Rqna Cacao
Van Ho ut en's s
No. 149
Donderdag 184 December 1913
Negende Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIIDAGAVOND.
IVU ofo°g; I W duim; W wijsvinger. fiaV
Bevredigende Uitkomst.
BUITENLAND.
<S> 0
BINNENLAND.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.96
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratis: Ganzepoorfstraaf C 209, GOES
Keclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels .voor 25 Ct. 4 contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de I B* gulden bij verlies van beide
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de fl I I fl I handen, voeten of oogen.
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, I 11 11 I Voorts bij ongeneeselijke
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: fl verstandsverbijstering;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de
I P- gulden bij gulden bij A gulden bij P*
m Lp I verlies van een I I I I verlies I fl verlies van m
I Z 11 I hand, voet I I 11 I van een V fl g een M I
„Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Zooals het vorig jaar, stellen wij ook nu
weer onze postabonné's in de gelegenheid,
het abonnementsgeld over 1914, ineens bij
vooruitbetaling te voldoen. De prijs wordt
dus voordeeliger, en is vastgesteld op f3.50
voor een abonnement GEDURENDE HET
GEHEELE JAAR.
Zij, die zich thans wenschen te abonneeren,
voor 1914, ontvangen de courant van af
heden tot Nieuwjaar gratis. Men zende dan
f 3.50 -j- 10 cent voor poliskosten der aan
ons blad verbonden GRATIS VERZEKERING
TEGEN ONGELUKKEN aan
De Administratie.
De Algemeene Beschouwingen in de
Tweede Kamer over de door de Regee
ring te voeren binnenlaudsche politiek
hebben geleid tot een onverhoopt bevre-
digenJe uitkomst, niet slechts voor de
Kamer maar voor ieder Nederlander, bij
wien het belang des geheelen volks het
zwaarste weegt.
De Troonrede, die over de oplossing
vau het Onderwijsvraagstuk gelijk
grondwettelijk recht voor de voorstanders
der bijzondere school met die van de
openbare zweeg, verwekte bij de
parlementare rechterzijde en het mot
haar sympathiseerende volksdeel onge
rustheid, die niet werd weggenomen
door de toezegging eener Staatscommissie
voor het zoeken naar eene bevredigende
regeling in zake het onderwijs.
De Memorie van Antwoord gaf evenmin
een geruststellend geluid, zoodat de
Rechterzijde meende bedacht te moeten
zijn op het aannemen eener zeer gereser
veerde houding en het deelnemen in de
werkzaamheden eener Commissie als de
Troonrede bedoelde, van de hand wees.
Doch sinds de heer Loeff zijn uitne
mende rede hield de lezer kent haar,
althans wat de hoofdzaak betreft
toonde zich de regeering veel tegemoet
komender en bevatte het antwoord van
den minister-president, mr. Cort v. d.
Linden genoegzaam zekere waarborgen
voor eene conciliante houding der regee
ring ten opzichte der grieven en verlan
gens van rechts.
Dies kwam de Rechterzijde op haar
besluit terug. Het eerst de Christelijk-
Historische vleugel, die Vrijdag bij monde
van den eminenten vertegenwoordiger
voor Goes zijn vertrouwen in de Regeering
uitsprak. Daarna het Katholieke centrum,
dat wederom lot tolk had den bekwamen
afgevaardigde voor Waalwijk.
Deze kon, nadat ook uit den boezem
der liukerpartijen geruststellende klanken
waren vernomen, n.l. door de heeren Bos,
De Meester en Tydeman, de gedenk
waardige woorden spreken:
„Onder die omstandigheden zou liet
van onze zijde niet o i r b a a r, n i e t
verstandig en niet politiek
juist zijn, als wij vasthielden
aan onze aanvankelijke wei
gering om zitting te nemen in
de Staatscommissie. Die wei
gering wordt dus terugge-
t r o k k e n."
Dat deze woorden als een acte van
pacificatie werden beschouwd, bewezen
de toejuichingen, die ook van links in de
Kamer weerklonken.
Nog bleef de anti-revolutionaire vleugel
over.
Na het bekend worden van de gevoelens
van dr. Kuyper uit het interview van
„De Tijd" kon geen groote toeschiete
lijkheid worden verwacht. Toch bleek
liet woord, dat door den partijchef dhr.
v. d. Voort van Zijp werd gesproken, niet
ten eenenmale onverzoenlijk, al beliield
hij zich elke verbintenis voor.
Op den weg der toenadering tot de
rechterzijde deed ten slotte de minister
president nog een goeden stap voorwaarts
toen hij sprak:
„Het bevredigings voorstel der Regee
ring inzake den politieken schoolstrijd
kon niet worden gedaan zonder groot
vertrouwen in het gezond verstand en
de bezadigdheid vandeStaten-Generaal,
aan beide zijden der Kamer en de Re
geering heeft dat vertrouwen niet ver
loren gedurende de heftige redevoering
en. Zij beschouwde die als een electrische
ontlading, waarna kalmer stemming zou
intreden.
Dat nu de rechterzijde, met voorbe
houd van vrijheid, haar aanvankelijk
wantrouwen in de Regeering lieeft
overwonnen, is derRegeeriug een groote
voldoening en het beste bewijs, dat het
vertrouwen der Regeering niet mis
plaatst was. Het is ook bovendien een
eer, die de rechterzijde zich zelf heeft
verschaft, want inderdaad behoort er
meer toe dan waartoe men gewoonlijk
de kracht heeft om een eenmaal inge
nomen positie op te geven.
Zal de poging der Regeering inderdaad
tot het gewenschte doel leiden, dan
dient men zich vau weerszijden, zoowel
van links als van rechts want de
Regeering staat hierbuiten op dat
standpunt te stellen, dat men een te
gemoetkomende houding aanneemt.
Dan dient men van weerszijden uit te
gaan op vrede en niet op oorlog.
De Regeering heeft er zich in de
Memorie van Antwoord op toegelegd,
uitdrukkingen te te vermijden, die vroe
ger tot verkeerde gevolgen aanleiding
hebben gegeven.
Wat de regeering gezegd heeft ten
aanzien van de subsidieregeling, is zoo
ruim mogelijk bedoeld. Dit is bedoeld
algeheel, en niet alleen teil aanzien van
de Rijksfinanciën. Als de heer Van dei-
Voort van Zijp nu vraagt: ga nu nog
iets verder, dan moet spreker die
vraag afwijzen.
De heer Vaii de Velde: Neemt u het
presidium van die commissie
De heer Cort van der Linden, Minis
ter van Binnenlaudsche ZakenDaar
spreek ik nu niet over. Wanneer men
geen vertrouweii heeft, dan moet men
de zaak afwijzen. Spreker kan niet
verder gaan, de zaak niet verruimen.
Het is het uiterste, maar alle wenschen
der rechterzijde kunnen ter sprake
komen.
Zal die poging slagen? De Minister
moet alle voorbehoud maken. Hij hoopt
liet innig. De verantwoordelijkheid voor
het eindresultaat kan hij niet op zich
nemen. De heer Van der Voort van
Zijp wees op de dubia die bleven.
Zeker, de Minister behoudt zich voor
de vrijheid van het tijdstip der indie
ning van zijn kiesrecht-voorstel. Maar
hier geldt het een zaak van goede trouw.
Het doet spreker genoegen, dat de
heeren Loliman en Loeff het ook zoo
hebben opgevat.
Als de commissie werkt zooals spre
ker hoopt, dan zal spoedig blijken of
de zaken tegelijkertijd kunnen behan
deld worden. Blijkt dat niet, dan zal
dat onmogelijk zijn. Dat is een duidelijke,
klare positie van beide zijden. Ue
Regeering ware dit niet begonnen
zonder te gelooven, dat er goede kans
van slagen was. En het zou een belang
rijk feit zijn in de geschiedenis des
lands, wanneer na den lieftigen strijd,
die buiten het Parlement is getreden,
bezonnen mannen elkander konden
vinden om door overleg te geraken
tot oplossing van een quaestie, die van
zoo groot belang is voor onze volks
kracht, van zoo groot belang ook voor
de eenheid van ons land."
Deze woorden van den premier droegen
aanstonds hun vrucht. Dr. Kuyper gaf
in „De Standaard" te kennen, dat niets
meer het zitting nemen van zijn geest
verwanten in de Staatscommissie inden
weg stond en de Antirevolutionaire
Kamerclub, in vergadering bijeen, nam
een gelijkluidend besluit.
Door dit compromis van rechter- en
linkerzijde is de totstandkoming eener
grondwetsherziening wel niet verzekerd,
maar zijn de kansen daarop veel verbeterd.
Veel meer nog is verbeterd het uitzicht
op een beëindiging der schoolkwestie,
die aan de rechtmatige eischen van ons
christelijk volksdeel recht zal doen weder
varen.
Van links en van rechts heeft men
goeden wil getoond, van Katholieke zijde
111 het bijzonder doen zien, dat men bij
de behandeling der landszaak gaarne
positief en opbouwend wil te werk gaan.
Moge de goede wil, die zich uitte in
het loyale woord, over en weer tot de
loyale daad leiden. Dan zal in de parle
mentaire geschiedenis van ons land het
kabinet Cort van der Linden genoemd
worden met den naam dien de heer
Loeff het waardig keurdehet Conci-
liatie Kabinet.
JS JM H I. A Al I».
De suffragetten hebben Zaterdagavond
in Londen, terwijl de Koning en Koningin
een voorstelling in den schouwburg bij
woonden, gepoogd oen bctooging te hou
den.
Ze stonden overeind in een loge, ge
legen tegenover die van het vorstenpaar,
en ontplooiden een vaandel, waarop ge
drukt stond: „Men martelt do vrouwen in
de gevangenis van Uwe Majesteit".
Vervolgens begonnen ze tot den Koning
te spreken over de aanhouding van Miss
tankhurst, doch weidra werden ze over
stemd door het roepen der toeschouwers.
De koning glimlachte toen hij^ de pogin
gen zag, die de kiesrechtvrouwen aan
wendden om zich te doen verstaan.
Deze voorvallen duurden niet minder
dan twintig minuten. Het personeel van
den schouwburg maakte ten slotte een
einde aan dit onverkwikkelijk tooneel,
door de suffragetten uit het gebouw to
verwijderen.
Zaterdagavond is mevr. Pankhurst aan
gehouden in den trein tusschen Dover en
Londen,
U l'SL AA I».
In Kief is, in do voorstad, waar Bei
lis woont, een nieuwe vreeselijke moord
gepleegd. Een kind van twaalt jaar is
door een hoer met messteken gedood.
Het slachtoffer heeft 53 wonden, waarvan
zes gelijk zijn aan de verwondingen op
het lichaam van den kleinen Joutciiinsky.
De moordenaar is aangehouden. (Msb.)
JitilTSCHLAJI II.
Het kasteel van Schwerin af
gebrand. In ons vorig nummer meld
den wij reeds dat het prachtige groot
hertogelijke slot op een eiland tusschen
het Schweriner- en Brug-meer gelegen ten
deele een prooi der vlammen geworden is.
Het vuur brak Zondagavond omtreeks
half negen uit in de „gouden zaal' 'waar,
volgens geruchten, een film tijdons een
voorstelling voor het hot vlam zou ge
vat hebben.
Er woei een storm en weldra stond
do geheele zuidelijke vleugel van het
kasteel dat vijf verdiepingen hoog is, in
in vlammen.
Het garnizoen snelde ter hulp en be
gon onmiddellijk de kunstschatten te red
den, Het hof verliet in allerijl het slot.
Omstreeks middernacht stortte de toren
met den gouden trap in en waande men
het kasteel verloren, Gelukkig keerde de
wind.
Om 1 uur 's nachts stond de kolossale
toren tusschen den westelijken en zuide
lijken vleugel in brand en volgden ont
ploffingen van de jachtammunitie. De
duistere nacht werd verlicht doo,r het fan
tastisch schijnsel van groene vlammen
welk© uit het smeltende koperen dak
sloegen. Om half drie was de brandweer
uit Bostock ter plaatse, om drie uur ar
riveerde die uit Hamburg en even later
was men het vuur meester, zoodat het
hoofdportaal en de Johann-Albrecht vleit-
gel nog behouden bleven.
Prachtige kunstschatten o.a. zeldzame
gobelins en schilderijen waren een prooi
ider vlammen geworden, de terrakotten
werden echter gered.
In de stad Schwerin heerschte geheel
den nacht groote opwinding; duizenden be
gaven zich naar de plaats des onheils.
De groot-hertog en de oud-regent van
Brunswijk Johann Albrecht kwamen per
auto uit Rostock en Wiligrad. De vertrek
ken van de groothertogin-moeder Anastatia
hebben veel schade geleden.
Het groothertogelijk residentieslot was
tusschen 1845 en 1858 gebouwd volgens
de plannen van Demmeler en Stülen in
renaissancestijl. Het is door heerlijke bos-
schen en meren omgeven.
Het slot zou voor zes millioen mark ver
zekerd zijn. (Msb.)
Omtrent het spoorwegongeluk in de
tunnel bij Braunsdorf in Saksen lezen
wij in de bladen, dat bij den uitgang
van de tunnel een rotsafschuiving had
plaats gehad, waardoor daar het puin 4
tot 5 M. hoog lag. Toen de trein naderde
stond het voornaamste signaal, dat stuk
was, op veilig, een ander echter op on
veilig. Dus stoomde de trein slechts lang
zaam de tunnel in.
Een van de twee daarvoor geplaatste
locomotieven liep bij den uitgang dei-
tunnel op den puinhoop, de andere stei
gerde tegen do eerste op en stootte aldus
tegen de zoldering, waardoor opnieuw
rotsblokken naar omlaag tuimelden. Deze
vernielden 6 personenwagens. Tevens
braken de buizen voor de verlichting dei-
wagens, waardoor de tunnel met gas
werd gevuld. Ook dit heelt waarschijn
lijk voor de opgeslotenen noodlottige
gevolgen gehad.
hëxico,
In Mexico is bij Tampico gevochten
onder toezicht der Ver. Staten.
Vice-admiraal Fletcher beval den com
battanten bij Tampico het vuren te staken
Hij dreigde, dat, wanneer niet gehoor
zaamd werd, hij het vuur vanaf de kanon
neerboot Wheeting zou openen. Volgens
een telegram van vice-admiraal ('rad-
doek aan Sir Linonel Carden werd aan
beide zijden gehoorzaamd. De federale
troepen houden het centrum van de stad
en het gedeelte aan de kust bezet.
Fletcher gaf den vreemdelingen bevel
een schuilplaats te zoeken aan boord
van de schepen of zich te verzamelen
aan de kust, waar zij onder de bescher
ming van zijne kanonnen zijn.
De vrouweii en kinderen deden dat.
De regeering van Mexico zegt dat de
rebellen bij Tampico zijn verslagen.
Huerta is, naar de New York Sun
verzekert, woedend over de inmenging
van schout-bij-nacht Fletcher in den strijd
0111 Tampico. Een ander New-Yorksch
blad verneemt dat hij zijn troepen bevel
heeft gegeven, zich volstrekt niet te sto
ren aan verdere bevelen van den schout
bij-nacht.
v 1
FASIADIA
Het Pa 11 a makanaal De opening
van het Panamakanaal zal niet op den
aangekondigden dag, 1 Januari 1914,
kunnen geschieden. Zelfs kan niemand
nog zeggen, wanneer het kanaal voor
de scheepvaart kan worden opengesteld.
De oorzaak der vertraging ligt in de
thans weer voorgekomen grondverschui
vingen bij Cuouracha in den Culebra-
doorsteek.
Tweede Kamer.
lil de zitting van Maandag is hoofdstuk
II (Hooge Colleges van Staat) zonder stem
ming aangenomen. De heer Kleerekoper
drong aan op zuinigheid bij het uitdeeien
van .ridderorden en de heer Dolk vroeg
hooger salaris voor de beambten der
Rekenkamer.
Bij Justitie was de heer Van Hamel
daar om aan te dringen op inperking
der preventieve inhechtenisneming, wat
niet onnoodig is en op wetswijziging ten
.gunste van facultatieve lijkverbranding,
wat o.i. geheel onnoodig isi. Wijl kunnen
dergelijke heidensche praktijken in ons
christelijk land best missen. De heer
Schim van der Loeff hield een flinke
„maidenspeech" over de noodzakelijkheid
van een wet op de oneerlijke concurrentie.
De heer Mendels, socialist, meende te
moeten opkomen tegen de disciplinaire
waarschuwing, welke de Kamer van Toe
zicht op het notarisambt te Middelburg
indertijd aan notaris Van Dalsum gaf.
I11 de avondvergadering was Waterstaat
aan de orde en luchtten 27 heeren hun grie
ven en wenschen. Voor ons is van belang
dat de heer F r u ij tier aandrong op een
spoedige totstandkoming van een nieuw
station Rilland-Bath en het maken van
een los- en laadplaats bij Kruiningen,
Minister Lely poogde hen allen te
vreden te stellen met de algemeene belofte
alle ter sprake gebrachte punten, één voor
één te zullen doen nagaan na alloop van
de behandeling der begrooting.
Omtrent het personeel beloofde Z.Exc.,
behalve een onderzoek naar de financi
eelo en technische mogelijkheid van meer
vrije Zondagen oen ander ernstig onder
zoek naar de werking van de dienst- en
rust'tijdenregeliingen van het treinperso
neel, met toezegging van maatregelen ter
verbetering bij onbevredigende werking.
Ten aanzien van het tramwegpersoneel
is wetswijziging in voorbereiding.
Bij posterijen pleitte de heer Bogaardt
voor portverlaging van Nederland naar
Indië en voor een radio-leiegratische ver
binding tusschen moederland en koloniën,.
Ook zeide hij do intrekking der eirculaire-
Regout betreffende de benoeming van brie
venbestellers met inachtneming van gods
dienstige gezindheid, na geschiktheid zeer
te betreuren, wijl daardoor ongerustheid is
gewekt in de Zuidelijke Provinciën, waar
dikwijls een bepaalde categorie der bevol
king schijnt te worden uitgesloten.