dat voor vaststel ling van bepalingen van dwingend recht voldoende grond bestaat. (Z.) Het nieuwe verdrag NederlandAmerika. Het nieuwe Verdrag tusschen Neder land en Amerika is nu openbaar gewor den. De beide Staten hebben zich bij dit verdrag verplicht over alle geschillen, van welken aard ook, die tusschen deze twee landen zouden kunnen ontstaan en die niet geschikt zijn om aan het Hof van Arbitrage te worden onderworpen, in te winnen het advies van een vaste Interna tionale Commissie van Onderzoek, die weldra zal worden benoemd. Gedurende dit onderzoek mogen de Staten elkander geen oorlog verklaren. Dit Verdrag is het eerste verdrag van dien aard, dat een Europeesche mogend heid met Amerika heeft gesloten. Het is een gevolg van de mededeeling van den Amerikaanschen Minister van Buitenlandi- sche Zaken, Bryan, dat Amerika met alle Staten der wereld bereid is zoo een ver drag aan te gaan. Reeds heeft Amerika met zes Amerikaansche Staten het eerst met Salvador een soortgelijke overeenkomst gesloten. Thans opent Ne derland de rij der Europeesche mogend heden. Spoedig zal Denemarken volgen. Deze verdragen bevatten niet de ver plichting, dat de Staten het advies van de Internationale Commissie van Onder zoek moeten opvolgen, zooals zij de uit spraak van het Hof van Arbitrage ver plicht zijn na te leven. Hierdoor zullen Staten, die nog huiverig zijn zich geheel en al te binden aan de uitspraak van een internationaal college en die daar om geen onbeperkte arbitrageverdragen willen sluiten, vermoedelijk wèl geneigd zijn een verdrag volgens het voorstel van Bryan aan te gaan. Want iedere Staat blijft na het advies der Commissie vol komen vrij. Het hoofddoel van deze verdragen is, dat niet in de opwinding van het oogen- blik over een ontstaan geschil een oor logsverklaring zal volgen. Dit wordt door dergelijke overeenkomsten nu onmogelijk gemaakt. En men mag vertrouwen, dat na een onderzoek gedurende een jaar de opwinding zóó bedaard zal zijn, dat beide partijen zullen inzien, dat een oorlog wel de rampzaligste oplossing van het ge schil zou zijnl Dat Nederland en Amerika zulk een ver drag thans hebben gesloten, is niet al leen van belang voor de goede betrekkin gen tusschen deze twee Staten zelf, maar is vooral van beteekenis, omdat dit Ver drag nu ook in Europa tot méér navol ging zal kunnen leiden. Een gelukwensch aan onzen Minister v.an Buitenlandsche Zaken, is hier wel op zijn plaats! De positie van Minister Pleyte. In „De Telegraaf" komt nog een na lezing voor over het publiceeren van de tusschen Minister Bleyte en den heer Idenburg gewisselde telegrammen, die aanleiding hebben gegeven tot het aan blijven van den Gouverneur-Generaal. De redeneering van het blad is deze. De Regeering heeft, dooi' den heer Iden burg vrij te laten in zijn bewind ter zake van onderwijs en zending, bet Concen tratie-program verloochend en is hiertoe nu ook gehouden tegenover zijn eventu- eelen opvolger. Zelfs zal het niet meer mogelijk zijn een Gouverneur-Generaal te benoemen, die de richting-Idenburg zou willen verlaten. De telegrammen zouden de integriteit van den Gouver neur boven allen twijfel stellen en daarom is het zaak van dr. Kuyper om de juist heid der mededeelingen van „De Tele graaf" in twijfel te trekken, totdat ze door de Regeering wordt gepubliceerd. Gebeurde dit, dan zou hg een sterk wapen in hadden hebben en het Mini sterie aan den ketting kunnen leggen. Dit weet ook de Regeering en daarom weigert zij de publicatie en verheime lijkt zij haar standpunt. Wij laten deze redeneering natuurlijk voor rekening van het blad dat ze de biteerde. Alleen wenschen wij er bij op te merken, dat, als zij juist is, depositie van de Regeeruig niet lang meer houd baar zou zijn. Bevindt zich de tekst der telegrammen in de handen van „De Telegraaf", dan beschikt deze over het lot van het Ministerie. Terecht is er daarom, naar onze meeuiug, van ver schillende zijden op aangedrongen, dat de Regeering de gewisselde telegrammen nu maar overlegge. De zaken zijn een maal toch zoo geloopen, dat het Con centratie-program fiasco heeft gemaakt dat het Mmisterie-Cort van der Linde alleen het Staatspensioen en het Alge meen Kiesrecht daarvan heeft overge nomen en geen verplichting ten aanzien van welk ander denkbeeld ook op zich nam. De eenvoudige en voor ieder Neder lander begrijpelijke houding voor het Ministerie is, dat het zijn lot liever in handen geeft van de wettige oppositie, die de gevolgen van haar daden dragen kan, dan dat zij afhankelijk blijit van de goedwilligheid eener onverantwoordelijke dagbladredactie, die alleen beioveu kan, voorloopig te zullen zwijgen. („De Tijd".) Ergerlijke geestigheid. Door de linksche pers hier te lande wordt in heilige ounoozelheid een „grap" nagebouwd, waarvan een antikatholiek Parijsch blad den primeur zich bezorgde. De korte zin van het omstandige „verhaal" is deze, dat Z. H. de Paus den modernen wuften mode dans zich heeft doen demonstreeren, en daarin volstrekt niets kwetsends heeft bevonden. De moraal is doorzichtig. Wij meenden, dat zulke lompe spot ternij eigenlijk geen tegenspraak waardig was. De „geestigheid" ligt er te dik op, dan dat men een oogenblik aan de waarschijnlijkheid van zulke misselijk heden zoude gelooven. Te meer, daar nog pas door de Kerkelijke Overheid van de Eeuwige Stad zeer ernstig is gewaarschuwd tegen dit insluipsel van half-barbaarschen bodem. Nu men ons echter met vragen aan boord komt, welke het vermoeden wek ken, dat er ook onder ons worden ge vonden, die zich door het mom van serieuze journalistiek der anti-katholieke pers laten misleiden, zij hier even aan- Welk weder zullen wij hebben? Verwachting tot den avond van 3 Febr. Meest matige Zuidelijke tot Zuid-Weste lijken wind. Licht tot halfbewolkte lucht. Waarschijnlijk droog weer. Weinig veran dering van temperatuur. Mogelijk nacht vorst. gestipt, dat het leuter-praatje, waarop wij doelen, zeer beslist uit Rome is tegengesproken. Meer willen wij er ten respecte van onze lezers niet van zeggen. (Msbode.) Socialistische Zedelijkheid. Bij gelegenheid der Kamerdebatten over de tooneelcensuur heeft de socialist Kleerekooper uitgelegd, wat hij onder „zedelijkheid" verstaat. Voor den echten socialist bestaat na tuurlijk geen zedelijkheid, die gegrond is op de wet Gods- Een wet Gods erkent een socialist niet, die de leer van het historisch materialisme huldigt, een der grondzuilen van het socialisme. Wat is dan zedelijkheid voor den socia list De socialist Kleerekooper zal het ons zeggen Onder goede zeden wordt verstaan. alles wat strookt met het fatsoensge- voel van ieder beschaafd meusch waar over wij het op zedelijksheidsgebied eens zien. „F a t s o e n sg e v o e 1" dat is eigen lijk de norm der zedelijkheid. En een weinig verder zeide de socialist Kleerekooper Wanneer stukken worden vertoond in strijd met de goede zeden, danis het nimmer datgeen, wat de een be schouwt als een ideaal, maar waartegen de ander, op grond van een andere levensbeschouwing strijdt, wat sommi gen van ons heilig is, en anderen van ons ten eenenmale antipathiek. Hier worden dus de „goede zeden'' beoordeeld naar gelang iets ons anti pathiek is ot niet. Het was dan ook zeer juist wat de heer Ruys deBeerenbrouckover deze steJimg zeide Heb ik hem (Kleerekooper) wel ver staan, dan heeft hij gezegdmoreel is wat ons allen sympathiek iszoodra er verschil van meeuiug is, moet men de menschen vrijlaten. Ja, daar kan ik niets anders op antwoorden, dan dat ik hoop, dat zooveel mogelijk katho lieken, en speciaal katholieke arbeiders, lezen wat de heer Kleerekooper gezegd heeft. Dan zal het hun volkomen duidelijk worden, dat overeenstemming tusschen het Katholicisme en het Socialisme absoluut onmogelijk is. De Sosialistische heer Kleerekoo per was naïef genoeg om uit te roepen Wat er dat mee te maken heeft, mag de hemel weten. Waarop de heer Ruys deBeeren brouck zeer terecht antwoordde: De geachte afgevaardigde (Kleere kooper) vraagt, wat er dat mee te ma ken heeft. Ik geloof dat ik den geachten afgevaardigde den raad moet geven dan maar eens voor wat betreft openbare en particuliere zedelijkheid, die katho lieke schrijvers te raaeplegen, die hem daaromtrent inlichting zullen kunnen geven. Zeer juist. Als de socialist Kleerekooper iets af wist van Christendom en Katholi cisme, zou hij moeten weten, dat wie zedelijkheid beschouwt uitsluitend als iets, wat „f a t s o e n 1 ij k" is, of enkel iets, waarmee men sympathiseert, geen christen en geen katholiek meer is. (N. Koerier.)

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1914 | | pagina 1