tograaf
sendaal,
EK zeer
RTRET
dcrgenen,
öen laten
ÏKBANK
>0. 145.
Dinsdag 9 December 1913.
Negende Jaargang.
BUITENLAND.
j)artout, groot 50
die volgt op de
voor de recht-
ïri zijn reeds ge-
van Maart, April,
;elf wel aan hun
den tijd Van
I 31 Dec. 1913.
RETTEN 11.00.
63 Vlissingen.
rve f53.051.23
ffecten.
|Goes,
IJK.
Verschijnt eiken HAAHDAG-, WOEHSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Zaken zich spe-
te anders bezig
i beste Reclame,
I met onzen tijd
In 100 °'l0
l VAN DER MINNE
gedurig vermoeid
.vaarvóórdie aan
ien; wien de eet-
tlie na de influenza,
p krachten konden
de Sanguinose het
ierhonderd genees-
jeproefd bevonden,
an gebruiker*,
was ik lijdende aan
hoofd en maag-
ardoor zeer dikwijls
st of beklemming,
m kon geven, maar
neerslachtig maak-
kwijls gelezen dat
in zulke gevallen
iclit: maar ik twij-
ot dat ik, ten einde
jing probeeren. En
;ebruik van eenige
k mij beter te ge
er nog eenigen tijd
pijnen hebben op-
lijn eetlust is aan-
:erd. U mag dit in
m, misschien helpt
arme lijders.
Hoogachtend,
M. A. v. d. ENDE.
villantlaan.
en maakt er eiken
init liet debiet der
k zijn, wanneer zij
oede, zenuwzwakte
at zij gedaan heeft
:emaal per dag een
en kost U de be-
eerste drogisten
/AN DAM Co.
arkturen xlfflng In het
ank- en Effectencaken.
KW ZEEUWSCHE COURANT
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.96
Afzonderlijke nummers 6 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiëu worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor d. Administratie: Ganxepoortslraat C 209, GOES
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de I IM gulden bij verlies van beide I gulden bij
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de I 11 I handen, voeten of oogen. jfl pm I I verlies van een
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, I 11 11 I Voorts bij ongeneeselijke I 11 I hand, voet
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: I verstandsverbijstering; of oog; \0 duim;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
I P- gulden bij gulden bij gulden bij ft P"
pfe I I verlies van een I 11 I verlies R_ I verlies van M
I 11 I hand, voet I I 11 I van een I I een M V
I of oogduimwijsvinger.
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
V Paus en kerkelijke vrijheid.
Voor den Katholiek, die met zijn kerk
meeleeft, blijft al wat op den Paus
betrekking heeft, van het grootste belang
vooral wanneer het vraagstukken betreft
die verband houden met de scheeve
positie waarin de Italiaansche revolutie
van 1870 den Paus heeft gebracht.
't Verdient dan ook alleszins vermel
ding wat bij de opening van de sociale
week te Milaan op St. Andreasdag (30
November) door den aartsbisschop van
[Jdine, Mgr. Rossi, werd gezegd over de
vrijheid der Kerk.
't Is niet genoeg zoo betoogde hij
klemmend dat de Kerk wordt geduld
door den Staat, maar zij moet volledige
vrijheid hebben, om haar verheven ambt
te vervullen, zooals Coustantijn haar gaf
door liet Edict van Milaan. Op de aller
eerste plaats komt deze volledige vrijheid
toe aan het Opperhoofd der Kerk, den
Paus. Maar bezit tegenwoordig de Paus,
sinds hem de tijdelijke macht ontnomen
werd, die noodzakelijke vrijheid wel
Het antwoord kan niet twijfelachtig zijn.
Niet eene van willekeur en omstandig
heden afhankelijke, maar een duurzame
en onaantastbare vrijheid eischen wij voor
den Paus op. Zij moet daarom minstens
zijn gewaarborgd door een internationale
overeenkomst. Want de vrijheid van den
Paus is een levensbelang voor alle Katho
lieken der wereld; en iedere Staat, die
katholieke onderdanen heeft, is zelf erbij
geïnteresseerd, dat de Paus geheel vrij
blijft en ook vrij schijnt van welken
vreemden invloed ook.
Zeker is de Staat in eigen kring souve-
rein, als „vertegenwoordiger van de
gemeenschap der burgers". Maar dit kan
alleen beteekenen, dat de Staat souverein
is in de dingen, welke tot zijne machts
sfeer behooren en met betrokking tot
zijn rechtmatig doelhet tijdelijk weizijn
der gemeenschap. Doch wanneer ae
Staat zich gedwongen ziet, de vrijheid
vau godsdienst, de vrijheid van geweten
te aanvaarden en te proclameeren, dan
neemt liij vanzelf aan, dat er in den
burger iets schuilt, dat buiten liet bereik
der Staatsmacht iigt. Welnu, juist over
dit terrein, waar de Staatsmacht geen
vat op heeft, strekt de macht der Kerk
zich uit. Zij begint aan de grenslijn, waar
men, volgens het Apostelwoord, aan God
meer dan aan de menschen moet gehoor
zamen. Daar immers houdt de Staatsmacht
op, gelijk Sint-Ambrusius-zelf, op deze
eerbiedwaardige plek, aan de trotsche
keizerin Justiua uitdrukkelijk verklaarde.
De Romeinsche correspondent van „De
Tijd" aan wien wij bovenstaande ont
leende, voegde er aan toe
Hoezeer dit indrukwekkend betoog bij
de toehoorders insloeg, kan men gemak
kelijk nagaan, als men weet, dat Mgr.
Rossi bijzonder hoog op het Vaticaan
staat aangeschreven en dus zulk een
delicate stof wel niet zonder goedkeuring
der hoogste autaiiteit zal hebben behan
deld. Ducli vooral, wanneer men bedenkt,
dat zijn magistrale redevoering de natuur
lijke weerklank is op een veelbesproken
passage in de Troonrede, welke jl. Don
derdag, bij de plechtige opening der ver-
eenigde Kamers, door koning Victor
Emanuel werd gehouden.
De koning zei toen letterlijk„Van
bijzonder gewicht in Italië zijn de be
trekkingen tusschen Kerk en Staat, door
onze wetgeving wijs geregeld op den
grondslag der ruimste godsdienstvrijheid,
die nochtans zich nooit mag laten ver
leiden tot inmenging der Kerk in functies
van den Staat. Want de Staat, de eenige
vertegenwoordiger van de gemeenschap
der burgers, kan niet toestaan, dat zijne
Souvereiniteit eenigermate beperkt
worde."
Deze tirade werd stormachtig door liet
volle Parlement toegejuicht. Maar is zij
daarom met de gezonde begrippen van
het recht in overeenstemming? Geenszins,
zooals het kalme betoog van Mgr. Rossi
zijdelings, maar zonneklaar, ten antwoord
geeft. Van de gunst of de gratie van den
souvereinen Staat behoeft de Kerk
geenerlei erkenning harer rechten en
machtsbevoegdheid af te wachten. Zij
ontving die van haar Goddelijken Stichter,
den Koning der Koningen. Zij is op haar
geestelijk gebied ook „de éénige vertegen-
woordig(st)er van de gemeenschap der
burgers". Zij kan en moet daar weder-
keerig aan den Staat, die zijne grens
overschrijdt, als souvereine macht gebie-
dend zeggen: „Tot hiertoe en niet
verder"
V Pronken met andermans veeren.
Allen die recht hebben op een ouder
domsrente, zullen dezer dagen voor het
eerst hun geld mogen komen halen.
Men schijnt van liberale zijde aan die ge
beurtenis een feestelijk tintje te willen
geven, zooals het bericht uit Biervliet in
ons vorig nummer en dat uit Zierikzee
in het nummer van heden doet zien.
Op zich zelf is dat natuurlijk niet erg.
Maar waar de vrijzinnigheid de allures
aanneemt als ware zij het, dieditweek-
pensioen den ouden van dagen heeft
bezorgd, daar past het een waarschuwend
woord te doen hooren voor hen, die
dit pronken met andersmans veereii niet
zoo spoedig zouden bemerken.
Wij zeggen het 't an tire v. weekblad De
Zeeuwsche Courant" volmondig na. „Dat
gij (ouden van dagen) dit jaargeld krijgt
is een vrucht van den overdroten en
noesten arbeid van den christelijkeii
oud-minister 'ialma, die door de vrijzin
nigen op zoo'n schandelijke manier werd
bestreden.
Het was zijn levenstaak om voor de
oude arbeiders en ook voor de invaliden,
d.i. die door ziekte of gebrek onbekwaam
geworden waren, te zorgen.
En al de vrijzinnigen o ouden van
dagen, vergeet dat nooit, nooit! heb
ben tot het laatste oogenblik toe minister
Talma bestreden op de laf hartigste wijze.
En nu is hij weggejaagd door de man
nen der Concentratie, nu wordt hij ge
prezen voor zijn scherpzinnigheid en
werkkracht.
Als 't aan de vrijzinnigen gelegen had,
o, ouden van dagen, dan hadt ge nog
niets.
Aan den oud-minister Talma en aau
de christelijke partijen hebt ge het naast
God te danken, dat ge nu gesteund wordt
op uw ouden dag.
En als de jongere arbeiders, die niet
meer werken kunnen door ziekte of onge
val, niet geholpen worden, maar gebrek
moeten lijden, dan is DAT de schuld
van de vrijzinnigen, die Talma's wet niet
willen uitvoeren. Want in die wet was
daarin ook voorzien.
Onthoudt dit, invalide arbeiders
Benoemingen.
In de pers circuleert een artikeltje van
„Ons Blad" uit Alkmaar over de benoeming
van een Prutestantschen notaris te Voor
schoten waardoor het aantal Katholieke
notarissen in de streek tusschen Haarlem
en Den Haag op nul blijft.
Dan gaat „Ons Blad" voort:
Tegelijk met de benoeming van
den notaris te Voorschoten stond
in de Staatscourant de benoemiDg
van een ambtgenoot te Groede,
een plaats in Zeeuwsch-Vlaanderen,
waar circa 3/.4 katholiek is.
Ook daar werd een liberaal be
noemd.
Ook daar werd de voor katholieken
ongunstige toestand bestendigd; in
het Westelijk deel van Zeeuwsch-
Vlaanderen niet één katholiek notars.
Hetgeen in deze alinea's staat, is niet
juist, want te Aardenburg is de Katho
lieke notaris Roersch gevesiigd en Groede
is een in hoofdzaak niet-Katholieke ge
meente (de Roomschen vormen er iets
meer dan */6 der bevolking), liggende in
een streek, waar de Katholieken niet
talrijk zijn.
Met dat al blijft de klacht van „Ons
Blad" ook voor Zeeuwsch-Vlaanderen
W. D. juist wat de achteruitzetting der
Katholieken in ambten en bedieningen
aangaat. Wij publiceerden reeds menig
treffend staaltje hiervan en gelooven niet
dat de toestand sinds dien aanmerkelijk
is verbeterd.
'tKan echter geen kwaad er zoo dik
wijls mogelijk op terug te komen. „Perfer
et obdura". Men moet doorslaan om het
ijzer hard te krijgen.
ITALIË
De Onafhankelijkheid van
den Paus.
Uit Rome wordt aan de „Echo do Pa
ris" melding gemaakt van een gerucht,
waarvan zegt „De Maasbode" wij slechts
ouden alle voorbehoud melding maken,
dat Z. H. de Paus, ter gelegenheid van
de sluiting der Constantijnfeesten, eeu zeer
belangrijke encycliek het licht zou doen
zien, waarin de kwestie van de onafhan
kelijkheid van den H. Stoel, onlangs, zoo
ais men weet, op de Katholieke Sociale
Week te Milaan door deu aartsbisschop
van Udiine besproken,, zou worden be
handeld. (Zie driestar in dit nummer.)
De Paus zou in dat schrijven zich voor
geen bepaalde oplossing uitspreken, doch
zich er toe beperken op de meest energieke
wijze te verzekeren, dat de Paus aan geen
enkele macht moet onderworpen zijn. Ech
ter zou de speciale vorm der waarborgen
voor zijn onafhankelijkheid niet aange
geven worden.
Kardinaal Oreglia di Santo
S t e f a n o,
de desken van het II. College en bisschop
van Ostia en Yelletri, is Donderdagnacht
te Rome overleden. Zijne Eminentie was
geboren op 9 Juli 1828 te Bene Vagienna,
werd op 30 Nov. 1896 benoemd tot bis
schop van Ostia en Volletri, een dei sub-
urbicaire bisdommen, nadat hij reeds lang
te voren op 22 Dec. 1873 dus nog
onder de regeering van wijlen Paus Pius
IX tot Kardinaal was verheven. De
overledene was indertijd eenige jaren als
nuntius in ons land werkzaam.
H U L O E.
Omtrent den opzienbarenden treindief-
stal van 350.000 mark op de lijn Brussel
Verviers, worden nog de volgende bijzon
derheden gemeld
De dief heeft, zich voor 't vertrek van
Brussel in het hondenhok vau den goede
renwagen doen opsluiten en is van daar
uit zijn werk begonnen.
Tot Leuven was de trein een sneltrein,
vandaar tot Verviers een bommel. De dief
heeft dus gelegenheid te over gehad om
te ontkomen. De gaten waren met overleg
gehoord en het zaagsel was verwijderd.
Een der planken van de kast, waarin
het geld geborgen lag, was losgemaakt en
weer met dunne spijkers bevestigd.
De dief moet met de inrichting, van
den wagen uitstekend bekend zijn geweest
en tevens geweten hebben, dat juist met
dien trein zoo'n, groote geldzending plaats
had.
IIIIIT8CHLASD.
Z a b e r n, De door den keizer getroffen
maatregelen worden voorloopige genoemd
en dragen geheel ook een voorloopig ka
rakter. De verplaatsing van het 99ste
infanterieregiment van Zabern naar Ober-
hofen wordt absoluut niet als een straf
maatregel beschouwd en treft eigenlijk nog
indirect het meest de inwoners van Za
bern zelf, die met hun garnizoen heel
wat kostgangers missen. Wanneer Za
bern dus geen nieuw garnizoen zou
krijgen, zou deze maatregel eigenlijk een
indirecte straf nog zijn voor de Zabernsche
burgers.
De bedoeling zal echter wel wezen om
voorloopig een scheiding te maken tus-
sehen het militaire en civiele element
tot straks de gemoederen wat zullen be
daard zijn, een maatregel, die dadelijk
na de eerste incidenten genomen had moe
ten worden, en dan het beste succes ge
had zou hebben.
OOSTENRIJK.
Een zeldzaam Regeeringsjubilé.
2 Deo. vierde de eerbiedwaardige nes
tor onder de souvereinen Keizer Frans
Jozef van Oostenrijk den dag, waarop
hij, vijf en zestig jaar geleden, den troon
besteeg. Het officieuse orgaan van de
Duitsche regeering herinnerde er aan, hoe
de dankbaarheid der tijdgenoolen voor de
wijze waarop hij zijn vorstelijk ambt heeft
vervuld, den grijzen vorst o.a. gebleken
is uit de tallooze huldebewijzen bij zijn
60-jarig regeeringsjubileunr eu op zijn
tachtigsten verjaardag.
„Sedert dien tijd heeft de beproefde
staatsmanswijsheid van Frans Jozef op
nieuw voor eenige problemen gestaan",
zegt de „Norddeutsche Allgemeine".
„Ook op de jongste gebeurtenissen kan
de Oostenrijksch-lrongaarsche monarchie
terugzien met het bewustzijn, dat zij haar
levensbelangen krachtig heeft verdedigd
(al is het ook niet met het gewenschte
succes tegenover de nog veel grootere
geslepenheid der Russische diplomatie
Red.)
„Vereenigd in een hecht verbond met
Duitschland en Italië, neemt de Oosten-
rijksch-Hongaarsche monarchie een mach
tige positie in, in den raad der volken."
Ter gelegenheid van dezen gedenkdag
zijn er voor de eerste maal- in de ge
schiedenis der postzegelkunde of tinrbro-
logie in Oostenrijk-Hongarije postzegels
verschenen, waarop de beeltenis voorkomt
des Pausen,. Gedurende het koningsschap
van Paus Pius IX bestonden er geldstuk
ken met diens beeltenis, doch geen post
zegels. Deze laatste gaven slechts de
tiaar of pauselijke driekroou met do sleu
tels vau Sint Pieter te zieu. Thans worden
in de Donau-inonarchie postzegels uitge
geven, op een waarvan men den H. Va
der, den thans regeerenden opperpriester
Pius X ziet afgebeeld, met de handen
de kroon zettende op het hoofd van Frans
Jozef, den keizer-koning.
Weliswaar behoort de hoogbejaarde
souverein tot de „menschen van den dag",
doch zijn robuste gezondheid en zijn
uiterst geregelde en voorzichtige leefwij
ze wettigen de hoop dat voor de beide
landen der Donau-monarchie, met haar
onderling bijna in voortdurenden twist
levende bonte verzameling van nationa
liteiten keizer Frans Jozef nog geruimen
tijd de sterke bindende kracht moge blij
ven, die het gebied aan deze en dat
aan gene zijde van de Leitha, ondanks
alle huiselijke geschillen, in liefde en
trouw jegens de dynastie bijeen houdt.
Voor Oostenrijk en Hongarije en ook
voor het behoud van deu wereldvrede
kan men den keizerlijken jubilaris slechts
toewenschen: „Gott erhalte Franz den
Kaiser I" of, met den versregel uit „Ho-
ratius' Eeuwdicht": „Felix alterum in lus
trum meliusque semper proroget aevum"
vrij hr het Hollandsch vertaald: „nog
vijf gelukkige jaren erbij en steeds beter"!
(De Tijd.)
PALESTIJN A.
Opgravingen op den Thabor.
Zooals bekend is, wordt de Thabor
een der schoonste bergen van Palestina
genoemd. Zuiver van vorm rijst hij als
een koepel uit de vlakte omhoog. Ten
allen tijde dan ook heeft de berg Thabor
de opmerkzaamheid der omwonenden ge
trokken. Strategisch was de berg van be
lang Debora verzamelde hare scharen op
den top des bergs, en niemand minder dan
Napoleon bevocht van dien berg af een
zijner schoonste overwinningen. De chris-
stelijke traditie heeft dezen berg altoos
aangewezen als den berg der gedaante
verwisseling des Heeren, Op het einde
der 4e eeuw stond er reeds een schoone
basiliek; ook de kruisvaarders lieten er
machtige bouwwerken achter.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 9 Dec.
Zwakke tot matigen, meest Zuidelijken
wind. Nevelig tot half bewolkte lucht. Weinig
of geen neerslag. Weinig verandering van
temperatuur.
Het is thans de Franciscaner paters
der Custodie gelukt, door moeizame en
kostbare opgravingen de basiliek der kruis
vaarders bloot te leggen,.
Deze basiliek bleek gebouwd te zijn
boven de oorspronkelijke byzanlijnschc ba
siliek. Bij vergelijking bleek de oorspron-
siliek schooner en steviger gebouwd te
zijn dan die der kruisvaarders. Dit kon
ook wel niet anders,. Men staat toch reeds
verbaasd, hoe ontzaglijk Yeel door de
kruisvaarders, onder zóó ongunstige om
standigheden, tijdens hun korte heerschap
pij in het H, Land gebouwd is. Gee.ni
wonder alzoo, dat hun werk in degelijk
heid en schoonheid achterstond bij dat
der Byzantijnen.
Doch onder de grondslagen dier basi
lieken vond men bronzen messen, oor
ringen, fleschjes enz. van Aegaeïsch-ka,-
naaneesch karakter, alzoo uit deu tijd vóór
den intocht der Israëlieten in Kanaan.
Ook vond men rotsgraven uit deu vóór-
Israëlietischen tijd.
De opgravingen worden door de paters
Franciscanen voortgezet; het zou niet ge
heel en al te verwonderen zijn, als men
ook nog sporen vond van een of andeu
heidensch heiligdom uit deu kanaanee-
schen tijd, want de berg Thabor goldt
gelijk al dergelijke bergen, vau ouds als
de woonplaats, eener godheid.
(De Tijd.)
KSUKLtlCH-lNDlË.
T'e Bombay heeft de plotselinge dood
van nrr. Chunrial Saraiya, de directeuir
van Bombay's voornaamste bank, groote
ontsteltenis gewekt. Zijn plaatsvervanger
heeft den president der Bank moeten ken
nis geven, dat de overledene het geld van
de Bank voor eigen operaties lrad aange
wend. Zoodoende was er voor de betalin
gen van j.l. Zaterdag niet meer dan do
Helft van het geeischte bedrag in de kas
aanwezig. Na een stormachtige vergade
ring namen directeuren hun toevluhct tot
een aanvrage tot liquidatie, welke bij het'
daarop gevolgd onderzoek aan het licht
bracht, dat het halve kapitaal der Bank
is verdwenen.
Groote consternatie heerscht in finan-
cieele kringen. Weliswaar had reeds een
week te voren een run op deze Bank
plaats, toen het hekend werd dat ze groote
verliezen had geleden, maar de overleden
directeur werd algemeen beschouwd als
een ünancieeie specialiteit van groot talent
en men vertrouwde, dat onder zijn leiding
alles nog terecht zou komen. Nu staat
het vast dat herstel uitgesloten is.
(N. Crt.)
ENOELAtVl».
Mrs. P ank hurst. De suffrage! ten-
leidster mrs. Pankhurst is to Plymouth aau
boord van het stoomschip „Majectic" bij
haar terugkeer uit Amerika, Donderdag
gearresteerd.
De aanhouding is blijkens do Engel-
sche bladen in alle kalmte geschied. De
detectives, die de dame moesten arres
teeren, hadden een speciale boot, waar
mee zo naar de „Majestic" opstoomden.
Aan boord namen zij toen mrs. Pankhurst
gevangen. Inmiddels weiden de kiesrecht
vrouwen, die hun aanvoerster kwamen be
groeten en haar arrestatie wilden belet-,
ten, op een afstand gehouden. Toen de'
boot landde, was de hootd-suffragette
reeds naar een plaats aan den wal ge
bracht, waar de kiesrechtdames onmo
gelijk konden komen. Daar werd ze in,
een auto gezet eu onder politiegeleide
naart Londen gebracht.
i I