M.Boes.
Februari 1914.
maren.
lüU W 1UU DU
No. 8.
Zaterdag 17 Januari 1911.
Tiende Jaargang
Ivan den Boe-
Idhr. THOO-
ïrgemeestei* te
^aats op
Januari a.s.,
Il'/q uur, ten verzoeke
V. OE R1JCKE te
srkoopen:
[ij zwaar
iAPHOUT,
j zal ie
KOOP
STERFGEVAL
Verschijnt eiken MAANDAG-,JV0ENS0A6- en VRIJDAGAVOND.-
I verbes van een jl I 11 I verbes I I verlies ran m
Dit nofflffler testaat uit 8 bladzijden, i
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
UIT ZEELAND
Welk weder zullen wij hebben
no'5
els
3-COM MISSIE,
Jit, dat haar secre-
imissie betreffen-
en huize Stations-
gs van 11 u. v.in.
l'ijdags van 9 tot
lek, doch zich voor
Êooveel mogelijk,
t-
Jiheidscommisssie
pornoemd,
l'ER, Voorzitter.
ItlSCH, Secretaris.
lx Verhoek,
)eunvaarders.
|L F. ROERSCH te
^drg, nabij de Elder-
loorten van groote
In reine stemming.
I met den daaraan ver-
Manutacturen en Heeren
lerre met succes uitge-
ijlen dhr. B. Pluijmers.
3TRUVE, te Middelburg.
sn. Zij had een open,
akter; haar vertrouwen
woorden van de hand
|tboezemingen harer on-
|ie moeder in het diepste
irgaderd hebben, werden
rven door de scherts, of
|ste onverschilligheid ver
at alles voegde zich nog
g, die het hart der ver-
hart, zoo begeerig naar
jenheid, diep schokte en
|j< zag dagelijks voor hare
broeder en zuster wer-
„n die teederheid, welke
.reed ontzegde!
riige maanden, vond het
jeene toevlucht bij de ge-
maar zoodra mevrouw
werd, dat er een hart
liefde toedroeg en een
flauw over haar rampzalig
dalen; dat zij eene vrien-
Iar tegen de kwellingen te
ht zij een voorwendsel op
iar niet lang naar uit tc
werd weggezonden.
(Wordt vervolgd.)
NIEIM ZEEUWS® COIIMT
Abonnementsprijs p>. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten £0.96
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
halt drie en .Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Gangepoortstraat C 209, GOES
Reclaineberichten 26 Ct. p. r. Bij abonnement speciale jwjja.
Advertentiën van 15 regels £0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels yooc 26 Ct. contant,
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de I gulden bij verbes van beide gulden bij
directie uitgereikte pobs, zijn, overeenkomstig de N N N 'jant^en> voeten of oogen, U I I verbes van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, I Z 11 11 I Voorts bij ongeneesebjke I 11 hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: verstandsverbijstering; N of oog; 1^#^^ duim; W wijsvinger,
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekcrings-Bank" te Schiedam.
I P* gulden bij I gulden bij gulden bij P>
gulden bij
verbes van
eiken anderen
vinger.
i i i 1
V Oans en Kleeding.
Tegen bet onwelvoegelijke in de hui
dige modekleeding der vrouw, tegen het
wulpsche in de moderne dansen keert
zich steeds scherper en beslister de
opinie der fatsoenlijke beden, geholpen
door den steun van het herderlijk woord
der geestelijke autoriteiten en het voor
beeld van vorsten en hoogstaande per
sonen.
Te Madrid stichtten onlangs de dames
der hoogste aristocratie een nieuwe
modeacademie, die alle loszinnige klee
ding onherroepelijk verbant, zonder in
het minste aan de gratie en élégance
afbreuk te doen, waarop het toilet eener
beschaafde dame mag aanspraak maken.
De hoven te Londen, Berlijn en
Muncben legden streug verbod op de
wulpsche negerdansende „Turkey
Trot", ile „Boston", de „two-step", de
„Tango", of hoe zij verder heeten mogen,
niet slechts voor de hovelingen maar ook
voor de officieren.
Kardinaal Amette, aartsbisschop van
Parijs veroordeelde onvoorwaardelijk de
heidensche uitspattingen in dans en
kleeding en thans richt het Belgische
episcopaat zooals ons tut de „Vingtième
Siècle" blijkt, een .woord van ernstige
waarschuwing aan „de christelijke ouders"
hen vermanende, hunne kinderen verre
te houden van de besmetting der inde
cente kleeding en van den onwelvoege-
lijken, tot hartstocht prikkelenden dans.
Heerlijk werk, zoo hooren wij zeggen,
voor de pers, om al deze nobele pogingen
tot verhelfiug der publieke moraliteit te
steunen.
Voor de pers? Och, argelooze lezer,
wij willen u uwe illusies niet ontnemen,
anders zouden wij u moeten zeggen, hoe
een groot deel der pers en met name de
liberale, zich bij een dergelijke taak
liefst afzijdig houdt en in stede van
beslist en lier het kwaad te bekampen,
dat de maatschappij meer en meer doet
verkankeren, schier onomwonden de zijde
kiest van hen, die den breeden weg be
wandelen, welke ten verderve leidt.
Neem de feuilletons, de kunstrubrieken,
de theaterverslagen, de letterkundige
beschouwingen der liberale bladen en gij
zult zien, dat ons oordeel niet te streng is.
En wat de kwestie betreft, die ons
bezig houdt, geeselt zoo juist en zoo naar
verdienste „De Tijd" de houding eener
„Nieuwe Rotterdamsche Courant", die,
helaas, voor tal van Katholieken de
encyclopaedie hunner kennis en weten
schap is en door wier getrouwe lezing
zoo menig katholiek credo ten onder ging.
„De Tijd" dan schrijft:
„Liberale journalisten badineeren met
de bchizinmgheid van den salon-prater
over deze ernstige daad, waarmee de
hoog-verantwoordelijke Prins der Kerk
de doorbraak van het vuil der moderne
beschaving zoekt te keeren. De Parijsche
correspondent van de „N. R. Ct."
carricaturiseert al „kardinaal Amette
aan het hoofd van zijn kerkelijke
troepen, oprukkend tegen den tango....
provinciaal verschrikt voor zoogenaamd
Parijsch verderf." Maar wie door het
mondaine leven nog niet van idealen
zin werd leeggewaaid en de kracht van
zjjn doopsel niet prijsgaf aan deze
kernlooze, op charme en geest beluste,
doch vervelende en aartsoppervlakkige
causeurs, zal de grootsche onverschrok
kenheid bewondereu van onze Kerk-
patriarchen, die, gelijk nu weer de
Parijsche prelaat, als de bewaarders
van de heiligste goederen der volkeren
stand houden te midden eener verzin
kende beschaving, en de menschelijke
waardigheid redden uit de ruïnen van
het nieuwste heidendom.
Zelfs zonder charme en met heele-
maal geen geest is het gemakkelijk
voor een succes-slaaf, die op de grove
instincten der menigte schrijft, om van
zulk een „banvloek tegen den tango"
zooals de „N. R. Ct." spot een
paskwil voor het liberale publiek te
maken. Het biengt een in de wereld
vlot geprezen reputatie aan, wanneer
men met de ontaarding van de mode
en de zonden van schouwburg of dans
zaal de vriendschappen sluit, die tot de
lusten der liberale pers behooren. Maar
dat onze Kerkvoogden met de vrijmoe
digheid der profeten uit de bijbelsche
tijden de groote beginselen der katho
lieke zedenleer wreken op de decaden
tie, waarin een barbaarsche cultuur
wegrot, zal de geschiedenis onpartijdig
en eerbiedig als de apotheose van het
hoogere beschavingsleven dezer eeuw
vermelden, wanneer de kleine plaag
episode der honende scribentjes al lang
in het krantenpapier vergaan en ver
geten is 1"
V Een erkenning.
In den strijd voor de vrije school is
er van Christelijke zijde steeds de na
druk opgelegd, dat de ouders de eerste
en voornaamste! rechten op het kind doen
gelden en de Staat slechts in hun plaats
en namens hen het onderwijs der jeugd
behoort in handen te nemen. Iedere
oging, die werd aangewend om den
itaat geheel en al beslat; te doen leggen
op het onderwijs, als hadde men met
wenschen en zienswijzen der ouders niet
te rekenen, ontmoette bij de geloovige
bevolking onzes lands een principiëelen
tegenstand, die van geen wijken of toe
geven wist.
Zelden of nooit werd van de overzijde
het juiste paedagogisch inzicht in deze
van de voorstanders der vrije school
erkend.
Nu echter schijnt dit anders geworden
en klinkt ons uit het vrijzinnige kamp
een toon tegen, die meer in overeen
stemming is met wat door ons op stuk
van onderwijs steeds werd verkondigd
en zooals hierboven in het kort is om
schreven.
Doch eerst nog een enkel verklarend
woord.
Mr. Troelstra heeft onlangs in een
„Volks"-artikel den onderwijzersbond van
dhr. Ossendorp gekapitteld en te verstaan
gegeven, dat die bond aan de S. D. A. P.
niet had voor te schrijven, welke houding
deze in de onderwijskwestie heeft aan
te nemen.
De heer Ossendorp, hierop vuur vat
tende, trekt onder de letters F. I. O. in
„Het Volk" tegen Mr. Troelstra te velde
en begint zijii philippica aldu3
„Het is een eigenaardig verschijnsel,
dat bijna ieder in ons land zien liet
recht toekent over Onderwijs mede te
spreken, over de onderwijzers een oor
deel te vellen, den vakbond der on
derwijzers van wijzen raad te dienen.
Dat verschijnsel zelf kunnen we laten,
voor wat het het is. Is het soms hin
derlijk, toch maken we ons daarover
in den regel niet druk."
Het is de gewone pedante opvatting
van het onderwijsvraagstuk, door de
Bondsmannen gehuldigd met de gevaar
lijke kern: de Staat baas over het kind.
Dit nu is de „Nieuwe Courant"
toch al te bar en zij zet den heer Ossen
dorp aldus op zrjn plaats.
Is dit niet fraai? Verbeeld u toch
die ouders, van wie „bijna ieder" in
ons land zich het recht toekent over
onderwas mede te spreken en over
onderwijzers een oordeel te hebben
Waar bemoeien de menschen zich
mee Ze hebben eenvoudig aan de
wet te gehoorzamen, welke hen ver
plicht hun kinderen op school te la
ten gaan, maar ...een oordeel over
onderwijs en onderwijzers Het is be
spottelijk van aanmatiging. Men zendt
zijn schoenen naar den schoenmaker,
zijn vuile goed naar de waschvrouw
en veroorlooft zich een oordeel over
het werk van deze leveranciers. Maar
den heer onderwijzer, wien men zijn
kinderen zendt, mag het niet. Al
thans, het is in hooge mate ongepast,
hinderlijk meestal al maakt hij zich
er in den regel niet druk over...
Ziedaar nu redeneeringen, ziedaar de
openbaring van een denkwijze en een
gemoedsgesteldheid, waarin meer dan
in iets anders de verbittering van den
strijd, door de Rechterzijde om het
onderwijs gevoerd, verklaring en zelfs
rechtvaardiging vindt. Het is de ver
goddelijking van het staatsprincipe in
aen mond van den aanvoerder der
genen, wien een zeer groot deel
van het Nederlandsche volksonderwijs
is toevertrouwd. Uw kinderen behooren
den Staat, d. w. z. ons, den rooden on
derwijzers, die zelf hebben uit te maken,
hoe ons onderwijs zal zijn, wat goed voor
uw kinderen is en daarbij niemands
„wijzen raad" behoeven. Voor het
oogenblik hebben wij uitgemaakt, dat
het algemeen verplicht neutraal on
derwijs zal zijn. Maar gij zult daar
omtrent bij gelegenheid wel meer
hooren, wanneer uw z.g. bevredigiugs-
commissie op een mislukking zal zijn
uitgeloopen. En het gaat u trouwens
eigenlijk in het geheel niet aan. Zijt
dus niet hinderlijk, o ouders, en wacht
onze beslissing
De heer Ossendorp bezit de zeld
zame gave van steeds op het juiste
oogenblik het verkeerde woord te
zeggen. Over de neutraliteit' deed hij
het en over de liefde voor het Vor
stenhuis en nu is zijn fijne takt blijk
baar door de benoeming der commissie
van Minister Cort van der Linden ge
prikkeld.
Nu, wij willen wel verklarenin
dien er iets is, geschikt om ons jegens
de onderwijsverlangens van een groot
deel der Rechterzijde toegevend te
stemmen, dan zijn 't de allengs berucht
geworden Ossendorpiana.
Mochten zij op de Staatscommissie
een dergeiijken invloed oefenenhet
zou tegen de bedoeling, maar wellicht
een voordeel zijn.
Het goed recht der ouders, om min
stens medezeggenschap te hebben in het
onderwijs hunner kinderen, wordt hier
van liberale zijde erkend. Ons dunkt,
dit is een goede stap voorwaarts in de
richting der onderwijspacificatie, al zijn
wij met „De Tijd" vau oordeel, dat de
„Nieuwe Courant" gerust mag spreken
van „de rechterzijde" in plaats van „eeu
groot deel der rechterzijde".
Indische debat-centime ters.
De „Nieuwe Ct." bevat een opgaaf
omtrent de behandeling van de Indische
begrooting in de Tweede Kamer in de
afgeloopen maand November. Deze be
handeling ving den llen November aan
en duurde de geheele maand
Achter de namen der sprekers laten
wij volgen het aantal centimeters dat
hun redevoeringen over genoemde be
grooting in het Bijblad beslaan.
Bogaardt 971 Van Hamel 210
Van Veen 3(11 Schaper 528
Scheurer 611 Sannes 261
Van Deventer 1256 Heeres 96
Fock 774 Van Raalte 96
Hiegen 716 Ketelaar 36
Tydeman 497 Ter Laan 288
Bos 708 Smeenge 21
Hugenholtz 264 De Meester 216
v. Vollenhoven 504 Hubrecht 72
Ankerman 528 Marchant 516
Gerhard 456 Albarda 210
Rutgers 798 De Miiralt 72
Loliman 456 Helsdingen 108
Mendels 336 Hand 21
Natuurlijk spande Minister Pleyte de
kroon. Zijn redevoeringen beslaan 2528
centimeter in liet Bijblad, dus meer dan
25 M.
Brand in een Ministerie.
Door hard stoken geraakte Donderdag
middag de vloer onder de kachelplaat
in één der vertrekken op de vierde ver
dieping van het Departement van Kolo
niën aan het plein in brand. De brand
weer bluschte het vuur met behulp van
een slang op de binnenleiding. Het geval
trok vyel nieuwsgierigen. Er werd weinig
schade aangericht,
De ontploffing te Rotter
dam. Bij de ontploffing op de Maaskade
had de werkman J. de Vogel, uit de
Prins Alexanderstraat 25 inwendige
kneuzingen aan den buik bekomen. Hij
werd in levensgevaarlijken toestand naar
het ziekenhuis gebracht.
Naar we vernemen, is ook deze getrof
fene des avonds om 7 uur in het zieken
huis aan de bekomen kwetsuren over
leden.
Woensdagnamiddag is nog een voor-
loopig onderzoek naar de oorzaak der
ramp ingesteld. De ijzeren tiesch werd
door twee werklieden gedragen, door
Bedee, die op zulk een vreeselijke wijze
om het leven is gekomen, en van Dam.
Bedee zou de ttesch te hart op den grond
hebben neergezet, waardoor de ontplof
fing zou gevolgd zijn.
Het onderzoek werd geleid door den
ingenieur der bouwpoiitie den heer J. v.
d. Vijver. Een ingenieur van de fabriek
„Electra", waarvan de flesschen afkomstig
waren,was Woensdagmiddag eveneens ter
plaatse en stelde eveneens een onderzoek
in. Om eventueel gevaar te voorkomen,
schroefde hij van de overblijvende ffes-
schen de stoppen af en liet het onder
2(10 atmosferen staande waterstofgas
vvegstroomen. (Maasbode.)
[Zie verder Tweede Blad.)
Goes. De raad zal Maaiidag a.s.
te half vier bijeenkomen in openbare
vergadering en de volgende agenda
afwikkelen: 1. Stukken. 2. Aanvra
gen om afschrijving van belasting. 3.
Wijziging der gemeente-begrooting voor
1913. 4. Verzoek van den heer 'C. J.
Noordhoek, om aanwijzing van rooilijn
voor een te plaatsen hekwerk aan den
Ouden Singel vóór perceel G no. 95 al
daar. Verzoek van den heer J. A. L.
Q. Fukken om den z.g. Biestermansput
in erfpacht te verkrijgen, teneinde door
demping daarvan bouwterrein te maken,
alsmede een verzoek v,an den heer D.
Boel om met de gemeente een ruiling
van grond te mogen aangaan aan den
Oostsingel door afstand aan adressant van
een gedeelte den z.g. Biestermansput. 6.
Verzoek .vau den heer W. J. M. Bitter,
om, met wijziging van het Raadsbesluit
van 12 October 1899, voor zijn perceel
aan den.Westsingel, uitweg te mogen ver
krijgen door middel vap een dam, inplaats
van door een brug. 7. Verzoek van be
woners van den 's Heer Hendrikskinderen-
dijk ,om plaatsing van gaslantaarns al
daar. 8- Het verleenen van 'een toelage
uit de fondsen van de gemeente-gasfa
briek aan den met ingang van 1 Januari
1914 eervol ontslagen stoker aan de ge
meente-gasfabriek, J. de Kok. 9. Pensioen
regeling ,voor de gemeente-ambtenaren.
Kort geleden deed in onze gemeente
het bericht de ronde, dat de weduwe
Reijerse, die ia het gasthuis alhier in
den loop van dit jaar haar honderd
en tweeden verjaardag hoopt te vieren,
het niet lang meer zou makeu. Zicht
baar namen haar krachten af totdat,
nu een paar dagen geleden, Weer voor
uitgang te bespeuren was. Thans zit het
krasse oudje weer rustig in haar stoel
bij de warme kachel. (V. Crt.)
Donderdagmorgen beging de knecht
van den wagenmaker M., hoek 's H. Ilen-
drikskinderenstraat alhier, de onvoorzich
tigheid te veel zaagsel op het vuur in
■het rookhuis van slager van H. te gooien,
waardoor dit voor een gjroot deel verbrand
de. Een partij hammen, spek en worst ging
mede in vlammen op. (Zeeuw)
Verwachting tot den avond van IS Jan.
Zwakke tot matige winden uit Westelijke
richtingen. Zwaar bewolkt tot betrokken
lucht. Waarschijnlijk enkele regen- of sneeuw
buien. Zachter en dooiweer, ook in het
Zuiden.
IJ s. Eiudelijk, na vele winters
wachtens konden de ijzers worden onder
gebonden en meii zich naar hartelust
overgeven aan de even gezonde als echt
Hollandsche schaatsensport. Op onze
vesten, vooral aan den W estwal, waar de
baan het beste is (aan de Oostvest zijn
gevaarlijke windgaten) is het dan ook een
gezellige drukte vau rijderessen en rijd
sters en het is zeer zeker vleiend voor
Goes, dat deze edele sport ouder de
dames zoovele en zoo uitstekende lief
hebsters telt. Er zijn er natuurlijk, wien
de schaatsen wat vreemd staan, doch
een paar slagen en't is weer alsof
ze nooit onder de voeten zijn vandaan
geweest.
Tusschen de volwassenen bewegen zich
de kinderensommigen op schaatsen,
anderen met een sleedje en zoo biedt het
ijsveld het levendige schouwspel aan, dat
bij de „ouerwetscne" winters hoort en
zoovelen onzer schilders en dichters
imporeerdc.
Jammer, dat de weerprofeten dooi
voorspellen en de versomberde lucht
zoowel als het loslaten der ijsbloemen
op de ramen de vage voorteekenen zijn
van een naderenden ommekeer, doch bij
de gnilige temperatuursveranderingen
der laatste weken is het niet onwaar
schijnlijk, dat men de schaatsen nog niet
definitief behoeft op te bergen.
Enfin, we kunnen toch zeggenwij
hebben dezen winter schaatsen gereden.
Door het ijs gezakt.. Op de
Oostvest ongeveer tegenover liet huis van
d,en hoer O. Lies, zijn hedennanfiddag te
gen 5 uur i. Wiüebóer en de heer Melse,
horlogemaker door het ijs gezakt. Laatst
genoemde wilde \\|lleboer te hulp ko
nden doch door zijn vaart viel jiij ip
hetzellde gat. Eenige andere schaatsen
rijders schoten te hulp en een flinke
jongen J. v. Appeldoorn schoof een ladder
toe waardoor de drenkelingen behouden
op den wal kwamen.
Men zij dus voorzichtig.
Nader vernemen wjj:'
De toestand was een. oogenblik zeer
kritiek. Onder de toesnellende redders wa
ren de .eersten de heer Laban en de
nieuwe commies, die hun jassen aan den
heer Melse toewierpen. Laatstgenoemde
had alle moeite om zichzelven en W ille -
boer, die reeds begon, te -zwijmelen, bo
ven te houden. Gelukkig-dat de ladder
kwam, want de redders stonden reeds
tot de knieën in het water. Hun komt
een woord van hulde toe voor hun krani
ge houding'.
Handelsbelangen. Gister
avond hield de Vereeniging „Handelsbe
langen" een algemeene vergadering. Ais
nieuwe leden werden toegelaten de hee
ren Jac. P. Krekelberg en J. C. Krijger,
Uit het jaarverslag van de Spaarkas bleek,
dat dezo instelling zich in tocnémenden
bloei mag verheugen. De beide aftredende
bestuursleden der Spaarkas, de heeren
J. Dormer en C. J. Smit, werden her
kozen. Ter voorziening in dé vacatures,
ontstaan door het overlijden van den heer
J. van Vijgen Gz. en het bedanken van
de heeren A» C. Boluijt en L. Franken,
werden i n het bestuur der Onderl. Glas
verzekering gekozen de heeren C. den Boer,
J. M. Broekstra en NV. Koevoets.
Besloten werd een spreker te doen op_-
treden met het onderwerp „Oneerlijke Con-
cuiTentio".
Middelburg. In de gisterenavond ge
houden openbare vergadering van do ge-
zondsheidscommissie alhier werd het
jaarverslag over 1913 uitgebracht, waar
aan wij het volgende ontleenen
